Kaskada rzeki Łyny

W

yk

ła

d

 I

I-

2

.2

W

st

ę

p

 d

o

 b

u

d

o

w

n

ic

tw

a

Politechnika Gdańska

Politechnika Gdańska

Katedra Budownictwa Wodnego i Morskiego

Katedra Budownictwa Wodnego i Morskiego

dr h. inż. 

dr h. inż. 

 

 

Adam Bolt

Adam Bolt

 

 

p

p

rof.

rof.

 PG

 PG

Przykłady  obiektów hydrotechnicznych

Materiały do wykładu:

 

 

Łyna 

(położenie)

•  

Łyna  jest rzeką transgraniczną, płynącą przez obszar 

dwóch państw. Jest lewostronnym dopływem rzeki 

Pregoły, uchodzącej do Zalewu Kaliningradzkiego

• Jej górny i środkowy odcinek znajdują się na terenie 

Polski północnej, w granicach województwa 

warmińsko-mazurskiego, natomiast w dolnym biegu 

płynie przez obszar Obwodu Kaliningradzkiego.

•       Łyna, bierze początek w rezerwacie „Źródła rzeki Łyny 

im. prof. J. Kobendzy”.  Całkowita długość Łyny wynosi 263,7 

km. 

• Zlewnia Łyny w granicach Polski wynosi 5700 km² zaś jej 

długość to 190 km (choć różne źródła podają różne 

wartości). 

 

 

   Rezerwat Rzeki Łyny

 

 

„RZEKA ŁYNA”

Rzeka Łyna,

wykorzystanie 

hydroenergetyczne 

– możliwości.  

Dopływy rzeki Łyny, 

możliwości

wybudowania kaskady

stopni wodnych.

Rzeka Łyna, 

Hydrotechnika, a

ochrona środowiska 

i ekologia.

Rzeka Łyna, 

otoczenie administracyjne 

i konkurencja na rynku 

producentów energii.

 

 

Wykorzystanie

 hydroenergetyczne rzeki 
to:

1) budowa stopni piętrzących 
wodę
  
2) uregulowanie nurtu rzeki

3) budowa mostów

 

 

 

Stopnie Wodne 

(Zabudowa 

hydrotechniczna)

 

 

Stopnie Wodne – Młyn

 

 

Stopnie Wodne – jaz Olsztyn

 

 

Stopnie Wodne – MEW 

Olsztyn 

 

 

Stopnie Wodne – MEW 

Olsztyn

 

 

Stopnie Wodne – MEW  

Lidzbark Warmiński

 

 

Stopnie Wodne – MEW  

Lidzbark Warmiński

 

 

Stopnie Wodne – MEW  

Lidzbark Warmiński

 

 

Stopnie Wodne – MEW  

Lidzbark Warmiński

 

 

Stopnie Wodne – MEW  

Lidzbark Warmiński

 

 

Stopnie Wodne – MEW  

Lidzbark Warmiński

 

 

Stopnie Wodne – MEW  

Lidzbark Warmiński

 

 

Stopnie Wodne – MEW Lidzbark 

W

 

 

Stopnie Wodne – MEW  Wojdyty

 

 

Stopnie Wodne – MEW 

Wojdyty 

 

 

Stopnie Wodne – MEW 

Wojdyty

 

 

Stopnie Wodne – MEW Łyna

 

 

Pozostałe obiekty 

hydrotechniczne

 

 

Pozostałe obiekty 

hydrotechniczne

 

 

Pozostałe obiekty 

hydrotechniczne

 

 

Pozostałe obiekty 

hydrotechniczne

 

 

Koncepcja zagospodarowania 

rzeki 

Kotowo -Ardapy

 

 

Koncepcja zagospodarowania 

rzeki 

Ardapy - Bartoszyce

 

 

Koncepcja zagospodarowania 

rzeki 

Szylina

 

 

Koncepcja zagospodarowania 

rzeki

Smolanka

 

 

Koncepcja zagospodarowania 

rzeki 

Planowane nowe stopnie wodne:

Kotowo – w fazie reazlizacji
Ardapy
Bartoszyce
Szylina
Smolanka 

 i istniejące obiekty:

• Wojdyty, 
• Wadąg, 
• Lidzbark 1 i 2 

utworzyć powinny tzw. kaskadę dolnego 

odcinka rzeki

 

 

Uwagi ogólne

Rzeka ma naturalny układ poziomy o dużym 
zróżnicowaniu  geometrii. Wyrównany spadek zwierciadła 
wody wynosi J = 0,00061, ma dużą zmienność lokalną. 

Szczególnie liczne kontrowersje wzbudza budowa stopni 
rzecznych.

 

Należy tu jednak rozróżnić dwie różne 

sytuacje:

- odbudowę stopni przedtem istniejących których  brak 
powoduje niszczenie koryta oraz degradację, 
ukształtowanego w okresie istnienia stopnia, środowiska 
przyrodniczego; budowa takich stopni  nie budzi 
zazwyczaj ostrych kontrowersji,
- 

budowę nowych stopni, zmieniających 

dotychczasowe warunki panujące w rzece.

 

 

• Stopnie rzeczne mogą mieć negatywny wpływ na ochronę 

przeciwpowodziową; większość stopni rzecznych 

ogrodzona jest dość długimi zaporami bocznymi 

ogrodzona co powoduje utratę retencji terenowej i 

zwiększenie zagrożenia powodziowego terenów niżej 

położonych. 

• W przypadku, gdy zapory boczne zastępują istniejące 

uprzednio obwałowania przeciwpowodziowe oznacza to 

istotne pogorszenie warunków bezpieczeństwa terenów 

chronionych (stałe zamiast krótkotrwałego zagrożenia 

spiętrzonymi wodami).

 

• Należy  zachować bardzo duże środki ostrożności, 

szczególnie w fazie projektowania i nie dopuścić do 

utracenia niszy ekologicznej najpiękniejszych miejsc rzeki 

Łyny. 

• Możliwości   zagospodarowania   

hydroenergetycznego    rzeki   Łyny są    dobrym   

polem   do   popisu   dla    hydrotechników   

polskich.

 

 

Dziękuję za uwagę.

Dziękuję za uwagę.

Małe Elektrownie 

Małe Elektrownie 

Wodne

Wodne

W

yk

ła

d

 I

I-

2

 

W

st

ę

p

 d

o

 b

u

d

o

w

n

ic

tw

a

Politechnika Gdańska

Politechnika Gdańska

Katedra Budownictwa Wodnego i Morskiego

Katedra Budownictwa Wodnego i Morskiego

dr h. inż. 

dr h. inż. 

 

 

Adam Bolt

Adam Bolt

 

 

p

p

rof.

rof.

 PG

 PG

Materiały:

Materiały:

BWiM   sem. X  -Seminarium dyplomowe 2006

BWiM   sem. X  -Seminarium dyplomowe 2006

Piotr Procaj:  

Piotr Procaj:  Możliwości wykorzystania 
hydroenergetycznego rzeki Łyny