1
BADANIA NAUKOWE W
ŚWIETLE OBOWIĄZUJĄCEGO
PRAWA
WYKŁAD 27
/Wybrane zagadnienia oraz materiały prezentacji zapożyczone
z wykładu mec. H. Polit/
Zakład Biomechaniki
Wydział Rehabilitacji
Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie
Maj, 2009
1
BADANIA NAUKOWE W
ŚWIETLE OBOWIĄZUJĄCEGO
PRAWA
WYKŁAD 27
/Wybrane zagadnienia oraz materiały prezentacji zapożyczone
z wykładu mec. H. Polit/
Zakład Biomechaniki
Wydział Rehabilitacji
Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie
Maj, 2009
2
Organizacja i finansowanie badań
naukowych w Polsce
Prawo
–
system
norm
prawnych
czyli
abstrakcyjnych ogólnych i jednoznacznych
dyrektyw postępowania, które powstały w
związku z istnieniem i funkcjono-waniem
państwa , zostały ustanowione i uznane przez
organy władzy tego państwa i stosowane pod
groźbą przymusu publicznego
3
Wpływ prawa na metodologię badań
naukowych
Zasada wolnosci badań naukowych
art. 73 Konstytucji RP -Każdemu zapewnia się wolność
badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników
Państwo nie ingeruje w przedmiot i metody badań
naukowych oraz w treści i metody nauczania
Prawo nie reguluje zasad doboru metody badawczej
oraz zakresu jej stosowania
4
Prawo jako czynnik kształtujący granice
badań naukowych
art.39 Konstytucji RP – nikt nie może być poddany
eksperymentom naukowym, w tym medycznym bez
dobrowolnie wyrażonej zgody
art. 38 Konstytucji RP – zasada zapewnienia
każdemu człowiekowi prawnej ochrony życia
art.47 Konstytucji RP -zasada ochrony prawa do
życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego
imienia oraz decydowania o swoim życiu osobistym,
5
Prawo własności intelektualnej –
ochrona wyników badań
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i
prawach pokrewnych ( Dz. U. nr 90/2006 poz. 631- t.j.)-
ochrona utworów
Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 roku- Prawo własności
przemysłowej ( DZ. U. nr 119/2003 poz. 1117-t.j.) - ochrona
wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych ,
znaków towarowych, topografii układów scalonych
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji ( Dz. U. nr 153 /2003 poz.1503) –
ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa
6
Prawo określa sposób organizacji i
finansowania badań naukowych
Konstytucja RP
Ustawa z dnia 8 października 2004 roku – o zasadch
finansowania nauki ( DZ. U. nr 238 poz. 2390 )
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o niektórych formach
wspierania działalności innowacyjnej
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 roku - Prawo o Szkolnictwie
Wyższym ( Dz. U. nr 164 poz. 1365)
7
Prawo określa sposób organizacji i
finansowania badań naukowych
Ustawa z dnia 25 lipca 1985 roku o jednostkach badawczo
rozwojowych ( DZ. U. nr 33/2001 poz.388)
Ustawa z dnia 25 kwietania 1997 roku o Polskiej Akademii Nauk
(Dz. U. nr 75 poz.469),
Rozporzadzenia wykonawcze ,
Akty prawa wewnętrznego - statuty uczelni, instytutów ,
regulaminy
8
Organizacja badań naukowych w Polsce
Badania naukowe w sposób ciągły prowadzą:
podstawowe jednostki organizacyjne szkół wyższych
(wydziały),
placówki naukowe PAN ,
jednostki badawczo - rozwojowe,
międzynarodowe instytuty naukowe,
Polska Akademia Umiejętności
inne jednostki organizacyjne ( centra badawczo –
rozwojowe
)
9
Rodzaje działalności naukowej
badania naukowe podstawowe - prace eksperymentalne lub
teoretyczne podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy o
podstawach zjawisk i obserwowanych faktach , bez nastawienia
na ich praktyczne zastosowanie
badania naukowe przemysłowe – badania mające na celu
zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności celem opracowania
nowych produktów i usług
prace rozwojowe - nabywanie, łączenie i wykorzystywanie
dostępnej wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i
działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do
planowania produkcji oraz tworzenia nowych ulepszonych
produktów
badania własne – badania naukowe lub prace rozwojowe oarz
zadania z nimi związane służące rozwojowi kadry naukowej oraz
specjalności naukowych
10
Rodzaje działalności naukowej
działalność statutowa -realizacja określonych w statucie
jednostki naukowej zadań, związanych z prowadzonymi
przez nią w sposób ciągły badaniami naukowymi lub
pracami rozwojowymi
działalność wspomagająca badania - realizacja zadań,
służacych promocji i zastosowaniom praktycznym nauki, a
także wspierających wzrost innowacyjności
11
Finansowanie badań naukowych w
Polsce
Wydatki na naukę finansowane przez Państwo sa ustalane w
ustawie budżetowej
Środki finansowe są przyznawane przez Ministra Nauki i
Szkolnictwa Wyższego w postaci dotacji lub na podstawie
umowy
Przyznanie dotacji wymaga opinii Rady Nauki
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego ustanawia Krajowy
Program Badań Naukowych i Prac Rozwojowych ,
12
Finansowanie badań naukowych w
Polsce
Krajowy Program Badań Naukowych i Prac Rozwojowych –
strategiczny program zadań badawczych , wymagających
znacznych nakładów i dających wymierzalne efekty .
Realizuje go Narodowe Centrum Badań i Rozwoju .
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju nie prowadzi badań
naukowych w ramach zleconych mu zadań , ale organizuje
badania naukowe poprzez ogłaszanie konkursów na zadania
badawcze , zawieranie umów oraz nadzór nad ich
wykonaniem
13
Finansowanie badań naukowych
Jednostki naukowe i uczelnie otrzymują:
dotacje na prowadzenie działalności statutowej
dotacje na inwestycje służące potrzebom badań
naukowych lub prac rozwojowych
dotacje celowe na realizację zadań i przedsięwzięć w
ustalonym okresie czasu i na ustalonych warunkach
dotacje na rozwój infrastruktury informatycznej
nauki
14
Finansowanie działalności naukowej
Ministrowie kierujący działami administracji rządowej ,
kierownicy urzedów centralnych i Prezes PAN otrzymują
dotację na realizację zadań z zakresu działalności
wspomagającej badania
Minister może podjąc decyzję o sfinansowaniu określonych
przedsięwzięć wyłacznie ze srodków pochodzacych z funduszy
strukturalnych przy zapewnieniu krajowego wkładu publicznego
15
Finansowanie działalności naukowej
Rodzaje działalności naukowej finansowanej przez Ministra
Nauki i Szkolnictwa Wyższego:
strategiczne badania naukowe i prace rozwojowe
zarzadzane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
projekty badawcze, projekty rozwojowe i projekty celowe,
działalność statutową,
inwestycje służace badaniom naukowym i pracom
rozwojowym,
16
Finansowanie projektów
badawczych – obejmuje projekty własne , w tym projekty
habiliatcyjne o tematyce określonej przez wnioskodawcę
oraz projekty promotorskie mające na celu przygotowanie
pracy doktorskiej . Projekty są wyłaniane w drodze konkursu
wniosków , a srodki finansowe przekazane na podstawie
umowy
rozwojowych -projekty realizowane z inicjatywy Ministra lub
jednostki naukowej lub konsorcjum naukowo-
przemysłowego.Środki fiannsowe przekazywane na
podstawie umowy
celowych – finansowanie obejmuje część
17
Finansowanie działalności
wspomagającej badania
sporzadzanie ekspertyz i opini i ocen naukowych
tworzenie , przetwarzanie i upowszechnianie informacji
naukowych
promowanie przedsięwzięc innowacyjnych
środki przyznawane jako dotacja celowa
18
Znaczenie badań naukowych
dla Uczelni
prowadzenie badań naukowych jest podstawowym zadaniem
Uczelni i elementem jej misji,
ma wpływ na charakter Uczelni i poziom kształcenia,
wpływa na rozwój kadry akademickiej i jakość kształcenia,
decyduje o ocenie parametrycznej Uczelni,
kształtuje sytuację finansową szkoły,
19
Organizacja badań naukowych w Uczelni
Nadzór nad działalnością badawczą Uczelni sprawuje rektor
Działalność badawcza w AWF koordynuje Prorektor ds
Nauki i Współpracy z Zagranicą
Działaność badawcza jest realizowana na wydziałach
Działalność badawczą na wydziale nadzoruje dziekan , a
koodynuje prodziekan ds nauki
20
Jednostki wspomagające
badania
Jednostki obsługi lub wspomagania badań naukowych:
Dział Nauki i Wydawnictw AWF
Centralne Laboratorium Badawcze
Centrum Informatyczne
Biblioteka
Inne obiekty w tym Ośrodek Rehabiliatcji
Kompleksowej – niepubliczny zakład opieki zdrowotnej
21
Badania naukowe realizowane zagranicą
Badania naukowe mogą być realizowane zagranicą
Udział w badaniach następuje na koszt skierowanego na
koszt podmiotu przyjmujacego lub na koszt Uczelni
Warunkiem skierowania jest uczestniczenie w badaniach
naukowych w kraju
Warunki i tryb kierwania przez uczelnie zagranicę
pracowników, studentów i doktorantów określa Senat Uczelni.
22
Świadczenia na czas pobytu zagranicą
Uczelnia może przyznać:
zwrot kosztów podróży do miejsca prowadzenia badań
naukowych,
zwrot kosztów polisy ubezpieczeniowej na wypadek
choroby i następstw nieszczęsliwych wypadków ,
zwrot kosztów pomocy naukowych ,
urlop szkoleniowy lub urlop bezpłatny
warunki świadczeń reguluje umowa
23
Rozwój
naukowy
studenta
Prowadzenie badań naukowych nie jest obowiazkiem
studenta
Student może uczestniczyc w badaniach naukowych w
ramach koła naukowego, udziału w pracach naukowo –
badawczych jednostki uczelni lub pracownika naukowego , w
ramach wspłopracy z innymi osrodkami naukowymi lub
akademickim, poprzez publikacje referaty i opracowania,
poprzez udział w konferencjach naukowych
24
Koło naukowe
Uczelniana organizacja studencka tworzona przez studentów
lub studentów i nauczycieli akademickich Uczelni, która
podlega rejestracji przez rektora
Warunkiem założenia koła naukowego jest opracowanie
stautut koła i przedstawienie go rektorowi do zaresjestrowania
Koło naukowe moze otrzymywać środki finansowe niebędne
dla jego funkcjonowania
25
Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego
przyznawane studentom za osiągniecia naukowe i
aktywność naukową
warunkiem jest zaliczenie kolejnego roku studiów , nie
powtarzanie roku studiów w okresie zaliczonych lat studiów
oraz uzyskanie średniej ocen conajmniej 4,0 w skali ocen 5 ,
00
Osiągnięcia naukowe to: praca w kole naukowym , udział w
badaniach naukowych, publikacje, oparcowania, referaty,
udział w konferencjach
kwota do 1700 zł mięsiecznie
26
Działalność naukowa doktoranta
prowadzenie badań naukowych i składanie sprawozdan z
nich jest obowiązkiem doktoranta
praca naukowa jest elementem studiów doktoranckich
doktoranci mają prawo zrzeszania się w kołach naukowych
doktorant moze otrzymywać stypendia: za wyniki w nauce ,
stypendium doktorarnckie , stypendium doktorskie ,
stypendium dla młodych naukowców
27
Rozwój naukowy pracownika uczelni
prowadzenie
badań
naukowych
jest
obowiązkiem
pracownika
uczelni
zatrudnionego
na
stanowisku
naukowo- dydaktycznym: asystenta , adiunkta, profesora
zwyczajnego i nadzwyczajnego
praca naukowa podnosi poziom wykształcenia pracownika
i stabilizuje jego stosunek pracy
pracownik może otrzymywać stypendium habilitacyjne ,
jeśli
przygotowuje
się
do
wszczęcia
przewodu
habiliatcyjnego oraz uczelniane stypendium habilitacyjne
, przeznaczone także na staże zagraniczne
28