Bezrobocie oraz tworzenie 
i likwidowanie miejsc 
pracy

Opracowano na podstawie książki: 
Robert E. Hall, John B. Taylor “ Makroekonomia”.
Wydanie III zmienione. PWN, Warszawa 2000.

Bezrobocie jest największą klęską osobistą 
i społeczną. Pełnia zatrudnienia natomiast 
jest najlepszą drogą do dobrobytu. Pełnia 
zatrudnienia 
i maksimum oszczędności, które muszą 
jednak być bez reszty przerabiane na 
inwestycje, gdyż w przeciwnym razie 
zaczynają działać na organizm gospodarczy 
trująco... Kredyt jest jedynie pomostem 
pomiędzy oszczędnościami a inwestycjami i 
sam przez się kapitałów stwarzać nie jest 
zdolny.

 

 

Podstawowe definicje



Za bezrobotnego uważa się osobę w wieku od 18 do 65 lat w 
przypadku mężczyzn i do 60 lat w przypadku kobiet, 
poszukującą pracy, gotową do podjęcia pracy, która nie znajduje 
zatrudnienia, jest zarejestrowana w urzędzie pracy. 



Podstawowym miernikiem poziomu bezrobocia jest stopa 
bezrobocia. Stopa bezrobocia jest to wyrażona w procentach 
część siły roboczej, która jest bezrobotna. Obliczamy ją w 
następujący sposób: 



Zasoby siły roboczej tworzą osoby w wieku produkcyjnym, które 
poszukują pracy i są fizycznie i psychicznie zdolne do pracy

 



Procent ludności w wieku produkcyjnym, która należy do siły 
roboczej to stopa aktywności zawodowej.

%

100

)

(





robocza

sila

zawodowo

aktywnych

osób

liczba

ch

bezrobotny

osób

wanych

zarejestro

liczba

bezrobocia

stopa

%

100





ym

produkcyjn

wieku

w

osób

liczba

robocza

sila

zawodowej

aktywnosci

stopa

 

 

Dopływy i odpływy 
bezrobotnych



Dopływ bezrobotnych to stopa utraty pracy (b) (stopa napływu 

bezrobotnych), tj. stosunek liczby bezrobotnych nowo 

zarejestrowanych do liczby aktywnych zawodowo w danym 

miesiącu.



Odpływ bezrobotnych jest iloczynem stopy bezrobocia (u) i stopy 

ubytku bezrobotnych (stopy odpływu).



Stopa odpływu (e) (stopa znajdowania pracy), tj. stosunek liczby 

bezrobotnych wyrejestrowanych w miesiącu sprawozdawczym do 

liczby bezrobotnych na koniec ubiegłego miesiąca.

Warunki normalne:
  

Naturalna stopa bezrobocia, czyli wielkość bezrobocia w normalnych 

czasach; wynosi ona ok. 

5-6 %

e

b

u

e

u

b









 

 

Dopływy i odpływy 
bezrobotnych

Źródła nowego 

bezrobocia:



likwidacja miejsc 
pracy



utrata pracy bez 
likwidacji miejsca 
pracy



względy osobiste

Na odpływy 

bezrobotnych 
wpływają:



pomyślnie 
zakończone 
poszukiwania pracy



decyzja o 
zaprzestaniu pracy 
zarobkowej

 

 

Bezrobocie w Polsce

Eurostat:

 bezrobocie w Polsce wynosi 8,6 proc.(ISB, pb/29.02.2008) 

Stopa bezrobocia wyniosła w styczniu 2008 r. 6,8 proc. w całej Unii 
Europejskiej (UE), identycznie jak w grudniu i wobec 7,5 proc. rok 
wcześniej, podał unijny urząd statystyczny Eurostat w piątkowym 
komunikacie. Wskaźnik ten w Polsce wzrósł do 8,6 proc. z 8,4 proc. 
przed miesiącem i 11,1 proc. rok wcześniej.

W strefie euro bezrobocie ukształtowało się we styczniu na poziomie 7,1 
proc., podobnie jak w grudniu i w porównaniu do 7,5 proc. rok wcześniej. 

Najniższy poziom wyrównanej sezonowo stopy bezrobocia odnotowały 
Holandia (2,9 proc.) i Dania (3,1 proc.), a najwyższe Słowacja (10,4 proc.) i 
Hiszpania (8,8 proc.).

Eurostat mierzy zharmonizowaną stopę bezrobocia jako procent osób w 
wieku 15-74 lata pozostających bez pracy, zdolnych podjąć zatrudnienie w 
ciągu najbliższych dwóch tygodni, którzy aktywnie poszukiwali pracy w 
ciągu ostatnich tygodni w odniesieniu do wszystkich osób w wieku 
produkcyjnym w danym kraju.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), stopa bezrobocia 
mierzona jako odsetek bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy 
wobec całości cywilnej ludności aktywnej zawodowo, w styczniu wyniosła 
11,7 proc. wobec 11,4 proc. w grudniu.

 

 

Obszar

Dane

          
     

== aktualne ==

Miesiąc

2009-07

2009-

08

2009-

09

2009-

10

2009-

11

2009-

12

(wykres

)

(wykres

)

(wykres

)

(wykres

)

(wykres

)

(wykres

)

(mapka)

(mapka

)

(mapka

)

(mapka

)

(mapka

)

(mapka

)

Dolnośląskie

(wykres

)

11,4%

11,4%

11,6%

11,8%

-

-

Kujawsko-

Pomorskie

(wykres

)

14,4%

14,4%

14,5%

14,6%

-

-

Lubelskie

(wykres

)

11,7%

11,6%

11,6%

11,7%

-

-

Lubuskie

(wykres

)

14,6%

14,7%

14,7%

14,8%

-

-

Łódzkie

(wykres

)

10,6%

10,6%

10,7%

10,8%

-

-

Małopolskie

(wykres

)

8,7%

8,7%

8,9%

9,0%

-

-

Mazowieckie

(wykres

)

8,3%

8,4%

8,9%

8,6%

-

-

Opolskie

(wykres

)

11,1%

11,2%

11,3%

11,4%

-

-

Podkarpackie

(wykres

)

14,2%

14,3%

14,5%

14,6%

-

-

Podlaskie

(wykres

)

11,1%

11,3%

11,4%

11,6%

-

-

Pomorskie

(wykres

)

10,0%

10,1%

10,5%

10,8%

-

-

Śląskie

(wykres

)

8,3%

8,4%

8,5%

8,7%

-

-

Świętokrzyskie

(wykres

)

13,9%

13,9%

14,0%

13,9%

-

-

Warmińsko-

Mazurskie

(wykres

)

18,0%

18,1%

18,4%

18,8%

-

-

Wielkopolskie

(wykres

)

7,9%

8,0%

8,2%

8,4%

-

-

Zachodniopom

orskie

(wykres

)

14,0%

14,1%

14,5%

15,0%

-

-

 

 

 

 

Czynniki wpływające na 
wzrost naturalnej stopy 
bezrobocia 



Płace proefektywnościowe



Korzyści płacowe z 
przynależności do związków 
zawodowych



Płace minimalne



Ubezpieczenie na wypadek 
bezrobocia

 

 

Niskie bezrobocie

Wysokie bezrobocie

Perspektywa robotnika

płaca na obecnym miejscu pracy

500 zł tygodniowo

500 zł tygodniowo

płaca na najbliższym miejscu pracy

500 zł tygodniowo

500 zł tygodniowo

czas potrzebny na znalezienie najbliższego miejsca pracy

1 tydzień

15 tygodni

strata na skutek zwolnienia z obecnego miejsca pracy

500 zł

7500 zł

Wniosek

Nie  muszę  pracować  zbyt  ciężko  na  tym 
miejscu pracy, ponieważ stracę tylko 500 
zł,  gdy  zostanę  zwolniony  i  będę  musiał 
zmieniać pracę.

Lepiej  będzie,  jeśli  będę  pracował  ciężej 
na tym miejscu pracy, bo stracę 7500 zł, 
gdy  zostanę  zwolniony  i  będę  musiał 
zmienić pracę.

Perspektywa pracodawcy

Powinienem 

podwyższać 

płacę 

robotnika, 

ponieważ 

w 

obecnych 

warunkach  nie  ma  on  powodu  ciężej 
pracować.

Nie  mam  potrzeby  zmieniać  płacy   
robotnika, 

ponieważ 

w 

obecnych 

warunkach  rozumie  on,  dlaczego  ciężko 
pracuje.

Wniosek

Rynek  nie  może  pozostać  w  tym  stanie, 
ponieważ 

wszyscy 

pracodawcy 

podwyższą płace.

Rynek  może  pozostać  w  tym  stanie, 
ponieważ pracodawcy nie zmienią płac.

 

 

Prawo Okuna



Dla każdego punktu 

procentowego, o jaki 

stopa bezrobocia 

kształtuje się powyżej 

naturalnej stopy 

bezrobocia, realny 

PKB jest niższy o 3 % 

od potencjalnego 

PKB. Procentowe 

odchylenie od 

potencjalnego PKB 

nazywa się luką PKB.

 

 

Bodźce w warunkach zatrudnienia 

poniżej stanu równowagi

 

 

 



W zależności od nasilenia zjawiska 
bezrobocia i od możliwości budżetu 
państwa podejmuje się na pewną skalę 
przedsięwzięcia dla ograniczenia poziomu 
bezrobocia. Tworzy się rożne programy i 
projekty. Należą do nich szkolenia, staże 
zawodowe, pożyczki na tworzenie miejsc 
pracy i różnego rodzaju ulgi dla 
zatrudniających osoby bezrobotne.