BIOCHEMICZNE 

EFEKTY STRESU

Tatiana Polowko

Tatiana Polowko

Karol Wieczorek

Karol Wieczorek

Tomasz Ziarkiewicz 

Tomasz Ziarkiewicz 

Gr.5b

Gr.5b

 

 

     

     

Bod

Bod

ź

ź

ce stresowe

ce stresowe

 (stresory) wp

 (stresory) wp

ł

ł

ywaj

ywaj

ą

ą

 na o

 na o

ś

ś

 

 

podwzgórzowo-przysadkowo- nadnerczow

podwzgórzowo-przysadkowo- nadnerczow

ą

ą

     

     

Podwzgórze otrzymuje sygna

Podwzgórze otrzymuje sygna

ł

ł

 z ró

 z ró

ż

ż

nych pól 

nych pól 

mózgowych oraz receptorów cia

mózgowych oraz receptorów cia

ł

ł

a 

a 

                   

                   

i w 

i w 

odpowiedzi na stresor uwalnia 

odpowiedzi na stresor uwalnia 

kortykoliberyn

kortykoliberyn

ę

ę

 

 

(CRH)

(CRH)

, pobudzaj

, pobudzaj

ą

ą

c w ten sposób p

c w ten sposób p

ł

ł

at przedni 

at przedni 

(gruczo

(gruczo

ł

ł

owy) przysadki mózgowej, który wydziela 

owy) przysadki mózgowej, który wydziela 

hormon 

hormon 

adrenokortykotropowy

adrenokortykotropowy

 

 

(ACTH).

(ACTH).

 Hormon 

 Hormon 

ten stymuluje kor

ten stymuluje kor

ę

ę

 nadnerczy do wydzielania 

 nadnerczy do wydzielania 

glikokortykoidów np. kortykosteronu 

glikokortykoidów np. kortykosteronu 

       

       

i 

i 

kortyzolu

kortyzolu

.

.

 

 

- hamowanie 
hormonalne
+ pobudzanie 
hormonalne

 

 

         

         

Synteza  glikokortykoidów  w 

Synteza  glikokortykoidów  w 

korze 

nadnerczy 

pozwala 

korze 

nadnerczy 

pozwala 

przezwyci

przezwyci

ęż

ęż

y

y

ć

ć

 warunki stresowe 

 warunki stresowe 

i  przystosowa

i  przystosowa

ć

ć

  si

  si

ę

ę

  do  nich 

  do  nich 

(zwierz

(zwierz

ę

ę

ta 

pozbawione 

kory 

ta 

pozbawione 

kory 

nadnerczy 

gin

nadnerczy 

gin

ą

ą

 

w 

wyniku 

 

w 

wyniku 

dzia

dzia

ł

ł

ania 

nawet 

s

ania 

nawet 

s

ł

ł

abych 

abych 

stresorów).

stresorów).

 

 

 

 

      

      Skutki działania tych hormonów                   w 

odpowiedzi na bodźce stresowe to między innymi: 



wzrost ilości wytwarzanej glukozy, 



wzrost ilości wytwarzanego moczu, 



wzrost ilości wolnych kwasów tłuszczowych 

uwalnianych do układu krążenia, 



wzrost podatności na nie zakrzepową martwicę 

mięśnia sercowego, 



możliwość zahamowania czynności mechanizmów 

immunologicznych, 



zaostrzenie przebiegu opryszczki zwykłej, 



wzrost ilości wytwarzanych ciał ketonowych.

 

 

      

      

Bezpośrednio drogą nerwową pobudzany jest 

rdzeń nadnerczy, który wydziela adrenalinę 

zwaną hormonem stresu lub walki należącą 

do amin katecholowych. Wzrost jej stężenia w 

organizmie następuje podczas stresu 

wynikającego      z nagłych, zaskakujących 

sytuacji. Hormon ten stanowi o gotowości 

ustroju do natychmiastowej akcji (reakcja 

„uciekaj” albo „walcz”). Reakcja, której 

efektem jest uwalnianie adrenaliny, 

zapoczątkowana jest w mózgu,                  a 

dokładniej 

w uk

w uk

ł

ł

adzie limbicznym

adzie limbicznym.

 

 

      

      

Ciało migdałowate stanowi najwyższy 

punkt, w którym zostaje zapoczątkowana 

reakcja „uciekaj” albo „walcz”. Od tego 

miejsca strumień impulsów nerwowych 

biegnie      do podwzgórza, a następnie 

poprzez piersiową część rdzenia kręgowego 

dociera do rdzenia nadnerczy. Stymulacja 

tej części nadnerczy doprowadza do 

uwalniania adrenaliny do krwioobiegu.

 

 

 

 

     

     

Skutki tego pobudzenia są następujące:



wzrost ciśnienia tętniczego, 



wzrost pojemności minutowej serca,



spadek przepływu krwi przez nerki, 



zwężenie naczyń krwionośnych w skórze, 



wzrost poziomu wolnych kwasów tłuszczowych 

w osoczu krwi, 



wzrost napięcia mięśniowego, 



wzrost poziomu trójglicerydów w osoczu krwi, 



wzrost poziomu cholesterolu w osoczu krwi.

 

 

      

      

Inne hormony, które zwykle uwalniaj

Inne hormony, które zwykle uwalniaj

ą

ą

 

 

si

si

ę

ę

  w  czasie  wielu  rozmaitych  sytuacji 

  w  czasie  wielu  rozmaitych  sytuacji 

stresowych, 

stresowych, 

             

             

to  np. 

to  np. 

wazopresyna, 

wazopresyna, 

aldosteron,  somatotropina,  tyroksyna, 

aldosteron,  somatotropina,  tyroksyna, 

glukagon.

glukagon.

  W  ostatnich  latach  pogl

  W  ostatnich  latach  pogl

ą

ą

dy 

dy 

na funkcjonowanie neurohormonalnych 

na funkcjonowanie neurohormonalnych 

mechanizmów  regulacyjnych  podczas 

mechanizmów  regulacyjnych  podczas 

stresu  uleg

stresu  uleg

ł

ł

y  modyfikacji  wskutek 

y  modyfikacji  wskutek 

wykrycia  endogennych  substancji 

wykrycia  endogennych  substancji 

       

       

o 

o 

morfinopodobnym dzia

morfinopodobnym dzia

ł

ł

aniu

aniu

.

.

 

 

             

              Jednym  z  nich  jest  związek  o  właściwościach 

hormonu  -  beta-endorfina.  Jest  on  uwalniany  wraz  z 

ACTH w przysadce mózgowej i zwrotnie oddziałuje na 

ośrodkowy  układ  nerwowy.  Związek  ten  jest 

odpowiedzialny  za  wiele  charakterystycznych  dla 

stresu objawów,            a mianowicie za zwiększenie 

wydzielania prolaktyny i hormonu wzrostu oraz     

              za zmniejszenie wydzielania hormonów 

gonadotropowych  kierujących  funkcją  gruczołów 

płciowych.  Ten  ostatni  efekt  wyjaśnia  przyczynę 

zaburzeń  miesiączkowania  u  kobiet      w  stanie  stresu. 

Beta-endorfina,  powodując  zmniejszenie  wrażliwości 

na  ból,  może  chronić  ustrój  przed  nadmiernym 

reagowaniem             na bodźce stresowe.

 

 

DZIĘKUJEMY ZA 

DZIĘKUJEMY ZA 

UWAGĘ!!!

UWAGĘ!!!