Model ciśnieniowo-
Model ciśnieniowo-
przepływowy układu
przepływowy układu
wewnątrzczaszkowego
wewnątrzczaszkowego
Model ciśnieniowo-
Model ciśnieniowo-
przepływowy układu
przepływowy układu
wewnątrzczaszkowego
wewnątrzczaszkowego
Płyn mózgowo-rdzeniowy
Płyn mózgowo-rdzeniowy
(PMR)
(PMR)
Płyn mózgowo-rdzeniowy
Płyn mózgowo-rdzeniowy
– przejrzysta, bezbarwna ciecz, która wypełnia
– przejrzysta, bezbarwna ciecz, która wypełnia
przestrzeń podpajęczynówkową, układ komorowy i kanał rdzenia kręgowego.
przestrzeń podpajęczynówkową, układ komorowy i kanał rdzenia kręgowego.
Ilość płynu mózgowo-rdzeniowego w układzie komorowym i
Ilość płynu mózgowo-rdzeniowego w układzie komorowym i
przestrzeni podpajęczynówkowej wynosi ok. 135 ml
przestrzeni podpajęczynówkowej wynosi ok. 135 ml
.
.
Prawidłowy PMR
Prawidłowy PMR
jest bezbarwny, wodnisty.
jest bezbarwny, wodnisty.
Skład:
Skład:
•
92% - woda
92% - woda
•
7% - związki organiczne
7% - związki organiczne
•
1% - związki nieorganiczne
1% - związki nieorganiczne
•
białka (albuminy, globuliny, fibrynogen)
białka (albuminy, globuliny, fibrynogen)
•
kwasy tłuszczowe
kwasy tłuszczowe
•
glukoza
glukoza
•
cholesterol
cholesterol
•
trójglicerydy
trójglicerydy
•
witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K)
witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K)
•
dwutlenek węgla
dwutlenek węgla
•
produkty metabolizmu białek (mocznik, aminokwasy)
produkty metabolizmu białek (mocznik, aminokwasy)
•
produkty metabolizmu hemu (bilirubina oraz urobilinogen)
produkty metabolizmu hemu (bilirubina oraz urobilinogen)
•
sole mineralne (Cl-,K+,Na+)
sole mineralne (Cl-,K+,Na+)
Funkcje
Funkcje
•
amortyzacyjne
amortyzacyjne
•
chroniąc tkankę nerwową mózgu i rdzenia
chroniąc tkankę nerwową mózgu i rdzenia
przed urazami mechanicznymi
przed urazami mechanicznymi
•
wyrównywanie zmian ciśnienia wewnątrz
wyrównywanie zmian ciśnienia wewnątrz
czaszki, które dokonuje się dzięki jego krążeniu
czaszki, które dokonuje się dzięki jego krążeniu
Wymiana i krążenie płynu
Wymiana i krążenie płynu
mózgowo-rdzeniowego
mózgowo-rdzeniowego
•
struktury układu
struktury układu
komorowego
komorowego
•
komory boczne
komory boczne
•
otwory
otwory
międzykomorowe
międzykomorowe
(Monro)
(Monro)
•
komora trzecia
komora trzecia
•
wodociąg mózgu
wodociąg mózgu
•
komora czwarta
komora czwarta
•
otwory komory
otwory komory
czwartej: pośrodkowy
czwartej: pośrodkowy
(Magendiego) i 2
(Magendiego) i 2
boczne (Luschki).
boczne (Luschki).
Ciśnienie PMR
Ciśnienie PMR
•
prawidłowe ciśnienie PMR w pozycji
prawidłowe ciśnienie PMR w pozycji
leżącej wynosi 80 - 200 mm H
leżącej wynosi 80 - 200 mm H
2
2
O.
O.
Odpowiada to zazwyczaj wypływowi
Odpowiada to zazwyczaj wypływowi
cieczy z szybkością 20 - 60
cieczy z szybkością 20 - 60
kropli/min.
kropli/min.
Zaburzenia ciśnienia w
Zaburzenia ciśnienia w
PMR
PMR
Wzrost ciśnienia
Wzrost ciśnienia
- guzy mózgu
- guzy mózgu
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
- zrosty opon mózgowo-rdzeniowych
- zrosty opon mózgowo-rdzeniowych
- ciężkie urazy mózgu
- ciężkie urazy mózgu
- pęknięcia tętniaka mózgu
- pęknięcia tętniaka mózgu
- znaczne niedotlenienie mózgu
- znaczne niedotlenienie mózgu
- dożylny szybki wlew płynów izo- lub
- dożylny szybki wlew płynów izo- lub
hipotonicznych
hipotonicznych
Spadek ciśnienia
Spadek ciśnienia
- znaczne odwodnienie
- znaczne odwodnienie
- wstrząs
- wstrząs
- znaczna hiperwentylacja
- znaczna hiperwentylacja
- hipotermia
- hipotermia
- dożylny szybki wlew płynów hipertonicznych
- dożylny szybki wlew płynów hipertonicznych
Ciśnienie układu
Ciśnienie układu
wewnątrzczaszkowego
wewnątrzczaszkowego
Reguła Monro-Kelliego
Reguła Monro-Kelliego
Ω
Ω
M
M
+
+
Ω
Ω
K
K
+
+
Ω
Ω
PMR
PMR
= const
= const
Ω
Ω
M
M
- objętość mózgu
- objętość mózgu
Ω
Ω
K
K
- ob. krwi mózgowej
- ob. krwi mózgowej
Ω
Ω
PMR
PMR
– ob. PMR
– ob. PMR
ΔΩ
ΔΩ
M
M
+
+
ΔΩ
ΔΩ
K
K
+
+
ΔΩ
ΔΩ
PMR
PMR
= 0
= 0
Różniczkując pierwszy wzór po czasie otrzymujemy
Różniczkując pierwszy wzór po czasie otrzymujemy
Q
Q
M
M
+Q
+Q
K
K
+Q
+Q
PMR
PMR
= 0
= 0
Q
Q
M
M
- szybkość zmiany ob. tkanki mózgowej
- szybkość zmiany ob. tkanki mózgowej
Q
Q
K
K
- szybkość zmiany ob. krwi żylnej i tętniczej zawartej w części mózgowej
- szybkość zmiany ob. krwi żylnej i tętniczej zawartej w części mózgowej
Q
Q
PMR
PMR
– szybkość zmiany ob. PMR
– szybkość zmiany ob. PMR
Objętość PMR nie zmienia się w czasie ponieważ (bilans przepływu płynu
Objętość PMR nie zmienia się w czasie ponieważ (bilans przepływu płynu
PMR)
PMR)
Q
Q
PMR
PMR
= Q
= Q
P
P
– Q
– Q
R
R
=0
=0
Q
Q
P
P
– natężenie wytwarzania PMR
– natężenie wytwarzania PMR
Q
Q
R
R
– resorpcja (wchłanianie zwrotne)
– resorpcja (wchłanianie zwrotne)
Szybkość resorpcji
p – ciśnienie PMR znajdującego się w komorach
p
zs
– ciśnienie w zatoce strzałkowej górnej
R
PMR
– rezystancja resorpcji [mmHg/ml/min]
Prawo Davsona
p
B
=p
zs
+R
PMR
Q
p
Uzupełniony bilans przepływu płynu
Q
Q
PMR
PMR
= Q
= Q
P
P
– Q
– Q
R
R
– Q
– Q
A
A
=0
=0
Q
Q
A
A
– składnik opisujący szybkość gromadzenia PMR
– składnik opisujący szybkość gromadzenia PMR
Natężenie gromadzenia PMR
C(p) - podatność wewnątrzczaszkowa [ml/mmHg]
PMR
ZS
R
R
p
p
Q
dt
dp
p
C
Q
A
)
(
)
(
1
)
(
0
p
p
E
p
C
0
p
p
p
z
dla
const
C
p
p
E
p
C
0
0
)
(
1
)
(
z
p
p
dla
p
PMR
zs
p
PMR
zs
z
Q
R
p
p
dt
dp
C
Q
R
p
p
dt
dp
p
p
E
0
)
(
1
dla
dla
0
p
p
p
z
z
p
p
p
z
– w niektórych pracach ciśnienie to jest interpretowane jako ciśnienie
optymalne [6,7]
p
0
– ciśnienie odniesienia różnie od zera
E – elastywność wewnątrzczaszkowa [ml
-1
]
Zależność opisująca dynamikę zmian ciśnienia PMR
Normalne i patologiczne współczynniki występujące w
Normalne i patologiczne współczynniki występujące w
dynamicznym modelu krążenia PMR (w nawiasach
dynamicznym modelu krążenia PMR (w nawiasach
statystyczne wartości parametrów zależności )
statystyczne wartości parametrów zależności )
Metody leczenia wodogłowia
Metody leczenia wodogłowia
•
Leczenie farmakologiczne
Leczenie farmakologiczne
•
Udrożnienie anatomicznych dróg
Udrożnienie anatomicznych dróg
płynowych
płynowych
•
Neuroendoskopia
Neuroendoskopia
•
Układy zastawek
Układy zastawek
Rodzaje zastawek
Rodzaje zastawek
Zastawka stałociśnieniowa
Zastawka stałociśnieniowa
Zastawka z mechanizmem
Zastawka z mechanizmem
antysyfonowym
antysyfonowym
Zastawki regulowane z
Zastawki regulowane z
zewnątrz
zewnątrz