BUDOWNICTWO I MATERIAŁY BUDOWLANE 

2

SKAŁY I KRUSZYWA

Dr inż. Wojciech Słomka, Instytut Inżynierii Ochrony 

Środowiska

Podział skał magmowych

SKAŁY

Kwaśne

Pośrednie

Zasadowe

Głębinow
e

granity

sjenity

dioryty

kwarcow

e

dioryty

gabro

Perydo-

tyty

Żyłowe

porfiryty

granitow

e
pegmatyt

y
aplity
lamprofir

y

porfiry

sjenitowe

aplity
lamprofir

y

porfiryty

kwarcow

e
diorytow

e
aplity
lamprofir

y

porfiryty

diorytow

e

porfiryty

gabrowe

starsze 

Wylewne

słodsze 

porfiry

kwarcow

e

porfiry

porfiryty

kwarcow

e

porfiryty

melafiry
diabazy

pikryty

trachity

kwarcow

e

trachity

diacyty

andezty

bazalty

Podział skał ze względu 

na pochodzenie geologiczne

Grupa

Magmowe

Osadowe

Metamor
-
ficzne
(przeobr
a­
żone)

Typ

głębino

we

wylewn

e

osady 
klastycz
ne

orga-
niczn
e

chemicz

-ne

Rodzaj­
skały

granit

porfir

piaskow

ce

wapie

ń

trawert

yn

gnejsy

sjenit

andezyt

okru-

chowce

diato-

mit

gips

serpentyni

ty

dioryt

bazalt

zlepieńc

e

dolom

it

anhydry

t

kwarcyty

gabro

diabaz

piaski

alabaste

r

marmury

melafir

żwiry

łupki

tuf 
wulka-
niczny

iły i 

gliny

Cechy techniczne skał -

 

skala twardości 

Mohsa

 

Stopień­
twardośc
i

Nazwa­
minera
łu

Uwagi

1

talk

bardzo­miękki,­rysuje­się­
paznokciem

2

gips

miękki,­rysuje­się­paznokciem

3

kalcyt

miękki,­rysuje­się­ostrzem­
miedzianym

4

fluoryt dość­twardy,­rysuje­się­

drutem­stalowym

5

apatyt

twardy,­rysuje­się­nożem­
stalowym

6
7

ortokla

z­

kwarc

twarde,­rysują­szkło

8­
9­

10

topaz
korund­
diamen

t

bardzo­twarde,­przecinają­
szkło

CECHY TECHNICZNE SKAŁ

SKAŁY

Rodzaj­

kamien

ia

Gęstość­

objętoś-

ciowa­

g/cm

Wytrzy-

małość­

na­

ściskani

e,

,  

­MPa

Ścieraln

ość­na­

tarczy­

Bohmeg

o­cm

Nasiąk-

liwość­

wagowa

%

Twardo

ść­wg­

skali­

Mohsa

Magmo

we

granit

2,30-

2,75

100-

220

0,06-

0,23

0,1­-h­

0,7

6-7

bazalt

2,60-

3,20

160-

300

0,09-

0,19

0,1-0,7

6-8

melafir

2,40-

2,70

130-

200

0,07-

0,15

0,1-0,7

7

andezyt

2,40-

2,90

120-

200

0,22

0,1­-0,6

6-7

Osadow

e

piaskow

ce

1,80-

2,70

10-150

0,09-

2,50

0,5-15

4-7

wapieni

e

1,40-

2,80

8-100

0,30-

2,00

0,3-30

2-3

dolomit

2,10-

2,80

60-160

0,30-

0,40

0,3-0,8

2-4

Meta-
mor-
ficzne

marmur

1,90-

2,80

80-150

0,20-

0,40

0,1-0,5

3

kwarcyt

2,30-

2,75

200-

300

0,04-

0,12

0,1-0,5

7

Rodzaje

 

kamieni

a) kamień łamany dobierany,     b) kamień łamany 
przycinany, 
c) kamień łamany warstwowy,  d) kamień łamany 
rzędowy

Ciosy licowe do budowli 

inżynierskich

     a) wozówka,    

 b) główka,

WSPÓŁCZESNE ZASTOSOWANIE :

Płyty okładzinowe, posadzkowe, stopnie schodowe, 
krawężniki, podokienniki, kostka brukowa, 

Budowle kamienne

Budowle kamienne

Wyroby włókniste ze skał 

topionych

WEŁNA MINERALNA

 

Otrzymywana jest przez rozdmuchiwanie 
płynnych żużli wielkopiecowych, a następnie 
impregnowanie olejami.

Gęstość pozorna

: 0,1 kg/dm

3 

– Gat. I; 

0,12 kg/dm

3

 – 

Gat. II

Współczynnik

 

λ 

= 

0,04- 0,044 W/(m·

o

C)

 

Zastosowanie - do ocieplania ścian i stropów.

Wyroby w postaci płyt i mat

KRUSZYWA

Kruszywo-  materiały  sypkie,  ziarniste  w 
postaci  ziaren,  okruchów,  występujące   
w przyrodzie 

w 

stanie 

naturalnym 

lub 

uzyskane  przez  rozdrobnienie  skał,  a  także 
wytworzone 

sztucznie 

lub 

odpadowe. 

Jest 

składnikiem 

wypełniającym 

beton. 

Objętość absolutna kruszywa w betonie wynosi 
przeciętnie  od  60  -70%  nawet  do  90%  .  Od 
kruszywa 

zależy 

wiele 

cech 

betonu 

(wytrzymałość  na  ściskanie,  odporność  na 
czynniki zewnętrzne, przewodność cieplna). 

Podział i nazwy kruszyw

Analiza sitowa – wykres uziarnienia kruszywa

Analiza sitowa – wskaźnik uziarnienia dla 

piasku

Frakcja 
0,000÷0,063 

mm

4%

Frakcja 
0,063÷0,125 

mm

16%

i odsiew 0,96

Frakcja 
0,125÷0,250 

mm

23%

i odsiew 0,80

Frakcja 
0,250÷0,500 

mm

17%

i odsiew 0,57

Frakcja 
0,500÷1,000 

mm

15%

i odsiew 0,40

Frakcja 
1,000÷2,000 

mm

18%

i odsiew 0,25

Frakcja 
2,000÷4,000 

mm

7%

i odsiew 0,07

Suma

100

%

Wskaźnik 
uziarnienia  

3,05

Podział

 

i właściwości kruszyw

Podział i właściwości kruszyw