background image

1

Aparatura chemiczna 

i procesowa 

Piotr Sroka
Radosław Stanisz
Marcin Wnęk

background image

2

FILTRY DO 

FILTRY DO 

ZAWIESIN

ZAWIESIN

background image

3

PODZIAŁ ZAWIESIN

PODZIAŁ ZAWIESIN

Zawiesina - mieszanina ciało 

stałe-ciecz, w której cząstki fazy 

rozproszonej mają średnicę 

powyżej 0,1 µm

Grube  >100 µm

Drobne 0,5-100 µm

Bardzo drobne  0,1-0,5 µm

Koloidalne  0,1 µm

background image

4

PODZIAŁ APARATÓW

PODZIAŁ APARATÓW

sposób rozdziału

pod działaniem siły ciężkości - odstojniki

zatrzymanie cząstek ciała stałego na przegrodzie porowatej - 

filtry

pod działaniem siły odśrodkowej – wirówki hydrocyklony

background image

5

CO TO JEST FILTR?

CO TO JEST FILTR?

Filtr - aparat, w którym na przegrodzie porowatej (filtracyjnej) odbywa się 

rozdział zawiesiny na:

osad ciała stałego
zatrzymywany na przegrodzie

osad ciała stałego
placek

ciecz przepływająca porami 

przegrody

filtrat
ciecz klarowna
przesącz

background image

6

PODZIAŁ FILTRÓW

PODZIAŁ FILTRÓW

charakter pracy

ciśnienie

rodzaj przegrody filtrującej

- o działaniu ciągłym, o działaniu okresowym

- ciśnieniowe i próżniowe

- z przegrodą ziarnistą, z przegrodą tkaninową, 
z przegrodą ceramiczną,

 

background image

7

FILTR Z PRZEGRODĄ

FILTR Z PRZEGRODĄ

ZIARNISTĄ

ZIARNISTĄ

Rys.1.  Filtr  ciśnieniowy,  o  działaniu 

okresowym, z przegrodą ziarnistą. 1 
-  aparat  cylindryczny,  2  –  dno 
rusztowe,  3  –warstwa  materiału 
ziarnistego, 4 – dopływ zawiesiny, 5 
–  odpływ  filtratu,  6  –  odpływ 
zawiesiny  w  okresie  przemycia,
7 – króciec odpowietrzający

background image

8

FILTR Z PRZEGRODĄ

FILTR Z PRZEGRODĄ

TKANINOWĄ

TKANINOWĄ

Rys.2. 

Filtr  próżniowy,  o  działaniu 

okresowym,  z  przegrodą  tkani- 
nową  tzw.  nucza  filtracyjna.
1  –  naczynie  cylindryczne  lub 
prostokątne,  2  –  przegroda 
dziurkowana,  3  –  tkanina  filtra-
cyjna,  4  –  dno  pełne,  5  –  zawia- 
sy,  6  –  śruby,  7  –  elastyczny 
przewód  próżniowy,  8  –  zbiornik 
filtratu, 

poziomowskaz,

10  –  przewód  próżniowy  do 
pompy próżniowej, 11 - pompa

background image

9

FILTR Z PRZEGRODĄ

FILTR Z PRZEGRODĄ

TKANINOWĄ

TKANINOWĄ

Zalety

prosta budowa

Wady

mała powierzchnia filtracyjna

okresowość pracy

uciążliwa obsługa

background image

10

PRASA FILTRACYJNA 

PRASA FILTRACYJNA 

RAMOWA

RAMOWA

Rys.3. 

Prasa  filtracyjna  ramowa.  1  –  płyta,  1a  –  płyta  skrajna  nieruchoma,

1b  –  płyta  skrajna  ruchoma,  2  –  ramy,  3  –  dźwigary,  4  –  stojaki,
5 – urządzenie dociskowe śrubowe, 6 – króciec dopływowy zawiesiny

background image

11

PRASA FILTRACYJNA 

PRASA FILTRACYJNA 

RAMOWA

RAMOWA

background image

12

PRASA FILTRACYJNA 

PRASA FILTRACYJNA 

RAMOWA

RAMOWA

  Zalety

prosta obsługa

prosta konstrukcja

możliwość filtracji zawiesin
w szerokim zakresie stężeń

 

background image

13

PRASA FILTRACYJNA 

PRASA FILTRACYJNA 

RAMOWA

RAMOWA

  Wady

szybkie zużycie tkanin filtracyjnych

okresowość pracy

uciążliwa obsługa

trudność w uzyskaniu szczelności

długi czas konieczny na usunięcie osadu

background image

14

PODZIAŁ

PODZIAŁ

    Filtry z przegrodą tkaninową

o działaniu ciągłym

bębnowe – próżniowe i ciśnieniowe

tarczowe

taśmowe

talerzowe

wibracyjne

background image

15

FILTR BĘBNOWY 

FILTR BĘBNOWY 

CIŚNIENIOWY

CIŚNIENIOWY

Rys.4. 

Filtr bębnowy ciśnieniowy. Przekrój podłużny i poprzeczny. 1 – bęben, 2 – obudowa, 

3 – głowica ruchoma, 4 – głowica nieruchoma, 5 – króciec odpływowy, 6 – króciec 

dopływowy,  7  –  króciec  sprężonego  powietrza,  8  –  króciec  przelewowy,

9 – przegroda filtracyjna, 10 – wałek, 11 – przenośnik ślimakowy

background image

16

FILTR BĘBNOWY 

FILTR BĘBNOWY 

CIŚNIENIOWY

CIŚNIENIOWY

  Zalety

bardziej złożona budowa

wady

duża wydajność

background image

17

FILTR TARCZOWY 

FILTR TARCZOWY 

PRÓŻNIOWY

PRÓŻNIOWY

Rys.5. 

Filtr tarczowy próżniowy. Przekrój podłużny i poprzeczny. 1 – tarcze, 2 – wał,

3 – głowica nieruchoma, 4 – króciec sprężonego powietrza, 5 – króciec układu 
próżniowego,  6  –  wanna,  7  –  króciec  dopływowy  zawiesiny,  8  –  przewód 
przelewowy, 9 – koło zębate, 10 – pręty z nakrętkami, 11 – skrobak

background image

18

FILTR TARCZOWY 

FILTR TARCZOWY 

PRÓŻNIOWY

PRÓŻNIOWY

średnica tarcz

odległość między tarczami 

do 5 m

liczba tarcz

2 - 8

400 mm

częstotliwość obrotów

8*10

-4

 – 5*10

-2

 s

-1

background image

19

FILTR TARCZOWY 

FILTR TARCZOWY 

PRÓŻNIOWY

PRÓŻNIOWY

zalety

brak przemywania osadu

wady

znacznie większa powierzchnia filtrująca 
przypadająca na jednostkę objętości gabarytowej

około dwukrotnie niższe koszty inwestycyjne w 
przeliczeniu na jednostkę powierzchni filtrującej

background image

20

FILTR ŚWIECOWY

FILTR ŚWIECOWY

Rys.6. 

Filtr  z  ceramiczną  przegrodą 

filtracyjną  o  działaniu  okreso- 
wym.  1  -  naczynie  cylindryczne,

2  –  świece,  3  –  dno  sitowe,
4,5  –  kroćce  (dopływowy  i 

odpływowy)

background image

21

FILTR ŚWIECOWY

FILTR ŚWIECOWY

powierzchnia filtrująca

ciśnienie

do 50 m

2

liczba świec

do 60

0,9 MPa

background image

22

DOBÓR FILTRU

DOBÓR FILTRU

stężenie zawiesiny

duże

okresowe

małe

ciągłe

background image

23

Wirówki

Wirówki

background image

24

Wirówki są to urządzenia 

wykorzystujące siłę odśrodkową do 

oddzielania ciał  stałych od cieczy, 

względnie do rozdzielania mieszanin 

cieczy o różnych ciężarach właściwych 

takich jak emulsje, bądź zawiesiny. 

background image

25

Podział wirówek 

Podział wirówek 

W zależności od sposobu rozdzielania 

zawiesin:

sedymentacyjne

filtracyjne

W zależności od charakteru pracy:

o działaniu okresowym

o działaniu półciągłym

o działaniu ciągłym

background image

26

Podział wirówek 

Podział wirówek 

W zależności od współczynnika rozdziału 

tzw. liczby Froude’a na:

wirówki zwykłe  Fr =500-4000

wirówki szybkobieżne  Fr =6000-50000

W zależności od sposobu usuwania osadu:

z ręcznym usuwaniem osadu

z mechanicznym usuwaniem osadu za pomocą 

skrobaka, łyżki bądź transportera ślimakowego

(wsp. rozdziału: stosunek siły odśrodkowej do siły ciężkości działającej na cząstkę wewnątrz bębna) 

background image

27

Podział wirówek 

Podział wirówek 

W zależności od położenia osi bębna:

Poziome

pionowe

background image

28

Sedymentacja  a  filtracja

Sedymentacja  a  filtracja

background image

29

        

Wirówkę sedymentacyjną stanowi pełny, nie perforowany 

bęben, do którego jest podawana zawiesina w sposób okresowy, jako 

porcja objętości lub strumień zawiesiny. 

            W wyniku wirowania bębna następuje rozdział mieszaniny i ciecz 

klarowna odpływa z wirówki rurą ssącą lub przez próg przelewowy.

            Cząstki ciała stałego osiadają na ścianie bębna i są usuwane 

okresowo lub w sposób ciągły, zależnie od rodzaju wirówki. 

            

Sprawność rozdziału zależy od zawartości w mieszaninie cząstek 

najmniejszych rozmiarów.

    

    

Wirówki sedymentacyjne

Wirówki sedymentacyjne

background image

30

Wirówki sedymentacyjne dzielimy na : 

Wirówki sedymentacyjne dzielimy na : 

bębnowe ze ślimakowym 

wyładowaniem osadu

wielokomorowe

talerzowe

bębnowe 

 rurowe

background image

31

    

    

Wirówka sedymentacyjna bębnowa  ze 

Wirówka sedymentacyjna bębnowa  ze 

ślimakowym     wyładowaniem osadu 

ślimakowym     wyładowaniem osadu 

1. Bęben cylindryczno-stożkowy
2. Zwoje ślimaka 
3. Materiał wprowadzany
4. Pusty wał z dystrybutorem
5. Przestrzeń w bębnie 
6. Osadzony materiał
7. Poziom cieczy
8. Strefa schnięcia
9. Oczyszczona ciecz
10.Progi do dostosowania

Wirówki  są stosowane przy :
odwadnianiu stężonych 

zawiesin
odzysku kryształów i 

polimerów 
rozdzielaniu szlamów 

przemysłowych 

  i komunalnych

background image

32

                 

                 

Charakterystyka

Charakterystyka

 

obroty poziomego bębna wirówki wynoszą 1600-6000 

obr/min. 

ślimak obraca się w tym samym kierunku co bęben, z 

szybkością mniejszą bądź większą tak, że różnica 

szybkości między nimi wynosi 5-100 obr/min 

średnica  wydzielanych cząstek jest  > 2 μm 

wilgotność otrzymanego osadu wynosi 5-10%

Zalety

 

duża pojemność 

może traktować materiał o większym stężeniu zawiesiny 

ciągłe usuwanie odseparowanego osadu 

odseparowany osad o dużym stopniu suchości  

 

background image

33

Wirówka sedymentacyjna 

Wirówka sedymentacyjna 

wielokomorowa 

wielokomorowa 

1-kolektor 
surówki
2-bębny 
pionowe  
(komory)

•wirówki stosowane do klarowania piwa, 
wina, soków,

•oczyszczania olejów i lakierów 

background image

34

                      

                      

Charakterystyka

Charakterystyka

bęben pionowy podzielony na koncentryczne komory

surówka przepływa stopniowo przez komory z coraz 

większym przyspieszeniem 

duże przyspieszenie odśrodkowe i znaczny czas 

przebywania zapewniają dużą sprawność rozdziału, 

również w odniesieniu do cząstek mikronowych

bęben o średnicy 300-600 mm wiruje z prędkością 

4500-8500 obr/min

Wady

ze względu na trudności z usuwaniem osadu, jego 

stężenie 

w surówce nie przekracza 4-5% obj 

background image

35

Wirówka sedymentacyjna talerzowa

Wirówka sedymentacyjna talerzowa

1-wał pusty
2-talerze

• najczęściej
stosowane do rozdzielania 
emulsji. 

background image

36

                                        

                                        

Charakterystyka

Charakterystyka

•surówka jest podawana osiowo, od góry przez wydrążony wał

•nachylenie talerzy wynosi 35-50°

•bęben wiruje z prędkością do 12 tyś. obr/min, zależnie od 

średnicy wynoszącej 0,15-1,0 m

background image

37

 

 

Wirówka sedymentacyjna rurowa 

Wirówka sedymentacyjna rurowa 

1- bęben wirówki
2- obudowa
3- przewód dopływowy
4- otwór
5- króciec odpływowy

Służą do rozdzielania zawiesin i 
emulsji trudnych do rozdzielenia 
o bardzo małym stężeniu (poniżej 1%) 
drobnych cząstek ciała stałego

background image

38

                     

                     

Charakterystyka

Charakterystyka

 są zasilane zawiesiną od dołu, a przepływ przez 

wirówkę jest osiowy 

duże prędkości obrotowe, mała powierzchnia 

osadzania

wirówki rurowe, do których zalicza się również 

ultrawirówki, pracują zwykle okresowo i w 

niewielkim stopniu jako ciągłe 

głównie do klarowania cieczy, gdy stężenia cząstek 
stałych są małe 

< 1%

background image

39

Wirówka sedymentacyjna bębnowa

Wirówka sedymentacyjna bębnowa

1- bęben wirówki

2-obudowa

3-wał

4-przewód dopływowy

5-przewód odpływowy cieczy  

klarownej

background image

40

                         

                         

Charakterystyka 

Charakterystyka 

mniejsza sprawność rozdziału 

pracuje w pozycji pionowej z prędkościami 450-3500 obr/min 

podczas wirowania bębna cząstki ciała stałego zbierają się na 

jego powierzchni bocznej, a ciecz klarowna w sposób ciągły jest 

odsysana przewodem rurowym

 sposób wyładowania ciała stałego zależy od jego właściwości: 

-

osady miękkie i plastyczne są zbierane zgarniakiem nożowym 

podczas 

     prędkości nominalnej bębna

-

osady twarde i włókniste — podczas prędkości zmniejszonej

background image

41

           

Wirówki filtracyjne posiadają bębny, których ściany boczne są 

wykonane z blachy perforowanej i od wewnątrz pokryte tkaniną filtracyjną. 

                    W wyniku wirowania cząstki ciała stałego z zawiesiny gromadzą 

się na tkaninie, ciecz natomiast przepływa porami gromadzącej się 
warstwy osadu 

    i tkaniny i jest odprowadzana na zewnątrz. 

Wirówki filtracyjne są stosowane do rozdzielania zawiesin tworzących dobrze 

przepuszczalne osady dlatego też istotnymi wielkościami decydującymi o 
ich zastosowaniu są:                

                                       - przepuszczalność placka filtracyjnego

           

-stężenie zawiesiny                                                               

           

-rozmiary cząstek

                                               

      

      

Wirówki filtracyjne

Wirówki filtracyjne

background image

42

               

               

Wirówki filtracyjne dzielimy 

Wirówki filtracyjne dzielimy 

na : 

na : 

- okresowe  

- o ciągłym działaniu:

- z pulsującym tłokiem

- ślimakowe

- wibracyjne

background image

43

 

 

Wirówka filtracyjna okresowa  

Wirówka filtracyjna okresowa  

1-obudowa
2-bęben
3-wał napędowy

background image

44

                        

                        

Charakterystyka

Charakterystyka

 

 

posiada bęben osadzony na pionowym wale 

napędzanym od góry lub dołu, umieszczony w 

obudowie zakrytej od góry pokrywą 

określona objętość zawiesiny jest wlewana do bębna 

ręcznie lub przewodem zasilającym

 w trakcie wirowania filtrat odpływa kanałem dolnym 

obudowy

w odwirowaniu osad może być przemywany

 po zatrzymaniu wirówki osad zebrany na ścianie 

bocznej worka filtracyjnego zgarnia się ręcznie

background image

45

        

        

Wirówki filtrujące 

Wirówki filtrujące 

tłokowe

tłokowe

1-talerz stożkowy
2-tłok zgarniający, pulsujący

background image

46

                    

                    

Charakterystyka

Charakterystyka

jest zasilana zawiesiną podawaną na wirujący 

wraz z tłokiem talerz stożkowy skąd jest 

odrzucana na ścianę bębna i równomiernie 

rozprowadzana po jego powierzchni 

ciecz pod działaniem siły odśrodkowej 

przepływa przez gromadzący się osad, tkaninę i 

perforację bębna i odpływa z obudowy wirówki 

osad jest usuwany tłokiem, który wykonuje ruch 

posuwisto-zwrotny i jednocześnie obraca się z 

tą samą prędkością co i bęben

background image

47

        

        

Wirówka filtracyjna o działaniu  ciągłym 

Wirówka filtracyjna o działaniu  ciągłym 

(na przykładzie wirówki ślimakowej)

(na przykładzie wirówki ślimakowej)

1- perforowany bęben
2- przegroda filtracyjna
3- stożek rozdzielający
4- ślimak

background image

48

są zasilane ciągłym strumieniem 

zawiesiny

również w sposób ciągły jest 

odbierany filtrat i osad z 

wirującego bębna

                       

                       

Charakterystyka

Charakterystyka

background image

49

Wirówka filtracyjna wibracyjna

Wirówka filtracyjna wibracyjna

1-obudowa
2-bęben
3-koło napędowe
4-wibrator

background image

50

                  

                  

Charakterystyka

Charakterystyka

 

 

Do rozdzielania zawiesin zawierających cząstki o dużych rozmiarach. 

Bęben wirówki ma kształt stożka rozszerzającego się ku górze wykonuje 

on ruch obrotowy i dodatkowy ruch drgający w pionie, zwykle wywołany 

mechanizmem mimośrodowym

Surówka jest podawana na górę stożka wewnętrznego, skąd spływa do 

dolnej części bębna i przepływa po jego powierzchni do góry, podlegając 

jednocześnie filtracji.

Szybkie drgania bębna wprowadzają tworzącą się warstwę osadu w stan 

pseudoplastyczny, w którym zmniejsza się tarcie pomiędzy ziarnami 

    i powierzchnią drgającą bębna, co ułatwia filtrację i jednocześnie, dzięki 

rozwarciu stożka, osad przesuwa się do góry, skąd opada do szczeliny 

pierścieniowej pomiędzy bębnem i obudową. 

background image

51

  Dobór 
wirówek

Dobór i stosowanie wirówek wynika z wymogów technologicznych, 
ekonomiki
procesu lub ochrony środowiska, gdy m. in. są wymagane:

— ciągłość rozdziału i automatyzacja procesu, wysoki stopień 

rozdziału cząstek 

     o małych   rozmiarach, niezależny od warstwy zebranego osadu,

— duża szybkość rozdzielania cieczy o małej objętości zawiesiny,

— montaż na bardzo ograniczonej przestrzeni,

— rozdzielanie mieszanin niebezpiecznych dla środowiska.


Document Outline