Polityka społeczna



W prawie wspólnotowym nie wypracowano 

jednolitego pojęcia polityki społecznej



W porządkach prawnych państw 

członkowskich pojęcie to jest 

interpretowane bardzo szeroko. Zalicza się 

do niej kwestie związane z edukacja, 

zatrudnieniem, systemem opieki 

zdrowotnej, kultura etc.



W prawie wspólnotowym dotyczy głównie 

polityki zatrudnienia

Podstawy prawne



Art. 2 TWE: celem Wspólnoty jest m.in. 
przyczynianie się do wysokiego poziomu 
zatrudnienia i ochrony socjalnej w całej 
Wspólnocie. 



Art. 3 TWE cel ten ma być realizowany 
poprzez wykonywanie zadań określonych 
w ramach polityki dotyczącej spraw 
społecznych.

Wzrost gospodarczy i 
zatrudnienie



Strategia UE na rzecz zrównoważonego 
wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, 
znana pod nazwą strategii lizbońskiej, 
dąży do tworzenia społeczeństwa opartego 
na wiedzy poprzez wspieranie innowacji w 
przedsiębiorstwach i inwestowanie w ludzi. 
Wiele uwagi poświęca również uczeniu się 
przez całe życie oraz promowaniu badań i 
rozwoju. 

Założenia strategii



skuteczniejsze zachęcanie obywateli do 
podejmowania zatrudnienia oraz 



 wobec zwiększającej się średniej długości życia – 
wydłużenie wieku aktywności zawodowej, 



poprawę zdolności adaptacyjnych pracowników i 
pracodawców, 



zwiększenie nakładów na edukację i rozwój 
umiejętności, 



dostosowanie systemów ochrony socjalnej do 
wyzwań wynikających z innowacji, globalizacji i 
mobilności. 

Zakres polityki społecznej- 
zatrudnienie

1.

Koordynacja strategii zatrudnienia w skali 

Wspólnoty

2.

Utrzymywanie wysokiego poziomu zatrudnienia

3.

Ochrona bezpieczeństwa i zdrowia pracowników

4.

Zapewnienie odpowiednich warunków pracy

5.

Informowanie i porozumiewanie się z 

pracownikami

6.

Integrowanie osób wyłączonych z rynku pracy , 

zwłaszcza pozostających bez pracy przez długi 

okres

7.

Zapewnienie równości między mężczyznami i 

kobietami w zakresie możliwości na rynku pracy 

i traktowania w pracy. 

Ochrona pracowników i 
rynku pracy



Art. 125-130 TWE.



Wspólnota przywiązuje dużą wagę do 
problematyki zatrudnienia, jednak są to 
raczej postanowienia polityczne



Szczegółowe postanowienia pozostawiono 
państwom członkowskim



Organy wspólnotowe nie mają kompetencji 
by wydawać w tej materii  wiążące akty 
prawne



Art. 128- Rada będzie opracowywała 
wytyczne… wraz Z KE będzie 
opracowywała coroczny raport…



Art. 129 Rada może przyjmować środki 
zachęcające państwa członkowskie do 
współpracy w dziedzinie zatrudnienia. 

Art. 136- 145 TWE



Stanowią podstawę do prawotwórczej 
aktywności organów wspólnotowych w 
dziedzinach takich jak: ochrona 
bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, 
zapewnienie odpowiednich warunków 
pracy, informowanie i porozumiewanie się 
z pracownikami, integrowanie osób  
wyłączonych z rynku pracy- szczególnie 
osób pozostających bez pracy przez długi 
okres czasu.



Rada może w powyższym zakresie nałożyć 
na państwa minimum wymagań, np. 
dyrektywa  dot. zwolnień grupowych, dot. 
ochrony pracowników przed ryzykiem 
związanym z narażeniem na działanie 
czynników chemicznych, fizycznych i 
biologicznych, dot. wymagań bhp w 
miejscu pracy, dot. ochrony młodocianych 
w pracy. 

Równość kobiet i mężczyzn



Eliminowanie nierówności pomiędzy kobietami, a 
mężczyznami należy do głównych celów 
Wspólnoty.



ETS wielokrotnie potwierdził, że zasada zakazu 
wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć należy 
do podstawowych zasad  prawa wspólnotowego.  



Art. 141 TWE precyzuje te zasadę do zapewniania 
równych szans oraz jednakowego traktowania w 
sprawach zatrudnienia oraz świadczenia pracy, w 
tym wynagrodzenia. 

1. Zasada równej płacy za taką 
samą pracę



Jest to wynagrodzenie za tę sama pracę lub za 
pracę, której przypisywana jest ta sama wartość, 
jeśli chodzi o jakiekolwiek warunki i aspekty 
wynagrodzenia.



Zostanie zniesiona jakakolwiek dyskryminacja ze 
względu na płeć.



Państwa członkowskie mają obowiązek 
ustanowienia skutecznego mechanizmu 
rozpatrywania zażaleń swoich obywateli, którzy 
czuja się pokrzywdzeni. 

 

2. Zasada równego 
traktowania w dostępie do 
pracy



Zas. Równego traktowania kobiet i mężczyzn w 
równym dostępie do zatrudnienia, awansu, 
kształcenia zawodowego



Eliminacja wszelkiej dyskryminacji opartej na płci, 
czy status rodzinny, czy małżeński



Nakaz stosowania takich samych kryteriów w 
dostępie do stanowisk pracy niezależnie od 
sektora i hierarchii zawodowej.



Wyjątek stanowią zawody, gdzie płeć odgrywa 
decydującą rolę wynikającą z samej natury 
działalności.

2. Zasada równego 
traktowania w dostępie do 
pracy



Zas. równego traktowania K i M 
prowadzących działalność gospodarczą, 
rolniczą oraz w sprawie ochrony 
macierzyństwa



Wyeliminowanie wszelkiej dyskryminacji 
ze względu na płeć , stan cywilny lub 
status rodzinny w kwestii zakładania i 
prowadzenia przedsiębiorstw

2. Zasada równego 
traktowania w dostępie do 
pracy



Zas. dot. zatrudnienia osób w niepełnym 
wymiarze czasu pracy



Nakaz stosowania reguł dotyczących 
równości K i M na rynku pracy jednakowo 
w stosunku do osób pracujących w 
pełnym, jak i niepełnym wymiarze czasu 
pracy.

3. Równe traktowanie w 
zakresie zabezpieczenia 
socjalnego



Stopniowa realizacja  zasady równego 
traktowania K i M w dziedzinie 
zabezpieczenia społecznego



Zas. Równego traktowania obowiązuje w 
zakresie systemów i warunków dostępu do 
systemów zabezpieczenia społecznego, 
obowiązku opłacania składek, kalkulacji 
świadczeń 

3. Równe traktowanie w 
zakresie zabezpieczenia 
socjalnego



Umowa ramowa dot. urlopu 
rodzicielskiego.



Indywidualne prawo do 3- miesięcznego 
urlopu rodzicielskiego w przypadku 
narodzin lub adopcji dziecka



Gwarantuje ona powrót na to samo 
stanowisko pracy lud stanowisko 
równorzędne.

Prawo do mobilności



UE sprzyja mobilności pracowników, z uwagi na 
korzyści, jakie ona przynosi pod względem 
rozwoju osobistego i zawodowego oraz ze 
względu na jej rolę jako jednego ze sposobów 
lepszego dopasowywania kwalifikacji do 
zapotrzebowania na rynku pracy. 



W tym celu stworzono portal EURES (Europejski 
Portal Mobilności Zawodowej), na którym 
publiczne urzędy pracy ze wszystkich państw UE 
mają możliwość zamieszczania ofert pracy. Liczba 
takich ofert przekroczyła już milion. 

EFS



Celem jest poprawa możliwości zatrudnienia 

pracowników w obrębie rynku wewnętrznego i 

zwiększenie ich mobilności geograficznej i 

zawodowej



Ułatwienie pracownikom dostosowania się do 

zmian w przemyśle oraz w systemach 

produkcyjnych , zwłaszcza poprzez kształcenie 

zawodowe i przekwalifikowywanie (np. jeśli na 

rynku pracy jest zbyt wielu pracowników z sektora 

włókienniczego, a przewiduje się, że za jakiś czas 

braki kadrowe dotkną przemysł turystyczny, 

pracownikom z sektora włókienniczego można 

zaproponować przekwalifikowanie się). 

EFS



Na okres 2007–2013 dysponuje on 
środkami w wysokości 77 mld euro, które 
zostaną przeznaczone na zwiększanie 
dostępu do zatrudnienia oraz elastyczności 
pracowników i przedsiębiorstw, a także na 
tworzenie zdolności instytucjonalnych w 
regionach znajdujących się w szczególnie 
trudnej sytuacji.