Nadzór nad pracowniami chemicznymi w świetle obowiązujących przepisów prawnych

Aktualne przepisy

w zakresie

przechowywania

i użytkowania

odczynników

chemicznych w szkołach

Lublin, dnia 08.12.2007r.

Renata Gawron

Oddział Higieny Dzieci i Młodzieży

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna

w Lublinie

Substancje i preparaty

chemiczne

Podstawy prawne

Ustawa z dnia 11 stycznia 2001r. o

substancjach

i preparatach chemicznych (Dz.U. z 2001r. Nr

11, poz. 84 z późn. zm.) wraz z aktami

wykonawczymi

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks Pracy

(Dz. U. Nr 24, poz. 141; t.j. z 1998r. Nr 21,

poz. 94 z późn. zm.)

Substancje i preparaty

chemiczne

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej

i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie

bezpieczeństwa i higieny w publicznych

i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U.

z 2003r. Nr 6, poz. 69)

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia

2 września 2003r.

w sprawie oznakowania opakowań substancji

niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych

(Dz. U. z 2003r. Nr 173, poz. 1679 z późn. zm.)

Substancje i preparaty

chemiczne

Rozporządzenie WE nr 1907/2006 Parlamentu

Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006r.

w sprawie rejestracji, oceny, udzielania

zezwoleń i

stosowanych ograniczeń w zakresie

chemikaliów (REACH) , utworzenia Europejskiej

Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę

1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie

Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji

(WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady

76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG,

93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. Urz.

UE L 396 z 30.12.2006r.

Substancje i preparaty

chemiczne

Rozporządzenie Ministra Zdrowia

z dnia 13 listopada 2007r. w sprawie

karty charakterystyki.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia

z dnia 28 września 2005r. wykaz

substancji niebezpiecznych wraz z

ich klasyfikacją i oznakowaniem

Załącznik do rozporządzenia (Dz. U. z

2005r. Nr 201, poz. 1674)

Substancje i preparaty

chemiczne

WAŻNE DEFINICJE

Substancja chemiczna

–

są to pierwiastki chemiczne i ich związki w stanie,

w jakim występują w przyrodzie lub zostają

uzyskane za pomocą procesu produkcyjnego, ze

wszystkimi dodatkami wymaganymi do

zachowania ich trwałości, oprócz

rozpuszczalników, które można oddzielić bez

wpływu na stabilność i skład substancji, z

wszystkimi zanieczyszczeniami powstałymi

w wyniku zastosowanego procesu produkcyjnego

Substancje i preparaty

chemiczne

WAŻNE DEFINICJE

Preparat chemiczny

–

są to mieszaniny lub roztwory

składające się

z co najmniej dwóch substancji

Substancje i preparaty

chemiczne

substancje i preparaty o właściwościach wybuchowych

substancje i preparaty o właściwościach utleniających

substancje i preparaty skrajnie łatwo palne

substancje i preparaty wysoce łatwo palne

substancje i preparaty łatwo palne

substancje i preparaty bardzo toksyczne

SUBSTANCJA NIEBEZPIECZNA LUB

PREPARAT NIEBEZPIECZNY –

W rozumieniu ustawy są to substancje i

preparaty zaklasyfikowane, co najmniej do jednej

z poniższych kategorii:

Substancje i preparaty

chemiczne

substancje i preparaty toksyczne

substancje i preparaty żrące

substancje i preparaty szkodliwe

10.

substancje i preparaty drażniące

11.

substancje i preparaty uczulające

12.

substancje i preparaty rakotwórcze

13.

substancje i preparaty mutagenne

14.

substancje i preparaty działające szkodliwie

na rozrodczość

15.

substancje i preparaty niebezpieczne dla

środowiska

Substancje i preparaty

chemiczne

Art. 221

1 Kodeks Pracy

Niedopuszczalne jest stosowanie

substancji

i preparatów chemicznych nie

oznakowanych w sposób widoczny,

umożliwiający ich identyfikację

Substancje i preparaty

chemiczne

T+

Substancje/preparaty bardzo

toksyczne
T

Substancje/preparaty toksyczne

Xn Substancje/preparaty szkodliwe
Xi

Substancje/preparaty drażniące

Substancje/preparaty żrące

Wzory znaków ostrzegawczych, symbole i

napisy określające znaczenie znaku

ostrzegawczego

Substancje i preparaty

chemiczne

F+ Substancje/preparaty skrajnie łatwopalne
F

Substancje/preparaty wysoce łatwopalne

Substancje/preparaty utleniające

Substancje/preparaty wybuchowe

Substancje/preparaty niebezpieczne dla

środowiska

Substancje i preparaty

chemiczne

Art. 221

2 Kodeks Pracy

Niedopuszczalne jest stosowanie

niebezpiecznych substancji i

niebezpiecznych preparatów

chemicznych bez posiadania aktualnego

spisu tych substancji i preparatów oraz

kart charakterystyki, a także opakowań

zabezpieczających przed ich szkodliwym

działaniem, pożarem lub wybuchem

Substancje i preparaty

chemiczne



Nazwa substancji



Nazwa lub imię i nazwisko, adres i numer telefonu



Znak lub znaki ostrzegawcze i napisy określające ich

znaczenie



Zwroty wskazujące rodzaj zagrożeń – tzw. zwroty R



Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania

–

tzw. zwroty S



Numer WE



„

Oznakowanie WE”

Oznakowanie opakowania

substancji niebezpiecznej

Substancje i preparaty

chemiczne



Każdy znak ostrzegawczy powinien pokrywać 1/10 pola

powierzchni oznakowania opakowania, ale nie mniej niż 1



Piktogramy powinny być

koloru czarnego na

żółto-

pomarańczowym tle



Etykieta trwale przymocowana na powierzchni opakowania



Kolor i wygląd oznakowania opakowania tak dobrane, aby

znak ostrzegawczy i jego tło wyraźnie się od siebie

odróżniały



Oznakowanie powinno być sporządzone w języku polskim

Substancje i preparaty

chemiczne

Art. 221

3 Kodeks Pracy

Stosowanie niebezpiecznych

substancji

i niebezpiecznych preparatów

chemicznych jest dopuszczalne pod

warunkiem zastosowania środków

zapewniających pracownikom

ochronę ich zdrowia i życia

Substancje i preparaty

chemiczne

29.1

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31

grudnia 2002r. W sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i

niepublicznych szkołach

i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69)

Substancje i preparaty chemiczne

umieszcza się w odpowiednich

pojemnikach opatrzonych napisami

zawierającymi nazwę substancji

i preparatu oraz informującymi o ich

niebezpieczeństwie lub szkodliwości dla

zdrowia

Substancje i preparaty

chemiczne

29.2

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31

grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i

niepublicznych szkołach

i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69)

Substancje i preparaty niebezpieczne

w rozumieniu przepisów o substancjach

i preparatach chemicznych przechowuje

się

w zamkniętych pomieszczeniach

specjalnie przystosowanych do tego celu.

Substancje i preparaty

chemiczne

29.3

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31

grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i

niepublicznych szkołach

i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69)

Dyrektor zapewnia udostępnienie kart

charakterystyk niebezpiecznych

substancji

i preparatów chemicznych

zgromadzonych

w szkole osobom prowadzącym zajęcia

z użyciem tych substancji i preparatów

Substancje i preparaty

chemiczne



Zbiór informacji o niebezpiecznych właściwościach

substancji lub preparatu oraz o zasadach i

zaleceniach ich bezpiecznego stosowania.



Jest przeznaczona przede wszystkim dla

użytkowników prowadzących działalność

zawodową w celu umożliwienia im podjęcia w

miejscu pracy środków niezbędnych do

zapewnienia bezpieczeństwa oraz ochrony zdrowia

człowieka i środowiska.

Karta charakterystyki

Substancje i preparaty

chemiczne

29.4

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia

31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w

publicznych i niepublicznych szkołach

i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69)

Uczniów zaznajamia się z kartami

charakterystyk substancji i

preparatów, jeżeli substancje te są

używane w czasie zajęć

Substancje i preparaty

chemiczne

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31

grudnia 2002r.

w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i

niepublicznych szkołach

i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69)

W warsztacie, laboratorium i pracowni

wywiesza się w widocznym i łatwo

dostępnym miejscu regulamin

określający zasady bezpieczeństwa

i higieny pracy.

Substancje i preparaty

chemiczne

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia

2002r.

w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach

i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69)

Uczniów pracujących w warsztatach, laboratoriach

i pracowniach szkolnych w celu zabezpieczenia

przed działaniem niebezpiecznych lub

szkodliwych dla zdrowia czynników, a także ze

względu na wymagania sanitarno-higieniczne,

zaopatruje się

w niezbędne środki ochrony indywidualnej oraz

odzież i obuwie robocze.

Substancje i preparaty

chemiczne

Co to jest odpad?

Zgodnie z definicją odpadów zawartą w art. 3

ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r.

o odpadach (t.j. z 2007r. Nr 39, poz. 251)

odpady oznaczają każdą substancję lub

przedmiot należący do jednej z kategorii,

określonych w zał. nr 1 do ustawy, których

posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć

lub do ich pozbycia się jest obowiązany.

Substancje i preparaty

chemiczne

Jedną z kategorii, jakie zostały

określone

w zał. nr 1 do ustawy o odpadach

jest kategoria

3 – są to produkty,

których termin przydatności do

właściwego użycia upłynął.

Substancje i preparaty

chemiczne

Termin przydatności do użycia określa

producent danego odczynnika

chemicznego, zapewniając tym

samym, że odczynnik ten będzie w

czasie tego terminu zachowywał

określone parametry.

Substancje i preparaty

chemiczne

Po upływie terminu ważności

producent nie odpowiada za jakość

produktu.

Substancje i preparaty

chemiczne

Przeterminowane odczynniki

chemiczne (odpady) powinny zostać

zagospodarowane zgodnie z

przepisami ustawy o odpadach.

Substancje i preparaty

chemiczne

Biorąc pod uwagę kwestie

bezpieczeństwa,

w laboratoriach, szkolnych pracowniach

chemicznych nie powinny być stosowane

przeterminowane odczynniki chemiczne.

Oznacza to, że posiadacz powinien się ich

pozbyć!!!

Substancje i preparaty

chemiczne

Państwowi Inspektorzy Sanitarni

kierując się troską o zdrowie i

bezpieczeństwo uczniów, zalecają

usuwanie przeterminowanych

odczynników chemicznych,

stwierdzonych

w trakcie kontroli pracowni

chemicznych.

Substancje i preparaty

chemiczne



Karty charakterystyki



Oznakowanie opakowań



Spis substancji i preparatów

niebezpiecznych



Szkolenia bhp



Przeterminowane substancje/preparaty

chemiczne traktujemy jako odpady

Podsumowanie

Document Outline