III FILAR
(współpraca międzyrządowa-
decyzje podejmowane
jednogłośnie)
Współpraca policyjna i
sądowa w sprawach
karnych
II FILAR
(współpraca międzyrządowa-
decyzje podejmowane
jednogłośnie)
Wspólna polityka
zagraniczna i
bezpieczeństwa
I FILAR
(szczebel wspólnotowy- decyzje podejmowane głównie większością
głosów państw członkowskich)
WSPÓLNOTY EUROPEJSKIE
(WE, EURATOM) → obszary i polityki wspólnotowe
(m.in.):
Rynek wewnętrzny
Wspólna polityka handlowa
Unia gospodarcza i walutowa
Wzmacnianie spójności gospodarczej i społecznej (polityka
strukturalna)
Wspólna polityka rolna i rybołówstwa
Wspólna polityka transportowa
Polityka ochrony konsumenta
Polityka społeczna (Europejski Fundusz Społeczny)
Polityka ochrony środowiska
Polityka badań i rozwoju
UNIA EUROPEJSKA
CELE UNII EUROPEJSKIEJ (art.2 TUE)
Wspieranie trwałego i
zrównoważonego postępu
gospodarczo- społecznego
w szczególności poprzez
•Utworzenie obszaru bez granic
zewnętrznych
•Wzmocnienie spójności
ekonomicznej i społecznej
•Utworzenie unii gospodarczej i
walutowej (wspólnej waluty)
Zapewnienie tożsamości na
arenie międzynarodowej
poprzez:
•Wspólną politykę zagraniczną i
bezpieczeństwa;
•Ukształtowanie wspólnej
polityki obronnej, a docelowo
wspólnej obrony
Wzmocnienie ochrony praw i interesów
obywateli państw członkowskich
poprzez wprowadzenie obywatelstwa
Unii
Utrzymanie i rozwój Unii jako obszaru wolności,
bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w którym
zapewniony jest wolny przepływ osób poprzez
odpowiednie działania w zakresie kontroli
granicznych, polityki arylowej i imigracyjnej oraz
zapobieganiu przestępczości
Przestrzeganie całego acquis communaitaire z
myślą o możliwości jego rewizji, jeśli wymagałoby
tego efektywne funkcjonowanie współpracy
PRAWO
PIERWOTNE
(PRIMARY LAW)
UMOWY
POMIĘDZY
KRAJAMI
CZŁONKOWSKI
MI
(np. konwencje)
UMOWY
MIĘDZYNARODOWE
ZAWIERANE PRZEZ
WE
OGÓLNE ZASADY
PRAWA ORAZ
PRAWO
ZWYCZAJOWE
(ORZECZENIA
ETS)
PRAWO WTÓRNE
(SECONDARY LAW)
ŹRÓDŁA PRAWA
WSPÓLNOTOWEG
O
(ACQUIS
COMMUNAUTAIRE)
PRAWO PIERWOTNE
(PRIMARY LAW)
TRAKTATY ZAŁOŻYCIELSKIE
• Traktat Paryski (EWWiS, 1951)
• Traktaty Rzymskie (EWG- obecnie WE (TWE),
EURATOM, 1957)
TRAKTATY UZUPEŁNIAJĄCE I POPRAWIAJĄCE
TRAKTATY ZAŁOŻYCIELSKIE
•Traktat o fuzji organów wspólnot (1967)
•Jednolity Akt Europejski (1986)
•Traktat o Unii Europejskiej (1992)- TUE
•Traktat Amsterdamski (1997)
•Traktat Nicejski (2001)
•Traktat Lizboński (2007)
TRAKTAT
AMSTERDAMSKI
(1999*)
Główne założenia:
• Przeprowadzenie reform
instytucjonalnych w
perspektywie rozszerzenia
(niepowodzenie)
• Reformy II i III filaru Unii
Europejskiej
• Problematyka społeczna
TRAKTAT USTANAWIAJĄCY WSPÓLNOTĘ
EUROPEJSKĄ
(TWE) (1957*)
Podstawowe kwestie: system instytucjonalny i polityki
wspólnotowe- współpraca ponadnarodowa
TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ
(TUE) (1993*)
Podstawowe kwestie: podstawa prawna pojęcia Unii
Europejskiej, przepisy odnoszące się do drugiego i
trzeciego filaru UE- współpraca międzyrządowa
JEDNOLITY AKT
EUROPEJSKI (1987*)
Główne założenie:
• Zakończenie tworzenia Rynku
Wewnętrznego
TRAKTAT NICEJSKI
(2003*)
Główne założenia:
• Przeprowadzenie reform
instytucjonalnych w
perspektywie rozszerzenia
WYBRANE TRAKTATY ZMIENIAJĄCE TWE ORAZ
TUE
*Rok wejścia traktatu
w życie
PRAWO WTÓRNE
(akty prawne stanowione przez instytucje
wspólnotowe)
ROZPORZĄDZEN
IA
Stosowane
bezpośrednio i w
całości we wszystkich
państwach
członkowskich
DYREKTYWY
• Kierowane do
wszystkich, rzadziej do
wybranych krajów
członkowskich
• Są prawnie wiążące
jedynie, co do
sformułowanych celów
i terminów ich
realizacji- konieczna
transpozycja
DECYZJE
• Akty skierowane do
określonych odbiorców
(państw członkowskich,
osób fizycznych lub
prawnych;
• Nie mają charakteru
prawotwórczego-
dotyczą konkretnych
przypadków
WIĄŻĄCE DLA
OKREŚLONYCH
ADRESATÓW
WIĄŻĄCE DLA
PAŃSTW
CZŁONKOWSKICH
NIEWIĄŻĄCE
ZALECENIA I OPINIE
PARLAMENT
• Rozporządzenia wyższej rangi
• Dyrektywy
• Opinie
• Akty wydawane zawsze we
współpracy z Radą UE w
ramach czterech procedur
legislacyjnych
PARLAMENT
• Rozporządzenia wyższej rangi
• Dyrektywy
• Opinie
• Akty wydawane zawsze we
współpracy z Radą UE w
ramach czterech procedur
legislacyjnych
KOMISJA
• Rozporządzenia wykonawcze
• Dyrektywy
• Decyzje (skierowane do osób fizycznych i prawnych)
• Zalecenia
• Opinie
Akty wydawane na podstawie upoważnienia
traktatowego (rzadko) lub na podstawie
upoważnienia udzielonego przez Radę (uchwalane w
ramach procedur tzw. „komitologii”)
KE posiada wyłączną inicjatywę legislacyjną.
KOMISJA
• Rozporządzenia wykonawcze
• Dyrektywy
• Decyzje (skierowane do osób fizycznych i prawnych)
• Zalecenia
• Opinie
Akty wydawane na podstawie upoważnienia
traktatowego (rzadko) lub na podstawie
upoważnienia udzielonego przez Radę (uchwalane w
ramach procedur tzw. „komitologii”)
KE posiada wyłączną inicjatywę legislacyjną.
RADA UE
• Rozporządzenia o charakterze wykonawczym;
• Dyrektywy
• Decyzje (skierowane do państw członkowskich)
• Trzy sposoby głosowania w radzie:
• Zwykła większość (sprawy wewnętrzne i organizacyjne)
• Większość kwalifikowana (po TN 3 większości- głosów, państw,
ludności)
• Jednomyślność (kwestie drażliwe- np. Niemcy polityka imigracyjna i
azylowa, Wielka Brytania sprawy społeczne i podatki, Hiszpania
fundusze strukturalne)
RADA UE
• Rozporządzenia o charakterze wykonawczym;
• Dyrektywy
• Decyzje (skierowane do państw członkowskich)
• Trzy sposoby głosowania w radzie:
• Zwykła większość (sprawy wewnętrzne i organizacyjne)
• Większość kwalifikowana (po TN 3 większości- głosów, państw,
ludności)
• Jednomyślność (kwestie drażliwe- np. Niemcy polityka imigracyjna i
azylowa, Wielka Brytania sprawy społeczne i podatki, Hiszpania
fundusze strukturalne)
ORGANY
UPRAWNIONE DO
WYDAWANIA AKTÓW
PRAWA WTÓRNEGO
ORGANY
UPRAWNIONE DO
WYDAWANIA AKTÓW
PRAWA WTÓRNEGO
BEZPOŚREDNI SKUTEK
AKTÓW PRAWNYCH
(Orzecznictwo ETS)
Możliwość odwoływania się
przez osoby fizyczne i
prawne do prawa
wspólnotowego przed
sądami krajowymi
PRYMAT PRAWA
WSPÓLNOTOWEGO NAD
PRAWEM KRAJOWYM
(Orzecznictwo ETS)
WE ustanowiły odrębny porządek
prawny, na rzecz którego państwa
członkowskie ograniczyły swoje
suwerenne prawa
SUBSYDIARNOŚĆ (Art. 5 TWE)
• Odnosi się do dziedzin, w której WE nie posiada
kompetencji wyłącznych
• WE podejmuje działania (przyjmuje akty prawny)
tylko, jeśli ze względu na skutki i zasięg
proponowanych działań mogą być one skuteczniej
zrealizowane na poziomie wspólnotowym
ZASADY
WSPÓLNOTOWEG
O PRAWA
WTÓRNEGO
Document Outline