Symptomatologia

Symptomatologia

chorób układu

chorób układu

oddechowego u dzieci

oddechowego u dzieci

Magdalena Misztal-Wypych

Klinika Pediatrii, Kardiologii Prewencyjnej i

Immunologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu

Medycznego w Łodzi

Niektóre objawy chorobowe występują

u dzieci niezwykle często:

•

Gorączka

•

Kaszel

•

Duszność

•

Bóle brzucha

•

Wymioty

•

Zaburzenia w oddawaniu stolca

Duszność

Duszność

Każde zaburzenia oddechu

różniące się od stanu prawidłowego,
każdy wyraz niewydolności
oddechowej wywołanej różnymi
przyczynami

•

Objawy subiektywne (dolegliwości)

•

Objawy obiektywne

Objawy subiektywne

Objawy subiektywne

•

Ucisk, ściskanie lub uczucie
wzmożonego napięcia mięśni w
obrębie górnych dróg oddechowych
i (lub) klatki piersiowej

•

Uczucie konieczności szybszego
i głębszego oddychania

•

Rozwijające się zmęczenie
nadmierną czynnością oddechową

Objawy obiektywne

Objawy obiektywne



Odchylenia czynności oddechowej w

zakresie częstości, głębokości i

rytmu

•

Tachypnoë

(oddechy szybkie, regularne,

następują jedne po drugim)

•

Bradypnoë

(zwolniona, ale regularna

czynność oddechowa)

•

Hiperwentylacja

(oddech pogłębiony,

może prowadzić do alkalozy oddechowej)

•

Hipowentylacja

(płytki, regularny

oddech, może prowadzić do kwasicy

oddechowej)

•

Oddech stękający

(płytki z głębokimi

wdechami)

•

Oddech typu „łapania powietrza”

(pojedyncze głębokie wdechy,

nieregularne, okresowy bezdech)

•

Oddechy patologiczne

(Kussmaula,

Biota, Cheyne-Stokesa)

Objawy obiektywne

Objawy obiektywne



Szmery dodatkowe powodowane przez prąd

powietrza np. świsty



Uruchomienie dodatkowych mięśni oddechowych



Patologiczne ruchy klatki piersiowej lub brzucha



Kaszel



Zmiana zabarwienia skóry i błon śluzowych



Zaburzenia układu sercowo-naczyniowego



Zaburzenia koordynacji układu autonomicznego

spowodowane niedotlenieniem (wymioty, zlewne

poty, biegunka, wzrost ciśnienia)



Zmiany głosu i mowy



UDERZAJĄCY WYGLĄD DZIECKA

Objawy duszności u noworodka- skala

Objawy duszności u noworodka- skala

Silvermana-Andersona

Silvermana-Andersona

Objawy

1

Synchronizm klatki

piersiowej
i powłok brzucha we

wdechu

oddychani

e

synchroni

czne

klatka

piersiowa

nieruchoma,

brzuch unosi

się

oddech

paradoksaln

y

2

Wciąganie przestrzeni

międzyżebrowych

nieobecne nieznaczne

intensywne

3

Wyrostek mieczykowy

mostka (wciąganie)

nieobecne umiarkowane

międzyżebr.

+ nad i

podmostkow

e

4

Ruchy skrzydełek nosa

nieobecne umiarkowane

intensywne

5

Stękanie wydechowe

nieobecne słyszalne

fonendoskope

m

słyszalne

uchem

Punktacja
Stopniowanie duszności

0

1

I stopnia

2

II stopnia

Duszność

Duszność

•

Duszność fizjologiczna (0)

•

Duszność wysiłkowa (Iº)

– czynność oddechowa 5-

krotnie przekracza wartości spoczynkowe

•

Duszność spoczynkową (IIº)

– łatwiej zauważalna i

diagnostycznie bardziej znamienna

•

Bardziej zaawansowana postać duszności

spoczynkowej (IIº) –

orthopnoë,

w której pacjent

przyjmuje postać siedzącą podpartą lub wysokie

ułożenie

•

Duszenie się (asphyxia) (IIIº)

– stan ostrej

niewydolności

oddechowej

o

potencjalnym

zagrożeniu życia

Przyczyny duszności

Przyczyny duszności

•

Zwężenie dróg oddechowych na różnym poziomie (nos,

gardło,

krtań,

tchawica,

oskrzela)

o

różnym

etiopatomechanizmie (m.in. wada wrodzona, obrzęk, ciało

obce, stan zapalny, nowotwór)

•

Zmniejszenie powierzchni oddechowej płuc (zapalenia,

wady, ucisk z sąsiedztwa)

•

Obwodowa

niewydolność

oddechowa

(pochodzenia

mięśniowego, nerwowego)

•

Ośrodkowa niewydolność oddechowa (niedotlenienie,

niewydolność krążenia spowodowana wadą wrodzoną lub

zapaleniem mięśnia sercowego, zaburzenia metaboliczne –

śpiączka, zatrucia, urazy ośrodkowego układu nerwowego)

•

Duszność psychogenna (oddech „wzdychający” lub cechy

hiperwentylacji, częściej u dziewcząt nadpobudliwych,

emocjonalnie labilnych)

Duszność

Duszność

•

Wdechowa

(atrezja nozdrzy tylnych,

niedorozwój żuchwy, wiotkość nagłośni i

krtani, zwężenie krtani i tchawicy

(zapalne, ciało obce, alergiczne, inne)

•

Wydechowa

(obturacyjne zapalenie

oskrzeli, astma oskrzelowa, ciało obce

lub guzy tchawicy lub oskrzeli,

przewlekłe zapalenia oskrzeli, wiotkość

tchawicy, inne)

•

Wdechowo – wydechowa

(zapalenia płuc, choroby opłucnej,

niedodma, włóknikowe zapalenie krtani,

tchawicy i oskrzeli, ciała obce w tchawicy

i dużych oskrzelach, ucisk z zewnątrz,

schorzenia kardiologiczne, inne)

Obturacja



Obturacja jest wynikiem zaburzenia drożności dróg

oddechowych



U noworodka średnica okolicy podgłośniowej

wynosi około 4,5 mm. Wystąpienie obrzęku tkanki

łącznej okolicy podgłośniowej, który powoduje

zmniejszenie światła o 1 mm, doprowadza do

upośledzenia drożności do

70%.



W przypadku dziecka 9-10-letniego, u którego

średnica okolicy podgłośniowej wynosi 9 mm,

obrzęk tej samej wielkości upośledza jej drożność o

40%.



Najwęższa część drogi oddechowej człowieka dorosłego znajduje się

na poziomie

głośni

, podczas gdy u małego dziecka w okolicy

podgłośniowej

.

•

Wysokie położenie krtani:

noworodek – trzon C 1

1 – 2 rok życia – trzon C 3

13 – 15 rok życia – trzon C 5-6

•

Małe rozmiary krtani

•

Lejkowaty kształt

•

Długa, wąska, wysoko ustawiona ( sięga do części nosowej gardła )

nagłośnia u niemowląt

•

Silnie rozwinięta błona śluzowa

•

Niedojrzałość układu chrzęstnego

Czynniki predysponujące do

Czynniki predysponujące do

występowania obturacji

występowania obturacji

•

Mała średnica dróg oddechowych

•

Niedojrzałość aparatu chrzęstnego

•

Większa liczba gruczołów śluzowych

•

Chwiejność gospodarki wodno–elektrolitowej

prowadząca do szybkiego odwodnienia

•

Słaby odruch kaszlowy u niemowląt

•

Poziome ułożenie małego dziecka, utrudniające

ewakuację wydzieliny z dróg oddechowych

•

Podwyższona reaktywność oskrzeli u

niemowląt, zmniejszająca się z wiekiem

Czynniki ryzyka obturacji

•

Infekcje wirusowe

•

Obciążający wywiad rodzinny

•

Karmienie sztuczne, szczególnie w
pierwszych miesiącach życia

•

Narażenie na dym tytoniowy

•

Zanieczyszczenie powietrza w
środowisku zewnętrznym

•

Zanieczyszczenie powietrza w domu

Obturacja dróg oddechowych

Obturacja dróg oddechowych

•

Świst wdechowy (stridor)-

zwężenie dróg oddechowych

poza klatką piersiową

•

Świst wydechowy (wheezing)-

zwężenie dróg oddechowych

wewnątrz klatki piersiowej

•

Świst wdechowo-wydechowy-

przeszkoda w dużych drogach

oddechowych utrudniająca

przepływ powietrza w czasie

oddychania

Przyczyny świstu

krtaniowego

•

Noworodki:

błony krtaniowe,

wrodzone torbiele, guzy

krtani, zwężenie

podgłośniowe, wiotkość krtani

•

Niemowlęta:

naczyniaki

podgłośniowe, zwężenia

pointubacyjne, zapalenia

krtani, brodawczaki krtani

•

Dzieci młodsze

: stany

zapalne krtani – zespół krupu

Przyczyny świstu

wydechowego

•

Infekcje układu oddechowego

•

Nadreaktywność dróg
oddechowych

•

Astma oskrzelowa

•

Mukowiscydoza

Kaszel

Kaszel

•

Jest naturalnym, nieswoistym
mechanizmem obronnym dróg
oddechowych

•

Informuje o zagrożeniu

•

Umożliwia mechaniczne usuwanie
złuszczonych nabłonków i wydzieliny
oraz zaaspirowanych do dróg
oddechowych czynników szkodliwych

Kaszel

Kaszel

•

Istotą kaszlu jest gwałtowne uwolnienie

powietrza zgromadzonego w płucach

i drogach oddechowych

powstrzymywanego na skutek

zamknięcia szpary głośni

•

Po głębokim wdechu i wzroście ciśnienia

w klatce piersiowej dochodzi do nagłego

otwarcia głośni, uniesienia podniebienia

miękkiego oraz jednoczasowego skurczu

mięśni brzusznych. Powoduje to wzrost

ciśnienia w jamie brzusznej, pchnięcie

przepony do wnętrza klatki piersiowej i

kaszel

Kaszel – łuk odruchowy

Kaszel – łuk odruchowy

•

Kaszel jest odpowiedzią
odruchową dolnych dróg
oddechowych na
stymulację receptorów
kaszlu

•

Elementy łuku
odruchowego: receptory
czuciowe, nerwy
aferentne, ośrodek
centralny, nerwy eferentne

•

Mięśnie oddechowe

Kaszel - receptory

Kaszel - receptory

•

W obrębie układu oddechowego – największe

znaczenie mają te znajdujące się w krtani i w

okolicy podziału tchawicy

•

Poza układem oddechowym:

•

Otrzewna ścienna

•

Przepona

•

Żołądek

•

Osierdzie

•

Błona bębenkowa

•

Błędnik

Kaszel - receptory

Kaszel - receptory

•

Receptory szybko adaptujące się

RARs

•

Zakończenia nerwu błędnego

•

Uczestniczą w wywoływaniu odruchu kaszlowego

•

Pod błoną śluzową tchawicy-32%

•

Pod błoną śluzową dużych oskrzeli-62%

1.

Czynniki drażniące mechaniczne

2.

Czynniki drażniące chemiczne: dym tytoniowy, pyły, dwutlenek

siarki, amoniak

3.

Mediatory stanu zapalnego: histamina, leukotrieny,

prostaglandyny

4.

Przekrwienie

5.

Niedodma

Kaszel - receptory

Kaszel - receptory

•

Receptory wolno adaptujące się
–

SAR

•

Receptory typu C

•

Pełnią rolę w aktywacji mięśni
wydechowych

•

Znajdują się w całych drogach
oskrzelowych

Przyczyny kaszlu

Przyczyny kaszlu

•

Przyczyny płucne kaszlu:

•

Infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych

•

Zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli

•

Zachłyśnięcie ciałem obcym

•

Procesy nowotworowe płuc

•

Zapalenia płuc

•

Ropnie płuc

•

Obecność płynu w opłucnej

•

Rozstrzenia oskrzeli

•

Astma

•

Zapalenie zatok

•

Gruźlica, sarkoidoza

•

Ucisk oskrzeli z zewnątrz – guzy w klatce piersiowej,

powiększone węzły chłonne śródpiersia, tętniak aorty

Przyczyny kaszlu

Przyczyny kaszlu

•

Przyczyny pozapłucne kaszlu:

•

Choroby przewodu pokarmowego:

Uchyłki przełyku
Refluks żołądkowo-przełykowy
Przepuklina rozworu przełykowego
Przetoka przełykowo-tchawicza

•

Choroby układu krążenia:

Niewydolność krążenia
Zator tętnicy płucnej

•

Czynniki drażniące kanał słuchowy

•

Kaszel psychogenny

•

Działania uboczne leków –inhibitory konwertazy

angiotensyny

Kaszel ostry

Kaszel ostry

Początkowo zwykle suchy, męczący, napadowy

co wynika z podrażnienia receptorów kaszlu przez

mediatory wydzielane w pierwszej ( naczyniowej)

fazie zakażenia- bradykinina, tlenek azotu, w miarę

trwania zakażenia staje się wilgotny, produktywny

•

Wirusowe lub bakteryjne zakażenie układu

oddechowego

•

Zapalenie płuc

•

Aspiracja ciała obcego

•

Zator tętnicy płucnej

Kaszel przewlekły

Kaszel przewlekły

•

Utrzymuje się powyżej 3 tygodni

•

Zespól spływania wydzieliny z nozdrzy tylnych

•

Astma oskrzelowa

•

Refluks żołądkowo-przełykowy

•

Wady wrodzone układu oddechowego

•

Kaszel infekcyjny- zapalenie zatok przynosowych, krztusiec,

zakażenie Mycoplasma pneumoniae, chlamydia pneumoniae,

grużlica, grzybica

•

Kaszel poinfekcyjny

•

Aspiracja ciała obcego

•

Przewlekłe zapalenia oskrzeli- mukowiscydoza, zaburzenia

odporności

•

Rozstrzenia oskrzeli

•

Choroby układu krążenia

•

Kaszel polekowy

•

Choroby nowotworowe

•

Kaszel nawykowy i psychogenny

Kaszel

Kaszel

Kaszel gardłowy

•

Chrząkanie, pokasływanie, spowodowane śluzem

zalegającym u wejścia do krtani, bądź suchością błon

śluzowych gardła

Kaszel wilgotny

•

Dźwięczny, luźny, powodujący wydalanie śluzu

oddechowego zapalenia oskrzeli

•

Rozstrzenia oskrzeli

•

U noworodków przy przetoce przełykowo-tchawiczej

Kaszel suchy

•

Nie powoduje odkrztuszania wydzieliny, nie ma

charakterystycznego brzmienia

•

Wczesne stadium zapalenia krtani i tchawicy

•

Samoistna odma opłucnowa

•

Zapalenie opłucnej

•

Aspiracja ciała obcego

Kaszel

Kaszel

Przerywany kaszel podciśnieniowy

•

Gwałtowne przerywanie, zduszenie kaszlu.

•

Powstaje na skutek zadziałania silnego bodźca

kaszlowego przy braku powietrza

•

Zapalenie płuc i opłucnej

•

Przy złamaniach żeber

•

Przy złamaniach w obrębie kręgosłupa piersiowego

•

Procesy zapalne toczące się w nadbrzuszu

Kaszel krtaniowy

•

Ochrypły dźwięk, szczekający

•

Zespół krupu

Kaszel

Kaszel

Kaszel bitonalny

•

Jedna składowa o wysokim, gwiżdżącym tonie, druga

chrapliwa i szorstka

•

Zwężenie dolnych dróg oddechowych:

•

Zapalenie oskrzeli i oskrzelików

•

Ucisk przez ciało obce, powiększone węzły chłonne,

nowotwory

Kaszel kurczowy

•

Napadowy kaszel występujący w postaci pojedynczej

lub kilku następujących po sobie serii

•

Krztusiec

•

Mukowiscydoza

•

Przewlekłe zapalenie oskrzeli

•

Rozstrzenia oskrzeli

Zespół krupu

jest heterogenną

grupą ostro przebiegających

zakażeń dotyczących krtani,

tchawicy i oskrzeli,

objawiających się szczekającym

(dławiącym) kaszlem, któremu

może towarzyszyć świst

wdechowy, chrypka i duszność

spowodowane różnego stopnia

zwężeniem górnych dróg

oddechowych

Zespół krupu

Zespół krupu



Zespół krupu jest najczęstszą
przyczyną obturacji górnych dróg
oddechowych u dzieci między 6
miesiącem a 6 rokiem życia.



Występuje u 3% dzieci poniżej 6
roku życia, a 5% spośród nich
wymaga hospitalizacji.

Zespół krupu

•

Krup wirusowy (pseudokrup)

•

Zapalenie nadgłośniowe krtani

•

Zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli

•

Bakteryjne zapalenie tchawicy

•

Skurczowe zapalenie krtani

•

Błonicze zapalenie krtani i tchawicy

Krup wirusowy

Krup wirusowy

•

Przyczyną większości zachorowań jest

zakażenie wirusem paragrypy typu 1 i 3 (75%

przypadków), znacznie rzadziej wirusem RS,

adenowirusem czy wirusem grypy

•

Dotyczy dzieci od wieku niemowlęcego do

około 7 roku życia, ale szczyt zachorowań

przypada na wiek 2–3 lata

•

Częściej chorują chłopcy niż dziewczęta w

stosunku 1.5 : 1

•

Największą liczbę zachorowań odnotowuje się

w okresie jesienno-zimowym

Objawy kliniczne

•

Krup jest zwykle poprzedzony

trwającymi od 12 do 72 h

objawami przeziębienia z

katarem i niewielkiego

stopnia gorączką

•

U dziecka w dobrym stanie

ogólnym nagle, najczęściej w

nocy, pojawia się

świst

krtaniowy, napadowy, suchy,

szczekający kaszel oraz

duszność wdechowa

•

Głos dziecka ochrypły w

spokoju, w czasie krzyku lub

płaczu staje się czysty

Objawy kliniczne

•

Ponad 80% dzieci ma łagodne objawy, u
pozostałych może dołączać się tachykardia,
tachypnoe,wciąganie klatki piersiowej,
międzyżebrzy i mostka oraz sinica

•

Szczyt objawów występuje po 24-48 h,
ustępują zwykle po 2-5 dniach

•

U około 15% chorych pojawiają się
powikłania pod postacią odwodnienia,
zapalenia ucha środkowego i sporadycznie
zapalenia płuc

Diagnostyka



Wywiad



Badanie przedmiotowe



Badanie laryngoskopowe



Boczne radiologiczne zdjęcie szyi

Obraz laryngoskopowy

Podgłośniowo

widoczny symetryczny,
wrzecionowaty
obrzęk śluzówki z
zaznaczonym
przekrwieniem i
obecnością skąpej,
podsychającej
wydzieliny

Tchawica

Objaw stożka

Obrzęk części
podgłośniowej krtani

Wykonanie
bocznego
zdjęcia
radiologiczneg
o szyi można
rozważyć gdy:

•

diagnoza nie

jest
jednoznaczna

•

przy

podejrzeniu
aspiracji ciała
obcego

•

przy braku

odpowiedzi na
standardowe
leczenie

Leczenie

Leczenie

•

Najważniejszym aspektem leczenia jest

utrzymanie drożności dróg oddechowych

•

Intensywność leczenia zależy od stopnia
nasilenia objawów, cech niewydolności
oddechowej, a także od wieku dziecka

•

Postępowanie lecznicze obejmuje przede
wszystkim oddychanie wilgotnym
powietrzem lub tlenem, stosowanie
glikokortykosteroidów i epinefryny

Leczenie

Leczenie

•

Deksametazon

podawany

domięśniowo lub doustnie, w
zależności od nasilenia objawów,
w dawce od 0.15 do 0.6 mg/kg
m.c. co odpowiada od 1 mg/kg
m.c. do 4 mg/kg m.c.

Prednizonu.

•

Zalecane jest stosowanie
jednorazowej dawki leku

•

U dzieci z ciężką postacią krupu

Prednizon

w dawce 1-2 mg/kg

m.c./24 h może być podawany
przez 10-14 dni (zmniejszając
dawkę o 25% co 2 dni)

Leczenie

Leczenie



Budezonid

do nebulizacji w dawce 2 mg

– dostępny preparat w dawkach 0.125
mg/ml , 0.25 mg/ml , 0.5 mg/ml w 2ml
ampułkach

Leczenie

•

Epinefryna

w nebulizacji 2.5–5ml/dawkę (0.025

mg/kg mc) – dostępna postać ampułki 1mg /1ml

•

Efedryna

w nebulizacji 8–12 mg w 3–4 ml 0.9%

NaCl – dostępna postać ampułki 25mg / ml

•

Rzadko stosowana, alternatywna metoda leczenia

polegająca na podawaniu mieszaniny tlenu

(20–30%) i helu (70–80%) do oddychania

Leczenie

Intubacji dotchawiczej wymaga tylko 1 – 2%

spośród dzieci, które zostały hospitalizowane.

•

Rozważa się wykonanie jej w przypadku znacznego

upośledzenia drożności dróg oddechowych :



Nasilanie się świstu wdechowego



Zwiększanie częstości oddechów i rytmu serca



Nasilanie wciągania klatki piersiowej



Wystąpienie sinicy



Splątanie



Nieskuteczne leczenie glikokortykosteroidami i epinefryną

Leczenie

Stosowanie leków przeciwhistaminowych

nie ma klinicznego uzasadnienia

,

nieuzasadnione jest także stosowanie

preparatów wapnia, które mogą

powodować zagęszczenie wydzieliny dróg

oddechowych, zmniejszając skuteczność

odruchu kaszlowego. Pamiętając o

wirusowej etiologii schorzenia należy

unikać rutynowej antybiotykoterapii.

Ocena praktyki leczniczej

Ocena praktyki leczniczej

ostrego podgłośniowego

ostrego podgłośniowego

zapalenia krtani u dzieci.

zapalenia krtani u dzieci.



Grupa badana – 482 dzieci hospitalizowanych w okresie 12 miesięcy

w 15 rejonowych oddziałach dziecięcych na Dolnym Śląsku

W badanej grupy dzieci leczone były:



88% glikokortykosteroidami



Parenteralnie: hydrokortyzon 67%, deksametazon

21.5%, prednizolon 10.8%



W nebulizacji: budezonid 61.4%, hydrokortyzon 36.4%



43.8% epinefryną



50% stosowano wilgotne powietrze



63.8% leki przeciwhistaminowe



58.1% antybiotyki

Zespół krupu

•

Krup wirusowy (pseudokrup)

•

Zapalenie nadgłośniowe krtani

•

Zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli

•

Bakteryjne zapalenie tchawicy

•

Skurczowe zapalenie krtani

•

Błonicze zapalenie krtani i tchawicy

Nadgłośniowe zapalenie

krtani

•

Chociaż znacząco mniej częste niż inne

choroby zapalne dróg oddechowych, jest

najbardziej poważną i niosącą największe

ryzyko

zgonu

chorobą

•

Najczęściej wywoływane przez

Haemophilus influenzae typu B

•

W krajach gdzie wprowadzono szczepienia

HiB pojawia się bardzo rzadko

•

Występuje u dzieci od 2 do 7 lat, ze

szczytem zachorowań około 3.5 roku życia,

ale może pojawiać się nawet u niemowląt

Objawy kliniczne

•

Nagle, u zdrowego dziecka, pojawiają
się objawy takie jak:

gorączka powyżej

39, silny ból przy połykaniu, ślinotok,

chrypka lub bezgłos oraz narastająca
duszność wdechowa ze stridorem

•

Brak jest kaszlu

•

Dziecko jest blade, poirytowane,
przyjmuje najchętniej pozycję siedzącą z
otwartymi ustami i wysuniętym językiem

Objawy

•

Objawy rozwijają
się bardzo
szybko,
prowadząc do
zagrożenia życia
w ciągu 24 godzin

Badanie laryngoskopowe

•

Czerwona, obrzęknięta
nagłośnia, czasem
formowanie mikroropni

•

Badanie
laryngoskopowe należy
wykonywać jedynie w
warunkach szpitalnych

•

Nie jest ono konieczne
do rozpoznania !

Badanie radiologiczne

Badanie radiologiczne

Objaw kciuka

Leczenie

•

Chorych należy
bezwzględnie
hospitalizować

•

W celu zapewnienia
drożności dróg
oddechowych
wykonuje się
intubację
dotchawiczą lub
tracheotomię

Leczenie

Cefalosporyny III generacji

podawane dożylnie są leczeniem z
wyboru

•

Ceftriakson

50–75 mg/kg/dobę w

jednej dawce

•

Cefotaksym

50–100 mg/kg/dobę w 3-

4

dawkach

Zespół krupu

•

Krup wirusowy (pseudokrup)

•

Zapalenie nadgłośniowe krtani

•

Zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli

•

Bakteryjne zapalenie tchawicy

•

Skurczowe zapalenie krtani

•

Błonicze zapalenie krtani i tchawicy

Zapalenie krtani, tchawicy i

oskrzeli

•

Rozszerzenie się procesu zapalnego

początkowo dotyczącego tylko krtani

•

Występuje najczęściej u dzieci w wieku 2–5

lat, głównie w sezonie zimowym

•

Może przebiegać gwałtownie z dramatycznymi

objawami

•

Początkowo u dziecka występują objawy

pseudokrupu, w miarę szerzenia się zakażenia

dochodzi do pogorszenia stanu klinicznego

•

Narasta duszność, dołączają się zaburzenia

krążenia, kwasica oddechowa

Zapalenie krtani, tchawicy i

oskrzeli

•

Osłuchowo nad płucami stwierdza się
obustronnie furczenia i rzężenia

•

Lepka, gęsta wydzielina włóknikowa wraz
ze zniszczonym nabłonkiem zamyka światło
oskrzeli i jest przyczyną niedrożności krtani

•

W laryngoskopii bezpośredniej:
przekrwienie, obrzęk okolicy
podgłośniowej, strupiasta wydzielina często
zamykająca szparę głośni.

Zespół krupu

•

Krup wirusowy (pseudokrup)

•

Zapalenie nadgłośniowe krtani

•

Zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli

•

Bakteryjne zapalenie tchawicy

•

Skurczowe zapalenie krtani

•

Błonicze zapalenie krtani i tchawicy

Bakteryjne zapalenie

tchawicy

•

Choroba prawdopodobnie powstaje w wyniku

nadkażenia bakteryjnego choroby wirusowej dolnych

dróg oddechowych, najczęściej związanej z wirusem

paragrypy

•

Posiewy zazwyczaj ujawniają: Staphylococcus aureus,

Streptococcus sp. i Haemophilus influenzae

•

Przebieg kliniczny początkowo przypomina krup

wirusowy, ale po kilku dniach dochodzi do

dramatycznego pogorszenia się stanu zdrowia dziecka.

Pojawia się wysoka gorączka i nasilony stridor.

•

Zasadniczą zmianą patologiczną jest obrzęk błony

śluzowej i obecność gęstej, często ropnej wydzieliny

powodujące upośledzenie drożności dróg

oddechowych

Bakteryjne zapalenie

tchawicy

•

W leczeniu stosuje się
antybiotykoterapię szerokowidmową (w
przypadku wykonania endoskopii i
uzyskania materiału – zgodną z
antybiogramem)

•

Przy pojawieniu się objawów
niewydolności oddechowej konieczne
jest wykonanie intubacji dotchawiczej

Zespół krupu

•

Krup wirusowy (pseudokrup)

•

Zapalenie nadgłośniowe krtani

•

Zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli

•

Bakteryjne zapalenie tchawicy

•

Skurczowe zapalenie krtani

•

Błonicze zapalenie krtani i tchawicy

Skurczowe zapalenie krtani

•

Choroba ta prawdopodobnie ma podłoże
alergiczne i u niektórych dzieci także
psychogenne, a czynnikiem wywołującym
objawy są zakażenia wirusowe. Dzieci
bojaźliwe i nadmiernie pobudliwe
wykazują większą skłonność do tej choroby

•

Częstsze występowanie u dzieci z astmą
oskrzelową

•

Najczęściej występuje u dzieci w wieku 1–3
lat

Skurczowe zapalenie krtani

•

Objawy kliniczne przypominają pseudokrup:

dziecko budzi się ze szczekającym kaszlem o
metalicznym brzmieniu, stridorem i objawami
duszności, jest wystraszone i niespokojne.

Temperatura ciała jest na ogół prawidłowa.

•

Po kilku godzinach objawy zwykle ustępują

•

U około 5% dzieci dochodzi do powtarzania
się epizodów choroby, zwykle są to pacjenci z
dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku
atopii

Zespół krupu

•

Krup wirusowy (pseudokrup)

•

Zapalenie nadgłośniowe krtani

•

Zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli

•

Bakteryjne zapalenie tchawicy

•

Skurczowe zapalenie krtani

•

Błonicze zapalenie krtani i tchawicy

Błonicze zapalenie krtani i

tchawicy

•

Błonica występuje na całym świecie, ale ze

względu na powszechne szczepienia

ochronne obecnie jest bardzo rzadko

spotykana w Europie Środkowo-Zachodniej i

USA

•

W przypadku osób nieszczepionych może

mieć bardzo ciężki przebieg i mimo

prawidłowego leczenia 5 do 10% osób umiera

•

Wywoływana jest przez toksyczne szczepy

Corynebacterium diphteriae, rzadziej

Corynebacterium ulcerans

Błonicze zapalenie krtani i

tchawicy

•

Po okresie inkubacji ( 2-4 dni ) bakterie

uwalniają toksynę błoniczą, która powoduje

miejscową martwicę tkanek i wysięk

włóknikowy zmieniający się w szarą błonę

•

Powiększające się błony i obrzęk powodują

obturację dróg oddechowych i stridor,

stopniowo mogą prowadzić do niewydolności

oddechowej

•

Działanie ogólne endotoksyny powoduje

uszkodzenie mięśnia sercowego, układu

bodźcoprzewodzącego serca, zapalenie nerwów

obwodowych oraz martwicę cewek nerkowych

Błonicze zapalenie krtani i

Błonicze zapalenie krtani i

tchawicy

tchawicy

•

Leczenie polega na zabezpieczeniu drogi
oddechowej, podaniu

antytoksyny

oraz

antybiotyków (

penicylina, erytromycyna

)

Diagnostyka różnicowa

zespołu krupu



Obrzęk naczynioruchowy



Oparzenie



Zewnętrzny pierścień naczyniowy



Ciało obce



Wiotkość krtani



Malformacje naczyniowe



Porażenie fałdów głosowych



Nowotwory



Naczyniaki



Ropień zagardłowy



Ropień okołomigdałkowy

Ciało obce

Dziękuję za uwagę