Operacje Handlu
Zagranicznego
Przepływy Inwestycji
Bezpośrednich
Operacje Handlu
Zagranicznego
Przepływy Inwestycji
Bezpośrednich
Mobilność kapitału
Mobilność kapitału
Najważniejszymi motywami migracji
kapitału są: zysk oraz
dywersyfikacja ryzyka
Przepływy kapitału wynikają z faktu
różnego wyposażenia
poszczególnych krajów w zasoby
kapitału:
•Kraje, które posiadają go dużo
eksportują
•Kraje, które mają go w deficycie
importują
Obydwie strony wymiany zyskują!
•W kraj będącym eksporterem kapitału
(inwestycji) jego produktywność jest
niska (jest go dużo)
•W kraju będącym importerem
produktywność kapitału jest wysoka
(gdyż jest go mało)
•Eksporter kapitału osiąga wyższe stopy
zwrotu wysyłając swój kapitał do pracy za
granicę (odsetki, dywidendy)
•Importer kapitału zwiększa produkcję
(nowe inwestycje, technologie)
przewyższającą swoją wartością płatności
odsetek od zapożyczonego kapitału
INWESTYCJE ZAGRANICZNE
1. Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne
(BIZ)
- lokaty kapitału w przedsiębiorstwo
zagraniczne w celu uzyskania długotrwałego i
bezpośredniego wpływu na jego działalność.
Wg OECD - BIZ to przedsiębiorstwo, w którym pojedynczy
inwestor zagraniczny kontroluje 10 lub więcej % akcji
zwykłych lub głosów w firmie korporacyjnej, lub posiada
efektywny wpływ na decyzje firmy.
2. Inwestycje Portfelowe
- polegają na
nabywaniu instrumentów finansowych
zagranicznych emitentów, bez udziału w
zarządzaniu podmiotem emitenta.
-w obydwu kategoriach obok zakupu akcji
i udziałów występują również długo i
krótkoterminowe kredyty
INWESTYCJE BEZPOŚREDNIE A
INWESTYCJE PORTFELOWE
- Kontrola nad zainwestowanym kapitałem
i czas trwania,
-W BIZ następuje przemieszczanie przez
granice
zasobów
materialnych,
wiedzy,
technologii, know-how, etc., a więc mają one
większy wpływ na gospodarkę (zatrudnienie,
handel, wydajność)
- BIZ umożliwiają kompleksowe wykorzystanie
zasobów firmy w porównaniu z innymi formami,
-Głównym motywem inwestycji portfelowych jest
dywersyfikacja portfela inwestycyjnego w celu
ograniczenia ryzyka,
•Zwrotne przepływy kapitału mogą
prowadzić do znacznych fluktuacji cen
aktywów i kursów walutowych
•Na ryzyko wystąpienia kryzysu
finansowego najbardziej narażone są tzw.
rynki wschodzące (ang. emerging
markets).
•Niedostosowanie tych rynków do
warunków globalizującej się gospodarki
światowej, przejawiające się brakiem
dostatecznie rozwiniętych systemów
finansowych,
•Nieadekwatna do
zliberalizowanych przepływów
kapitałowych polityka kursowa.
Skutki liberalizacji obrotów kapitałowych
Pozytywne
Negatywne
- lepsza alokacja
kapitału,
- sprawne finansowanie
handlu i inwestycji,
-łagodzenie wahań
koniunkturalnych – risk
sharing
-możliwość dotarcia
do tańszych kredytów,
-przyspieszenie
wzrostu gospodarczego i
poziomu życia
społeczeństwa itp.,
-odwrócenie
sekwencji przyczynowo-
skutkowej – kurs -
handel
- aprecjacja kursu
walutowego
- -zagrożenie dużego
zadłużenia
--przenoszenie się
perturbacji finansowych
- tzw. Zakażanie,
- destabilizacyjny wpływ
na politykę
makroekonomiczną tzw.
„trylemat gospodarki
otwartej”
Kurs walutowy
Kurs walutowy
- wycena z punktu
- wycena z punktu
widzenia podmiotu krajowego
widzenia podmiotu krajowego
-
Cena
Cena
waluty obcej wyrażon
waluty obcej wyrażon
a
a
w walucie
w walucie
krajowej
krajowej
,
,
-
liczb
liczb
a
a
jednostek pieniądza krajowego,
jednostek pieniądza krajowego,
jaką trzeba zapłacić za nabycie
jaką trzeba zapłacić za nabycie
jednostki walutowej innego kraju
jednostki walutowej innego kraju
Metoda europejska - ile złotówek należy
zapłacić za jedno euro, np. 4,3 PLN/EUR.
Aprecjacja - należy przeznaczyć
mniejszą ilość waluty krajowej na
zakup walut obcych, a to oznacza
spadek kursu walutowego - kurs
walutowy spada z 4,0 PLN /EUR do
3,8 PLN /EUR
Deprecjacja, czyli spadek wartości
waluty krajowej oznacza wzrost
kursu walutowego, czyli wzrost
wartości waluty zagranicznej –
kurs walutowy rośnie z 4,0PLN /EUR
do 4,3 PLN /EUR
Metoda anglosaska
- wycena waluty
krajowej z punktu widzenia inwestora
zagranicznego
-cena jednostki waluty krajowej wyrażona
w walucie zagranicznej,
-określa liczbę jednostek pieniądza
zagranicznego przypadającego na
jednostkę pieniądza krajowego,
0,2325 EUR/PLN (wg def. europejskiej
4,3)
3,3
3,8
4,3
4,8
kwi 00 paź 00 kwi 01 paź 01 kwi 02 paź 02 kwi 03 paź 03 kwi 04 paź 04 kwi 05 paź 05 kwi 06
PLN_EUR
+15% (aprecjacja)
-15% (deprecjacja)
Hipotetyczny parytet centralny 1EUR=4,09PLN
Kurs walutowy jest jedną z najważniejszych
kategorii w gospodarce:
W skali makro
– wiąże krajowy poziom cen z
poziomem międzynarodowym – pełni funkcję
cenotwórczą,
W skali mikro
- decyduje o powodzeniu
działalności gospodarczej,
Dla krajowych podmiotów import jest
droższy przy słabej walucie krajowej -
wysokim kursie walutowym – np. 5
PLN/EUR – (importerzy domagają się silnej
waluty)
Przychody z eksportu są mniejsze przy
niskim kursie walutowym, czyli przy
silnej walucie krajowej – 3PLN/EUR
(eksporterzy domagają się słabej waluty)
Załóżmy, że polski eksporter otrzymuje
od niemieckiego nabywcy 1000 EURO:
•Przy kursie równym 5 PLN/EURO jego zysk będzie
równy 5000 PLN
•Przy kursie równym 3 PLN/ EURO jego zysk
będzie równy 3000 PLN
Załóżmy, że polski importer zamierza
wydać 5000 PLN na zakup dóbr w
Niemczech:
•Przy kursie 5 PLN dysponuje 1000 EURO
•Przy kursie 3 PLN dysponuje 1666 EURO
Stopień otwartości gspodarek (Export + Import/2)
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
90,0
100,0
G
re
cj
a
Fr
an
cj
a
W
lo
ch
y
W
lk
B
ry
t
H
is
zp
an
ia
Po
rt
ug
al
ia
N
ie
m
cy
Po
ls
ka
E
U
15
H
ol
an
di
a
Ir
la
nd
ia
1990 1993 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Równowaga na rynku walutowym
E
0
Kurs
walutow
y
S
D
0
Q
0
Popyt,
podaż
Podaż walut
zagranicznych:
Przychody z
eksportu,
zagraniczny popyt
na aktywa krajowe,
etc.
Popyt na waluty
zagraniczne :
Wydatki na
import, krajowy
popyt na aktywa
zagraniczne, etc.
Q
1
E
0
Kurs
walutowy
EURO/PL
N
E
1
D
1
S
D
0
Q
0
Popyt, podaż
Przesunięcie krzywej popytu i podaży a płynny kurs
walutowy
Zwiększona podaż walut
obcych- większy popyt na
złotego – apr. PLN
UWAGA:
Definicja
anglosaska
-
trzeba więcej
walut obcych na
1 PLN
E0= 0,2325
EUR/ 1 PLN
(4,3)
E1= 0,25 (4,0)
Przesunięcie krzywej podaży a stały kurs walutowy
Kurs
waluto
wy
G
2
G
1
Q
b
0
E
0
S
D
Popyt, podaż
Qa
UWAGA: DEFINICJA
ANGLOSASKA
Ruch w kierunku G2 –
aprecjacja - Spadek
k.w.
Ruch w kierunku G1 -
deprecjacja – wzrost
k.w.
Polityka pieniężna w reżimie
sztywnego kursu walutowego:
Załóżmy że Bank Centralny chce się
pozbyć inflacji:
Co robi ?
Podnosi stopy
procentowe !!!!
Co to powoduje ?
Napływ kapitału (walut obcych, czyli popyt na złotego)
W czym tkwi problem ?
Napływ kapitału a stały kurs walutowy
Kurs
waluto
wy
G
2
G
1
Qb
0
E
0
S
D
Popyt, podaż
Qa
UWAGA:
DEFINICJA
ANGLOSASKA
Ruch w kierunku
G1 – deprecjacja
- wzrost k.w.
Ruch w kierunku
G2 - aprecjacja –
spadek k.w.
E
1
Napływ kapitału a stały kurs walutowy
Kurs
waluto
wy
G
2
G
1
Qb
0
E
0
S
D
Popyt, podaż
Qa
DEFINICJA
ANGLOSASKA
Ruch w
kierunku G2 –
aprecjacja -
Ruch w
kierunku G1 -
deprecjacja
kumulacja
rezerw,
b.c. zapewnia
podaż złotego
1.B.C. skupuje waluty,
2.Wprowadza PLN,
3.Działa wbrew sobie, bowiem jego
celem było zmniejszenie podaży
pieniądza,
4.Przy kursie stałym st. % muszą być
= światowym st.%
5.Banki próbują dokonywać
„sterylizacji” napływu kapitału
emitując papiery wartościowe
Odpływ kapitału a stały kurs walutowy
Kurs
waluto
wy
G
2
G
1
Q
1
0
E
0
E
1
S
D
Popyt, podaż
Q
0
S
1
Definicja anglosaska
Odpływ dewiz
Co robią banki centralne gdy
kończą się im rezerwy dewizowe
?
Dokonują dewaluacji kursu walutowego:
Kiedy b.c. obniży wartość złotego z 3 PLN
do 6 PLN będzie potrzebował o połowę
mniej rezerw niż przed dewaluacją
Odpływ kapitału z rynku polskiego 100 mld
PLN:
Przy 3 PLN potrzeba 33 mld USD
Przy 6 – 16,666 mld USD
Gospodarka
w trakcie
pomyślnych
reform
Wysoka
krajowa
stopa zwrotu
od kapitału
Wysokie
krajowe stopy
procentowe
Napływ kap.
zagranicznego
portfelowego
Duże zagraniczne
kredyty
przedsiębiorstw
Przeszacowanie
kursu waluty
krajowej
Narastanie deficytu
obrotów bieżących
Spadek rezerw
dewizowych banku
centralnego
Spadek wiarygodności
kredytowej kraju
KRYZYS WALUTOWY
KRYZYS WALUTOWY
dewaluacja waluty krajowej, załamanie
systemu bankowego, wysoka inflacja,
obniżenie tempa wzrostu
Utrata zaufania
Problemy finansowe
spółek, banków i
gospodarstw
domowych
Spadek wartości
waluty, rosnące
stopy
procentowe,
załamująca się
gospodarka
Stabilizujący wpływ na gospodarki
mają inwestycje bezpośrednie bowiem
są znacznie mniej podatne
na zwrotne przepływy
Sposoby wejścia na rynki zagraniczne
według zaawansowania internacjonalizacji:
•Handel zagraniczny
•Pośrednicy i kooperacja,
•Inwestycje bezpośrednie
- Greenfield investment
- Brownfield – merger &
acquisition
•Bezpośrednie inwestycje są postrzegane jako
najbardziej zaawansowany sposób wejścia na
rynki zagraniczne,
•Inwestycja bezpośrednia umożliwia pełniejsze
wykorzystanie przewagi konkurencyjnej na
danym rynku (jednak wiąże się z większym
ryzykiem).
Korzyści inwestorów
zagranicznych:
• Niższe koszty produktu,
•Poszerzony rynek zbytu,
•Ułatwiony dostęp do klienta,
• Zwiększenie
konkurencyjności własnej oferty
- większa produktywność,
•Ulgi podatkowe.
Motywy inwestycji zagranicznych:
• Dostęp do nowych rynków,
• Dostęp do surowców,
• Zwiększenie efektywności
produkcji,
• Wykorzystanie przewagi
komparatywnej,
• Konieczność obecności na
międzynarodowym rynku
największych graczy.
KORZYŚCI KRAJU PRZYJMUJĄCEGO:
Korzyści ekonomiczne
Większa konkurencja - niższe ceny, większy
wybór,
Możliwość włączenia się do międzynarodowej
sieci powiązań dystrybucyjnych,
Korzyści polityczno – prawne:
Pozytywny sygnał dla środowiska biznesu
międzynarodowego,
Stabilne normy prawne,
Społeczna stabilność,
Podniesienie poziomu usług oferowanych
przez urzędy
wymuszona przez obecność
inwestorów zagranicznych
Korzyści techniczne:
• Transfer technologii, rozwój branż
high – tech, innowacje,
• Wzrost kwalifikacji
pracowników,efekty spillover
Wg klasycznych modeli wzrostu
zależy on od nakładów
czynników produkcji:
Y = f (K AL)
- Stałe przychody skali względem
nakładów,
- Komponent A – tzw. reszta Solowa -
TFP
– reszta Solowa to „miara naszej
niewiedzy o źródłach wzrostu
gospodarczego”
Modele wzrostu endogenicznego
wyjaśniają źródła wzrostu
efektywności:
• Postęp techniczny wynika z szeroko
definiowanego kapitału ludzkiego i
wiedzy,
• Dyfuzji wiedzy sprzyjają takie
mechanizmy jak innowacje, uczenie
poprzez działanie, nakłady na badania i
rozwój, handel międzynarodowy i transfer
technologii,
• Poprzez tzw. efekty zewnętrzne generują
one niemalejące zwroty z kapitału i tym
samym pozytywnie wpływają na
długoterminowy wzrost gospodarczy
Skumulowany napływ FDI jako % PKB
0
20
40
60
80
100
120
140
160
1990
1995
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Skumulowany napływ FDI jako % PKB
0
20
40
60
80
100
120
140
160
1995
2002
2006
Skumulowany odpływ BIZ jako % PKB
0
20
40
60
80
100
120
1990
1995
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Skumulowany odpływ BIZ jako % PKB
0
20
40
60
80
100
120
1995
2002
2006
FDI per capita
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
P
o
la
n
d
G
re
ec
e
It
al
y
C
ze
ch
. R
ep
.
A
u
st
ri
a
P
o
rt
u
g
al
G
er
m
an
y
H
u
n
g
ar
y
S
p
ai
n
F
ra
n
ce
E
st
o
n
ia
F
in
la
n
d
C
yp
ru
s
U
.K
.
S
w
ed
en
D
an
em
ar
k
N
et
h
er
la
n
d
s
Ir
el
an
d
B
el
g
iu
m
1990
1995
2000
2002
2006
FDI jako % inw. krajowych
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
A
U
S
T
R
IA
B
E
L
G
IU
M
B
U
L
G
A
R
IA
C
Y
P
R
U
S
C
Z
E
C
H
R
.
D
E
N
M
A
R
K
E
S
T
O
N
IA
F
IN
L
A
N
D
F
R
A
N
C
E
G
E
R
M
A
N
Y
G
R
E
E
C
E
H
U
N
G
A
R
Y
IR
E
L
A
N
D
IT
A
L
Y
L
A
T
V
IA
L
IT
H
U
A
N
IA
L
U
X
E
M
B
N
E
T
H
E
R
L
A
N
D
S
P
O
L
A
N
D
P
O
R
T
U
G
A
L
R
O
M
A
N
IA
S
L
O
V
A
K
IA
S
L
O
V
E
N
IA
S
P
A
IN
S
W
E
D
E
N
U
S
A
1990
1995
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
FDI jako % inw. krajowych
-80
-60
-40
-20
0
20
40
60
80
100
120
140
1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
F
in
la
n
d
P
o
rt
u
g
al
D
en
m
ar
k
Ita
ly
U
S
A
A
u
st
ri
a
F
ra
n
ce
G
er
m
an
y
S
p
ai
n
S
w
ed
en
U
.K
.
N
et
h
er
la
n
d
s
P
o
la
n
d
C
ze
ch
R
.
L
u
xe
m
b
o
u
rg
B
el
g
iu
m
H
u
n
g
ar
y
Ir
el
an
d
Manufacturing
Services
Turnover in manufacturing and services of
affiliates under foreign control as a
percentage of total turnover - 2003
0
10
20
30
40
50
60
70
P
o
rt
u
g
al
Ita
ly
U
S
A
D
en
m
ar
k
G
er
m
an
y
S
p
ai
n
F
in
la
n
d
A
u
st
ri
a
P
o
la
n
d
U
.K
.
N
et
h
er
la
n
d
s
F
ra
n
ce
C
ze
ch
R
.
B
el
g
iu
m
S
w
ed
en
H
u
n
g
ar
y
L
u
xe
m
b
o
u
rg
Ir
el
an
d
Manufacturing
Services
Employment in manufacturing and services of affiliates
under foreign control - as a percentage of total
employment
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Ja
p
an
G
re
ec
e
P
o
la
n
d
F
in
la
n
d
U
S
A
F
ra
n
ce
G
er
m
an
y
Ita
ly
S
p
ai
n
P
o
rt
u
g
al
S
w
ed
en
N
et
h
er
la
n
d
s
U
.K
.
S
lo
va
k
R
ep
.
C
ze
ch
R
ep
.
H
u
n
g
ar
y
Ir
el
an
d
Share of R&D expenditure in manufacturing of
affiliates under foreign control - as a percentage
of total R&D
expenditure
Przepływy Bezpośrednich Inwestycji
Zagranicznych w Europie
przed i po utworzeniu strefy euro
•W 4 osobowych grupach wybieramy kraj
spośród UE 15,
w którym chcemy przeanalizować przepływy
BIZ,
•Dokonujemy wyboru przewodniczącego
grupy i podziału ról (wg załączonego
programu)
•Wszelkie analizy jakich dokonujemy powinno
obejmować 2 podokresy
•1995-1999
•2000-
1. Zakres geograficzny przepływu BIZ (1995-1999 i
2000-200X
• Skąd pochodzili główni inwestorzy zagraniczni
w danym kraju (inflows and stocks),
• Jakie były główne kierunki inwestycji
zagranicznych wychodzących z danego kraju,
• Czy po utworzeniu strefy euro zwiększyły się
przepływy BIZ wewnątrz tego ugrupowania
(co sugeruje teoria)?
• Czy przyjęcie waluty międzynarodowej
przyczyniło się do większych inwestycji spoza
krajów strefy euro ?
2. Zakres sektorowy przepływu BIZ (1995-1999
i 2000-200X
• Jakie inwestycje najczęściej przyciągał dany
kraj?
• W jakich sektorach realizował inwestycje
poza granicami?
• Czy wprowadzenie euro miało wpływ na
przemiany w zakresie struktury rodzajowej
inwestycji ?
• Jak ocenisz wpływ dokonanych inwestycji dla
konkurencyjności danej gospodarki?
Economic Freedom
Business Freedom,
Trade Freedom,
Fiscal Freedom,
Gov't Size,
Monetary Freedom,
Investment Freedom,
Financial Freedom,
Property Rights,
Freedom from Corruption,
Labor Freedom
3. Identyfikacja przepływu BIZ w danym kraju
(1995-1999 i 2000-200X)
4. Najwięksi inwestorzy zagraniczni w danym
kraju oraz inwestorzy krajowy za granicą. Ocena
znaczenia FDI dla gospodarki
Inward
foreign
direct
investment/GDP
Napływ inwestycji bezpośrednich
jako % PKB (w ujęciu rocznym)
Inward
foreign
direct
investment/gross
fixed
investment
(capital
formation)
Napływające
inwestycje
bezpośrednie jako % krajowych
inwestycji
Stock of inward foreign
direct investment per head
Zakumulowana
wartość
(przypływających)
inwestycji
bezpośrednich per capita (w USD)
Stock of inward foreign
direct investment/GDP -
Zakumulowana
wartość
(przypływających)
inwestycji
zagranicznych jako % PKB
Stock of outward foreign
direct investment/GDP
Zakumulowana
wartość
odpływających inwestycji jako %
PKB
