Budowa i funkcje wątroby.
Diagnostyka biochemiczna
chorób wątroby.
Dorota Dybowska
Katedra i Klinika
Chorób Zakaźnych i Hepatologii
CM UMK
Budowa i funkcje wątroby.
Diagnostyka biochemiczna
chorób wątroby.
Dorota Dybowska
Katedra i Klinika
Chorób Zakaźnych i Hepatologii
CM UMK
Unaczynienie wątroby
1.
Czynnościowe- żyła wrotna.
2.
Odżywcze- tętnica wątrobowa.
Całkowita ilość krwi przepływająca
przez wątrobę to ok.1500ml/min.-
25% pojemności minutowej serca
W spoczynku w wątrobie znajduje
się 500ml krwi- 20% całkowitej
objętości krwi krążącej
Budowa hepatocytu
1.
Biegun naczyniowy i wydzielniczy
2.
Siateczka śródplazmatyczna gładka
Synteza kw.tłuszczowych, glicerydów,
steroidów, cholesterolu,
Sprzęganie bilirubiny i jej transport,
Glikogeneza i glikoliza,
Detoksykacja (układ oksydaz połączony z
cytochromem P-450), hydroksylacja trucizn,
przemiana hormonów
Budowa hepatocytu
3.
Siateczka śródplazmatyczna
szorstka
Synteza białek strukturalnych, enzymatycznych,
surowicy krwi (albuminy, fibrynogen, protamina,
α-globuliny, β-globuliny, niektóre czynniki
krzepnięcia.
4.
Aparat Goldiego
Formowanie i wydalanie żółci oraz zagęszczanie
substancji wytworzonych przez siateczkę.
Budowa hepatocytu
5.
Lizosomy
Prelizosomy-pochłanianie uszkodzonych części
komórek i innych substancji
Lizosomy właściwe- trawienie (enzymy hydrolityczne)
Lizosomy resztkowe- magazyn substancji
niestrawionych, transport barwników żółciowych
6
.
Mitochondria
Synteza ATP
Reakcje związane z cyklem cytrynianowym
Reakcje związane z metabolizmem kwasów
tłuszczowych
Budowa i funkcje wątroby
Kwasy żółciowe (kw.ż.)
1.
Wytwarzanie w hepatocytach z
cholesterolu.
2.
Funkcje
Rozpuszczanie cholesterolu w żółci,
Ułatwienie trawienia i wchłaniania tłuszczów,
Ułatwienie wchłaniania witamin
rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D,E,K) oraz
cholesterolu.
Budowa i funkcje wątroby
Kwasy żółciowe
3.
Podział:
pierwotne kw.ż. (kw.cholowy,
kw.chenodezoksycholowy),
wtórne kw.ż.(kw.dezoksycholowy, kw.litocholowy),
trzeciorzędowe kw.ż. (kw.ursodezoksycholowy
UDCA)
4
.
Krążenie jelitowo-wątrobowe kw.ż.
Budowa i funkcje wątroby
Przemiana węglowodanowa
Glikogeneza
Glikogenoliza
Glukoneogeneza
Przemiana galaktozy i fruktozy do
glukozy
Budowa i funkcja wątroby
Przemiana tłuszczów w wątrobie
Wytwarzanie i uwolnienie do krwi związków
ketonowych
Główne miejsce zamiany nadmiaru cukrów
pokarmowych i aminokwasów na kw.tł.
Pomiędzy wątroba a komórkami
tłuszczowymi odbywa się stałe krążenie
kw.tł.
Synteza fosfolipidów, cholesterolu,
trójglicerydów, lipoprotein HDL i VLDL.
Diagnostyka biochemiczna
chorób wątroby
Zestaw prób laboratoryjnych ocenia:
1.
Stan morfologiczny hepatocytów (aktywność AlAT,
AspAT,LDH)
2.
Stan czynnościowy dróg żółciowych (aktywność AP,
GGTP, LAP)
3.
Stan czynnościowy ergastoplazmy gładkiej (kw.ż.,
stężenie bilirubiny)
4.
Stan czynnościowy ergastoplazmy szorstkiej
(albuminy, czynniki krzepnięcia, cholinesteraza
nieswoista)
5.
Stan immunologiczny chorego (ig, autoprzeciwciała)
6.
Przyczynę choroby (Ag wirusów, Ab p/wirusowe,
markery nowotworowe)
Testy przemiany białkowej
1.
Proteinogram
2.
Próby chwiejności białek
3.
OB.
4.
Określenie białka ostrej fazy
Enzymologiczna
diagnostyka chorób
wątroby
1.
Enzymy sekrecyjne
:
Czynniki krzepnięcia krwi,
Ceruloplazmina,
Nieswoista cholinesteraza
2.
Enzymy wskaźnikowe
Pochodzenia cytoplazmatycznego (AlAT, AspAT,
LDH, SDH)
Pochodzenia mitochondrialnego (GLDH, AspAT)
3.
Enzymy obturacyjne
(AP, GGTP, LAP, 5‘-
NT)
Przyczyny zwiększenia
stężenia bilirubiny w
surowicy krwi
1.
Hipoperfuzja wątroby.
2.
Wzmożony rozpad erytrocytów.
3.
Zwiększona synteza porfiryn, ulegających rozkładowi
przed powstaniem hemu.
4.
Uszkodzenie receptorów bilirubinowych na biegunie
naczyniowym.
5.
Upośledzona funkcja ukł.sprzęgającego bilirubinę z
kw.glukuronowym lub siarkowym.
6.
Uszkodzenie bieguna wydzielniczego hepatocytów.
7.
Upośledzony transport bilirubiny w drogach żółciowych.
8.
Współdziałanie 2 lub więcej w/w mechanizmów.
Testy przemiany
pierwiastków śladowych i
witamin
Fe
Cu
Zn
Vitamina B12
Vitamina D
Vitamina A
Vitamina K