Wojna o Falklandy

• Spór o Archipelag Falklandów 

(Malwinów)  rozpoczął się w XVIII w.

• Wyspy, które Madryt uważał za 

własność korony hiszpańskiej, obsadził 
w XVIII w. garnizon francuski.

• W 1769 r., gdy Francuzi zostali wyparci 

przez Brytyjczyków, Hiszpanie 
ustanowili na wyspach swoją 
administrację.

• W okresie rozpadu hiszpańskiego 

imperium kolonialnego archipelag 
został opuszczony.

• Pretensje do niego zgłosiła Argentyna, 

jej rząd uważał się za spadkobiercę 
władz hiszpańskich na Falklandach.

• Na archipelag wysłano kolonistów, a w 

1832 r. oddział wojska.

• Położenie wysp zwróciło uwagę Wielkiej 

Brytanii.

• W 1833 r. zajęli oni Falklandy.
• W 1908 r. Londyn utworzył terytorium 

zależne, w skład którego weszły: Falklandy, 

Nowa Południowa Georgia,, Południowy 

Sandwicz, Południowe Szetlandy, Południowe 

Orkady  i Ziemia Graham na Antarktydzie.

• W 1913 r. na Falklandach Brytyjczycy założyli 

stację bunkrową i bazę floty wojennej.

• Argentyńczycy włączyli część brytyjskiego 

terytorium do utworzonego w 1939 r. 

Argentyńskiego Sektora Arktycznego.

• Decyzja ta nie miała mocy międzynarodowej.
• Sprawa Falklandów stawała na forum 

Zgromadzenia Ogólnego ONZ w 1946 , 1964, 

i 1967 r.

• Rezolucje ONZ nie zadowoliły Argentyny.
• W. Brytania i Argentyna uważały mieszkańców 

Falklandów za swoich obywateli.

• W marcu 1982 r. grupa robotników 

argentyńskich pracujących Leith na 

Południowej Georgii przy rozbiórce 

urządzeń nieczynnej stacji wielorybniczej, 

zbudowała maszt i podniosła na nim flagę 

narodową Argentyny.

• Reakcją W. Brytanii była ostra nota 

protestacyjna.

• Prawdopodobnie była to prowokacja ze 

strony Argentyny.

• Działanie to było uzgodnione z rządem 

argentyńskim.

• W tym czasie Argentyna miała poważne 

problemy gospodarcze i społeczne.

• Dla rządzącej junty wojskowej konflikt 

międzynarodowy w sprawie jednoczącej 

wszystkich Argentyńczyków, stwarzał 

okazję do odwrócenia uwagi opinii 

publicznej od problemów wewnętrznych.

• Sukces militarny i polityczny w sprawie 

Falklandów przyczyniłby się do wzrostu 

popularności rządu.

• W Argentynie uważano, że W. 

Brytania nie ma sił i środków aby 
podjąć jakąkolwiek akcję wojskową w 
obronie odległego o 14 tysięcy 
kilometrów archipelagu, który nie 
miał już znaczenia strategicznego.

• 1 kwietnia 1982 r. w Argentynie ogłoszono 

mobilizację.

• 2 kwietnia 1982 r. wysadzono na spornych 

wyspach desant liczący około 800 żołnierzy.

• Po krótkiej walce obezwładniono nieliczny 

garnizon brytyjski, a 79 jeńców triumfalnie 

odesłano do  Argentyny jako symbol zwycięstwa.

• Brytyjski gubernator Falklandów zaapelował do 

mieszkańców o niestawianie oporu, aby uniknąć 

niepotrzebnych ofiar.

• 3 kwietnia desant argentyński opanował Nową 

Południową Georgię.

• Argentyńczycy przerzucili na wyspy w sumie 

około 12 tysięcy żołnierzy.

• Jakakolwiek zbrojna próba odzyskania 

wysp wiązała się dla Brytyjczyków z 

koniecznością wysadzenia silnego 

desantu.

• Warunkiem powodzenia było 

uzyskanie przewagi w powietrzu.

• Najbliższa brytyjska baza lotnicza była 

w odległości 6 tysięcy kilometrów na 

Wyspie Wniebowstąpienia.

• Royal Navy dysponowała dwoma 

lotniskowcami gotowymi do działania, 
wyposażonymi w 28 samolotów pionowego 
startu FRS I Sea Harrier.

• Były one przystosowane do atakowania 

okrętów i celów naziemnych, a ich pilotów 
nie przeszkolono w walkach powietrznych.

• To utwierdzało Argentyńczyków w 

przekonaniu, że Brytyjczycy nie mają 
wystarczających środków do ataku.

• Junta argentyńska nie doceniła 

potencjału militarnego W. Brytanii, jej 
powiązań gospodarczych i 
politycznych, determinacji rządu 
Margaret Thatcher i urażonej dumy 
Brytyjczyków, która zjednoczyła 
rządzących konserwatystów i 
opozycyjną Partię Pracy.

• Margaret Hilda Thatcher (z 

domu Roberts, ur. premier
 Wielkiej Brytanii w latach 1979-
1990, chemik, prawnik. 
Stanowczość w stosunku do 
strajkujących górników oraz do 
państw komunistycznych 
spowodowała nadanie jej 
przydomku Żelaznej Damy (Iron 
Lady). Liberalną politykę 
gospodarczą jej gabinetu 
ochrzczono mianem 
thatcheryzmu. Jeden z czołowych 
"eurosceptyków", zwolenniczka 
ograniczonej integracji 
europejskiej.
Była najdłużej urzędującym 
brytyjskim premierem w XX w.

• Rząd brytyjski dostał informację wywiadu o 

planowanym desancie argentyńskim 31 
marca, zbyt późno, aby wzmocnić obronę 
na Falklandach.

• W nocy, z 3 na 4 kwietnia rząd Margaret 

Tatcher podjął  decyzję o interwencji 
zbrojnej.

• 3 kwietnia Rada Bezpieczeństwa ONZ 

podjęła rezolucję wzywającą Argentynę do 
wycofania się z Falklandów.

• Wielka Brytania nie była przygotowana do 

prowadzenia wojny.

• Jednak w ciągu dwóch dni sformowano 

Zespół Uderzeniowy (Task Force 317), który 

5 kwietnia opuścił Portsmouth pod 

dowództwem admirała Johna Woodwarda.

• W skład zespołu wchodziło 36 jednostek, 

lotniskowce, niszczyciele, fregaty, okręty 

desantowe i transportowce.

• Na pokładach lotniskowców stacjonowało 

20 Harrierów, w tym sześć 

przystosowanych pospiesznie do walk 

powietrznych, szkolenie pilotów kończono 

podczas rejsu.

• USA występowały w roli mediatora.
• Kiedy negocjacje nie przyniosły rezultatu, 

30 kwietnia opowiedziały się po stronie 
Londynu i dostarczyły Brytyjczykom zdjęć 
satelitarnych rejonu Falklandów.

• Sympatię Brytyjczykom okazały też kraje 

EWG.

• Wprowadziły one embargo na dostawy broni 

i materiałów wojskowych dla Argentyny.

• Rząd Argentyny nie wierzył w reakcję 

Anglików.

• Siły lotnictwa argentyńskiego miały 

kilkakrotną przewagę.

• Brytyjczycy byli lepiej wyszkoleni i 

dysponowali lepszymi samolotami.

• 12 kwietnia 1982 r. Brytyjczycy 

ogłosili akwen w promieni 200 mil od 
Falklandów strefą wojny, zamkniętą 
dla żeglugi.

• Dowództwo argentyńskie przyjęło 

prosty plan działań: zadać flocie 
inwazyjnej jak największe straty 
atakami z powietrza, a następnie 
stawić opór na lądzie.

• Wykorzystując element zaskoczenia, 

25 kwietnia Brytyjczycy wysadzili w 
Południowej Georgii trzydziestu 
komandosów i kompanię piechoty 
morskiej.

• Przy silnym wsparciu artylerii 

okrętowej, desant po godzinnej walce 
zmusił argentyński batalion do 
złożenia broni.

• 30 kwietnia Wielka Brytania ogłosiła obszar 

wokół Falklandów strefą całkowicie zamkniętą.

• Argentyna uczyniła to samo.
• 2 maja do walki próbowała włączyć się flota 

argentyńska.

•  W krótkim czasie Argentyńczycy utracili trzy 

okręty.

• Krążownik argentyński „General Bergamo” 

został trafiony dwoma torpedami i po godzinie 

poszedł na dno z 362 członkami załogi.

• Operujące na Atlantyku okręty 

marynarki wojennej otrzymały rozkaz 
natychmiastowego powrotu do baz .

• Do końca wojny flota nie przejawiała 

aktywności bojowej, oddając w ręce 
Brytyjczyków panowanie na morzu.

• 4 maja Argentyńczycy przeprowadzili nalot na Zespół 

Uderzeniowy.

• Samoloty myśliwsko-bombowe Super Etendard IV 

wyposażone w rakietowe pociski przeciwskrętowe 

Exocet produkcji francuskiej zaatakowały niszczyciel 

„Sheffield”.

• Pocisk trafił w śródokręcie, ale głowica bojowa nie 

eksplodowała. 

• Mimo to, pracujący nadal silnik rakietowy rozniecił 

gwałtowany pożar. 

• Zginęło 21 marynarzy, 24 odniosło rany.
• Po kilku godzinach walki z ogniem załoga opuściła 

okręt.

• Po tym wydarzeniu główne siły Zespołu 

Uderzeniowego wycofały się na odległość 200 mil od 

Falklandów, poza zasięg samolotów startujących z 

kontynentu.

Exocet (fr. latająca ryba) – francuski 

przeciwokrętowy pocisk rakietowy budowany w 

wersjach do wystrzeliwania z okrętów nawodnych 

(klasy woda-woda), podwodnych, samolotów, 

śmigłowców (klasy powietrze-woda) i wyrzutni 

brzegowych. Do dzisiaj wystrzelono kilkaset sztuk 

tego pocisku podczas różnych konfliktów zbrojnych.

• 14 maja Brytyjczycy rozpoczęli 

intensywne bombardowanie pozycji 

argentyńskich na wyspach archipelagu.

• Ten atak poprzedzał brytyjski desant. 
• Nocą z 20 na 21 maja wysadzono na 

ląd 2000 marines.

• 25 maja na lądzie znajdowało się już 

5500 żołnierzy brytyjskich.

• Argentyńczycy stawiali opór. 

• W dniach 21-25 maja Argentyńczycy 

stracili 19 samolotów.

• Brytyjczycy niszczyciel, dwie fregaty, 

statek zaopatrzeniowy.

• Kilka jednostek odniosło uszkodzenia.
• Piloci argentyńscy walczyli bardzo ofiarnie.
• Gdyby dysponowali lepszym sprzętem, a 

ich dowództwo zastosowało bardziej 

przemyślaną taktykę nalotów, straty 

brytyjskie mogły być znacznie większe.

• 9 czerwca Brytyjczycy mieli na 

Falklandach już 9 tysięcy żołnierzy i 

przystępowali do ostatniej fazy 

operacji – zdobycia Port Stanley.

• 14 czerwca rano dowództwo garnizonu 

poprosiło o przerwanie ognia.

• Wieczorem argentyński gubernator 

Falklandów gen. Jeremy More podpisał 

bezwarunkową kapitulację. 

• Wojna o Falklandy trwała 75 dni i przywróciła 

status quo sprzed 2 kwietnia 1982 r.

• Wojna nie wywołała większych reperkusji na 

arenie międzynarodowej.

• Wielka Brytania straciła dwa niszczyciele, 

dwie fregaty, okręt desantowy i 

kontenerowiec.

• Sześć jednostek odniosło uszkodzenia.

• Stracono dziesięć Harrierów i 24 śmigłowce.

• Straty w ludziach objęły 265 zabitych, 

jednego zaginionego i 384 rannych.

• Koszt kampanii oceniono na 1,9 mld USD.

• Argentyńczycy stracili krążownik, 

okręt podwodny, dwa patrolowce.

• Prawdopodobnie 101 samolotów i 

śmigłowców, 1200 zabitych i 
zaginionych, 3500 rannych.

• Około 8 tysięcy żołnierzy poszło do 

niewoli.

• Wojna o Falklandy kolejny raz podkreśliła 

znaczenie lotnictwa.

• Była chrztem bojowym samolotów 

pionowego startu i lądowania.

• Harriery dotychczas traktowano z 

nieufnością, z uwagi na niewielką prędkość. 

• Rozważano nawet zaprzestanie ich produkcji.

• Dowiodły jednak swej wartości bojowej, 

zarówno podczas atakowania celów 

naziemnych i nawodnych, jak i w walkach 

powietrznych.

• Zestrzeliły aż 32 nieprzyjacielskie samoloty, 

nie ponosząc strat w walkach powietrznych.

• Samoloty te przyjęła  na wyposażenie 

amerykańska piechota morska.

• Swoją wszechstronność potwierdziły 

śmigłowce.

• Podatność jednostek brytyjskich na 

pożary spowodowała podjęcie badań nad 

uzyskaniem nowych, bardziej podatnych 

na ogień, materiałów izolacyjnych.

• W działaniach na lądzie armia zawodowa 

(brytyjska) udowodniła swoją przewagę 

nad armią poborową (argentyńską).

• Zwycięstwo nad Argentyną spowodowało 

szybki wzrost popularności rządu Margaret 

Thatcher.

• Uznanie wzbudziły szybkość i konsekwencja 

działań rządu.

• Popularność rządu umożliwiła 

przeprowadzenie w latach 1983-1987 

trudnego programu reform gospodarczych i 

ograniczenie wpływów opanowanych przez 

lewicę Związków Zawodowych.

• Konserwatywny rząd brytyjski należał do 

najostrzejszych krytyków wprowadzenia stanu 

wojennego w Polsce i wspierał „Solidarność”.