WRODZONE ANOMALIE NERWU WZROKOWEGO
1. Niezwiązane z chorobami ogólnymi
2. Związane z chorobami ogólnymi
• Szczelina tarczy nerwu wzrokowego
• Zespół „kwiatu powoju”
• Hipoplazja nerwu wzrokowego
• Zespół Aicardiego
• Tarcza olbrzymia (megalopapilla)
• Garbiak okołotarczowy
• Dysplazja tarczy nerwu wzrokowego
• Zespół nachylonej tarczy nerwu wzrokowego
• Druzy tarczy nerwu wzrokowego
• Dołek rozwojowy tarczy nerwu wzrokowego
• Przetrwałe włókna rdzenne
Zespół nachylonej tarczy nerwu wzrokowego
• Częsty, obustronny
• Często krótkowzroczność i astygmatyzm
• VA - prawidłowe
• Mała tarcza, owalna lub w kształcie litery „D”
• Skośna oś (najczęściej), pozioma lub pionowa
• Situs inversus i dolny stożek tarczy
• Hipopigmentacja dolno-nosowej części dna
• Górno-skroniowy ubytek pola
widzenia przekraczający środkową
linię pionową
Druzy tarczy nerwu wzrokowego
• Rzadkie, obustronne i rodzinne
• Związki - RP, pasma naczyniaste i zespół Alagille’a
• VA - zwykle prawidłowe
Druzy głębokie
• Brak zagłębienia tarczy
• Kolor różowy lub żółty
• Nieostre, „grudkowate” brzegi
• Anomalie rozgałęziania się naczyń
• Brak poszerzenia żył
Druzy tarczy nerwu wzrokowego
Rzadkie powikłania
• Wystają ponad powierzchnię tarczy
u chorych nastoletnich
• Woskowo-perłowe nieregularności
• Neowaskularyzacja naczyniówkowa
• Ubytki pęczka włókien nerwowych
Powierzchowne
FA druz tarczy nerwu
wzrokowego
Autofluorescencja przed iniekcją barwnika
Późna hiperfluorescencja ograniczona
do tarczy
Badania obrazowe druz tarczy nerwu
wzrokowego
TK
Ultrasonografia
Dołek rozwojowy tarczy nerwu wzrokowego
•
Rzadki, zwykle jednostronny
•
VA - prawidłowe w niepowikłanym
•
Duża tarcza, zawierająca okrągły lub owalny dołek
•
Dołek zwykle skroniowo, niekiedy centralnie
Dołek rozwojowy tarczy i odwarstwienie plamki
•
Fotokoagulacja laserowa skroniowej granicy tarczy
•
Później - surowicze odwarstwienie warstw zewnętrznych
•
Częstość - 45% dołków niecentralnych
•
Początkowo - oddzielenie warstw wewnętrznych podobne do rozwarstwienia
Leczenie
•
Witrektomia i endotamponada gazowa
Przetrwałe włókna rdzenne
Rozległe
Izolowane obwodowe
Okołotarczowe
Szczelina tarczy nerwu wzrokowego
•
VA - obniżone
•
Rzadka, jednostronna lub obustronna
•
Zwykle sporadyczna - niekiedy dominująca
•
Może być związana z innymi szczelinami
•
Duża tarcza z zagłębieniem od dołu
•
Ubytki w górnej części pola widzenia
Objawy
Inne zmiany oczne
Rzadkie związki szczeliny tarczy nerwu wzrokowego
z chorobami ogólnymi
1. Nieprawidłowości o.u.n.
-
przepuklina i torbiele podstawy mózgu
2. Nieprawidłowości chromosomalne
-
zespół Pataua (trisomia 13)
i zespół kociego oka (trisomia 22)
3. „CHARGE”
-
C
oloboma,
H
eart defects, choanal
A
tresia,
R
etarded development,
G
enital and
E
ar anomalies - szczelina, wady serca, zarośnięcie nozdrzy tylnych,
opóźnienie wzrostu, wady narządów płciowych i ucha
4. Inne zespoły
-
Meckla-Grubera, Goltza, mikroftalmia Lenza,
Walkera-Warburga i Goldenhara
Zespół „kwiatu powoju”
•
Bardzo rzadki, zwykle jednostronny
•
VA - obniżone
•
Duża tarcza z lejkowatym zagłębieniem
•
Wypełniona tkanką glejową
Przepuklina podstawy mózgu, która
często jest związana z anomaliami
twarzy
•
Szprychowate naczynia krwionośne
•
Otoczona zmianami barwnikowymi
naczyniówkowo-siatkówkowymi
•
Surowicze odwarstwienie siatkówki w ok. 30%
Rzadkie związki
Hipoplazja nerwu wzrokowego
•
Mała tarcza, otoczona przez „halo” (objaw
podwójnego pierścienia)
•
Rzadka, jednostronna lub obustronna
•
VA - zmienne zależnie od ciężkości
•
Naczynia prawidłowego kalibru, ale mogą
być kręte
Rzadkie związki
•
Zespół De Morsiera (septo-optic dysplasia)
•
Brak przegrody przezroczystej i ciała
modzelowatego
Zespół Aicardiego
•
Nieprawidłowości o.u.n. i wczesny zgon
•
Bardzo rzadki
•
Dominujący, sprzężony z chromosomem X,
śmiertelny dla płodów męskich in utero
Liczne „jamy” naczyniówkowo-
-siatkówkowe
Szczelina tarczy i pigmentacja
•
Paraliż dziecięcy
•
Opóźnienie rozwoju
Różne wrodzone anomalie tarczy
Pozioma i pionowa średnica
tarczy ponad 2 mm
Garbiak okołotarczowy
Względnie prawidłowa
tarcza
w obrębie głębokiego
zagłębienia
okołotarczowego
Tarcza olbrzymia
Dysplazja tarczy
Znaczne niespecyficzne
zdeformowanie tarczy