background image

Karta dźwiękowa (ang. sound card) to 
urządzenie wejścia/wyjścia komputera. 
Umożliwia rejestrację, przetwarzanie i 
odtwarzanie dźwięku.

Obecnie karty dźwiękowe wystarczające do zastosowań 
amatorskich często wbudowywane są w płytę główną. 
Pojawiły się również zewnętrzne karty dźwiękowe 
podłączane do komputera przez jeden z portów np. USB.

Karta dźwiękowa

background image

                - przetwornik analogowo-cyfrowy (A/C lub ang. ADC)  

- przetwornik cyfrowo-analogowy (C/A lub ang.DAC  )  

 -zestaw generatorów FM lub AM (generuje dżwięk 

wykorzystując modulacje częstotliwości i/lub tabela próbek 

dźwiękowych - wave table)  

- wbudowany wzmacniacz (wzmacnia sygnał do poziomu 

napięcia, które może sterować małymi głośniczkami lub 

słuchawkami)  

- wejście i wyjście sygnału zewnętrznego (line in i line out) 

 

- złącze MIDI (do sterowania zewnętrznymi urządzeniami 

muzycznymi)  

- mikser sygnałów z różnych żródeł dźwięku  

- regulacje poziomu niskich i wysokich tonów (wspólna dla 

wszystkich kanałów)  

- dynamiczne filtry dolno- i górno przepustowe  

- sterownik napędu CD-ROM  

-ewentualnie przetwarza zdigitalizowany dżwięk za 

pomocą procesora sygnałów dźwiękowych (DSP).

ELEMENTY SKŁADOWE KARTY 

DŹWĘKOWEJ

background image

DAC 

Digital/Analog Converter - przetwornik cyfrowo-

analogowy

 

ADC 

  Analog/Digital Converter - przetwornik  analogowo-cyfrowy 

   

background image

R A M

R O M

W A V E

T A B L E

A / C

m ik s e r  

C / A

F M

S y n te z a   W a v e   T a b l e

S y n te z a to r

D S P

S lo t I S A   lu b   P C I

1 6

1 6

L in e   in  

M ic   in  

L in e   o u t 

S p e a k e r   o u t

A M P L .

S y n te z a to r

SCHEMAT BLOKOWY KARTY DŻWIĘKOWEJ

background image

Procesor sygnałowy DSP (ang. Digital Signal 

Processor).

• działanie polega na uzyskiwaniu efektów 

dźwiękowych, np. echa, pogłosu.

• zapamiętuje on próbkę dźwięku i po zadanym 

odstępie czasu wysyła do przetwornika C/A.

• otrzymujemy dwa sygnały analogowe o tym  

    samym brzmieniu przesunięte w czasie.

background image

Próbkowanie i jego ograniczenia

Cyfrowy zapis dźwięku opiera się na procedurze 

zwanej próbkowaniem. Próbkowanie, to nic innego, 

tylko odczytywanie poziomu sygnału akustycznego 

w danej chwili i zapisywanie jako liczby. Cyfrowy 

zapis dźwięku, mimo powszechnego przekonania o 

jego doskonałości, doskonałym nie jest. A 

właściwie, to precyzyjniej się wyrażając, należało by 

powiedzieć, że jego doskonałość jest limitowana, 

parametrami zapisu.  

background image

Cyfrowy zapis dźwięku opiera się na procedurze 
zwanej próbkowaniem. Próbkowanie, to nic innego, 
tylko odczytywanie poziomu sygnału akustycznego 
w danej chwili i zapisywanie jako liczby.

Próbkowanie dźwięku

background image

Pojęciem sampling określa się digitalizację fragmentów 
dźwiękowych. Decydujący wpływ na jakość nagrania ma 
rozdzielczość digitalizacji. Starsze karty zapisują dźwięk w 
trybie 8 bitowym, co pozwala na rozróżnienie tylko 256 różnych 
wartości dźwięku. Z uwagi na fakt, że taki zakres jest zbyt 
mały, by uzyskać dobrą jakość, nowsze karty pracują już z 
rozdzielczością 16 bitową. W przypadku nagrań 
stereofonicznych każdy pojedynczy dźwięk (sample) jest więc 
zapisywany na 4 bajtach. Takie rozwiązanie pozwala na 
rozróżnienie 65536 różnych wartości dla każdego kanału 
stereo, dzięki czemu generowany dźwięk ma już naturalne 
brzmienie o jakości hi-fi. Równie istotna jest szybkość 
próbkowania (samplingu), czyli częstotliwość z jaką 
generowane są kolejne 16 bitowe sekwencje. Im częściej jest 
próbkowany oryginalny dźwięk, tym wyższa jest jakość 
uzyskiwanego nagrania. 

Sampling - próbkowanie

Próbkowanie (dyskretyzacja, kwantowanie w czasie) to 

proces stworzenia sygnału impulsowego 

reprezentującego sygnał ciągły. Zwykle kojarzone jest z 

jednym z etapów przetwarzania sygnału analogowego 

na cyfrowy. 

background image

Częstotliwość samplingu rzędu 8 kHz odpowiada w 
przybliżeniu poziomowi jakości rozmowy telefonicznej 
natomiast do uzyskania jakości płyty CD potrzebna jest 
częstotliwość 44 kHz. W przypadku nagrań 
stereofonicznych objętość zapisywanych danych ulega 
podwojeniu. Jednominutowe nagranie klasy hi-fi bez 
kompresji danych zajmuje więc ponad 10 MB (44000 x 4 
bajty x 60 sekund). Jeszcze większą objętość mają dane 
uzyskane w wyniku miksowania (mieszania) próbek. 
Niektóre gry oferują możliwość definiowania kilku 
różnych dźwięków. Dzięki temu można na przykład 
słuchać podczas gry odgłosów pięciu przeciwników 
jednocześnie. Zadania tego nie wykonuje jednak karta 
dźwiękowa, lecz procesor komputera co negatywnie 
wpływa na płynność działania samej gry. Maksymalną 
liczbę dostępnych głosów warto więc wykorzystywać 
tylko na bardzo szybkich komputerach.

background image

Pojedynczy dźwięk budowany jest przez kilka generatorów 
przebiegów akustycznych poddanych obróbce przez 
obwiednie wzmocnienia, sprzężenie zwrotne i kilka innych 
modyfikatorów. Brzmienia tworzone metodą syntezy FM 
znacznie odbiegają od naturalnych, dlatego jeśli jest to 
możliwe, stosowana jest inna technika syntezy.

Synteza FM

background image

Synteza WT (wavetable) Z uwagi na sztuczne brzmienie 
generowanych dźwięków synteza FM nie nadaję się do 
zastosowań profesjonalnych. Z tego tez względu producenci 
sprzętu opracowali technikę syntezy wavetable (WT), znanej 
też pod nazwą PCM (Pulse Code Modulation) lub AWM 
(Advanced Wave Memory). Zasada działania syntezy WT jest 
bardzo prosta. W celu uzyskania na przykład brzmienia 
gitary chip muzyczny nie generuje sztucznego dźwięku, lecz 
odtwarza oryginalny dźwięk instrumentu, nagrany wcześniej 
w studiu. W praktyce nie ma jednak możliwości zapisania w 
pamięci wszystkich dźwięków generowanych przez 128 
instrumentów MIDI. Chip muzyczny musi więc często 
obliczać wysokość i długość dźwięków na podstawie 
wzorcowych próbek. Z zadaniem tym poszczególne karty WT 
radzą sobie bardzo różnie. W niektórych modelach można 
np. uzyskać lepsze brzmienie instrumentów smyczkowych w 
innych instrumentów dętych. Naprawdę dobre brzmienie dla 
wszystkich odmian muzyki oferują jak dotąd tylko drogie 
karty profesjonalne. 

Synteza WT (wavetable)

background image

Musical Instrument Digital Interface jest systemem 
(interfejs, software i zestaw komend) służącym do 
przekazywania informacji pomiędzy elektronicznymi 
instrumentami muzycznymi.

MIDI umożliwia komputerom, syntezatorom, kartom 
dźwiękowym i podobnym urządzeniom kontrolować się 
nawzajem oraz wymieniać informacje między sobą.

MIDI nie odtwarza  dźwięków zapisanych w plikach typu 
WAV, lecz sam je wytwarza w oparciu o posiadane w 
pamięci, lub załadowane z dysku próbki. Dźwięki te nie 
zawsze są podobne do oryginalnych instrumentów, ale za 
to pliki, w których zapisane są utwory z postaci MIDI 
zajmują bardzo mało miejsca

MIDI

background image

A/C (ang. A/D - analog to digital; ADC - analog to digital 
converter), to układ służący do zamiany sygnału 
analogowego (ciągłego) pochodzącego od obiektów 
świata realnego na reprezentację cyfrową (sygnał 
cyfrowy). Dzięki temu możliwe jest przetwarzanie ich w 
urządzeniach elektronicznych opartych o architekturę 
zero-jedynkową oraz gromadzenie na dostosowanych do 
tej architektury nośnikach danych. Proces ten polega 
na uproszczeniu sygnału analogowego do postaci 
skwantowanej, czyli zastąpieniu wartości zmieniających 
się płynnie do wartości zmieniających się skokowo w 
odpowiedniej skali (dokładności) odwzorowania. 
Przetwarzanie A/C tworzą 2 etapy: próbkowanie i 
kwantyzacja. Działanie przeciwne do wyżej 
wymienionego wykonuje przetwornik cyfrowo-
analogowy C/A.

Przetwornik analogowo-cyfrowy

background image

Kolory gniazd i wtyków

Kolor/Funkcja

 różowy

Analogowe wejście dla mikrofonu.

 błękitny

Analogowe wejście audio.

 jasnozielony

Analogowe wyjście dla głośników albo słuchawek, w systemach 
wielogłośnikowych wyjście dla przednich głośników

 czarny

Analogowe wyjście dla głośników tylnich.

pomarańczowy

Cyfrowe wyjście dźwięku (S/PDIF), czasami tym kolorem oznacza się 
analogowe wyjście dla głośników centralnego i niskotonowego.

background image

Karta dźwiękowa

background image

Opis złącz na karcie dźwiękowej

 


Document Outline