background image

K o r z y ści i z a g r o ż en ia  w y n ik a j ą ce z  

u cz estn ictw a  w  U n ii W a lu to w ej  n a  

g r u n cie teo r ii i d o św ia d cz eń  str efy  eu r o  

 

C z ęść  3  

background image

K orzy ści i szan se zw iązan e 

z p rzy stąp ien iem  P olsk i d o strefy  

eu ro 

 

background image

W p ro w ad z en ie  eu ro   p ro w ad z i 

b ez p o śr ed n io

  d o   red u k c ji  ry z y k a  k u rso w eg o ,  a 

w raz   z   n im   d o   red u k c ji  k o sz tó w   tran sa k c y jn y c h ,  sp ad k u   n o m in aln y c h   stó p  

p ro c en to w y c h  o raz   w ięk sz ej  p rz e jrz y sto śc i  c en .  

 

P o p raw a  p erc ep c ji  ro d z im ej  g o sp o d ark i  n a  sk u tek   w p ro w ad z e n ia  w sp ó ln e j 

w alu ty  p o w in n a  tak ż e  p ro w ad z ić  d o  z m n iejsz en ia ry z y k a  m ak ro ek o n o m ic z n eg o .   

 

S tab iln o ść   i  w iary g o d n o ść   m ak ro ek o n o m ic z n a  m aja  k lu c z o w e   z n ac z en ie  d la 

g o sp o d ark i,  g d y ż  w p ły w ają  n a  m o ż liw o śc i  i c h ęc i  in w esto ró w  d o  p o d e jm o w an ia 

d ec y z ji in w est y c y jn y c h , d ec y d u ją  o  alo k ac ji z aso b ó w  g o sp o d arc z y c h  i w p ły w ają  

n a tem p o  w z ro stu  g o sp o d arc z eg o .  

background image

W   dłuższym   o kresie

  m ogą  się  m aterializow ać   zw iązane   ze  w spom nianym i 

korzyściam i   szanse,  takie  jak:  w zrost  konkurencji ,  intensyfi kacja  w ym iany 

handlow ej, w zrost  inw estycji, czy też  ściślejsza  integracja rynków  fi nan sow ych, 

które w  efekcie m og ą się przek ładac na szybsze tem po w zrostu gospodarczego, 

w zrost zatrudnienia, dochodów  i ogólny w zrost dobrobytu.  

background image

P o s tę p u j ą c a   k o n w e r g e n c j a   g o s p o d a r k i   p o l s k i e j   d o  

g o s p o d a r e k   p a ń s tw   s tr e f y   e u r o   m o ż e  

s p r z y j a ć  

p r o c e s o m   in t e g r a c y j n y m   n a   w ie lu   p ła s z c z y z n a c h

,  

z w ł a s z c z a  

w  

o b s z a r z e  

r y n k ó w  

fi n a n s o w y c h , 

i n te n s y fi k a c j i   w y m i a n y  h a n d l o w e j   i   i n w e s ty c j i.  

background image

Z  uw agi na  bezpośrednie  efekty  w prow adzenia w spólnej w aluty   przy jęcie  przez 

P olskę   euro  m oże   w   istotny   sposób  przy śpieszy ć   rozw ój  i  integracje  ry nków  

fi nansow y ch  i infrastruktury .   

 

N iekw estionow ana  korzy ścią   jest  rów nież   uniezależnienie   gospodarki   od 

krajow ego  zasobu  oszczędności   oraz  stabilizacy jne  oddzia ły w anie  na 

gospodarkę  poprzez m echanizm  d y spersji ry zy ka ( risk sha ring ). 

background image

P rz y ję c ie   w s p ó ln e j  w a lu ty  m o ż e   d o p ro w a d z ić   d o  

w z r o stu   in teg r a cji 

h a n d lo w ej

S k a la  

te g o   e f e k tu   b ę d z ie   w   d u ż e j  m ie rz e   z a le ż a ła   o d  

z d o ln o ś c i  p o ls k ic h   p rz e d s ię b io rs tw   d o   e k s p a n s ji  n a   ry n k a c h  

z a g ra n ic z n y c h   o ra z   ic h   g o to w o ś c i  d o   o d p a rc ia   z a g ra n ic z n e j  
k o n k u re n c ji. 

background image

O p ró c z   w z ro s tu   w y m ia n y   h a n d lo w e j  b a rd z o   w a ż n y m   s k u tk ie m   p rz y s tą p ie n ia  

P o ls k i   d o   s tre f y   e u ro   m o ż e   b y ć  

w z r o st  in w e sty c j i  k r a j o w y c h

  ( w   w y n ik u  

o b n iż e n ia   k o s z tu   p o z y s k a n ia   k a p ita łu   o ra z   p o s z e rz e n ia   p e rs p e k ty w   d z ia ła n ia   n a  

w ię k s z y m   ry n k u )   i 

z a g r a n ic z n y c h

  ( d z ię k i   e lim in a c ji  ry z y k a   k u rs o w e g o   i 

s ta b iln ie js z e m u  o to c z e n iu  e k o n o m ic z n e m u ) .   

 

I n w e s ty c je   i  h a n d e l  m o g ą   b y ć   is to tn y m   m e c h a n iz m e m   re s tru k tu ry z a c ji 

g o s p o d a rk i,  p o p ra w y   je j  w y d a jn o ś c i   i  k o n k u re n c y jn o ś c i   o ra z   k o n w e rg e n c ji 

d o c h o d ó w   w   k ie ru n k u   b o g a ts z y c h   g o s p o d a r e k .  U z a s a d n ia ją   to   z a ró w n o  

n e o k la s y c z n e , ja k  i e n d o g e n ic z n e  m o d e le  w z ro s tu .   

 

M im o   o c z e k iw a n e g o   p o z y ty w n e g o   w p ły w u   e u ro   n a   in w e s ty c je ,  w   d ł u g im  

o k re s ie   ic h   p o z io m   b ę d z ie   z a le ż a ł   o d   m o ż liw o ś c i  

w y g e n e r o w a n ia  

a tr a k c y j n y c h  p r o j e k tó w   in w e sty c y j n y c h .  

background image

Bezpośrednie korzyści przyjęcia euro

 

background image

R e d u k c j a  r y z y k a  k u r so w e g o  i k o sz tó w  tr a n sa k c y j n y c h  

 

  ry z y k o   k u rs o w e   s ta n o w i  je d e n   z   c z y n n ik ó w   z w ię k s z a ją c y c h   n ie p e w n o ś ć  

p o d e jm o w a n ia   d e c y z ji  g o s p o d a rc z y c h ,  c o   w p ły w a   n a   w z ro s t  k o s z tó w  

d z ia ła ln o ś c i  p o d m io tó w  o ra z  n a ra ż a  je  n a  s tra ty .   

 

k o s z ty   z w ią z a n e   z   w y m ia n a   w a lu t  o ra z   o c h ro n a   p rz e d   ry z y k ie m   k u rs o w y m  

s ta n o w ią  w a ż n y  e le m e n t k o s z tó w  tra n s a k c y jn y c h . W p ro w a d z e n ie  e u ro  p ro w a d z i 

d o  e lim in a c ji k u rs u  w y m ia n y  z ło te g o  n a  e u ro ,  p rz y c z y n ia ją c  s ię  d o  ic h  re d u k c ji  

background image

R yzyko kursow e zachodzi w  odniesieniu do zm ian kursu ( różnic kursow ych) 

m iedzy  m om entem  pow stania  należności lub zobow iązania  a m om entem  jego 

rozliczenia  (

ryzyko transakcyjne

), bądź zm ian m iedzy m om entem  pow stania 

należności  lub  zobow iązania   a  m om entem   sporządzania   bilansu  (

ryzyko 

translacyjne

Syczewska, 2007  

background image

k o s z t y   t r a n s a k c y j n e   

  ro z u m i e ć   z a ró w n o   k o s z ty   b e z p o ś re d n i e   ( fi n a n s o w e ) , 

j a k   i   p o ś re d n i e   ( a d m i n i s tra c y j n e ) .   K o s z ty   fi n a n s o w e   z w i ą z a n e   s ą   z  

k o n i e c z n o ś c i ą   p o n o s z e n i a   o p ł a t  i   p ro w i z j i   z   ty tu ł u   k o n w e rs j i   w a l u t.  D o   g ru p y   te j  

z a l i c z a n e   s ą   ta k ż e   k o s z ty   z a b e z p i e c z a n i a   p rz e d   ry z y k i e m   k u rs o w y m   o ra z  

s z e ro k o   ro z u m i a n y   s p a d e k   u ż y te c z n o ś c i   s p o w o d o w a n y   k o n i e c z n o ś c i ą   w y m i a n y  

w a l u t.   K o s z ty   fi n a n s o w e   w y ra ż a j ą   s i ę  c z ę s to   ró ż n i c a  p o m i ę d z y   c e n a   s p rz e d a ż y  

 

a   c e n ą  k u p n a   w a l u t  o b c y c h   ( tz w .   s p r e a d ,  m a rż a ) .    

 

K o s z ty   a d m i n i s tra c y j n e

  o d n o s z ą   s i ę   d o   ty c h   z a s o b ó w   w   g o s p o d a rc e , 

 

k tó re   z a a n g a ż o w a n e   s ą   w   d o k o n y w a n i e   o p e ra c j i   w a l u to w y c h ,   tra n s a k c j i  

 

z a b e z p i e c z a j ą c y c h   c z y   s p ra w o z d a w c z o ś ć   fi n a n s o w ą   i   w y ra ż a j ą   s i ę  

 

k o s z ta m i  

u tra c o n y c h  

m o ż l i w o ś c i   a l te rn a ty w n e g o   w y k o rz y s ta n i a  

 

z w i ą z a n y c h   z a s o b ó w   ( m . i n .   w   w y n i k u   m n i e j s z e j  

e f e k ty w n o ś c i  

 

z a rz ą d z a n i a   ś ro d k a m i   ro z p ro s z o n y m i   n a   ró ż n y c h   ra c h u n k a c h   b a n k o w y c h  

 

c z y   w y d a tk o w a n i a   ś ro d k ó w  z   ty tu ł u   d ł u ż s z e g o   tra n s f e ru   w a l u t) .   

 

 

background image

k o r zy ści

 m o g ą  o b ejm o w ać  m .in .: 

•  o b n iż en ie   k o sz tó w   d z iałaln o ści   g o sp o d arcz ej  w   w y n ik u   red u k cji  k o sz tó w  

tran sak cy jn y c h , 

•  p o p raw ę  jak o ści   o sz aco w an i a  ren to w n o ści   p rz ed sięw z ięć   in w esty cy jn y ch   w  

w y n ik u  

elim in acji  n iep ew n o ści  z w iąz an ej  z e z m ien n o ścią  k u rsu  w alu to w eg o ;  

• w z ro st  p rz ejrz y sto ści  i p o ró w n y w aln o śc i  cen  w  w y m iarz e  m ięd z y n aro d o w y m ; 

• p o p raw ę p o z y cji  m ięd z y n aro d o w ej  P o lsk i jak o  p artn era h an d lo w eg o  w  w y n ik u  

z astąp ien ia  z ło teg o  p rz ez   w alu tę  o  z n acz en iu   m ięd z y n aro d o w y m . 

background image

O c e n a  sk a li p o te n c j a ln y c h   k o r z y śc i:   
 

 

z e   w z g l ę d u   n a   o g r a n i c z o n a   d o s tę p n o ś ć   d a n y c h   s ta ty s ty c z n y c h ,  a  

ta k ż e   w y s o k i   s to p i e ń   s k o m p l i k o w a n i a   o b l i c z e ń ,  p r e c y z y j n e  
p r z e d s ta w i e n i e   s k a l i   k o r z y ś c i   w y n i k a j ą c y c h   z   re d u k c j i   k o s z tó w  

tr a n s a k c y j n y c h  n i e  j e s t  m o ż l i w e .   
 

  ś r e d n i o -   i   d ł u g o o k re s o w e   k o r z y ś c i ,  j a k i e   m o g ą   b y ć   n a s tę p s tw e m  

o m a w i a n y c h   p r o c e s ó w ,  z a w i e r a j ą   e l e m e n t  n i e p e w n o ś c i ,  a   i c h   s k a l a  
b ę d z i e   u w a ru n k o w a n a   w y s tą p i e n i e m   o r a z   s i ł a   o d d z i a ł y w a n i a   w i e l u  

r ó ż n y c h  c z y n n i k ó w . 

background image

N a   w i e l k o ś ć   k o s z t ó w   t r a n s a k c y j n y c h  

i s t o t n y   w p ł y w  m o g ą   m i e ć

  m . i n .  

p o z i o m   r o z w o j u ,   p ł y n n o ś ć   o r a z   s t o p i e ń   z i n t e g r o w a n i a   p o l s k i e g o  

r y n k u   fi n a n s o w e g o   z   r y n k i e m   e u r o p e j s k i m .  

 

  r

e l a t y w n i e   n i s k i   p o z i o m   r o z w o j u   p o l s k i e g o   r y n k u   o g r a n i c z a  

d o s t ę p n o ś ć  

i n s t r u m e n t ó w  

z a b e z p i e c z a j ą c y c h  

p r z e d  

r y z y k i e m  

k u r s o w y m ,   s z c z e g ó l n i e   d l a   m a ł y c h   i   ś r e d n i c h   p o d m i o t ó w ,   d l a   k t ó r y c h  
k o s z t y   t r a n s a k c y j n e   s t a n o w i ą   i s t o t n a   c z e ś ć   o b r o t u   ( a   k t ó r e   z a z w y c z a j  

n a p o t y k a j ą   r e l a t y w n i e   w i ę k s z e   b a r i e r y   w e j ś c i a   n a   r y n e k   e u r o p e j s k i ) .    
 

  m i e d z y   k o s z t a m i   t r a n s f e r ó w   k a p i t a ł o w y c h   w c i ą ż   w y s t ę p u j ą   r ó ż n i c e  

( t r a n s a k c j e   t r a n s g r a n i c z n e   s ą   w y r a ź n i e   d r o ż s z e   n i ż   t r a n s a k c j e  

k r a j o w e ) ;  

p r z y c z y n a  

 

p r z e d e  

w s z y s t k i m  

n i e d o p a s o w a n i a  

i n f r a s t r u k t u r a l n e :   r ó ż n e   s y s t e m y   p ł a t n o ś c i ,   s y s t e m y   r o z l i c z e ń  
p a p i e r ó w   w a r t o ś c i o w y c h ,   z r ó ż n i c o w a n i e   z a s a d   o p o d a t k o w a n i a ,  

n i e s p ó j n e   s t a n d a r d y   r e g u l a c y j n e .  

background image

W zrost stab iln ości i w iary god n ości 

m ak roek on om iczn ej

 

background image

S tabilno ść  i w iary go dno ść  m ak ro ek o no m iczna m ają  

p o d sta w o w e zn a czen ie 

d la  g o sp o d a rk i, 

gdy ż  w pły w ają   na  m o żliw o ści   i  chęci  po dejm o w ania  przez 

inw esto ró w   decy zji  inw esty cy jny ch,  decy dują   o   alo k acji  zaso bó w  

go spo darczy ch  i  w pły w ają   na  tem po   w zro stu  go spo darczego   (M o ntiel,  S erv en, 

2004). 

background image

S ta b i l n o ś ć   m a k r o e k o n o m i c z n a   n a j c z ę ś c i e j   o c e n i a   s i ę   p o r ó w n u j ą c  
k s z ta ł to w a n i e   s i ę  

z m ie n n o śc i  r e a ln e j   p r o d u k c j i 

( m i e r z o n e j  

z m i e n n o ś c i ą   s to p y   w z r o s tu   g o s p o d a r c z e g o ) , 

z m ie n n o śc i   c e n

 

( m i e r z o n e j   s to p a   i n fl a c j i )   o r a z  

p o z io m u   d e fi c y tu   n a   r a c h u n k u  

o b r o tó w   b ie ż ą c y c h  

( S a ty a n a th ,  S u b r a m a n i a n ,  2 0 0 4 ) .  W  

p r o w a d z o n y c h   a n a l i z a c h   p o d k r e ś l a   s i ę   j e d n a k ,  z e   z m i e n n e   te   s ą   w  
d u ż y m   s to p n i u   u w a r u n k o w a n e   c z y n n i k a m i   w e w n ę tr z n y m i ,  a   i c h  
z m i a n y  

m o g ą  

w y n i k a ć  

z a r ó w n o  

z e  

z m i a n  

p o l i ty k i  

m a k r o e k o n o m i c z n e j , j a k  i  z   w y s tę p o w a n i a  s z o k ó w   z e w n ę tr z n y c h . 

background image

O c e n i a j ą c   s ta b i l n o ś ć   m a k ro e k o n o m i c z n a ,  a n a l i z u j e   s i e   z a te m   ró w n i e ż  
w s k a ź n i k i   o d z w i e rc i e d l a j ą c e   s ta b i l n o ś ć   p o l i ty k i   m a k ro e k o n o m i c z n e j , 
ta k i e   j a k :  

sta n   fi n a n só w   p u b lic z n y c h

  ( m i e rz o n y   w i e l k o ś c i ą   d e fi c y tu  

b u d ż e to w e g o   o ra z   z m i e n n o ś c i ą   w y d a tk ó w   r z ą d o w y c h   i   w i e l k o ś c i ą  
z a d ł u ż e n i a   p a ń s tw a ) , 

sk a la   m o n e ty z a c j i  g o sp o d a r k i  i  z m ie n n o ść  

r e a ln e g o  k u r su  w a lu to w e g o .

  

 
W p ł y w   o to c z e n i a   z e w n ę trz n e g o   n a   s ta b i l n o ś ć   m a k ro e k o n o m i c z n ą  

o c e n i a   s i ę   a n a l i z u j ą c  

z m ie n n o ść   te r m s  o f  tr a d e   i  z m ie n n o ść   

p r z e p ły w ó w  k a p ita ło w y c h  n e tto  

( M o n ti e l , S e r v e n , 2 0 0 4 ) . 

background image

B e z p o ś r e d n im   s k u t k ie m   r e z y g n a c j i  z   w ła s n e j   w a lu t y

  n a   r z e c z  

w a l u t y   m i ę d z y n a r o d o w e j   j e s t   o g r a n i c z e n i e   r y z y k a   w y s t ą p i e n i a  
d e s t a b i l i z u j ą c y c h   g o s p o d a r k ę   g w a ł t o w n y c h   p r z e p ł y w ó w   k a p i t a ł o w y c h  

w y w o ł a n y c h   i n n y m i   c z y n n i k a m i   n iż   p o g o r s z e n i e   w s k a ź n i k ó w  
m a k r o e k o n o m i c z n y c h ,  t a k i m i   j a k   s p e k u l a c j e   w a l u t o w e   l u b   z m i a n y  

z a u f a n i a   i n w e s t o r ó w   z a g r a n i c z n y c h   n i e   m a j ą c e   u z a s a d n i e n i a   w  
r z e c z y w i s t e j   s y t u a c j i   e k o n o m i c z n e j   k r a j u   ( N a r o d o w y   B a n k   P o l s k i , 
2 0 0 4 a ) . 

 
D o d a t k o w o ,  r e z y g n u j ą c   z   w ł a s n e j   w a l u t y   n a   r z e c z   e u r o ,  P o l s k a   w  

i s t o t n i e  

o g r a n ic z a   r y z y k o   w y s t ą p ie n ia   k r y z y s u   w a lu t o w e g o

  t y m  

s a m y m   z w i ę k s z a  d ł u g o o k r e s o w a  s t a b i l n o ś ć  m a k r o e k o n o m i c z n a .  

background image

P o d e j m u j ą c  

d e c y z j e   in w e sty c y j n e

,  i n w e s to r z y   w   d u ż y m   s to p n i u  

k i e r u j ą   s i ę   o c e n a   r y z y k a  m a k r o e k o n o m i c z n e g o   d o k o n y w a n a   p r z e z  
a g e n c j e   r a ti n g o w e   ( p o r .  r a m k a   3 .4 ) .  K r a j   o   n i s k i m   r y z y k u  

m a k r o e k o n o m i c z n y m  p o s tr z e g a j ą  j a k o  a tr a k c y j n i e j s z y .   
 

  s p a d e k   r y z y k a   m i a ł b y   z a te m   d u ż y   w p ł y w   n a   w z r o s t  z a u f a n i a  

i n w e s to r ó w , a  c o  z a  ty m  i d z i e  w   d ł u ż s z y m  o k r e s i e  n a  w z r o s t  w i e l k o ś c i  
i n w e s ty c j i , p r o d u k c j i  i  z a tr u d n i e n i a  ( S ł a w i n s k i , D u s z a ,   1 9 9 8 ) .  

 

  o z n a c z a   to ,  z e   k o r z y ś c i   z   e w e n tu a l n e g o   s p a d k u   r y z y k a  

m a k r o e k o n o m i c z n e g o   p o   p r z y s tą p i e n i u   d o   s tr e f y   e u r o   m i a ł y b y  
c h a r a k te r  d ł u g o o k r e s o w y . 

background image

W pływ  euro na w ym ianę handlow ą w  Polsce – 

uw arunkow ania m ikro- i m akroekonom iczne

 

background image

  k o r z y ś c i   z   p r z y j ę c i a   w s p ó l n e j   w a l u ty   m o g ą   w y s tą p i ć  

z   r ó ż n y m   n a tę ż e n i e m   i   w   r ó ż n y m   s to p n i u   w p ł y n ą ć   n a  

w z r o s t  g o s p o d a r c z y .  

 

 

n i e z m i e r n i e   tr u d n o   d o k ł a d n i e   o s z a c o w a ć   h a n d l o w e  

e f e k ty   p r z y j ę c i a   w s p ó l n e j   w a l u ty ,   a l e   w a r to   w s k a z a ć  

u w a r u n k o w a n ia

  w p ł y w u   e u r o   n a   h a n d e l .   

 

 

te o r i a   e k o n o m i i   s u g e r u j e ,   ż e  

s z c z e g ó ln a   u w a g ę

 

n a l e ż y  z w r ó c i ć  n a   ( p o r .   n p .   R o s e ,   2 0 0 1 ) :  

•  s to p i e ń   o tw a r to ś c i   g o s p o d a r k i ,  

•  s tr u k tu r ę   w y m i a n y   m i ę d z y n a r o d o w e j   ( g e o g r a fi c z n a   i  

p r o d u k to w a ) ,  

•  z m i e n n o ś ć   k u r s u   w a l u to w e g o .  

background image

S t o p i e ń  

o t w a r t o ś c i  

g o s p o d a r k i

 

m o ż e  

d w o j a k o  

w p ł y w a ć   n a   b i l a n s   k o s z t ó w   i   k o r z y ś c i   z w i ą z a n y c h   z  

a k c e s j a   d o   s t r e f y   e u r o .    

 

  d u ż a   o t w a r t o ś ć   g o s p o d a r k i   n i e s i e   k o r z y ś c i   z  

o b n i ż e n i a  

k o s z t ó w  

w y m i a n y  

h a n d l o w e j  

( r e d u k c j i  

k o s z t ó w   t r a n s a k c y j n y c h   i   r y z y k a   w a l u t o w e g o )   o r a z  

p r z e p ł y w u   i n w e s t y c j i   ( D e   G r a u w e ,   S c h n a b l ,   2 0 0 5 a ) .  

 

 

z   d r u g i e j   s t r o n y ,   z w i ą z e k   m i e d z y   o t w a r t o ś c i ą  

g o s p o d a r k i  

a  

e k s p o z y c j a  

n a  

s z o k i ,  

z w ł a s z c z a  

a s y m e t r y c z n e ,  

c z y l i  

g w a ł t o w n e  

w a h a n i a  

p o p y t u  

n i e r ó w n o m i e r n i e   d o t y k a j ą c e   p o s z c z e g ó l n e   k r a j e   ( p o r .  

K r u g m a n ,   1 9 9 3 ) .    

 



  w   t y m   k o n t e k ś c i e   d u ż e   z n a c z e n i e   m a   s t r u k t u r a  

 

w y m i a n y   h a n d l o w e j   ( F i d r m u c ,   2 0 0 4 ) .    

 

  r y z y k o   s z o k ó w   a s y m e t r y c z n y c h   b ę d z i e   t y m  

 

w i ę k s z e ,   i m   b a r d z i e j   s t r u k t u r a   w y m i a n y   h a n d l o w e j

 

P o l s k i   b ę d z i e   o d b i e g a ć   o d   s t r u k t u r y   w   k r a j a c h    

s t r e f y    

e u r o .  

background image

  p o d   w z g l ę d e m   s t o p n i a   o t w a r t o ś c i   n a   s t r e f ę   e u r o  

p o l s k a   g o s p o d a r k a   p r e z e n t u j e   s i ę   r e l a t y w n i e   k o r z y s t n i e .    

 

  w   l a t a c h   1 9 9 5 – 2 0 0 6 ,   o b o k   N i e m i e c   i   W ę g i e r ,  

n a j b a r d z i e j   z w i ę k s z y ł a   z a k r e s   s w o j e j   o t w a r t o s c i ,   k t ó r y  

w   t y m   o k r e s i e   n i e m a l   s i ę   p o d w o i ł :   z   2 0 %   d o   p o n a d   4 0 %  

P K B ,   c o   ś w i a d c z y   o   z d o l n o ś c i   d o   s t a w i e n i a   c z o ł a  

k o n k u r e n c j i   m i e d z y n a r o d o w e j .  

 

w p ł y w  

i n t e g r a c j i  

h a n d l o w e j  

n a  

w y m i a n ę  

z  

g o s p o d a r k a m i   s t r e f y   e u r o   j e s t   w   p r z y p a d k u   P o l s k i  

w y ż s z y   n i ż   w   p r z y p a d k u   F i n l a n d i i ,   I r l a n d i i ,   G r e c j i   i  

p o d o b n y   j a k   w   H i s z p a n i i ,   c o   s t w a r z a   d o g o d n e  

w y j ś c i o w e   w a r u n k i   d o   o s i ą g n i ę c i a   k o r z y ś c i   h a n d l o w y c h  

z   i n t e g r a c j i   z e   s t r e f a   e u r o  

background image

  j e d n a k   p o l s k i   e k s p o r t  c h a r a k te r y z u j e   s i ę  

s i l n ą  

k o n c e n t r a c j ą   g e o g r a fi c z n ą   i   p r o d u k t o w ą

.   

 

c z te r e c h   n a j w i ę k s z y c h   p a r tn e r ó w :   N i e m c y ,   W ł o c h y ,  

F r a n c j a   i   W i e l k a   B r y ta n i a ,   a b s o r b u j e   o k o ł o   4 5 %  

p o l s k i e g o   e k s p o r tu .    

 

m i m o   w z r o s tu   r o l i   h a n d l u   z a g r a n i c z n e g o   n a   s k u te k  

w y p o s a ż e n i a   w   r e l a ty w n i e  

t a n i  c z y n n i k   p r a c y

  P o l s k a  

j e s t 

w  

z n a c z n y m  

s to p n i u  

e k s p o r te r e m  

d ó b r  

p r a c o c h ł o n n y c h ,   o   n i e w i e l k i m   s to p n i u   p r z e tw o r z e n i a .  

background image

E f e k t

  w y e l i m i n o w a n i a   r y z y k a   w a h a ń   n o m i n a l n e g o  

k u r s u   w a l u to w e g o   j e s t 

t y m   w i ę k s z y ,   i m   w i ę k s z a   j e s t  

n i e s t a b i l n o ś ć  k u r s u

  ( p o r .   n p .   F r a n k e l ,   R o s e ,   1 9 9 8 ) .    

 

O z n a c z a   to ,   ż e   p o z y ty w n e   s k u tk i   p r z y j ę c i a   w s p ó l n e j  

w a l u ty   s ą   m n i e j s z e   d l a   k r a j ó w   o   s ta b i l n e j   w a l u c i e   n i ż  

k r a j ó w   z   w a l u ta   o   n i e p r z e w i d y w a l n y c h   w a h a n i a c h   i  

s i l n i e   n a r a ż o n y c h   n a   a ta k i   s p e k u l a c y j n e   ( B ł a s z k i e w i c z -

S c h w a r tz m a n ,   2 0 0 8 ) .    

 

W   ś w i e tl e   w y n i k ó w   p r z e p r o w a d z o n y c h   a n a l i z  

k u r s  

z ło t e g o   j e s t   n a j m n i e j   s t a b i l n y   s p o ś r ó d   w a l u t   in n y c h  

k r a j ó w   E S W  

( p o r .   S ta z k a ,   2 0 0 8 ) .  

background image

  i s to t n e   k o r z y ś c i   z e   w s p ó l n e j   w a l u ty   w y n i k a j ą   z   t e g o ,  

z e   p e ł n i   o n a   f u n k c j e  w a l u ty   m i ę d z y n a r o d o w e j . 

 

p r z y j ę c i e   e u r o   k r e u j e   h a n d e l   n i e   ty l k o   p o m i ę d z y  

k r a j a m i   s tr e f y   e u r o ,   a l e   ta k ż e   z   k r a j a m i   tr z e c i m i .    

 

k i e d y   p o f r a g m e n to w a n e   r y n k i   k r a j ó w   s tr e f y   e u r o  

u tw o r z y ł y   j e d e n   w s p ó l n y   r y n e k ,   z m n i e j s z y ł y   s i ę   k o s z ty  

d o s tę p u   d o   n i e g o .    

 

o z n a c z a   to ,   ż e   s k a l a   p o te n c j a l n y c h  

k o r z y ś c i  

w y n i k a j ą c y c h   z   f a k tu   e l i m i n a c j i   r y z y k a   k u r s o w e g o   i  

k o s z tó w   tr a n s a k c y j n y c h   w y k r a c z a   p o z a   tr a n s a k c j e   z  

k r a j a m i   u c z e s tn i c z ą c y m i   w   tr z e c i m   e t a p i e   E u r o p e j s k i e j  

U n i i   G o s p o d a r c z e j   i   W a l u to w e j .  

background image

! ! ! 

  e u ro   s ta ł o   s ię   w a lu ta   f a k tu ro w a n ia   ta k ż e   w  

p rz y p a d k u   h a n d lu   z   p a rtn e ra m i   s p o z a   s tre f y   e u ro   ( w  

2 0 0 6   r.  n ie c o   p o n a d   5 0 %   ty c h   tra n s a k c j i  b y ł o  

f a k tu ro w a n o   w e   w s p ó ln e j   w a lu c ie   –   w   ty m   z   k ra j a m i 

U E ) .  

 

! ! ! 

w   z n a c z n y m   s to p n iu  

c h r o n iło   to   p o d m io ty   str e f y  

e u r o   p r z e d   z m ia n a m i  k u r su   n a w e t  w   p r z y p a d k u  

h a n d lu  z  p a r tn e r a m i z  k r a j ó w  tr z e c ic h . 

background image

W p ły w  na w y m ian ę hand low a –  

uw arunk ow ania m ik roek onom iczne

 

background image

 

p o te n c j a l n i e   s k a l a   k o r z y ś c i   h a n d l o w y c h   j e s t 

n a j w i ę k s z a   d l a  

m a ły c h   p o d m io t ó w

,   d l a   k tó r y c h   r y z y k o  

k u r s o w e   i   k o s z ty   tr a n s a k c y j n e   m o g ą   s ta n o w i ć   i s to tn e  

b a r i e r y   n a  d r o d z e   d o   u m i ę d z y n a r o d o w i e n i a   d z i a ł a l n o ś c i .   

 

  w   k o n s e k w e n c j i 

j e d n y m   z   w a ż n y c h   u w a r u n k o w a ń  

i n te n s y fi k a c j i   w y m i a n y   h a n d l o w e j   p o   a k c e s j i   P o l s k i   d o  

s tr e f y   e u r o   m o ż e   b y ć   k o n d y c j a   s e k to r a   m a ł y c h   i  

ś r e d n i c h   p r z e d s i ę b i o r s tw .   

background image

 

e f e k t y   t e   z a le ż ą

  j e d n a k   o d   p o z io m u  

k o n k u re n c y jn o ś c i   s e k to ra   M S P   i  j e g o   s k ło n n o ś c i   d o  

n a w ią z y w a n ia   w s p ó łp ra c y   z a g ra n ic z n e j   o ra z   e k s p lo ra c ji 

z a g ra n ic z n y c h  ry n k ó w .   

 

  w p ra w d z ie   w   o k re s ie   s z y b s z e g o   w z ro s tu  

g o s p o d a rc z e g o   M S P   p o p ra w i ły   s w o j a   re n to w n o ś ć ,  a le  

s z c z e g ó ln ie   m a łe   fi rm y   w c ią ż   c h a ra k te ry z u j ą   s ię  

r e la t y w n ie   n isk ą   k o n k u r e n c y j n o ś c ią   o r a z   w  

n ie w ie lk im   st o p n iu   a n g a ż u j ą   się   w   d z ia ła ln o ść  

e k s p o r t o w ą  i im p o r t o w ą

 

background image

  m a ł e   p r z e d s i ę b i o r s t w a ,   z a t r u d n i a j ą c e   d o   d z i e w i ę c i u  

p r a c o w n i k ó w ,   c h a r a k t e r y z u j ą   s i ę   w   P o l s c e   r e l a t y w n i e  

n i s k ą   w y d a j n o ś c i ą   p r a c y

,   k t ó r a   j e s t   n a j w a ż n i e j s z y m  

c z y n n i k i e m   k o n k u r e n c y j n o ś c i .    

 

j e d n y m   z   g ł ó w n y c h   p r o b l e m ó w   s e k t o r a   M S P   s ą  

w y s o k i e   k o s z t y   s t a ł e

  i c h   f u n k c j o n o w a n i a .    

 

s z a n s ą   n a   i c h   z m n i e j s z e n i e   s ą   e k s p a n s j a   i   w z r o s t  

w y d a j n o ś c i .    

 

r o z w ó j  

M S P  

n a p o t y k a  

j e d n a k  

w i e l e  

b a r i e r  

a d m i n i s t r a c y j n y c h  

w p ł y w a j ą c y c h  

n a  

t z w .  

k l i m a t  

b i z n e s o w y .    

 

p o p r a w a   k o n k u r e n c y j n o ś c i   d z i a ł a n i a   n a j m n i e j s z y c h  

p r z e d s i ę b i o r s t w  

m o ż e  

z o s t a ć  

o s i ą g n i ę t a  

d z i ę k i  

u ł a t w i e n i u   z a k ł a d a n i a   i   z a m y k a n i a

  m a ł y c h   fi r m   o r a z  

z m n i e j s z e n i u   k o s z t ó w   i c h   p r o w a d z e n i a    

  t y m c z a s e m   s ą   t o   o b s z a r y   b a r d z o   ź l e   o c e n i a n e   w      

r a p o r c i e  

D o i n g  

B u s i n e s s  

2 0 0 9 ,  

d o t y c z ą c y m  

w a r u n k ó w   p r o w a d z e n i a   d z i a ł a l n o ś c i .    

P o l s k a   w   2 0 0 9   r .   b y ł a  

n a j g o r z e j   n o t o w a n a

  w  

t a k i c h   k a t e g o r i a c h ,   j a k :   u r u c h a m i a n i e   d z i a ł a l n o ś c i  

g o s p o d a r c z e j ,   ł a t w o ś ć   p ł a c e n i a   p o d a t k ó w   c z y   c z a s  

u z y s k i w a n i a   p o z w o l e n i a   n a   b u d o w ę ,   k t ó r y   n a l e ż y  

d o   n a j d ł u ż s z y c h   n a   ś w i e c i e .  

background image

 k o le j n y m   n ie p o k o j ą c y m  z j a w is k ie m  j e s t  u trz y m u j ą c a  

s i ę  

n is k a   a k t y w n o ś ć   e k s p o r t o w a

  m a ł y c h   i  ś re d n ic h  

p rz e d s ię b io rs tw  w  P o ls c e . 

 

 

 

z a c h ę c a n ie   m n ie j s z y c h   p r z e d s ię b io r s t w   d o  

n a w ią z y w a n ia   k o n t a k t ó w

  z a g ra n ic z n y c h   u ła tw i  

c z e rp a n ie   k o rz y ś c i   z   c z ło n k o s tw a   w   s tre fi e   e u ro , 

p o le g a j ą c y c h   n a   re d u k c j i  k o s z tó w   tra n s a k c y jn y c h , 

z m n ie j s z e n iu  ry z y k a  w a h a ń  k u rs o w y c h  c z y  p o le p s z e n iu  

p rz e j rz y s to ś c i  i p o ró w n y w a ln o ś c i  c e n  m ie d z y  k ra j a m i.  

background image

  w e   w s p ie ra n iu   „ in te rn a c jo n a liz a c j i ”   m a ły c h   i  

ś re d n ic h   p rz e d s ię b io rs tw   b a rd z o   d u ż ą   ro le   o d g ry w a j ą  

a g e n c j e  r z ą d o w e

 –   g łó w n ie   d z ię k i   s y s te m o m   g w a ra n c j i 

o ra z   in s tru m e n to m   w s p ó ln e g o   re p re z e n to w a n ia   ic h   n a  

z e w n ą trz , n p . n a  ta rg a c h . B e z  ta k ic h  in s tru m e n tó w  w ie le  

fi rm   z   s e k to ra   M S P   n a w e t  n ie   ro z w a ż a ło b y  

p o d e j m o w a n ia  

w s p ó łp ra c y  

z  

p o d m io ta m i  

z a g ra n ic z n y m i.  

background image

R E S U M U J Ą C  

  o b o k   o to c z e n ia   m a k r o e k o n o m ic z n e g o ,  s k a la   w z r o s tu  

in te n s y w n o ś c i   p o w ią z a ń   h a n d lo w y c h   p o   p r z y j ę c iu   e u r o , 

a  ta k ż e  s k a la   k o r z y ś c i  z  n ie g o   p ły n ą c y c h  b ę d z ie  z a le ż a ł a  

o d  z a c h o w a n ia  p o s z c z e g ó ln y c h   p r z e d s ię b io r s tw .  

 

n a jw a ż n ie j s z e   m ik r o e k o n o m ic z n e   u w a ru n k o w a n ia  

w p ły w u  e u ro  n a  w y m ia n ę  h a n d lo w a  to :  

•  n a s ta w ie n ie   p o ls k ic h   p r z e d s ię b io r c ó w   d o   d z ia ła n ia   w  

w a r u n k a c h  u n ii w a lu to w e j ,  

• k o n k u r e n c y j n o ś ć  i in n o w a c y j n o ś ć  p r z e d s ię b io r s tw . 

background image

R E S U M U J Ą C  

 

i s t n i e j ą  

s i l n e  

a r g u m e n t y  

m a k r o e k o n o m i c z n e

 

ś w i a d c z ą c e   z a   t y m ,   z e   a k c e s j a   P o l s k i   d o   s t r e f y   e u r o  

p o z y t y w n i e  

w p ł y n i e  

n a  

i n t e n s y fi k a c j ę  

w y m i a n y  

h a n d l o w e j  

P o l s k i ,  

c o  

p r z y c z y n i  

s i ę  

d o  

w z r o s t u  

g o s p o d a r c z e g o .    

 

  o   i l e   j e d n a k   u w a r u n k o w a n i a   m a k r o e k o n o m i c z n e  

w y d a j a   s i ę   k o r z y s t n e ,   o   t y l e   t r u d n o   p o w i e d z i e ć   t o   s a m o  

o   u w a r u n k o w a n i a c h  

m i k r o e k o n o m i c z n y c h

.   R e l a t y w n i e  

n i s k a ,   c h o ć   r o s n ą c a   p o   w e j ś c i u   d o   U E ,   p o z y c j a  

k o n k u r e n c y j n a   p o l s k i e g o   s e k t o r a   M S P   i   n i s k i   p o z i o m  

i n n o w a c y j n o ś c i   p r z e d s i ę b i o r s t w   s t a n o w i ą   z a g r o ż e n i e  

d l a   w y k o r z y s t a n i a   p o t e n c j a l n y c h   k o r z y ś c i   z   w y m i a n y  

h a n d l o w e j    

 

j e d n o c z e ś n i e  

r e d u k c j a  

r y z y k a  

k u r s o w e g o  

i  

m a k r o e k o n o m i c z n e g o   o r a z   p e r s p e k t y w a   p o s z e r z e n i a  

r y n k u  

m o g ą  

s p r a w i a ć ,  

ż e  

z w i ę k s z y  

s i ę  

l i c z b a  

p r z e d s i ę b i o r s t w   g o t o w y c h   d o   p o d j ę c i a   p r o d u k c j i ,   w   t y m  

k i e r o w a n e j   n a   e k s p o r t .  

background image

S z a c u n k i   w p ł y w u   a k c e s j i   d o   s t r e f y   e u r o   n a   w y m i a n ę  

h a n d l o w a   P o l s k i  

 

  i n t e g r a c j a   w a l u t o w a   p r z y c z y n i ł a   s i ę   d o   w z r o s t u  

w y m i a n y   h a n d l o w e j ,   p r z y   c z y m   s k a l a   t e g o   w p ł y w u  

p o z o s t a j e   k w e s t i a   s p o r n a  

 

z   m o d e l u   g r a w i t a c y j n e g o   w y n i k a ,   z e   e f e k t   p r z y j ę c i a  

w s p ó l n e j   w a l u t y   b ę d z i e   k r ó t k o o k r e s o w y .    

 

z   m o d e l u   r ó w n o w a g i   w y n i k a   w p r a w d z i e ,   ż e   z n a c z n a  

c z ę ś ć   w z r o s t u   e k s p o r t u   i   i m p o r t u  

b ę d ą c e g o   s k u t k i e m  

p r z y s t ą p i e n i a   d o   s t r e f y   e u r o   z r e a l i z u j e   s i ę   w   c i ą g u  

p i e r w s z y c h   k i l k u   l a t ,   a l e   z w i ę k s z e n i e   e k s p o r t u   i   i m p o r t u  

b ę d z i e   m i a ł o   c h a r a k t e r   t r w a ł y  

 

s a m o   w i a r y g o d n e   z o b o w i ą z a n i e   d o   s t a b i l i z a c j i   k u r s u  

z ł o t e g o   m o ż e   z w i ę k s z y ć   w a r t o ś ć   p o l s k i e g o   e k s p o r t u   a ż  

o   2 7 % ,   n a t o m i a s t   c a ł e j   w y m i a n y   h a n d l o w e j   o   2 0 %  

( C i e s l i k ,   M i c h a ł e k ,   M y c i e l s k i ,   2 0 0 8 ) .  

 

 s k u t k i   i n t e g r a c j i   g o s p o d a r c z e j   w   b a r d z o   d u ż y m  

s t o p n i u  

z a l e z ą  

o d

 

s t o p n i a  

o t w a r t o ś c i  

g o s p o d a r k i ,  

m i e r z o n e g o  

r e l a c j a  

i m p o r t u  

i  

e k s p o r t u  

d ó b r  

o r a z  

k a p i t a ł u   d o   P K B .    

 

   j e d n o c z e ś n i e 

  r y z y k o   w y n i k a j ą c e   z   n i e z d o l n o ś c i   d o  

k o n k u r o w a n i a   n a   o b s z a r z e   j e d n e j   w a l u t y ,   j a k   t e z   p o z a  

n i m .  

 

background image

E u r o  a  in w e s t y c j e  w  P o ls c e  –  s z a c u n k i 

 

 

  p r e c y z y jn e   o k r e ś le n ie   w p ły w u   p r z y ję c ia   e u r o   n a  

w z r o s t in w e s ty c j i w  P o ls c e  j e s t  tr u d n e  

 

d u ż e   z n a c z e n ie   d la   w z r o s tu   g o s p o d a r c z e g o   P o ls k i  

m o ż e  m ie ć   z w ł a s z c z a   n a p ł y w   in w e s ty c j i  z a g r a n ic z n y c h . 

J e d n a k   s k a la   te g o   w z r o s tu   o r a z   p o z y ty w n y   w p ły w   B I Z  

n a  p o p r a w ę  z a a w a n s o w a n ia  te c h n o lo g ic z n e g o  p o ls k ie j  

g o s p o d a r k i  b ę d ą   z a le ż e ć   o d   z d o ln o ś c i   d o   a b s o r p c j i  ty c h  

in w e s ty c j i i  to w a r z y s z ą c e g o  im  n a p ły w u  te c h n o lo g ii.

 

background image

n a  

z d o ln o ść   d o   a b so r p c j i

  s k ła d a j ą   s ię   p rz e d e  

w s z y s tk im :  

• k li m a t in w e s ty c y j n y  i o to c z e n ie  b iz n e s u ,  

•  k a p ita ł   lu d z k i,  ro z u m ia n y   j a k o   w y k s z ta łc e n ie   i 

u m ie j ę tn o ś c i  p ra c o w n ik ó w ,  

•  in n o w a c y jn o ś ć   p rz e d s ię b io rs tw   w   k ra ju   p rz y j m u j ą c y m  

in w e s ty c j e .

 

background image

n a l e ż y   z a a k c e n to w a ć   is tn ie n i e   w ie l u   „

w ą s k ic h  

g a r d e ł

” ,  k tó r e   m o g ą   s p r a w ić ,  z e   i n te g r a c j a   z e   s tr e f a  

e u r o   n i e   z a o w o c u j e   z w ię k s z o n y m   u d z ia łe m   B I Z   w  

r o z w ó j   g o s p o d a r k i  P o l s k i .

 

 

d u ż y   o d s e te k   in w e s ty c j i   lo k u j e   s i ę   w   P o ls c e   w  

b r a n ż a c h  

p r a c o c h ło n n y c h

 

k tó r e  

z a p e w n ia j ą  

w p r a w d z ie   tw o r z e n ie   n o w y c h   m ie j s c   p r a c y ,   a l e  

n a j c z ę ś c i e j  n is k o   p ł a tn y c h ,   a b s o r b u j ą c y c h   p r a c o w n i k ó w  

o  n i s k im   p o z i o m i e   k a p ita ł u   lu d z k ie g o .  

background image

 



i n w e s ty c j e   w   b r a n ż e   p r a c o c h ł o n n e ,   k tó r y c h  

p r z e w a g a   w y n i k a   z   n i ż s z y c h   k o s z tó w   p r a c y ,   n i e  

z a p e w n i a   j e d n a k   d ł u g o tr w a ł e g o   w z r o s tu   g o s p o d a r c z e g o .  

P r z e c i w n i e   –   w  m i a r ę   w z r o s tu   k o s z tó w   p r a c y ,   z g o d n i e  

z   l o g i k a   g l o b a l i z a c j i ,  

in w e s t y c j e   t e   b ę d ą   p r z e n o s z o n e  

d o  in n y c h , m n ie j  r o z w in ię t y c h  k r a j ó w

.

 



p r z y c i ą g a n i e  

i n w e s ty c j i  

w  

b r a n ż a c h  

p r a c o c h ł o n n y c h   j e s t  k o r z y s tn e   n a   e ta p i e   i n d u s tr i a l i z a c j i ,  

p o d c z a s   g d y   p r z e j ś c i e   d o   g o s p o d a r k i   o p a r te j   n a   w i e d z y  

w y m a g a   z a s a d n i c z e j   r e o r i e n ta c j i   d z i a ł a ń   w s p i e r a j ą c y c h  

n a p ł y w   B I Z   d o   s e k to r ó w   w y s o k i c h   te c h n o l o g i i .  

background image

 

! ! !

        P o d   w z g l ę d e m  

ł a t w o ś c i   p r o w a d z e n i a   b i z n e s u   ( w  

r a n k i n g u   D o i n g   B u s i n e s s )   P o l s k a   z n a l a z ł a   s i ę   n a

 

p r z e d o s t a tn i m   m i e j s c u   w s r ó d   w s z y s t k i c h   k r a j ó w   U n i i  

E u r o p e j s k i e j   (

w y p r z e d z i ł a   t y l k o   G r e c j ę

) .  

! ! !

 

 

 

S z c z e g ó l n i e   n i e k o r z y s t n i e   z o s t a ł a   o c e n i o n a

  w   t a k i c h  

k a t e g o r i a c h ,   j a k :   p o z w o l e n i a   i   l i c e n c j e ,   r o z p o c z y n a n i e  

d z i a ł a l n o ś c i   c z y   p r z e p i s y   p o d a t k o w e .    

 

B a r i e r y  

u t r u d n i a j ą c e  

p r o w a d z e n i e  

d z i a ł a l n o ś c i  

g o s p o d a r c z e j   i   z w i ę k s z a j ą c e   j e j   k o s z t   n i e   t y l k o  

z n i e c h ę c a j ą   i n w e s t o r ó w   z a g r a n i c z n y c h ,   a l e  

t a k ż e  

k r a j o w y c h ,   c o   m . i n .   ł a g o d z i   k o n k u r e n c j ę   ( z w ł a s z c z a   w  

s e k t o r z e   M S P )   i   z n i e c h ę c a   d o   z w i ę k s z a n i a   p o z i o m u  

i n n o w a c y j n o ś c i .  

background image

 

! ! !

        P o l s k i  

s y s t e m   s z k o l n i c t w a

  n a   k a ż d y m   e ta p i e   j e s t 

w c i ą ż   s ł a b o   p r z y s to s o w a n y   d o   p o tr z e b   g o s p o d a r k i  

o p a r te j   n a   w i e d z y .   W p ł y w a   to   n a   z a s ó b   k a p i ta ł u  

l u d z k i e g o ,  

n i e z b ę d n e g o  

d o  

a b s o r p c j i  

n o w y c h  

te c h n o l o g i i .    

 

P o l s k a   c h a r a k te r y z u j e   s i ę   n i s k i m   w s p ó ł c z y n n i k i e m  

p a r ty c y p a c j i   d z i e c i   w e   w c z e s n e j   e d u k a c j i ,   n i s k i m  

p o z i o m e m   i n n o w a c y j n o ś c i   u c z e l n i   w y ż s z y c h   i   m a ł a  

u ż y te c z n o ś c i ą   w y ż s z e g o   w y k s z ta ł c e n i a   ( p o r .   B o n i , 

2 0 0 8 ) .    

 

J e d n a   z e   s ł a b o   w y k o r z y s ty w a n y c h   m o ż l i w o ś c i ,   k tó r a  

d a j e   P o l s c e   i n te g r a c j a   e u r o p e j s k a ,   j e s t  u c z e s tn i c tw o  

p o l s k i e j   m ł o d z i e ż y   w  

k s z t a ł c e n i u   z a g r a n i c z n y m

.   

background image

D o   m a łe j  z d o ln o śc i   a b so rp c ji  in w e sty c ji  p rz y c z y n ia   si ę  

ta k ż e   n isk a   a k ty w n o ść   z a w o d o w a   P o la k ó w ,  z w ła sz c z a  

w   w ie k u  

p o w y ż ej   5 0   la t

.  S p ra w ia   to ,  z e   d u ż e  

d o św ia d c z e n ie   i  k w a lifi k a c je   ty c h   p ra c o w n ik ó w   s ą  

m a rn o tra w io n e ,  a   o n i  sa m i  sta ja   się   o b c ią ż e n ie m   d la  

sy ste m u  sp o łe c z n e g o . 

background image

 

K o le j n y m   p ro b le m e m   p o ls k ie j   g o s p o d a rk i  j e s t  n is k a  

in n o w a c y j n o ś ć   i  m a ła   s k ło n n o ś ć  

p r z e d s ię b io r s t w

  d o  

p o d e j m o w a n ia  

d z ia ła ln o śc i

 

b a d a w c z o - r o z w o j o w e j

S ta n o w i  to   je d n o   z   n a j is to tn ie js z y c h   z a g ro ż e ń   d la  

ro z w o ju  e k o n o m ic z n e g o  P o ls k i.   

 

P rz e c ię tn y   u d z ia ł  w y d a tk ó w   p o ls k ic h   p rz e d s ię b io rs tw  

n a   b a d a n ia   i  ro z w ó j   j e s t  k ilk a k ro tn ie   n iż s z y   n iż   w  

p rz e d s ię b io rs tw a c h  e u ro p e j s k ic h  ( B o n i, 2 0 0 8 , s . 1 0 5 ) .  

background image

P o d su m o w u j ą c

 

  p rz y j ę c ie   w s p ó ln e j   w a lu ty   m o ż e   w p ły n ą ć   n a  

w ie lk o ś ć   in w e s ty c j i  z a ró w n o   k ra j o w y c h ,  j a k   i 

z a g ra n ic z n y c h ,  c h o c ia ż   k a n a ł y   w p ły w u   in te g ra c j i 

w a lu to w e j  n a  te  ro d z a j e  in w e s ty c j i są  n ie c o  o d m ie n n e .  

 

s k a la   rz e c z y w iste g o   w z ro s tu   in w e s ty c j i  b ę d z ie  

z a le ż a ła  o d  p rz y g o to w a n ia  p o ls k ie j  g o sp o d a rk i.  

background image

Integracja, rozw ój i stabilność rynków  

fi nansow ych

 

background image

 

P o d o b n i e   j a k   w   w i ę k s z o ś c i   p a ń s t w   e u r o p e j s k i c h ,  

g ł ó w n a   r o l e   w   p o l s k i m   s y s te m i e   fi n a n s o w y m   o d g r y w a  

s e k t o r   b a n k o w y   ( m o d e l   k o n t y n e n t a l n y ) .   J e s t   t o   w   d u ż e j  

m i e r z e   k o n s e k w e n c j a   p r z e m i a n ,   k t ó r e   d o k o n a ł y   s i ę   w  

P o l s c e   w   c i ą g u   o s t a t n i c h   k i l k u n a s t u   l a t .  

 

S i l n y   n a p ł y w   k a p i t a ł u   z a g r a n i c z n e g o   p r z y c z y n i ł   s i ę  

d o   w z r o s t u   j e g o   u d z i a ł u   w   a k ty w a c h   s e k t o r a  

b a n k o w e g o ,   k tó r y   k s z t a ł tu j e   s i ę   n a   p o z i o m i e   o k o ł o  

7 0 % .

 

 

I n w e s t y c j e   w   s e k t o r   b a n k o w y   p r z y c z y n i ł y   s i ę   d o  

w z m o c n i e n i a   k o n k u r e n c j i   n a   r y n k u ,   c o   s p r z y j a  

w z r o s t o w i   e f e k ty w n o ś c i   b a n k ó w ,   a   t a k ż e   p o d n i e s i e n i u  

j a k o ś c i  ś w i a d c z o n y c h   u s ł u g .

 

background image

z w i ę k s z a n i e   ś w i a d o m o ś c i   e k o n o m i c z n e j   l u d n o ś c i ,   w  

p o ł ą c z e n i u   z e   w z r o s te m   j a k o ś c i   ś w i a d c z o n y c h   u s ł u g  

fi n a n s o w y c h ,   a   ta k ż e   z r ó ż n i c o w a n i e m   k a n a ł ó w  

d o c i e r a n i a   p r z e z   b a n k i   d o   k l i e n tó w   ( s z c z e g ó l n a   r o l ę  

o d g r y w a   n i e z w y k l e   d o b r z e   r o z w i n i ę ta   b a n k o w o ś ć  

i n te r n e to w a ) ,   p o z y ty w n i e   w p ł y w a   n a   r o z w ó j   fi n a n s o w y  

P o l s k i .    

 

z w i ę k s z a n i u   a k u m u l a c j i   o s z c z ę d n o ś c i   o r a z   w z r o s to w i  

r o l i   k r e d y tu   w   g o s p o d a r c e   s p r z y j a j ą   r ó w n i e ż   r e l a ty w n i e  

d o b r e   u w a r u n k o w a n i a   e k o n o m i c z n e   o r a z   w z g l ę d n i e  

n i s k i e   s to p y   p r o c e n to w e .

 

background image

P o l s k i  r y n e k   k a p i t a ł o w y

  

r e l a ty w n i e   w y s o k o   r o z w i n i ę ty .   

 

z a r ó w n o   p o d   w z g l ę d e m   l i c z b y   n o to w a n y c h   s p ó ł e k ,  

j a k  

i  

k a p i ta l i z a c j i  

G P W  

s ta n o w i  

j e d e n  

z  

n a j w a ż n i e j s z y c h   r y n k ó w   r e g u l o w a n y c h   w   E u r o p i e  

Ś r o d k o w o - W s c h o d n i e j   i   r y w a l i z u j e   n a   ty m   p o l u  

g ł ó w n i e   z   g i e ł d a   a u s tr i a c k a   o r a z   w ę g i e r s k ą  

 

j e d n ą   z   c h a r a k te r y s ty c z n y c h   c e c h   p o l s k i e g o   r y n k u  

k a p i ta ł o w e g o   j e s t  d y s p r o p o r c j a   p o m i ę d z y   r e l a ty w n i e  

w y s o k a   k a p i ta l i z a c j a  

a   s to s u n k o w o  

n i e w i e l k i m i  

w o l u m e n a m i   o b r o tu  

  w s k a z u j e   t o  

n a   n i s k i   s to p i e ń  

r o z w o j u   fi n a n s o w e g o .  

p o tw i e r d z a   to   n i e w i e l k i   u d z i a ł  

i n s tr u m e n tó w   n o to w a n y c h   n a   g i e ł d z i e   w   s tr u k tu r z e  

o s z c z ę d n o ś c i   g o s p o d a r s tw   d o m o w y c h .

 

background image

r y n e k  w a lu to w y

  

w   p o ró w n a n iu   z   ry n k a m i  k ra j ó w   w y so k o  

ro z w in ię ty c h   j e st  w z g lę d n ie   p ły tk i,  m i m o   z e   p o d  

w z g lę d e m   p ły n n o śc i   w y ra ź n ie   d o m in u j e   n a d   k ra j a m i 

re g io n u   

p ły tk o ść   ry n k u   w a lu to w e g o   m o ż e   sta n o w ić  

z a g ro ż e n ie ,  sz c z e g ó ln ie   w   c z a sie   p rz e b y w a n ia   w  

sy ste m ie  E R M  I I

 

background image

 

S z y b s z y   r o z w ó j   p o ls k ie g o   r y n k u   fi n a n s o w e g o , 

s ty m u lo w a n y  

p r z y s p ie s z e n ie m  

p r o c e s ó w  

in te g r a c y j n y c h ,  m o ż e   w y r a ż a ć   s ię  

p o s z e r z e n ie m  

z a k r e s u   ś w i a d c z o n y c h   u s łu g   fi n a n s o w y c h

  p r z y  

j e d n o c z e s n y m  s p a d k u  ic h  c e n .  

 

p o w in n o  to   p r o w a d z ić  d o  w z r o s tu  p o p y tu  n a  p r o d u k ty  

fi n a n s o w e ,  a   w   d łu ż s z y m   o k r e s ie   ta k ż e   d o   w z r o s tu  

p ły n n o ś c i   r y n k ó w ,  w ię k s z e j   p r z e jr z y s to ś c i   c e n  

( m n ie j s z a   a s y m e tr ia   in f o r m a c j i,  n iż s z e   k o s z ty  

tr a n s a k c y j n e )   o r a z   le p s z e j   a lo k a c j i  k a p ita ł u   ( P ie c h ,  

2 0 0 7 ) .  

background image

  p o z w o li   to   n a   p o p r a w ę   w y c e n y   a k ty w ó w   i  z w ię k s z y  

m o ż l iw o ś c i   z a b e z p ie c z a n ia   s ię   p r z e d   r y z y k ie m   i  j e g o  

tr a n s m is j a .  W   k o n s e k w e n c j i  p o w in n o   to   p r o w a d z ić   d o  

n a p ły w u   in w e s ty c j i  –   z a r ó w n o   p o r tf e lo w y c h ,  j a k   i 

b e z p o ś r e d n ic h   –   a   ta k ż e   d o   n a p ły w u   n o w y c h  

te c h n o lo g ii  

 

r o z w ó j   in s t y t u c j o n a ln y   r y n k u

,  b ę d ą c y   n a s tę p s tw e m  

r o z w o ju   p o d m io to w e g o   o r a z   p r o d u k to w e g o ,  m o ż e  

o b n iż a ć   r y z y k o   tr a n s a k c y jn e ,  c o   p o w in n o   d o d a tk o w o  

p r z y c z y n ić  s ię  d o  s p a d k u  k o s z tu  k a p ita ł u

 

background image

m i ę d z y   r o z w o j e m   r y n k ó w   fi n a n s o w y c h   a   w z r o s te m  

g o s p o d a r c z y m  

w y s tę p u j e  

s p r z ę ż e n ie  

z w r o t n e  

( e n d o g e n ic z n o ś ć )   

s z y b s z a   d y n a m i k a   w z r o s tu   j e s t 

w y n i k i e m   w y s o k i e g o   p o z i o m u   r o z w o j u   fi n a n s o w e g o ,   a  

z a r a z e m  s p r z y j a   j e g o   d a l s z e m u   p o d n o s z e n i u .

 

 

w a r u n k ie m   k o n ie c z n y m   o d n ie s ie n ia   k o r z y ś c i

  z  

p r z y s p i e s z o n e j   i n te g r a c j i   fi n a n s o w e j   j e s t  o d p o w i e d n i  

p o z i o m   r o z w o j u   r y n k ó w   fi n a n s o w y c h .   O b e c n y   –   b a r d z o  

n is k i  –   u d z ia ł   k r e d y t ó w   w   P K B

  w   P o l s c e   p o z w a l a  

p r z y p u s z c z a ć ,   ż e   p r z e s tr z e ń   d l a   r o z w o j u   w   ty m   z a k r e s i e  

p o z o s ta j e   z n a c z n a .

 

background image

n ie w ie lk ie

  –   w   p o r ó w n a n i u   z   p a ń s tw a m i   s tr e f y   e u r o   –  

r o z m i a r y   o r a z   s i ł a   r y n k o w a   p o l s k i c h   p r z e d s i ę b i o r s t w

 

s p r a w i a j ą ,   ż e   s a m o   o tw a r c i e   r y n k u   e u r o p e j s k i e g o  

p o z w o l i ł o b y   c z e r p a ć   w y m i e r n e   k o r z y ś c i   z a p e w n i e  

j e d y n i e   o g r a n i c z o n e j   g r u p i e   p o d m i o tó w ,   d o s ta te c z n i e  

s i l n y c h ,   b y   s k u te c z n i e   k o n k u r o w a ć   o   k a p i ta ł   n a   r y n k u  

e u r o p e j s k i m .  

 

n ie d o s t a t e c z n y

  w y d a j e   s i ę   w   ty m   k o n te k ś c i e  

z w ł a s z c z a  

p o z i o m   r o z w o j u  

m a ł y c h  

i  

ś r e d n i c h  

p r z e d s i ę b i o r s tw   w   P o l s c e

 

 

p o n i e w a ż  

g ł ó w n y m  

ź r ó d ł e m  

fi n a n s o w a n i a  

d z i a ł a l n o ś c i   n a   p o l s k i m   r y n k u   p o z o s ta j ą  

ś r o d k i   w ł a s n e

,  

e f e k t  w p r o w a d z e n i a   e u r o   m o ż e   o k a z a ć   s i ę   o g r a n i c z o n y .

 

background image

w   w y nik u 

zaostr zen ia   k on k u ren cji

  zw ię k sz y   się 

z ak res  o raz  po praw i  jak o ść  usług  św iadczo ny ch   przez  

działający ch  w   k raju  po średnik ó w   fi nanso w y ch. 

P o praw y   do stępno ści   usług  fi nanso w y ch   o cz ek uje  się 

przede  w szy stk im   w   sek to rze  m a ły ch  i  średnich  

przedsiębio rstw .  

background image

z a g r o ż en ia

  

 

  n a s ile n ie   e f e k tu   z a ra ż a n ia   n a   ry n k a c h   fi n a n s o w y c h  

c o n ta g io m  e ff e c t) ,  

w z ro s t 

a k ty w n o ś c i  

m ię d z y n a ro d o w y c h  

k o n g lo m e ra tó w  fi n a n s o w y c h ,   

p rz e s u n ie c ie   c z ę ś c i   o b ro tu   n a   ry n k i  ro z w in ię te , 

w y p ie ra n ie  z  ry n k u   c z ę ś c i p o ś re d n ik ó w  fi n a n s o w y c h  

background image

1 . e f e k t  z a r a ż a n ia

 

 p o le g a  n a  p r z e n o s z e n iu  k r y z y s ó w  

p o m ię d z y   r y n k a m i   fi n a n s o w y m i  r ó ż n y c h   p a ń s tw  

( T r ic h e t, 2 0 0 7 a ) .   

s z c z e g ó ln ie   w   p r z y p a d k u   r e la ty w n ie   p ły tk ic h ,  s ł a b o  

r o z w in ię ty c h   r y n k ó w   r y z y k o   to   m o ż e   b y ć   z n a c z n e ,  a  

e w e n tu a ln e   o d w r ó c e n ie   s tr u m i e n i  k a p ita łu   m o ż e  

p o c ią g a ć   z a   s o b ą   s tr a ty ,  ta k ż e   d la   s f e r y   r e a ln e j  

g o s p o d a r k i .  

  z a g r o ż e n ie   to   m o ż n a   z a o b s e r w o w a ć   r ó w n ie ż  

o b e c n ie ,  m .in .  n a   p r z y k ła d z ie   p o d a tn o ś c i   p o ls k ie g o  

r y n k u   n a   b o d ź c e   p o c h o d z ą c e   z   r y n k ó w   w y s o k o  

r o z w in ię ty c h  

background image

2

.  

s z y b k i   r o z w ó j  m ię d z y n a r o d o w y c h   k o n g l o m e r a t ó w  

fi n a n s o w y c h

   

  z   j e d n e j   s tr o n y   w   p r z y p a d k u   w y s tą p i e n i a   s z o k u  

k a p i ta ł   w e w n ą tr z   g r u p y   k a p i ta ł o w e j   m o ż e   z   ł a tw o ś c i ą  

p r z e p ł y w a c h   w   k i e r u n k u   ty c h   p o d m i o tó w ,   k tó r e  

p o tr z e b u j ą  p ł y n n o ś c i .  

  z   d r u g i e j   j e d n a k   s tr o n y ,   j e ś l i   o k r e ś l o n y   p o d m i o t  m a  

p o d s ta w o w e   z n a c z e n i e   d l a   g o s p o d a r e k   ty l k o   n i e k tó r y c h  

k r a j ó w ,   w   k tó r y c h   p r o w a d z i   d z i a ł a l n o ś ć ,   z a ł a m a n i e   j e g o  

k o n d y c j i   fi n a n s o w e j   m o ż e   w y w o ł a ć   k o n fl i k t  i n te r e s ó w  

w   r a z i e   k o n i e c z n o ś c i   d o k a p i ta l i z o w a n i a   ( A g h i o n   i   i n .,  

2 0 0 8 ) .  

background image

3 . 

O b e c n ie   z n a c z n a   c z ę ś ć   e u ro p e js k ie g o   ry n k u  

p ro d u k tó w   i  u s łu g   fi n a n s o w y c h   s k o n c e n tro w a n a   j e s t  w  

L o n d y n ie   –   p o z a   o b s z a re m   w s p ó ln e j  w a lu ty .  M o ż n a  

o c z e k iw a ć ,  z e   p o   a k c e s j i  P o ls k i  d o   s tre f y   e u ro  

isto tn a  

c z ę ść   o b r o t u   n a   p o lsk im   r y n k u   p r z e su n ie   się   w  

k ie r u n k u  w ię k sz y c h  c e n tr ó w  fi n a n so w y c h

 

background image

R ó w n ie ż   n a  

r y n k u   p o ś r e d n ik ó w   fi n a n s o w y c h

  m o ż e  

d o j ś ć   d o   w y p ie r a n ia   p o d m io tó w   k r a j o w y c h   p r z e z  

p o d m io ty  z  r y n k ó w  w y s o k o   r o z w in i ę ty c h .  

 

W z r o s t   k o n k u r e n c j i,  s z c z e g ó ln i e   w   s e g m e n c ie  

b a ń k o w o ś c i   k o r p o r a c y j n e j ,  m o ż e   w   m ia r ę   p o s tę p u  

in te g r a c j i  i  z m n ie j s z a n ia   b a r ie r   a k ty w n o ś c i   p o d m io tó w  

m ię d z y n a r o d o w y c h   p r o w a d z ić   d o   w y p ie r a n ia   z   r y n k u  

p o d m io tó w  n ie e f e k ty w n y c h  

background image

R e s u m u j ą c

 

 

S k a l a   r ó ż n i c   m i e d z y   p o z i o m e m   r o z w o j u   fi n a n s o w e g o  

P o l s k i   i   s t r e f y   e u r o   s ta n o w i   p r z y b l i ż e n i e   p o t e n c j a l n e j  

s k a l i   k o r z y ś c i   z   w p r o w a d z e n i a   e u r o   .  

 

 

W   m i a r ę   p o s tę p u j ą c e j   k o n w e r g e n c j i   g o s p o d a r k i   m a l e j e  

z n a c z e n i e   e u r o   j a k o   c z y n n i k a   p o z w a l a j ą c e g o   n a  

p r z y s p i e s z e n i e   p r o c e s u   d o g a n i a n i a .    

 

P o z o s ta j ą c   p o z a   s tr e f a   e u r o ,   m o ż n a   ta k ż e   c z e r p a ć   p e w n e  

k o r z y ś c i   z   i n t e g r a c j i   r y n k ó w   w   j e j   r a m a c h ,   j e d n a k   s k a l a  

ta k i c h   k o r z y ś c i   j e s t   o g r a n i c z o n a ,   a   k o s z ty   a l t e r n a ty w n e  

p o z o s ta w a n i a   p o z a   s f e r a   b e z p o ś r e d n i e g o   o d d z i a ł y w a n i a  

w s p ó l n e j   w a l u t y   m o g ą   b y ć   z n a c z n e .  

background image

Z a g r o ż e n i e   u t r a t y   d o b r o b y t u   w   w y n i k u  

z w i ę k s z o n y c h   w a h a ń  p r o d u k c j i  

 

E f e k t y   w p r o w a d z e n i a   e u r o   d l a   P K B   i   d o b r o b y t u   n i e  

m u s z a   b y ć   w y ł ą c z n i e   p o z y t y w n e .  

 

P r z e k a z a n i e   k o m p e t e n c j i   w   z a k r e s i e   p r o w a d z e n i a  

p o l i t y k i   p i e n i ę ż n e j   d o   E B C   n i e s i e   z e   s o b ą   b o w i e m  

r y z y k o   z w i ę k s z o n y c h   w a h a ń   p o p y t u   i   p r o d u k c j i   w  

g o s p o d a r c e .    

 

W z r o s t   w a h a ń   p r o d u k c j i   m o ż e   b y ć   s p o w o d o w a n y  

f a k t e m ,   z e   w s p ó l n a   p o l i t y k a   p i e n i ę ż n a   E B C   b ę d z i e  

r e a g o w a ł a   n a   z m i a n y   s y t u a c j i   m a k r o e k o n o m i c z n e j   c a ł e j  

s t r e f y   e u r o ,   c o   n i e   z a w s z e   m u s i   b y ć   z g o d n e   z  

p o t r z e b a m i  

p o l s k i e j  

g o s p o d a r k i ,  

k t ó r e j  

c y k l  

k o n i u n k tu r a l n y   n i e   j e s t   i d e n t y c z n y   z e   s t r e f a   e u r o .  

background image

K o sz ty  i z a g r o ż e n ia z w ią z a n e 

z  p r z y stą p ie n ie m  P o lsk i d o  str e fy  

e u r o

 

background image

D ługookresow e koszty zw iązane z utrata 

niezależnej 

polityki pieniężnej i kursow ej

 

background image

P r z y j ę c i e   e u r o   w i ą ż e   s i ę   z   u tr a ta   m o ż l i w o ś c i  

p r o w a d z e n i a   a u to n o m i c z n e j   p o l i ty k i  p i e n i ę ż n e j .   

 

C h o c i a ż   P r e z e s   N B P   b ę d z i e   m i a ł   p r a w o   d o   g ł o s o w a n i a  

p o d c z a s   p o s i e d z e ń   R a d y   P r e z e s ó w   E B C ,   j e g o   w p ł y w   n a  

d e c y z j e   E B C  b ę d z i e   o g r a n i c z o n y .    

 

W p ł y w   s y tu a c j i   w   P o l s c e   n a   p o z i o m   s to p y   p r o c e n to w e j  

E B C   b ę d z i e   n i e p o r ó w n y w a l n i e   m n i e j s z y   n i ż   w   o b e c n e j  

s y tu a c j i ,   g d y   p o l i ty k a   p i e n i ę ż n a   j e s t  p r o w a d z o n a   w  

s p o s ó b   a u to n o m i c z n y  p r z e z   R a d e   P o l i ty k i   P i e n i e z n e j .  

background image

P r z y s t ą p i e n i e   d o   s t r e f y   e u r o   n i e   o z n a c z a   j e d n a k  

c a ł k o w i t e j   u t r a t y   w p ł y w u   P o l s k i   n a   d e c y z j e   w   s p r a w i e  

s t ó p  

p r o c e n t o w y c h  

o b o w i ą z u j ą c y c h  

w  

p o l s k i e j  

g o s p o d a r c e .  

 

P r z e d s t a w i c i e l e   P o l s k i  

p o ś r e d n i o   m o g ą   o d d z i a ł y w a ć

  w  

w i ę k s z y m   s t o p n i u   n a   p r o c e s   d e c y z y j n y   a l b o   p o p r z e z  

u d z i a ł   w   f o r m o w a n i u   k o a l i c j i ,   a l b o   p o p r z e z   o d p o w i e d n i  

w p ł y w   n a   p r z e b i e g   d y s k u s j i ,   a   t y m   s a m y m   n a  

o s t a t e c z n y   k s z t a ł t   p o l i t y k i   p i e n i ę ż n e j   ( z o b .   p o d r o z d z i a ł  

4 . 1 . 1 ) .    

 

P o n a d t o   p o s t ę p u j ą c e   p r o c e s y   g l o b a l i z a c y j n e   w p ł y w a j ą  

n a  

o g r a n i c z e n i e   e f e k t y w n o ś c i   a u t o n o m i c z n e j   p o l i t y k i  

p i e n i ę ż n e j ,

  c o   s p r a w i a ,   z e   k o s z t   j e j   u t r a t y   j e s t  

d o d a t k o w o   z r e d u k o w a n y   ( z o b .   p o d r o z d z i a ł   4 . 1 . 1 ) .  

background image

A d e k w a t n o ś ć  p o lit y k i E B C  d o  p o ls k ie j  g o s p o d a r k i  

 

P o l s k a   j a k o   k r a j   z n a j d u j ą c y   s ię   w   p r o c e s ie   d o g a n i a n ia  

p o tr z e b u j e  

p r z e c ię t n ie   w y ż s z e j   s t o p y   p r o c e n t o w e j

  n i ż  

b a r d z i e j   r o z w i n i e ta   s tr e f a   e u r o ,  d l a   k tó r e j   u s ta l a n a   j e s t 

s to p a  E B C .  

 

N a tu r a l n a   s to p a   p r o c e n to w a   d l a   s tr e f y  

e u r o

  j e s t 

p r a w d o p o d o b n ie  

n i ż s z a

  n i ż   j e j   w i e lk o ś ć   d l a   p o l s k i e j  

g o s p o d a r k i   ( B r z o z a - B r z e z in a ,   2 0 0 3 b ) .  O z n a c z a   to ,  ż e   w  

r a m a c h   c z ł o n k o s tw a   w   s tr e fi e   e u r o   r e a ln a   s to p a  

p r o c e n to w a   w   P o ls c e   b ę d z ie  n a j p r a w d o p o d o b n ie j   n iż s z a  

n i ż   m ia ło b y   to   m i e j s c e   w   w a r u n k a c h   n ie z a le ż n e j  

p o l ity k i   p ie n ię ż n e j  r e a li z o w a n e j  p r z e z   R P P . 

background image

S p a d e k   k o s z t u   k a p it a łu

  z   j e d n e j   s tr o n y   s p r z y j a łb y  

w z r o s to w i  n a k ł a d ó w

  in w e s ty c y j n y c h ,   a le   z   d r u g ie j  

s tr o n y   m ó g ł b y   d o p r o w a d z ic   d o   s iln e g o  

w z r o s tu  

k o n s u m p c j i  fi n a n s o w a n e j  

ta n s z y m   n iz   d o ty c h c z a s  

k r e d y te m    s k u te k    w p ł y w  r e a ln e j  s to p y  p r o c e n to w e j 

b y łb y   p r o c y k lic z n y   i  p o w o d o w a łb y   n a d m i e r n y   w z r o s t 

p o p y tu ,   k tó r y   z   k o le i   z w ię k s z a łb y   p r e s j ę   in fl a c y j n ą . 

background image

  n i e   u w z g l ę d n i a   to     j e d n a k   f u n k c j o n o w a n i a  

k a n a ł u  

k o n k u r e n c y j n o ś c i

,  

k t ó r y  

w  

p r z e c i w i e ń s t w i e  

d o  

p r o c y k l i c z n e g o   o d d z i a ł y w a n i a   k a n a ł u   r e a l n e j   s t o p y  

p r o c e n t o w e j   p e ł n i   r o l e   m e c h a n i z m u   d o s t o s o w a w c z e g o  

( p o r .   r o z d z i a ł   5 . 2 ) .   

 

  z   j e d n e j   s tr o n y   w z r o s t  i n fl a c j i   p o p r z e z   o b n i ż e n i e  

p o z i o m u   r e a l n e j   s t o p y   p r o c e n t o w e j   o d d z i a ł u j e   w  

k i e r u n k u   w z r o s t u   p o p y t u   k r a j o w e g o .   Z   d r u g i e j   j e d n a k  

s t r o n y ,  

w y ż s z e  

c e n y  

o z n a c z a j ą  

p o g o r s z e n i e    

k o n k u r e n c y j n o s c i  

p r o d u c e n t ó w  

k r a j o w y c h

 

( z e  

w z g l ę d u   n a   w z r o s t   j e d n o s t k o w y c h   k o s z t ó w   p r a c y ) ,   c o  

z n a j d u j e   o d z w i e r c i e d l e n i e   w   r e a l n e j   a p r e c j a c j i   k u r s u  

w a l u t o w e g o   i   s p a d k u   p o p y t u   n a   i c h   p r o d u k t y .     s p a d e k  

d y n a m i k i   p r o d u k c j i   p r z e k ł a d a   s i ę   z   k o l e i   n a   n i ż s z e  

d o c h o d y ,   a   t y m   s a m y m   n a   o g r a n i c z e n i e   p o p y t u   i   p r e s j i  

i n fl a c y j n e j .

 

background image

W   re z u lta c ie  

e w e n tu a ln e   p r z y sp ie sz e n ie   d y n a m ik i 

c e n

, z w ią z a n e  z  u k sz ta łto w a n ie m  się  sto p y  E B C  n a  z b y t 

n isk im   p o z io m ie   w   sto su n k u   d o   p o trz e b   p o lsk ie j  

g o sp o d a rk i,  b y ło b y  

p r z e j śc io w e

,  a   ró w n o w a g a  

m a k ro e k o n o m ic z n a   z o sta ła b y   p rz y w ró c o n a   z a  

p o śre d n ic tw e m  k a n a łu  re a ln e g o  k u rsu  w a lu to w e g o .  

background image

  W   ta k i c h   w a r u n k a c h  

s t a b iln o ś ć   c e n   i  p r o d u k c j i   w  

P o ls c e   z o s t a n ie   o s ią g n ię t a ,

  m i m o ,   z e   p o z i o m   s to p y  

p r o c e n to w e j   E B C   b ę d z i e   r ó ż n y   o d   te g o ,   k tó r y  

o b o w i ą z y w a ł b y   w   w a r u n k a c h   n i e z a l e ż n e j   p o l i ty k i  

p i e n i e z n e j   N B P .    

 

C z a s   d o s to s o w a n i a   d o   n o w e g o   s ta n u   r ó w n o w a g i   j e s t 

r ó ż n y   d l a   p o s z c z e g ó l n y c h   k r a j ó w   i   z a l e ż y   m . i n .   o d  

s to p n i a   e l a s ty c z n o ś c i   r y n k ó w ,   w r a ż l i w o ś c i   g o s p o d a r e k  

n a   u tr a tę   z e w n ę tr z n e j   k o n k u r e n c y j n o ś c i   c e n o w e j ,  

i n te n s y w n o ś c i  

p o w i ą z a ń  

h a n d l o w y c h  

o r a z  

u p o r c z y w o ś c i   i n fl a c j i   i   s to p n i a   r a c j o n a l n o ś c i   o c z e k i w a ń  

i n fl a c y j n y c h   ( p o r .   T o r ó j ,   2 0 0 8 ) .  

background image

W   P o l s c e   w   z n a c z n y m   s to p n iu   j u z   s ię  

d o k o n a ł a  

k o n w e r g e n c j a  n o m in a ln a ,   

 z b liż o n y   p o z io m  s tó p  in fl a c j i  

    n ie w ie lk i   d y s p a r y te t  s tó p   p r o c e n to w y c h   m ie d z y  

s tr e f a   e u r o   a   P o l s k a o z n a c z a   to ,  ż e   s p a d e k   k o s z tu  

k a p i ta ł u   w   P o l s c e   p o   p r z y j ę c iu   e u r o   b ę d z ie  

n a j p r a w d o p o d o b n ie j   m n i e j s z y   n i ż   m ia ło   to   m i e j s c e   w  

w i e l u  s ta r y c h  k r a j a c h  c z ło n k o w s k i c h .  

background image

d o s t o s o w a n ie

  d o   n o w e g o   s ta n u   r ó w n o w a g i   j e s t 

j e d n o r a z o w e

.  

 

w   d ł u ż s z e j   p e r s p e k ty w i e   n a j w i ę k s z e   z n a c z e n i e   d l a  

o c e n y   s k u tk ó w   c z ł o n k o s tw a   P o l s k i   w   s tr e fi e   e u r o   b ę d z i e  

m i a ł a   z g o d n o ś ć   z m i a n   s tó p   p r o c e n to w y c h   E B C   z e  

z m i a n a m i   p o ż ą d a n y m i   z   p u n k tu   w i d z e n i a   p o l s k i e j  

g o s p o d a r k i .    

 



  p r o b l e m a ty k a   s y n c h r o n i z a c j i   c y k l i  

 

 

  k o n i u n k tu r a l n y c h ,    



s to p i e ń   s y m e tr y c z n o ś c i   w y s tę p u j ą c y c h   s z o k ó w

 

  i   s p o s o b e m   r e a k c j i   n a   n i e   p r z e z   o m a w i a n e

 

g o s p o d a r k i .  

background image

U tra ta  

m o ż liw o śc i  

p ro w a d z e n ia  

c a łk o w ic ie  

a u to n o m ic z n e j  p o lity k i  p ie n ię ż n e j   p ro w a d z ić   m o ż e   d o  

z w ię k sz e n ia   w a h a ń   p r o d u k c j i

,  o   ile   e w e n tu a ln e  

w s trz ą sy   a s y m e try c z n e   d o p ro w a d z a   d o   ro z b ie ż n y c h  

p o z y c j i P o ls k i i s tre f y  e u ro  w  c y k lu  k o n iu n k tu ra ln y m .  

background image

K o s z t  u tr a ty   a u to n o m ic z n e j   p o lity k i  p ie n ię ż n e j   b ę d z ie  

r ó w n ie j   z a le ż e ć   o d  

s p o so b u   p o d e j m o w a n ia   d e c y z j i 

p r z e z   E B C ,

  a   w ię c   ta k ż e   o d   s to s o w a n e g o   s y s te m u  

g ł o s o w a n ia   o r a z   p r e f e r e n c j i  c z ło n k ó w   R a d y   P re z e s ó w  

E B C .  

background image

W p ł y w   P o l s k i   n a   d e c y z j e   E B C  

 

C z ł o n k o s tw o   P o l s k i   w   s tr e fi e   e u r o   b ę d z i e   s i ę   w i ą z a ł o   z  

p e ł n i e j s z y m   u c z e s tn i c tw e m   p r z e d s ta w i c i e l i   n a s z e g o  

k r a j u   w   s tr u k tu r a c h   d e c y z y j n y c h   e u r o p e j s k i c h   i n s ty tu c j i .  

 

W   s z c z e g ó l n o ś c i   d o ty c z y   to   w ł ą c z e n i a   P r e z e s a  

N a r o d o w e g o   B a n k u   P o l s k i e g o   w   s k ł a d   R a d y   P r e z e s ó w  

E B C 5   i   j e g o   u c z e s tn i c tw a   w   j e j   p o s i e d z e n i a c h   z   p r a w e m  

g ł o s u .    

 

R a d a   P r e z e s ó w   s k ł a d a   s i ę   b o w i e m   z   p r e z e s ó w  

k r a j o w y c h   b a n k ó w   c e n tr a l n y c h   p a ń s tw   s tr e f y   e u r o ,   j a k  

r ó w n i e ż   z   6   c z ł o n k ó w   Z a r z ą d u   E B C .   P o   p r z y j ę c i u  

w s p ó l n e j   w a l u ty   ta k ż e   p r z e d s ta w i c i e l   P o l s k i   b ę d z i e  

m ó g ł  z o s ta ć   w y b r a n y   d o   s k ł a d u   Z a r z ą d u  

background image

G l o b a l i z a c j a   a   a u t o n o m i c z n o ś ć   p o l i t y k i   p i e n i ę ż n e j  

 

R o z s z e r z e n i e  

s k a l i  

m i ę d z y n a r o d o w e j  

d z i a ł a l n o ś c i  

d u ż y c h   i n s ty tu c j i   fi n a n s o w y c h   s p r z y j a   p o z y s k i w a n i u  

fi n a n s o w a n i a   z e   z r ó ż n i c o w a n y c h   ź r ó d e ł   p r z e z   fi r m y   i  

g o s p o d a r s tw a   d o m o w e .    

 

  o b e c n o ś ć   z a g r a n i c z n y c h   b a n k ó w   n a   r y n k u   u ł a tw i a   i m  

m . i n .  

d o s t ę p   d o   fi n a n s o w a n i a   d e n o m i n o w a n e g o   w  

w a l u t a c h   o b c y c h

.     B a s s o ,   C a l v o - G o n z a l e z ,   J u r g i l a s  

( 2 0 0 7 ) ,  

 

  w z r o s t  z a s i ę g u   te g o   fi n a n s o w a n i a   o g r a n i c z a  

e f e k ty w n o ś ć   m e c h a n i z m u   tr a n s m i s j i  p o l i t y k i   p i e n i ę ż n e j .  

 

  u tr z y m a n i e   p e ł n e g o   z a k r e s u   a u to n o m i i   p o l i ty k i  

p i e n i ę ż n e j   j e s t  tr u d n e   d o   p o g o d z e n i a   z   i n te g r a c j a  

fi n a n s o w a   w   E u r o p i e .  

background image

K o sz t  u tr a ty  n o m in a ln e g o  k u r su  w a lu to w e g o  j a k o  

m e c h a n iz m u  d o sto so w a w c z e g o  

 

W   c e lu   o c e n y ,  c z y   w   p rz y p a d k u   P o ls k i  o g ra n ic z e n ie  

z m ie n n o ś c i   re a ln e g o   k u rs u   z ło te g o   o ra z   e li m in a c ja  

z m ie n n o ś c i   k u rs u   n o m in a ln e g o   w   re la c j i  d o   e u ro   b ę d z ie  

s ta n o w i ła   k o s z t,   c z y   ra c z e j  k o rz y ś ć   p ły n ą c ą   z   in te g ra c j i, 

n a le ż y   d o k o n a ć   a n a liz y   s k a li  z m ie n n o ś c i   re a ln e g o   i 

n o m in a ln e g o   k u rs u   z ło te g o   o ra z   je j   p rz y c z y n , 

ro z u m ia n y c h   j a k o   ro d z a je   s z o k ó w ,  k tó re   z o s ta ł y  

( e w e n tu a ln ie )  z a b s o rb o w a n e  p rz e z  k u rs  z ło te g o .   

background image

O c e n a   e f e k tó w   re z y g n a c j i  z e   sto s o w a n e g o   o b e c n ie   w  

P o ls c e   sy s te m u   p ł y n n e g o   k u rs u   w a lu to w e g o   b ę d z ie  

n a s tę p n ie   m o ż liw a   p rz y  

u w z g lę d n ie n iu   sto p n ia  

sy n c h r o n iz a c j i  sz o k ó w   p o m ię d z y   g o sp o d a r k a   p o lsk a  

i str e fy  e u r o .  

 

P rz e p ro w a d z o n a   a n a liz a   z m ie n n o ś c i   re a ln e g o   k u rs u  

z ło te g o   w sk a z u j e ,  z e   j e st  o n  

n a j b a r d z ie j   z m ie n n y

 

sp o ś ró d  w a lu t re g io n u .  

background image

W   latach   1999 – 2007  ch ar ak ter y zow a ł  się  on   n iem al 

tr zy k r otn ie  w ięk szą   zm ien n ością   n iż  w alu ty   k r ajów  

U E -6 p r zed  p r zy jęciem  eu r o. 

 

background image

W  

ś w i e t l e   t e o r i i  O O W

  m o ż n a   z a te m   u z n a ć ,   ż e   w y s o k a  

z m i e n n o ś ć   r e a l n e g o   k u r s u   z ł o te g o   ś w i a d c z y   o   p e ł n i e n i u  

p r z e z   n i e g o   r o l i   a b s o r b e r a   s z o k ó w   d o ty k a j ą c y c h   p o l s k a  

g o s p o d a r k ę .    

 

N a l e ż y   j e d n a k   z w r ó c i ć   u w a g ę   n a   f a k t,   z e   w s p ó ł c z e s n e  

r y n k i  

w a l u to w e  

c h a r a k te r y z u j e  

p o s tę p u j ą c ą  

g l o b a l i z a c j a

,   k tó r e j   k o n s e k w e n c j a   j e s t  z w i ę k s z a j ą c a   s i ę  

m o b i l n o ś ć  

m i ę d z y n a r o d o w y c h  

p r z e p ł y w ó w  

k a p i ta ł o w y c h .   W   e f e k c i e   r o ś n i e   w p ł y w   o b r o tó w  

fi n a n s o w y c h   n a   k s z ta ł to w a n i e   s i ę   k u r s ó w   w a l u t,   a   z a te m  

k u r s y  

w a l u to w e  

w  

c o r a z  

w i ę k s z y m  

s t o p n i u  

o d z w i e r c ie d l a j ą  

z m i a n y  

s y t u a c j i  

n a  

r y n k a c h  

fi n a n s o w y c h ,   a   w   m n i e j s z y m   r e a g u j ą   n a   w s t r z ą s y  

w y s t ę p u j ą c e   w   r e a l n e j   s f e r z e   g o s p o d a r k i  

background image

Z m i a n y   p o z i o m u   c e n ,   j a k i e   m o g ą   n a s tą p i ć   p o  

p r z y s tą p i e n i u   P o l s k i   d o   s tr e f y   e u r o   m o g ą   w y n i k a ć   z  

z a r ó w n o   z   o d d z i a ł y w a n i a   c z y n n i k ó w   p o d a ż o w y c h  

(

e f e k t u   B a la s s y - S a m u e ls o n a

) ,   j a k   i   c z y n n i k ó w  

p o p y to w y c h   ( z m i a n   p r e f e r e n c j i   k o n s u m e n tó w )   o r a z  

w z r o s tu   o tw a r to ś c i   g o s p o d a r k i    

 

N a   g r u n c i e   h i p o te z y   B a l a s s y - S a m u e l s o n a   d a l s z y   w z r o s t 

w y d a j n o ś c i   p r a c y ,   j a k i   s p o d z i e w a n y   j e s t   w   k o l e j n y c h  

l a ta c h ,   b ę d z i e   p r z e k ł a d a ł   s i ę   n a   d a l s z y   w z r o s t  p ł a c   i   c e n  

w   g o s p o d a r c e   p o l s k i e j ,   a c z k o l w i e k   d o ty c h c z a s  

p r o w a d z o n e   s z a c u n k i   w s k a z u j ą ,   z e   e f e k t  te n   w   n o w y c h  

k r a j a c h   c z ł o n k o w s k i c h   j e s t  r e l a ty w n i e   n i e w i e l k i   ( E g e r t,  

2 0 0 7 ) .  

background image

P o z a   e f e k t e m   B a l a s s y - S a m u e l s o n a ,   k tó r y   m a   c h a r a k te r  

p o d a ż o w y ,   z m i a n y   p o z i o m u  

c e n   w   P o l s c e   p o  

p r z y s t ą p i e n i u   d o   s t r e f y   e u r o   m o g ą   r ó w n i e ż   b y ć  

w y n i k i e m  

c z y n n i k ó w   o   c h a r a k t e r z e   p o p y t o w y m

,  

z w i ą z a n y c h   p r z e d e   w s z y s t k i m   z e   z m i a n ą   p r e f e r e n c j i  

k o n s u m e n t ó w   ( W o z n i a k ,   2 0 0 8   o r a z   E g e r t,   2 0 0 7 ) .    

 

W z r o s t  p o z i o m u   r o z w o j u   g o s p o d a r c z e g o   n a   s k u t e k  

p r o c e s u   r e a l n e j   k o n w e r g e n c j i   i   n a s t ę p u j ą c y   w z r o s t 

d o c h o d ó w   l u d n o ś c i   w p ł y w a   b o w i e m   n a   z m i a n ę  

s t r u k t u r y   k o s z y k a   k o n s u m p c y j n e g o .    

 

W r a z   z e   w z r o s t e m   p o z i o m u   d o c h o d ó w   s p a d a   u d z i a ł  

w y d a t k ó w   n a   d o b r a   h a n d l o w e ,   a  

r o ś n i e   u d z i a ł  

w y d a t k ó w   n a   u s ł u g i   o r a z   d o b r a   w y ż s z e g o   r z ę d u

,   d l a  

k t ó r y c h   w s p ó ł c z y n n i k   e l a s t y c z n o ś c i   d o c h o d o w e j   j e s t  

w y ż s z y .    

background image

Z o b .   R a p o r t   n a   te m a t  p e ł n e g o   u c z e s tn i c tw a   R P   w  

tr z e c i m   e ta p i e   U n i i   G o s p o d a r c z e j   i   W a l u to w e j ,   N B P  

2 0 0 9 .  


Document Outline