Socjologiczne metody badawcze

Pytania socjologiczne



Socjologowie badają życie społeczne

stawiając pytania i szukając na nie

odpowiedzi



Rodzaje pytań stawianych w

socjologii:



pytanie o stan faktyczny



pytanie porównawcze



pytanie o rozwój wypadków



pytania teoretyczne

Czy socjologia jest nauką?



Nauka polega na budowaniu wiedzy w
jakiejś dziedzinie przy zastosowaniu:



uporządkowanych metod badawczych,



analizy danych,



myślenia teoretycznego,



logicznej oceny argumentów.



Socjologia bada społeczeństwo, czyli jej
przedmiot badań różni się od przedmiotu badań
w naukach przyrodniczych. W związku z tym
metody badania również się różnią.

Proces badawczy

Pojawienie się problemu badawczego

Przeglądanie danych

Sformułowanie problemu badawczego
(postawienie hipotez)

Opracowanie projektu

Realizacja projektu

Interpretacja wyników

Sporządzenie raportu

Etapy postępowania
badawczego

Definicja problemu

(wybór przedmiotu

badania)

Przegląd literatury

(zapoznanie się

z istniejącymi

badaniami

na dany temat)

Postawienie

hipotezy

Projekt badawczy

(wybór metod

badawczych)

Badanie

(zebranie danych,

zapis informacji)

Interpretacja

Wyników

(jakie są implikacje

zebranych danych)

Raport

badawczy

Związki korelacyjne i
przyczynowo skutkowe



Związki korelacyjne



Korelacja

to istnienie

systematycznego związku
między dwiema grupami
zdarzeń (zmiennymi)



Fałszywa korelacja

związek między dwoma
zmiennymi, który wydaje się
prawdziwy, ale w
rzeczywistości spowodowany
jest innym czynnikiem



Związki przyczynowo
– skutkowe



...to relacje, w których
jedno zdarzenie
(sytuacja) powoduje
drugie,



możemy zbadać je
poprzez eksperyment,



występują 2 rodzaje
zmiennych:

Niezależna (X)

Zależna (Y)

Metody badawcze



Etnografia (badania jakościowe),



Badania sondażowe (badania ilościowe),

Kwestionariusze

Próby



Eksperymenty,



Historie życia,



Analizy historyczne.

Etnografia
(badania jakościowe)



...to poznawanie zachowań społecznych ludzi u

grup w bezpośrednim kontakcie z nimi przez

określony czas,



Badacz bezpośrednio angażuje się w interakcje

tworzące rzeczywistość społeczną,



Obserwacja uczestnicząca, Wywiady,



Cel: dotarcie do sensu działań społecznych,



Zalety: większa swoboda w doborze metod

badawczych, subiektywne zrozumienie sytuacji

społecznej,



Wady: możliwość badania tylko niewielkich grup

lub społeczności.

Badania sondażowe
(badania ilościowe)



Cel: zebranie danych, które następnie podda-

wane są analizom statystycznym pozwalającym
wykryć stałe tendencje i regularności,



Badania te dają mniej szczegółowe informacje, ale
wyniki mają szeroki zasięg,



Badania te dostarczają

DANYCH STATYSTYCZNYCH,



Zalety: Metoda ta nadaje się do badania wielkich
populacji,



Wady: Wyniki nie są precyzyjne.

Kwestionariusze i próby

Kwestionariusze...



..są narzędziem pomiarowym

w badaniach sondażowych,



2 rodzaje:



z pytaniami otwartymi,



z pytaniami zamkniętymi,



Kwestionariusz powinien

uwzględniać typ respon-
dentów,



Powinien być poprze-

dzony badaniem pilota-
żowym.

Próba...



...to niewielka część
całej grupy zwanej
populacją,



próba
reprezentatywna

–

musi być typowa dla
calej populacji,



dobór losowy

(próba losowa)

Eksperyment



...to sprawdzian hipotezy przeprowadzony
w ściśle kontrolowanych warunkach
stworzonych przez badacza,



Można badać tylko małe grupy, a badani
wiedzą że uczestniczą w eksperymencie i
mogą zachowywać się nienaturalnie,



Efekt Hawthorne.

Historie życia



Stosowane wyłącznie w socjologii

i innych naukach społecznych,



Studiowanie biografii ludzi,

wspomnień, materiałów rodzinnych,



W celu ich weryfikacji studiuje się

również notatki prasowe, raporty,
listy, raporty, relacje współczesnych
osób.

www.bibl.amwaw.edu.pl/.../ JZW_album_sTyt_d.jpg

Analizy historyczne



...pozwalają na lepsze zrozumienie
problemu dzięki umieszczeniu go w
perspektywie czasowej,



Badania:



oparte na metodzie historii mówionej,



dokumentarne,



Analiza porównawcza w kontekście
historycznym.

Cztery podstawowe socjologiczne
metody badawcze

Metoda

badawcza

Zalety

Ograniczenia

Etnografia

Dostarcza bogatszych i
bardziej wyczerpujących
wyników;
Pozwala dostrzec szerszy
kontekst procesów społ.

Stosowana wyłącznie w
badaniach małych grup i
społeczności;
Wyników nie można
generalizować.

Badania
sondażowe

Zbieranie danych od dużej
liczby osób;
Dokładne porównania
odpowiedzi respondentów

Materiał powierzchowny;
Odpowiedzi niekoniecznie
odzwierciedlają opinie
respondentów

Eksperymenty

Kontrolowanie zmiennych;
Możliwość powtórzenia.

Nie wszystkie zagadnienia
społ. można badać dzięki
tej metodzie;
Inna reakcja badanych niż
w rzeczywistości.

Badania
dokumentarne

Źródło dogłębnej wiedzy,
danych;
Ma znaczenie tam, gdzie
ważny jest kontekst hist.

Dysponowanie tylko
istniejącymi źródłami –
bywają niewystarczające;
Problemy w interpretacji.

Praktyka badawcza



Triangulacja

–

łączenie w badaniu różnych

metod badawczych i wykorzystywanie jednych
jako uzupełnienia innych i do kontroli wyników.

Document Outline