Układ oddechowy
Układ oddechowy
Układ
oddechowy
Górne drogi oddechowe:
Dolne drogi oddechowe:
i oskrzeliki
Narząd wymiany gazowej:
Krtań
•
(łac. larynx) to część
układu oddechowego
umieszczona miedzy IV
a VII kręgiem szyjnym.
Rozpoczyna się
wejściem do krtani.
Szkielet krtani
•
Szkielet krtani składa się z chrząstek
połączonych ze sobą stawami, mięśniami i
więzadłami.
Chrząstki
parzyste
Chrząstki
nieparzyste
nalewkowate
pierścieniowata
różkowate
klinowe
nagłośniowa
Mięśnie krtani
Miano mięśnia
Czynność
Unerwienie
M. pierścienno tarczowy
napina fałdy
głosowe
gałąź zewnętrzna
nerwu
krtaniowego
górnego
M. pierścienno-nalewkowy
tylny
rozszerza
szparę
głośni
nerw krtaniowy
dolny
M. pierścienno-
nalewkowaty boczny
zwęża szparę
głośni
M. tarczowo-nalewkowy
M. nalewkowy-poprzeczny
(nieparzysty)
M. nalewkowy skośny
M. nalewkowo-nagłośniowy
zamyka
wejście do
krtani
M. tarczowo-nagłośniowy
M. głosowy
napina fałdy
głosowe
Jama krtani
•
Wyróżniamy trzy piętra krtani:
górne,
środkowe i dolne
. Piętro górne
stanowi
przedsionek krtani
.
Ograniczony on jest przez fałd
międzynalewkowy od tyłu, od przodu
przez nagłośnię, od boku przez fałdy
nalewkowo-nagłośniowe. Kończy się
na poziomie fałdów głosowych
•
Piętro środkowe stanowi
jamę
pośrodkowa krtani
. Zajmuje
przestrzeń od fałdów głosowych do
przedsionkowych
•
Piętro dolne stanowi
jamę
podgłośniową.
•
Szpara głośni
to szczelina znajdująca się miedzy
fałdami glosowymi,łączy jamę
pośrednia z dolną.
•
Głośnia
To największa część jamy krtani. Od
góry ograniczają ją fałdy kieszonki
krtaniowej. Poniżej przebiegają fałdy
głosowe.
Tchawica
•
Tchawica (
trachea) –
•
Rozpoczyna się na wysokości kręgu
szyjnego
7, a kończy na wysokości
kręgu piersiowego Th5. Na tej
wysokości dzieli się pod kątem 55-
65° (u dzieci 70-80°) na oskrzela
główne prawe i lewe (bronchus
principalis dexter et sinister),
tworząc rozdwojenie tchawicy. W
miejscu podziału znajduje się
ostroga tchawicy (carina tracheae)
rozdzielająca powietrze do płuc.
•
Tchawica dzieli się na:
•
część szyjną
•
część piersiową
Długość tchawicy wynosi 10-12 cm.
Tchawica zbudowana jest z
16-20
szklistych chrząstek tchawiczych o
podkowiastym kształcie połączonych
więzadłami pierścieniowatymi
lub
tchawicznymi. Jej tylna ściana -
ściana błoniasta - zawiera głównie
mięśnie gładkie.
Oskrzela i oskrzeliki
•
U dołu tchawica rozdwaja się na
dwa
oskrzela główne, prawe i lewe,
doprowadzające powietrze do
płuca prawego i lewego. Oskrzela
główne zbudowane są jak
tchawica. Oskrzela główne
rozgałęziają się wewnątrz płuca na
coraz mniejsze gałęzie, tworząc
tzw.
drzewo oskrzelowe
. Oskrzela
główne dzielą się na
oskrzela
płatowe, prawe na 3 (górne,
środkowe i dolne), lewe na 2
(górne i dolne).
Oskrzela płatowe
dzielą się na
oskrzela segmentowe.
podsegmentowe, zrazikowe i
oskrzeliki, kończące się gronkiem
płucnym,
w którym są
pęcherzyki
płucne
. Pęcherzyki płucne oplata
sieć naczyń włosowatych,
biorących udział w wymianie
gazowej płuc.
Płuca
Płuco ma kształt stożka z wydrążoną
podstawą ściętego od strony
przyśrodkowej.Największa wysokość na
powierzchni żebrowej 25 cm
największy wymiar strzałkowy 16 cm
największy wymiar poprzeczny Pp 7 cm,Lp
10 cm.
Ciężar Pp 625 g,Lp 565 g.
W każdym płucu wyróżniamy:
⇒podstawę płuca (basis pulmonis)
⇒szczyt płuca (apex)
⇒wypukłą powierzchnię żebrową (facies
costalis) i
⇒wklęsłą śródpiersiową (facies
mediastinalis)
<brzegi –
⇒przedni ostry (margo anterior seu
acutus)
⇒ tylny tępy (margo posterior seu
obtusus)
⇒dolny
(margo inferior)
Ponadto wyróżniamy
szczeliny
międzypłatowe
(fissurae interlobares),
oddzielające od siebie poszczególne płaty
płuca.
Płuca
•
W płucu lewym wyróżniamy
płaty:
- górny (lobus superior) i dolny (lobus
inferior)
oddzielone od siebie
szczeliną
międzypłatową skośną (fissura
obliqua).
W płucu prawym jest płat:
- górny, środkowy (lobus medius) i
dolny
.
•
Płat górny
jest oddzielony od środkowego
szczeliną
poziomą (fissura horizontalis),
a płat
górny i środkowy od dolnego są
oddzielone
szczeliną skośną.
Odpowiednikiem płata środkowego jest
w płucu lewym
języczek płuca lingua
pulmonis),należy do płata górnego.
Na powierzchni śródpiersiowej w
połowie odległości między podstawą a
szczytem
płuca leży
wnęka płuca (hilus
pulmonis
).We wnęce leżą twory
wchodzące i
wychodzące z płuc czyli
tzw.korzeń
płuca (radix pulmonis)
(o kształcie
rozgałeziającego się drzewa).Wnęka ma
ksztalt odwróconej kropli (dł.5 cm,szer.4
cm,gł.2 cm).
•
Wnęki płucne
•
Do płuca wchodzą: -
⇒ tt.płucne (aa.pulmonalis)
⇒ oskrzele główne (bronchus
principalis)
⇒ tt.oskrzelowe (aa.bronchiales)
⇒ sploty płucne przedni i tylny
Z płuca wychodzą: -
⇒ żż.płucne (venae pulmonales)
⇒ żż.oskrzelowe (venae bronchiales)
⇒ naczynia chłonne