Zarządzanie produkcją

Techniki i procesy 

wytwarzania

 

 

 

Podstawowe techniki (technologie) 
wytwarzania:

• obróbka skrawaniem

• przeróbka plastyczna
• odlewnictwo

• spawalnictwo

• przetwórstwo tworzyw sztucznych
• nakładanie powłok ochronnych i 
dekoracyjnych

 

 

Obróbka skrawaniem - toczenie

 

 

Obróbka skrawaniem - frezowanie

 

 

Odlewnictwo

 

 

Spawalnictwo

 

 

 Techniczne przygotowanie 
produkcji

 ma na celu przygotowanie wszelkich 
działań  związanych z produkcją, a w 
szczególności    wytworzeniem nowego 
wyrobu lub usługi.

W zakres tych działań wchodzi: 
- modernizacja już istniejącej produkcji 
- ciągłe poszukiwanie i ciągła substytucja 
materiałów 
- wprowadzanie nowych technologii 

 

 

Techniczne przygotowanie 
produkcji nie występuje w kilku 
specyficznych przypadkach - przy 
dojrzałej technologii, gdzie 
wszystko jest ustalone już na etapie 
budowania zakładu, w cegielniach, 
w cementowniach itp.

 

 

 

Techniczne

 

przygotowanie 

produkcji:

• Konstrukcyjne przygotowanie 
produkcji 

• Technologiczne przygotowanie 
produkcji

• Organizacyjne przygotowanie 
produkcji

 

 

Efektem prac zarówno konstrukcyjnego 
jak i technologicznego przygotowania 
produkcji jest dokumentacja, która 
może być swoistym produktem 
handlowym (konstrukcja chroniona 
prawem “know how”)

 

 

 

Etapy konstrukcyjnego 
przygotowania produkcji:

 

1. studia wstępne nad konstrukcją 
wyrobu – rynek, moda, perspektyw 
sprzedaży, kierunki postępu 
technicznego w zakresie projektowanego 
wyrobu
2. opracowanie założeń konstrukcyjnych 
– określa się tworzywo, z którego wyrób 
zostanie wyprodukowany, podstawowe 
wymiary, podstawowe właściwości 
eksploatacyjne, dokonuje się porównań z 
parametrami innych wyrobów tego typu, 
sporządza się modele, makiety 

 

 

3. projekt wstępny konstrukcji – zawiera 
opis techniczny poszczególnych części 
wyrobów, zasady działania konstrukcji, 
dane eksploatacyjne konstrukcji 
4. projekt techniczny konstrukcji – 
stanowi uszczegółowienie poprzedniego 
etapu, pewnych modelowych rozwiązań 
w postaci szczegółowych modeli, 
obliczenia wytrzymałościowe, 
specyfikacje cech materiałów użytych 
do produkcji 
5. budowa prototypu i jego badania         
                                                                 
                 6. wykonawczy projekt 
konstrukcji – wynika z poprawek 
wykonanych po doświadczeniach 
zdobytych przy testowaniu prototypu 

 

 

Etapy technologicznego 
przygotowania produkcji:

 

1. opracowanie koncepcji procesu 
technologicznego – od procesów 
metalurgicznych po procesy obróbki 
powierzchniowej pod rygorami efektywności 
czy nowoczesności stosowanej produkcji 
2. ustalanie postaci i właściwości materiałów 
wyjściowych – wiąże się m.in. z rozrastaniem 
rynków materiałowych i z wiedzą o tym jakie 
materiały są dostępne, jakie muszą być 
właściwości zastosowanych materiałów

 

 

 

3. wyznaczenie operacji technologicznych i 
ustalanie kolejności ich wykonywania – podział 
procesu technologicznego na kilka obszernych 
operacji lub na wiele bardzo niewielkich 
fragmentów, mało skomplikowanych cząstek 
procesu. Jeśli zakładamy podział na niewiele 
części to wiąże się to z zatrudnieniem 
wykwalifikowanych pracowników, potrzebne są 
bardziej uniwersalne maszyny, korzyścią jest 
duża elastyczność produkcji, możliwość łatwego 
przestawienia na produkcję innych wyrobów, 
niekorzystna jest jednak niska wydajność. 
Podział na wiele małych etapów daje możliwość 
zatrudniania ludzi o niższych kwalifikacjach, ich 
szkolenie jest krótsze, zaś wydajność wyższa, 
ale elastyczność produkcji jest wtedy 
zdecydowanie mniejsza

 

 

4. wyznaczanie maszyn i urządzeń produkcyjnych – 
należy ustalić maszyny i urządzenia, które dla danego 
procesu produkcyjnego będą spełniały najlepiej swoje 
funkcje, zdecydować o wyborze między maszynami 
wielofunkcyjnymi a maszynami prostymi. Wiąże się to 
z szybkością, dokładnością i elastycznością produkcji 
5. określanie pomocy warsztatowych – dobrze 
dobrane narzędzia ułatwiają wykonanie operacji 
6. opracowanie konstrukcji specjalnych pomocy 
warsztatowych – technologie i ich wykonanie 
7. określanie sposobu wykonania operacji 
technologicznych – podział na operacje drobne lub 
obszerne i określanie sposobu wykonania tych 
operacji. Określanie w jaki sposób pracownik ma 
wykonać powierzone mu zadanie. 
8. określanie kwalifikacji wykonawców – zbyt 
kosztowne jest zatrudnianie pracowników o 
niepotrzebnych kwalifikacjach, należy przy tym 
pamiętać, że niższe kwalifikacje pracowników mogą 
dawać tylko

 

oszczędności pozorne 

9. ustalanie norm zużycia czasu pracy oraz norm 
zużycia materiału

 

 

 

Etapy organizacyjnego 
przygotowania produkcji:

1. produkcyjne przygotowanie produkcji – obejmuje 
przygotowanie stanowisk roboczych, ukształtowanie 
struktur produkcyjnych, przygotowanie środków 
transportu (zewnętrznego i wewnętrznego), 
przygotowanie magazynów i opracowanie planów 
produkcji 
2. zaopatrzeniowe przygotowanie produkcji – 
zawieranie umów z dostawcami 
3. narzędziowe przygotowanie produkcji – zakup 
narzędzi i pomocy warsztatowych 
4. zaszeregowanie pracowników 
5. rynkowe przygotowanie produkcji - reklamy, 
promocje, przygotowanie serwisu 

 

 

Techniczne przygotowanie produkcji jest 
procesem ciągłym

. Ciągłość tych prac jest 

właśnie podstawą i warunkiem wyodrębnienia 
grupy osób i stworzenia zarówno w zarządzie 
jak i w ruchu przedsiębiorstwa specjalnych 
komórek technicznego przygotowania 
produkcji. Im szybszy jest w przedsiębiorstwie 
postęp techniczny tym większego znaczenia 
nabierają zagadnienia technicznego 
przygotowania produkcji. Obecnie wzrasta 
udział pracochłonności prac 
przygotowawczych przy malejącym udziale 
pracochłonności wykonawstwa.

 

 

 

Uzyskanie efektów użytkowych z prac 
wyprzedzających w sferze technicznej 
przygotowania produkcji wymaga spełnienia 
następujących warunków:

- prace wyprzedzające należy prowadzić w 
dłuższym okresie, bez przerwy i 
systematycznie 
- komórki zajmujące się badaniami muszą 
dysponować kadrą o wysokich kwalifikacjach 
zawodowych i dużych ambicjach twórczych 
- konieczne jest systematyczne śledzenie 
przez komórki rozwojowe postępu 
technicznego w kraju i zagranicą 
- konieczne są dobrze wyposażone i 
zorganizowane laboratoria

 

 

 

                               

Technologiczność konstrukcji

Podczas opracowania konstrukcji wyrobu konstruktorzy powinni 
pamiętać o technologiczności konstrukcji tzn. o łatwości, a tym 
samym o trudności seryjnego lub masowego wykonania 
zaprojektowanej produkcji. W przeciwnym wypadku 
przygotowanie konstrukcyjne może być wprawdzie ciekawe, ale 
przy istniejącym poziomie technologicznym w przedsiębiorstwie 
i przy danym wyposażeniu w maszyny i urządzenia niemożliwe 
do wykonania albo byłoby bardzo drogie. Aby zapewnić 
technologiczność konstrukcji, konstruktorzy powinni ściśle 
współdziałać w trakcie opracowania konstrukcji z technologami. 
Właściwie bieżąca współpraca - od studiów wstępnych do 
projektu wykonawczego – ma istotny wpływ na jakość 
konstrukcji i technologii oraz skrócenie czasu technologicznego 
przygotowania produkcji. Zależność technologii wytwarzania od 
typu produkcji powoduje, że przy poszczególnych typach 
wymagane są odmienne cechy konstrukcyjne wyrobów. 
Przygotowując wyrób konstruktorzy muszą więc dysponować 
informacjami o tym, w jakim typie produkcji będzie on 
wytwarzany. Obserwuje się coraz silniejszą tendencję do 
wzmacniania powiązań między konstruktorami i technologami 
przygotowania produkcji a nawet do integracji tych dwóch 
etapów.

 

 

 

Wybór wariantu konstrukcyjno – 
technicznego w tpp 

W przygotowaniu konstrukcyjnym problem sprowadza się do 
stwierdzenia, co będzie przedmiotem produkcji. W przygotowaniu 
technologicznym chodzi o ustalenie sposobu wytwarzania. W 
praktyce te dwa etapy technologicznego przygotowania produkcji 
w pewnej mierze przeprowadza się równolegle. W ten sposób 
skraca się cykl technologicznego przygotowania produkcji. Zbyt 
duża równoległość może jednak podwyższyć koszty 
technologicznego przygotowania produkcji, gdyż zmiany 
wprowadzone w nieukończonej jeszcze konstrukcji powodują 
konieczność poprawienia opracowanej już technologii. Im wyższy 
typ produkcji i formy jej organizacji oraz im wyższe technologiczne 
uzbrojenie pracy, tym większe wymagania stawia się przed 
technologicznym przygotowaniem produkcji. W toku 
projektowania technolog powinien wybrać taki wariant procesu 
technologicznego, który zapewnia wysoką jakość wyrobu przy 
najniższych kosztach. Wiadomo, że zastosowanie określonych 
metod technologicznych może być opłacalne dopiero przy 
odpowiednio dużej skali produkcji. Obserwuje się coraz silniejszą 
tendencję do wzmacniania powiązań między konstrukcyjnym i 
technologicznym przygotowaniem produkcji, a nawet do integracji 
tych dwóch etapów. Dąży się bowiem do stworzenia warunków 
sprzyjających takiemu projektowaniu, w wyniku którego 
otrzymywałoby się wyrób o wysokiej jakości oraz do 
maksymalnego skrócenia cyklu przygotowania. 

 

 

Zapasy w przedsiębiorstwie i ich rodzaje

 

Zapasy produkcyjne to zabezpieczenie w 
materiały i surowce w celu zachowania 
ciągłości produkcji. Wydziela się trzy etapy 
gromadzenia zapasów:
 
- etap przedprodukcyjny - obejmuje sferę 
zaopatrzenia – zapasy obejmują więc materiały 
- etap produkcji – obejmuje cykl produkcyjny – 
zapasy te określa się mianem produkcji w toku 
- etap poprodukcyjny – zapasy wyrobów 
gotowych

 

 

 

Struktura zapasów produkcji w toku

 

W czasie trwania cyklu produkcyjnego powstają pewne zapasy – 
zapewniają one ciągłość produkcji. Znajomość produkcji w toku 
jest konieczna gdyż musimy mieć świadomość, że zapasy te 
oznaczają zamrożenie środków. Musimy zatem mieć ich tyle ile 
trzeba, nigdy nie więcej. Zapasy te zajmują stosunkowo dużo 
powierzchni. Zapasy międzykomórkowe wynikają z 
nierównomiernej pracy poszczególnych komórek przy produkcji i 
montażu wyrobów. Elementy wyrobów w różnych komórkach 
produkcyjnych wytwarzane są ze względów ekonomicznych lub 
organizacyjnych partiami o różnej liczebności. 
Zapasy wewnątrzkomórkowe dzielimy na: 
- zapasy pozacykliczne 
- zapasy cykliczne 
Część zapasów w toku jest na stanowiskach, a część poza nimi. Na 
stanowiskach znajdują się zapasy operacyjne (należące do 
zapasów cyklicznych), a poza nimi zapasy międzyoperacyjne. 
Zapasy międzyoperacyjne obejmują zapasy oczekujące na dalszą 
obróbkę. 
Zapasy obrotowe wynikają z braku synchronizacji między czasami 
wykonania poszczególnych kolejnych operacji oraz ze sposobu 
ułożenia stanowisk i czasu pracy. Ich określenie jest konieczne do 
określenia wielkości powierzchni. Zapas obrotowy rośnie, gdy oba 
stanowiska pracują jednocześnie i spada gdy w pracy pozostaje 
tylko jedno ze współpracujących stanowisk.