Inflacja,
1. Definicja,
2. Pomiar,
3. Rodzaje,
4. Skutki,
5. Zwalczanie,
6. Stan
7. Krzywa Phillipsa
Bezrobocie
Inflacja,
1. Definicja,
2. Pomiar,
3. Rodzaje,
4. Skutki,
5. Zwalczanie,
6. Stan
7. Krzywa Phillipsa
Bezrobocie
Pod pojęciem
bezrobotnego
rozumie się zwykle osobę
15-74 lat
•zdolną do pracy (w ciągu dwóch tygodni )
•gotową do jej podjęcia w ramach stosunku pracy w
pełnym wymiarze czasu pracy – szukającą pracy aktywnie
przez cztery ostatnie tygodnie,
• pozostającą bez pracy,
•nie uczącą się w szkole i nie mającą innego stałego
źródła utrzymania (np gospodarstwo rolne, tantiemy czy
bycie na utrzymaniu żony lub męża).
Bezrobocie
WNIOSEK: Nie każdy zarejestrowany w Urzędzie
Pracy jest bezrobotnym:
•Szara strefa
•Ci co nie chcą podjąć pracy j
Źródłem informacji o poziomie bezrobocia są kwartalne badaniu
GUSu aktywności ekonomicznej ludności (na
kilkudziesięciotysięcznej próbie).
W badaniu tym do kategorii bezrobotnych zostały zaliczone
osoby w wieku 15 lat i więcej, ale poniżej wieku emerytalnego,
które spełniały jednocześnie cztery warunki:
- w okresie badanego tygodnia nie były osobami pracującymi,
tzn. nie wykonywały pracy przynoszącej zarobek przez co
najmniej 1 godzinę;
- aktywnie poszukiwały pracy, tzn. podjęły konkretne działania
w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni - tydzień badany), aby
znaleźć pracę (chyba, że byli chorzy lub niezdolni do
poszukiwań ,
- były gotowe (zdolne) podjąć pracę w tygodniu badanym i
następnym.,
- nie poszukiwały pracy ponieważ miały pracę załatwioną i
miały ją podjąć w okresie 3 miesięcy
Prowadzone są co kwartał przez Główny Urząd Statystyczny badania
aktywności ekonomicznej ludności (BAEL), polegające na ankietowaniu
ogólnopolskiej próby gospodarstw domowych. W przypadku BAEL stosowane
są definicje Międzynarodową Organizację Pracy (MOP)
.
Bezrobocie
Inną definicję osoby bezrobotnej przyjęto w statystyce urzędów pracy. Zgodnie z ustawą o promocji
zatrudnienia instytucjach rynku pracy (jednolity tekst Dz. U. Nr 99, poz. 1001 z 1 maja 2004 r.) jest to osoba
niezatrudniona i nie wykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym
wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie (bądź jeśli jest osobą niepełnosprawną
zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy), nie ucząca się w
szkole z wyjątkiem szkół dla dorosłych lub szkół wyższych w systemie wieczorowym albo zaocznym,
zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania (stałego lub czasowego) powiatowym urzędzie pracy
oraz poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, jeżeli m.in.:
•ukończyła 18 lat,
•kobieta nie ukończyła 60 lat, a mężczyzna 65 lat,
•nie nabyła prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty socjalnej,
nie pobiera świadczenia rehabilitacyjnego, świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego, zasiłku chorobowego
lub macierzyńskiego,
•nie jest właścicielem lub posiadaczem (samoistnym lub zależnym) nieruchomości rolnej o powierzchni
użytków rolnych powyżej 2 ha przeliczeniowych lub nie podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z
tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym o powierzchni użytków rolnych
przekraczającej 2 ha przeliczeniowe,
•nie podjęła pozarolniczej działalności lub nie podlega — na podstawie odrębnych przepisów — obowiązkowi
ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników,
•nie uzyskuje miesięcznie przychodu w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za
pracę, z wyłączeniem przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych,
•nie pobiera, na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, świadczenia pielęgnacyjnego lub dodatku
do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na
skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania.
Bezrobocie
Stąd dwie miary bezrobocia w Polsce
A)Bezrobocie rejestrowane (dane urzędów pracy)
B)Bezrobocie według BAEL (definicja MOP=ILO)
Z punktu widzenia znaczenia wyników badań dla późniejszych analiz, obie
definicje są uprawnione. Ważnym jest natomiast aby je odróżniać i
wskazywać, z której korzystaliśmy przy ocenie poziomu bezrobocia.
Bezrobocie rejestrowane to liczba osób bezrobotnych, czyli posiadających
określone w ustawie cechy i zarejestrowanych w urzędach pracy. Pomija
bezrobocie ukryte =>pewna – nieokreślona – liczba osób, które w myśl
ustawy nie mogą zarejestrować się jako bezrobotne, które albo nie są
zatrudnione de facto albo wykonywana przez nich praca nie jest niezbędna z
punktu widzenia zatrudniającego. Najbardziej oczywistą reprezentacją
bezrobocia ukrytego są zbędne ręce do pracy w gospodarstwach rolnych.
Bezrobocie rejestrowane obejmują natomiast dodatkowo: • tych, którzy
faktycznie pracują, tylko że na czarno; • tych, którzy nie są w
rzeczywistości zainteresowani podjęciem żadnej pracy.
.
Bezrobocie
Eurostatat stosuje definicję Światowej Organizacji Pracy,
W USA patrzy się tylko na liczbę nowych osób w rejestrach bezrobotnych,
czyli na zmianę poziomu bezrobocia
Pod pojęciem
zatrudnionego
rozumie się zwykle osobę
mająca 15 lat i więcej, która
•Przepracowała chociaż 1 h w tygodniu badania
zarobkowo
•Pracowała w rodzinnej firmie (np. w gospodarstwie
rolnym)
• Nie pracowała z powodu choroby, urlopu, strajku, złej
pogody, ale miała pracę
Bezrobocie
Bezrobotni+ Zatrudnieni= Siła
Robocza
Pod pojęciem
nieaktywnych zawodowo
(zawodowo
nieczynnych) rozumie się osoby które mając 15 lat i
więcej:
•Są studentami studiów dziennych lub uczniami szkół
dziennych,
•Są gospodyniami domowymi,
•Są emerytami,
•Są niezdolne do podjęcia pracy,
•Pracują bez wynagrodzenia (woluntariusze) i nie szukają
pracy,
•Mają przyrzeczoną pracę za więcej niż 3 miesiące i
obecnie pracy nie szukają
•Nie pracują i nie szukają pracy
•Nie pracują i nie są gotowe do podjęcia pracy.
Bezrobocie
Bezrobocie
N
IE
A
K
T
Y
W
N
I
Z
A
W
O
D
O
W
O
S
IŁ
A
R
O
B
O
C
Z
A
=
Z
A
W
O
D
O
W
O
C
Z
Y
N
N
I
ZATRUDNIEN
I
BEZROBOTNI
Np. Idący
na
emeryturę
Np. Absolwenci
podejmujący
pierwszą pracę
Np. Absolwenci
którzy nie
znaleźli pracy
Zniechęce
ni
bezrobotni
Zatru
dnieni
bezro
botni
Zwolnie
ni z
pracy
Ważne nie tylko jak wielu jest bezrobotnych ale jak długo są oni
bezrobotni
W Polsce 44,3 % bezrobotnych to bezrobotni . pow. 12 miesięcy (współczynnik
spada)
1 758 800
3 199 000 w 2005 r.
1 kwartał
2009
15 703
500
13 767 000 w
2005 r.
13 261 600
14 272 000 w
2005 r.
Bezrobocie
Stopa bezrobocia = Bezrobotni/Siła
Robocza
Stopa
aktywności
zawodowej
Stopa zatrudnienia = Zatrudnieni/Cała
ludność w wieku 15 lat i więcej
Siła Robocza
-------------------------------------------------
----
Całość ludności w wieku 15 lat i
więcej
=
Guyane (F)
Guadeloupe
Martinique Réunion
Canarias (E)
Açores (P)
Madeira
Kypros
g
Re o
i GI S
g
e o
i GI S
R
Współczynnik
zatrudnienia,
2001 rok
< 56.5
56.5 - 60.7
60.7 - 64.9
64.9 - 69.1
>= 69.1
% populacji w wieku 15-64
Second
Second
progre
progre
es
es
report
report
on
on
cohesi
cohesi
on
on
Bezrobocie
Opis symboli
PODSTAWY MAKROEKONOMII : Marek Garbicz, Wojciech Pacho
w
N
L
D
N
S
N
U
U*
AS
AD
LAS
Y
P
w
p
__
- płaca nominalna
- płaca realna
- liczba zatrudnionych
- cały zasób siły roboczej
- popyt na pracę
- podaż pracy
- stan bezrobocia
- bezrobocie naturalne
- krzywa podaży
krótkookresowej
- krzywa popytu
- krzywa podaży
długookresowej
- poziom produkcji
- poziom cen
Funkcja popytu na pracę
D
N
Równowaga na rynku pracy
w
p
__
N
funkcja popytu na pracę
pokazuje poziom zatrudnienia,
który przedsiębiorstwa
wybierają przez zrównanie
płacy realnej
z krańcowym produktem pracy
PODSTAWY MAKROEKONOMII : Marek Garbicz, Wojciech Pacho
Funkcja podaży pracy
w
p
__
N
S
N
PODSTAWY MAKROEKONOMII : Marek Garbicz, Wojciech Pacho
Równowaga na rynku pracy
funkcja podaży siły roboczej
przedstawia rozmiar pracy
oferowanej na rynku przy
różnych poziomach płacy
realnej
S
N
w
p
__
N
D
N
N*
w
p*
__
w*=
PODSTAWY MAKROEKONOMII : Marek Garbicz, Wojciech Pacho
Równowaga na rynku pracy
w modelu z doskonale
elastycznymi płacami i cenami
punkt przecięcia się krzywych
popytu i podaży siły roboczej
wyznacza płacę realną (w*)
E
D
N
S
N
L
w
p*
__
w*=
w
p
__
N
N*
PODSTAWY MAKROEKONOMII : Marek Garbicz, Wojciech Pacho
Równowaga na rynku pracy
E
D
N
L
S
N
w
p*
__
w*=
w
p
__
N
N*
L*
U*
bezrobocie naturalne
U* = L* - N*
PODSTAWY MAKROEKONOMII : Marek Garbicz, Wojciech Pacho
Równowaga na rynku pracy
E
G
Bezrobocie
Naturalna stopa
bezrobocia
W gospodarce zawsze musi być pewne
bezrobocie aby gospodarka mogła dobrze
funkcjonować.
Bezrobocie to w sytuacji wytwarzania
potencjalnego PKB (czyli maksymalnego) nosi
miano bezrobocia naturalnego a stopa tego
bezrobocia nazywa się naturalną stopą
bezrobocia.
Naturalna stopa bezrobocia wynosi 4-5% ale
może w sytuacjach długiego utrzymywania się
wysokiego bezrobocia wzrastać. Np. W Polsce
wynosi obecnie ona 8%
Bezrobocie
Naturalna stopa
bezrobocia
W gospodarce zawsze musi być pewne
bezrobocie aby gospodarka mogła dobrze
funkcjonować.
Stopa naturalna nie jest równa zeru: w gospodarce
charakteryzującej się wysokim zatrudnieniem i tak istnieje dość
pokaźna liczba bezrobotnych. Dzieje się tak dlatego, że w
dużym kraju, o wysokim poziomie mobilności wysokim
zróżnicowaniu zarówno upodobań , jak i talentów, przy
ustawicznych zmianach popytu na miliardy dóbr i usług oraz ich
podaży - w takim świecie występować będzie znaczny stopień
bezrobocia frykcyjnego i strukturalnego. Gospodarka się
zmienia konieczne są dopasowania. Zobaczcie Państwo co by
było gdybyśmy dziś mieli strukturę zatrudnienia taką jak np. na
początku 20 wieku. Ludzie więc musza zmieniać pracę.
Zatrudnienie
L
P
ła
c
a
r
e
a
ln
a
w
AJ
w
0
L
0
Naturalna stopa bezrobocia
Podaż pracy – tworzy
siła robocza
Bezrobocie
Popyt na
pracę –
tworzą go
firmy
LD
Płaca
równowagi
Zatrudnienie w stanie równowagi
LF
Siła robocza
Różnica między Lo a L
max to bezrobocie
naturalne
L
max
Przestrzeń między AJ i LF
pokazuje, iż zawsze są tacy co
przy danej płacy nie podejmą
oferowanej pracy. To jest
bezrobocie dobrowolne
Bezrobocie naturalne to
bezrobocie dobrowolne w
sytuacji równowagi na rynku
pracy (produkcji PKB
potencjalnego)
Zatrudnienie
L
P
ła
c
a
r
e
a
ln
a
w
AJ
w
0
L
0
Bezrobocie Dobrowolne
Podaż
pracy –
tworzy
siła
robocza
Bezrobocie
Popyt na pracę –
tworzą go firmy
LD
Płaca
równowagi
Zatrudnienie w stanie równowagi
LF
Siła robocza
L
max
Przestrzeń między AJ i LF
pokazuje, iż zawsze są tacy co
przy danej płacy nie podejmą
oferowanej pracy. To jest
bezrobocie dobrowolne
to
Bezrobocie
Strukturalne
i
Frykcyjne
Zatrudnienie
L
P
ła
c
a
r
e
a
ln
a
w
AJ
w
0
L
0
Bezrobocie Dobrowolne
Podaż
pracy –
tworzy
siła
robocza
Bezrobocie
Popyt na pracę –
tworzą go firmy
LD
Płaca równowagi
Zatrudnienie w stanie równowagi
LF
Siła robocza
L
max
to
Bezrobocie
Strukturalne
i
Frykcyjne
bezrobocie
dobrowolne
Bezrobotni frykcyjnie
to osoby przejściowo
(stąd nazwa
bezrobocie
przejściowe) bez
pracy: szukający
lepszej prac,
zmieniający zawód,
miejsce zamieszkania,
przekwalifikowujący
się
Zatrudnienie
L
P
ła
c
a
r
e
a
ln
a
w
AJ
w
0
L
0
Bezrobocie Dobrowolne
Podaż
pracy –
tworzy
siła
robocza
Bezrobocie
Popyt na pracę –
tworzą go firmy
LD
Płaca równowagi
Zatrudnienie w stanie równowagi
LF
Siła robocza
L
max
to
Bezrobocie
Strukturalne
i
Frykcyjne
bezrobocie
dobrowolne
Bezrobocie
strukturalne wynika z
niedopaso-wania
struktury popytu i
podaży na pracę (np.
brak miejsc pracy dla
górników). Jednak
liczba ofert pracy jest
równa liczbie
bezrobotnych
Zatrudnienie
L
P
ła
c
a
r
e
a
ln
a
w
AJ
w
0
L
0
Bezrobocie Dobrowolne
Podaż
pracy –
tworzy
siła
robocza
Bezrobocie
Popyt na pracę –
tworzą go firmy
LD
Płaca równowagi
Zatrudnienie w stanie równowagi
LF
Siła robocza
L
max
to
Bezrobocie
Strukturalne
i
Frykcyjne
bezrobocie
dobrowolne
Bezrobocie
strukturalne może
wynikać z szybkich
zmian strukturalnych
zachodzących w
gospodarce, za
którymi nie nadąża
szkolnictwo zawodowe
i ogólne.
Zatrudnienie
L
P
ła
c
a
r
e
a
ln
a
w
AJ
w
0
L
0
Bezrobocie Klasyczne
Podaż
pracy –
tworzy
siła
robocza
Bezrobocie
Popyt na pracę –
tworzą go firmy
LD
Płaca równowagi
Zatrudnienie
w stanie
równowagi
LF
Siła robocza
Winę ponoszą związki
zawodowe podnosząc płacę
do W
x
lub Rząd uchwalając
zbyt wysoką płacę
minimalną W
x
Wx
Przy płacy W
x
popyt na
prace wynosi tylko L
x
Lx
Natomiast podaż
pracy jest duża i
wynosi L
y
Ly
W rezultacie pojawia
się bezrobocie L
x
L
y
Jest to bezrobocie
klasyczne.
Jedni mówią że dobrowolne
inni, że przymusowe
Bezrobocie
Bezrobocie
Koniunkturalne
Koniunkturalne zwane
także cyklicznym lub keynesowskim
1.Nie wszystkie rodzaje bezrobocia da się wytłumaczyć na zwykłym modelu
krzywych popytu i podaży na pracę.
2. Model ten zakłada bowiem, ze płace nominalne są giętkie tzn. rosną gdy
rosną ceny a maleją gdy ceny maleją.
3. W tej sytuacji bezrobocie związane ze złą koniunkturą nie mogło by
wystąpić.
4. Ale wystąpiło szczególnie w tzw. Wielkim kryzysie
5. Wtedy to Keynes przyjął założenie, że płace nominalne są w dół sztywne
6. Gdy pogarsza się koniunktura, płace się nie obniżają, ceny spadają co
znaczyże syki maleją, więc trzeba zmniejszyć produkcję i zwolnić
pracowników
7. To jest właśnie bezrobocie cykliczne występujące przy złej koniunkturze
8. Jego przyczyną jest niedostatek globalnego popytu na dobra i usługi
Bezrobocie
Sekret niepełnego zatrudnienia kryje się w analizie sztywności
płac albo też rynków nie w pełni równoważących się
gospodarce.
Głównym źródłem sztywności płac są kosztowne procedury
ustanawiania lub renegocjowania płac. Wielkie firmy nie mogą
renegocjować płac i ewentualnych deputatów oraz przywilejów
(świadczeń) z każdym nowym pracownikiem, podważając za
każdym razem stare porozumienia i utarte obyczaje.
Koszty takich negocjacji są na tyle wysokie, że firmy skłonne są
zmieniać płace tylko raz do roku, albo, w przypadku
związkowych umów zbiorowych, raz na trzy lata.
Bezrobocie cykliczne jest bezrobociem
przymusowym. To znaczy są osoby skłonne
podjąć pracę za istniejącą na rynku płace
ale dla nich pracy nie ma
Bezrobocie
SKUTKI EKONOMICZNE
1. Marnotrawienie Zasobów - Zgodnie z prawem Okuna,
okresy, w których poziom bezrobocia jest wysoki, to
okresy, w których faktyczny poziom PNB spada poniżej
jego poziomu potencjalnego. A zatem wysokiemu
poziomowi bezrobocia towarzyszy wysoki poziom
produktu, którego wytworzenia zaniechano.
2. Budżet państwa otrzymuje mniejsze wpływy podatkowe
a wydatki socjalne rosną. Pojawia się możliwość deficytu
budżetu.
Skutki Bezrobocia
Prawo Okuna: Dla każdego 1% wzrostu stopy bezrobocia
powyżej stopy naturalnej luka PKB (tzn różnica pomiędzy PKB
potencjalnym a rzeczywistym) rośnie o 3-4%. Innymi słowy
wzrost stopy bezrobocia o 1% daje spadek PKB w stosunku do
maksymalnego poziomu o 3-4%
Bezrobocie
SKUTKI SPOŁECZNE
Skutki Bezrobocia
Rachunek strat pieniężnych (kwantyfikowalnych) nie
odzwierciedla właściwie i w pełni szkód ludzkich, społecznych i
psychicznych, jakie niosą za sobą okresy trwale utrzymującego
się bezrobocia przymusowego.
Z nowoczesnych badań wynika zaś, że bezrobocie prowadzi do
deterioracji zdrowia zarówno psychicznego, jak i fizycznego: do
wyższego poziomu zachorowań na choroby serca, przypadków
alkoholizmu, samobójstw.
Jeden z najważniejszych badaczy tego przedmiotu, dr Hawey
Breuner, szacuje, że utrzymujący się w ciągu sześciu lat wzrost
stopy bezrobocia o jeden procent prowadziłby do liczby
przedwczesnych zgonów wynoszącej 37000
Bezrobocie
Zwalczanie bezrobocia
Stosowane są metody:
a) pasywne – działania na skutki a nie na przyczynę
b)aktywne - działania na przyczyny bezrobocia
Metody pasywne to zasiłki i odszkodowania
Metody pasywne tak naprawdę bezrobocia nie
zwalczają.
Bezrobocie
Zwalczanie bezrobocia
1. Stymulowanie popytu na pracę: ulgi inwestycyjne,
subwencje i dotacje, inkubatory przedsiębiorczości, obniżanie
kosztów pracy (ustawodawstwo pracy, zmniejszanie narzutów
na płace np. na ZUS), stymulowanie popytu globalnego przez
obniżanie podatków i wzrost wydatków rządowych,
prowadzenie mało restrykcyjnej polityki pieniężnej, sztuczne
zawyżanie popytu na pracę np. przez organizowanie robót
publicznych.
2. Podnoszenie jakości siły roboczej: szkolenia,
przekwalifikowywanie się
3. Poprawa funkcjonowania rynku pracy: lepsze i bardziej
zaangażowane pośrednictwo pracy, zorientowane na efekt np.
jak w USA
4. Stymulowanie wzrostu gospodarczego. (np.
przyciąganie inwestorów)
- Metody aktywne
Bezrobocie
Zwalczanie bezrobocia
Każdy rodzaj bezrobocia wymaga innej metody jego zwalczania.
Należy pamiętać że każda metoda oprócz skutków w postaci
spadku bezrobocia niesie ze sobą także koszty dla gospodarki
(np. koszt wcześniejszych emerytur, koszt robót publicznych).
Koszty te mogą wymagać podniesienia podatków a wtedy
bezrobocie ponownie może rosnąć.
Np. w Polsce wysoka składka na ZUS jest jedną z ważnych
przyczyn bezrobocia.
- Metody aktywne
Bezrobocie
Zwalczanie bezrobocia
Bezrobocie frykcyjne występuje w każdej gospodarce,
także w warunkach pełnego zatrudnienia. Jest
korzystne dla gospodarki, gdyż umożliwia znalezienie
pracowników w krótkim okresie czasu. Nie pociąga
także dużych kosztów społecznych
.
Bezrobocie frykcyjne można zmniejszać ( a przez to
obniżać naturalną stopę bezrobocia) np. podnosząc
efektywność pośrednictwa rynku pracy
Synchronizacja rynku pracy czyli zapewnienie
lepszą informacji, skomputeryzowane rejestrów
wolnych miejsc pracy, pozwoliłoby obniżyć
wielkość bezrobocia frykcyjnego i strukturalnego
Bezrobocie
frykcyjne
Bezrobocie
Zwalczanie bezrobocia
1. Poprawa pośrednictwa pracy
2. Szkolenie i przeszkolenie.
Tu głównym problemem jest wiązanie procesu szkolenia z
procesem zatrudnienia. Wiele szkoleń bowiem, jest źródłem
zarobku dla firm szkolących a niewiele przydaje się
bezrobotnym
3. Zmuszenie bezrobotnego do samoaktywności
Niektórzy ekonomiści, jak np. Martin Feldstein uważają, że
chroniąc pracowników przed dotkliwościami bezrobocia, czy
nędzy, doprowadziliśmy do podwyższenia stopy naturalnej .
Ci ekonomiści domagają się obniżenia płacy minimalnej,
reformy systemu ubezpieczenia na wypadek bezrobocia
oraz zredukowania antybodźcowego oddziaływania
programów emerytalnych, rent inwalidzkich i pomocy
społecznej.
Bezrobocie Strukturalne
Bezrobocie
Zwalczanie bezrobocia
Bezrobocie cykliczne najlepiej zwalczać poprzez
aktywizację gospodarki tzn. stymulowanie popytu na
siłe roboczą
W Polsce wiele jest w tej sprawie do zrobienia zarówno
ze strony rządu, jaki i samorządów jak i samych
bezrobotnych.
Bezrobocie
cykliczne
Bezrobocie
Zwalczanie bezrobocia
Działania rządu:
- upusty w podatkach dla pracodawców uruchamiających
nowe stanowiska pracy
- uznanie całości lub części obowiązkowej składki na ZUS
jako podatku od wartości dodanej pracy (zrównanie pracy z
innymi towarami)
- stworzenie systemu bardziej elastycznego kształcenia
- ograniczenie biurokracji związanej z otwieraniem nowych
firm
- wspieranie drobnych i średnich przedsiębiorstw
- polityka proeksportowa państwa prowadząca do
zwiększenia produkcji i zatrudnienia
-wspieranie postępu technicznego
- zmniejszenie roli związków zawodowych
-- reforma ustawodawstwa rynku pracy
Bezrobocie
cykliczne
Bezrobocie
Zwalczanie bezrobocia
Działania samorządów (w zależności od możliwości):
- przyciąganie kapitału (głównie zagranicznego), ale bez
popadania w skrajność i liczenia na cud wielkich inwestorów
z Zachodu
- stawianie na drobne i średnie przedsiębiorstwa oraz
współpraca z lokalnymi przedsiębiorcami
- stwarzanie dogodnych warunków do rozwoju firm (głównie
drobnych) na swoim terenie
- mądre korzystanie z unijnych dotacji
- wysoka jakość szkół
Działania bezrobotnych:
- muszą być bardziej elastyczni, chętniej korzystać z kursów
kwalifikacyjnych, uczyć się nowego zawodu,
Bezrobocie
cykliczne
Bezrobocie
Zwalczanie bezrobocia
ZUS
Zmniejszenie kosztów zatrudnienia dla pracodawców
tworzących nowe miejsca pracy (bez naruszenia podstaw
budżetu i wpływu na stabilność ZUS-u)
Istotą pomysłu jest wprowadzenie wskaźnika
przeliczeniowego kosztów pracy, uzależnionego od
rzeczywistego wzrostu zatrudnienia w firmie. Ponieważ nie
można stale zwiększać zatrudnienia, należy określić
horyzont czasowy, po którym utrzymanie pracownika
będzie traktowane jako korzystna inwestycja.
Bezrobocie
cykliczne
Bezrobocie
Zwalczanie bezrobocia Bezrobocie
cykliczne
kodeks pracy
Nowelizacja kodeksu pracy zapewniłaby wzrost wydajności polskiej
gospodarki, wzrost konkurencyjności polskich przedsiębiorstw i
umożliwiła tworzenie nowych miejsc pracy. Kodeks pracy jest zbyt
usztywniony rozmaitymi ograniczeniami natury socjalnej i przez to
uniemożliwia skuteczną walkę z bezrobociem i rozwój polskich firm.
Potrzebne byłoby np.:
- wprowadzeni możliwości zatrudniania na czas określony w długim
okresie
-wprowadzenie prawa zwalniania pracownika w trakcie
usprawiedliwionej nieobecności w pracy
- skrócenie okresu wypłacania zasiłku chorobowego i jego wymiaru
- likwidacja obowiązku wypłacania odpraw emerytalnych przez małe
firmy, -
- obniżenie dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych
W styczniu bezrobocie w Irlandii wyniosło 9,6 proc., podczas gdy w
lutym 2008 roku - 5 proc. W lutym tego roku liczba zarejestrowanych
bezrobotnych wzrosła do 352,8 tys., co oznacza, że ich liczba
zwiększyła się o 26,7 tys. od zeszłego miesiąca i jest o 165 tys.
większa niż rok wcześniej. Wskaźnik bezrobocia w Irlandii, które przez
wiele lat było najniższe wśród krajów strefy euro i wynosiło w ujęciu
rocznym między 4,4 proc. a 4,6 proc., nie przestaje rosnąć od
początku kryzysu na rynku.
W ubiegłym roku w Chinach zarejestrowanych było prawie 9
milionów bezrobotnych. Ponad pół miliona osób straciło pracę w
ostanim kwartale 2008 roku, kiedy na południu kraju z powodu
kryzysu finansowego upadały kolejne fabryki. Statystyki nie
uwzględniają robotników, migrujących w poszukiwaniu pracy ze wsi
do miast. Szacuje się, że jest ich około 220 milionów. Zdaniem
Chińskiej Akademii Nauk Społecznych, która w ubiegłorocznych
badaniach uwzględniła tę liczbę, wskaźnik bezrobocia może wynieść
około 10 procent.
:39)
Bezrobocie w Wielkiej Brytanii wzrosło w okresie wrzesień-listopad
2008 roku do 6,1 proc., osiągając najwyższy poziom od 1999 roku
W analogicznym okresie 2007 roku wskaźnik bezrobocia wycia
wynosił 5,2 proc.
Kryzys gospodarczy powoduje w Hiszpanii szybki wzrost
liczby bezrobotnych, która w ciągu ostatnich miesięcy roku
wzrosła do prawie 3 milionów, i uderza silnie w imigrantów -
podała agencja EFE.
Jest to najwyższe bezrobocie od 1996 roku.
Szczególnie dotkliwie odczuwa kryzys przemysł budowlany, który
zatrudnia najwięcej imigrantów i który w tej dekadzie był głównym
motorem napędzającym gospodarkę Hiszpanii.
Jak przypomina brytyjski dziennik "Guardian", w październiku 2008
bezrobocie wyniosło w Hiszpanii 12,8 proc. i było najwyższe w UE.
W analizie struktury bezrobocia szczególną rolę mają trzy aspekty:
1) udział bezrobocia długookresowego;
2) stopa bezrobocia młodzieży i osób powyżej 50 roku życia;
3) zróżnicowanie przestrzenne poziomu bezrobocia.
W 2009 roku zmniejszył się w stosunku do I kw. 2008 r. odsetek
•długotrwale bezrobotnych (ich udział w zarejestrowanych ogółem w końcu
marca br. znacząco zmniejszył się w skali roku tj. o 16,4 pkt proc. do
44,3%)
•bezrobotnych nie posiadających kwalifikacji zawodowych (o 2,4 pkt proc. i
wyniósł 28,6%),
•bezrobotnych powyżej 50 roku życia (o 1,6 pkt proc. – 20,4%)
•bezrobotnych samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18
roku życia (o 0,3 pkt proc. – 7,7%).
Wzrósł natomiast udział osób bezrobotnych poniżej 25 roku życia (o 2,6 pkt
proc. do 21,2%) oraz osób niepełnosprawnych (o 0,7 pkt proc. do 4,8%).
.
Bezrobocie
Bezrobocie
Bezrobocie
19,1%
15,5%
15,2
%
8,1
%
8,3
%
8,5
%
Przewiduje się
12% na koniec
2009 r.
styczeń
luty
marzec
kwiecie
ń
maj
czerwie
c
lipiec
sierpie
ń
wrzesi
eń
paździer
nik
listopa
d
grudzi
eń
1990
0,3
0,8
1,5
1,9
2,4
3,1
3,8
4,5
5,0
5,5
5,9
6,5
1991
6,6
6,8
7,1
7,3
7,7
8,4
9,4
9,8 10,5
10,8 11,1 12,2
1992
12,1
12,4
12,1
12,2
12,3
12,6 13,1
13,4 13,6
13,5 13,5 14,3
1993
14,2
14,4
14,4
14,4
14,3
14,8 15,4
15,4 15,4
15,3 15,5 16,4
1994
16,7
16,8
16,7
16,4
16,2
16,6 16,9
16,8 16,5
16,2 16,1 16,0
1995
16,1
15,9
15,5
15,2
14,8
15,2 15,3
15,2 15,0
14,7 14,7 14,9
1996
15,4
15,5
15,4
15,1
14,7
14,3 14,1
13,8 13,5
13,2 13,3 13,2
1997
13,1
13,0
12,6
12,1
11,7
11,6 11,3
11,0 10,6
10,3 10,3 10,3
1998
10,7
10,6
10,4
10,0
9,7
9,6
9,6
9,5
9,6
9,7
9,9 10,4
1999
11,4
11,9
12,0
11,8
11,6
11,6 11,8
11,9 12,1
12,2 12,5 13,1
2000
13,7
14,0
14,0
13,8
13,6
13,6 13,8
13,9 14,0
14,1 14,5 15,1
2001
15,7
15,9
16,1
16,0
15,9
15,9 16,0
16,2 16,3
16,4 16,8 17,5
2002*
a)
b)
18,1
20,1
18,2
20,2
18,2
20,1
17,9
19,9
17,3
19,2
17,4
19,4
17,5
19,4
17,5
19,5
17,6
19,5
17,5
19,5
17,8
19,7
18,0
20,0
2003*
a)
b)
18,6
20,6
18,7
20,7
18,6
20,6
18,3
20,3
17,9
19,8
17,7
19,7
17,7
19,6
17,6
19,5
17,5
19,4
17,4
19,3
17,6
19,5
18,0
20,0
2004
20,6
20,6
20,4
19,9
19,5
19,4 19,3
19,1 18,9
18,7 18,7 19,0
2005
19,4
19,4
19,2
18,7
18,2
18,0 17,9
17,7 17,6
17,3 17,3 17,6
2006
18,0
18,0
17,8
17,2
16,5
15,9 15,7
15,5 15,2
14,9 14,8 14,8
2007
15,1 14,8 14,3
13,6
12,9
12,3 12,1
11,9 11,6
11,3 11,2 11,4
*) Dane prezentowane w wariancie a) opracowane zostały z wykorzystaniem wyników Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonego w 1996 r., natomiast w wariancie
b) wykorzystano wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonych w 2002 r. Wskaźniki zawarte w
wariancie b) są prezentowane na bieżąco od stycznia 2004 roku.
BEZROBOCIE REJESTROWANE
W końcu marca br. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w
urzędach pracy wyniosła 1758,8 tys. i była o 56,6 tys.
wyższa niż przed rokiem. Stopa bezrobocia wzrosła do
11,2%, była również wyższa niż przed rokiem (10,9 %)
W styczniu
2009 r. w porównaniu do grudnia 2008 r. odnotowano
wzrost liczby bezrobotnych oraz stopy bezrobocia.
W stosunku do analogicznego okresu 2008 roku nastąpił spadek liczby
bezrobotnych i jednocześnie obniżyła się stopa bezrobocia - podał GUS
Wzrost bezrobocia w styczniu 2009 r. był wynikiem między innymi
niższego niż w grudniu 2008 r. odpływu z bezrobocia z powodu
podjęcia pracy. Większa była liczba bezrobotnych nowo
zarejestrowanych, zarówno w stosunku do stycznia jak i grudnia 2008 r.
W końcu stycznia br. urzędy pracy dysponowały większą liczbą ofert
pracy niż w grudniu 2008 r., ale mniejszą niż w analogicznym okresie
2007
Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy w końcu
stycznia 2009 r. wyniosła 1634,4 tys. osób (w tym 888,2 tys. kobiet) i
była wyższa niż przed miesiącem o 160,6 tys. osób (tj. o 10,9%). W
ujęciu rocznym obniżyła się ona o 179,0 tys. (w analogicznym okresie
2008 roku zanotowano jej spadek o 552,4 tys.). Z ogólnej Mimo dużego
wzrostu bezrobocia od początku bieżącego roku (o 160 tys. w styczniu i
84 tys. w lutym), początek 2009 charakteryzuje się wciąż najniższym
poziomem bezrobocia od 2005 roku, gdy stopa bezrobocia wynosiła
niemalże 20 proc. Li liczby bezrobotnych 45,2% mieszkało na w
si.
Bezrobocie
Krzywa Phillipsa
Czy istnieje zależność między inflacją a
bezrobociem. Czy rząd może np.
zwalczać bezrobocie kosztem wzrostu
inflacji
A.W Phillips, rok 1958, empiryczna
weryfikacja na danych z ok. 97 lat do 1958
roku.
Wykrył że zależność między inflacją i
bezrobociem jest odwrotnie proporcjonalna
Stopa bezrobocia
U
S
to
p
a
In
f
a
c
ji
π
U
0
Krzywa Phillipsa
Krzywa krótkookresowa Phillipsa
Naturalna stopa bezrobocie
Bezrobocie jest poniżej
stopy naturalnej ale
inflacja jest wysoka
Bezrobocie jest
powyżej
stopy naturalnej ale
inflacja jest niska.
Występuje nawet
inflacja ujemna tzn.
deflacja czyli spadek
cen
Stopa bezrobocia
U
S
to
p
a
In
f
a
c
ji
π
U
0
Krzywa Phillipsa
Krzywa krótkookresowa Phillipsa
Naturalna stopa bezrobocie
Podmioty gospodarcze nie
dają się oszukiwać
Rządowi. Wyższa inflacja
oznacza presje na płace a
to podwyższa koszty,
zmniejsza produkcje i
bezrobocie rośnie. Krzywa
krótkookresowa przesuwa
się w prawo
A
Jesteśmy w punkcie A
Inflacja jest wysoka
bezrobocie małe
Stopa bezrobocia
U
S
to
p
a
In
f
a
c
ji
π
U
0
Krzywa Phillipsa
Krzywa krótkookresowa Phillipsa
Naturalna stopa bezrobocie
W efekcie z punktu A
przesuwamy się do
punktu B gdzie bezrobocie
jest ponownie na poziomie
naturalnym ale inflacja
jest wysoka
B
A
Stopa bezrobocia
U
S
to
p
a
In
f
a
c
ji
π
U
0
Krzywa Phillipsa
Krzywa krótkookresowa Phillipsa
Naturalna stopa bezrobocie
Długookresow
a Krzywa
Phillipsa
Oznacza to, że w okresie
długim zawsze bezrobocie
wraca do stopy naturalnej
natomiast polityka rządu
może prowadzić jedynie
do wzrostu inflacji. W
okresie długim inflacja i
bezrobocie nie są
powiązane
B
A
Sytuację tę ilustruje tzw.
długookresowa krzywa
Phillipsa
Naturalna stopa bezrobocia stanowi najniższy jego poziom,
który dany kraj może utrzymywać nie ryzykując przyspieszenia
inflacji w stopniu nie do przyjęcia.
Stopa naturalna jest owym złotym środkiem pomiędzy zbyt
wysokim i zbyt niskim poziomem inflacji jest to poziom, przy
którym stopień inflacji ani nie wzrasta w następstwie
nadwyżkowego popytu, ani się nie obniża ani nie wzrasta w
następstwie nadwyżkowej podaży.
Ponieważ inflacja działa jako warunek ograniczający politykę
gospodarczą, stopą naturalną jest najniższą stopa bezrobocia,
którą można utrzymać; z praktycznego punktu widzenia
odpowiada ona wysokiemu zatrudnieniu i produktowi
potencjalnemu danej gospodarki.
Krzywa Phillipsa
Wniosek: Próby obniżenia bezrobocia w okresie krótkim
poniżej stopy naturalnej kończą się jedynie wzrostem
inflacji. (
nie mylić z obniżaniem samej stopy naturalnej co
jest możliwe w okresie długim)