Slajd 1

Kod genetyczny

to system

umownych znaków (symboli)
używanych w celu przekazania
jakiejś informacji według
przyjętego klucza (szyfru).

Cechy kodu

genetycznego



Jest trójkowy – tzn. że podstawową jednostką

informacyjną w DNA jest zawsze trójka leżących obok siebie

nukleotydów zwana tripletem lub kodonem, która koduje

tylko jeden aminokwas.



Jest niezachodzący – tzn. ten sam nukleotyd nie jest

składnikiem sąsiadujących trójek, ale tylko jednej.



Jest bezprzecinkowy – tzn. że nie istnieją nukleotydy

spełniające rolę znaku przestankowego oddzielającego

kodony.



Jest jednoznaczny – tzn. że dana trójka koduje zawsze

jeden

i ten sam rodzaj aminokwasu.



Jest z reguły uniwersalny – tzn. że u wszystkich

organizmów roślinnych i zwierzęcych np.triplet AAG koduję

lizynę (u bakterii, płazów i ssaków). Wyjątek drożdże u

których niektóre kodony oznaczają inne aminokwasy.

Ekspresja informacji
genetycznej

Ekspresja genu

– proces, w którym

informacja genetyczna

zawarta w

genie

zostaje

odczytana

i przepisana na jego produkty, które są

białkami

lub różnymi formami

RNA

Gen

Gen

jest to strukturalna jednostka DNA

odpowiedzialna za wykształcenie określonej

cechy. Innymi słowy mówiąc jest to fragment

DNA, zawierający sekwencje kodujące

odpowiedni polipeptyd lub RNA.

W skład genu wchodzą:

- sekwencja wzmacniająca,
- promotor,
- miejsca inicjacji i terminacji, transkrypcji,
- właściwa sekwencja kodująca ograniczona

miejscami początku i końca translacji.

Każda komórka organizmu zawiera

informację genetyczną w postaci

takich samych sekwencji DNA a

także taką samą ilość DNA.

Trzy procesy przekazywania

informacji



replikacja

replikacja (DNA-DNA)



transkrypcja

transkrypcja (DNA-RNA)



translacja

translacja (RNA-białko)

DNA

RNA

białko

replikacja

transkrypcja

translacja

Występują trzy rodzaje RNA

(kwasu rybonukleinowego)

transportujący matrycowy
rybosomalny

tRNA

mRN

rRN

Biosynteza białka składa się

z dwóch etapów

- transkrypcji
- translacji

Transkrypcja



Polega

przepisywaniu

informacji

genetycznej
z DNA na mRNA i odbywa się w obrębie
jądra komórkowego.



Aby proces transkrypcji mógł się rozpocząć

musi przyłączyć się enzym polimeraza
RNA
do odpowiedniego miejsca na DNA zwanego
promotorem ( zawiera 3 zasady, tzw.
kodon startowy AUG).

Transkrypcja



Na jednej z dwóch nici DNA (matrycowej,

druga

nić

nosi

nazwę

kodującej)

rozpoczyna się synteza RNA.



Polimeraza RNA przesuwa się wzdłuż nici

powodując ich rozsuwanie. Następnie z

nici DNA zostaje przepisana informacja na
zasadzie komplementarności na matrycę
(nukleotydy

uracylu

zajmują

miejsce

tyminy z DNA).

Transkrypcja



Matryca jest odczytywana w kierunku 3' →

5',
a nowa cząsteczka RNA powstaje w kierunku

5' → 3'.



Transkrypcję można podzielić na trzy etapy:

inicjację, elongację, terminację.



Transkrypcji podlega odcinek DNA od

promotora do terminatora. Nazywamy go
jednostką transkrypcji.

Translacja



Jest to proces syntezy łańcucha polipeptydowego

białek na matrycy mRNA. Proces ten przebiega

w cytoplazmie.



Do przebiegu translacji potrzebne są

następujące elementy:

- ATP;
- rybosomy ( zbudowane z

podjednostek);

    - aminokwasy;
    - tRNA;
    - mRNA;

Translacja



Zaczyna się od trójki startowej, najczęściej

AUG lub GUG (metioninę i walinę), a
kończy

trójką

symbolizującą

ostatni

aminokwas.



Koniec translacji u Procaryota wyznaczają

sygnały termalne, tzw. trójki nonsensowne
UAG, UGA lub UAA, które nie oznaczają
żadnego aminokwasu.

Translacja



Translacja składa się z czterech faz:



aktywacji-właściwy aminokwas jest dołączany

do właściwego tRNA za pomocą wiązania

estrowego.



inicjacji-ma miejsce, kiedy mała podjednostka

rybosomu przyłącza się do końca 5' mRNA.



elongacji-ma miejsce, kiedy następny

aminoacylo-tRNA przyłącza się do rybosomu

w miejscu A.



terminacji- łańcuch polipeptydowy zostaje

uwolniony do cytoplazmy.

Translacja



Aby rozpoczął się proces translacji musi zostać

uaktywniony tRNA z aminokwasem, za pomocą
ATP.



Po uaktywnieniu tRNA przyłączą się do miejsca A,

jednak wcześniej musi odszukać odpowiednią
trojkę zasad na matrycy komplementarną do
antykodonu.

Document Outline