Rozwój transportu lotniczego w Polsce

Pojecie transportu lotniczego

Transport lotniczy jest to proces

przemieszczania towarów lub usług drogą

powietrzna. Jest to jedna z najbardziej

dynamicznie rozwijającej się gałęzi

transportu na świecie. Pozwala on na bardzo

szybkie dotarcie do wyznaczonego celu i jest

jedynym z najbezpieczniejszych środków

transportu. Składa się na niego szereg

skomplikowanych operacji nawigacyjnych i

obsługi naziemnej.

Cechy transportu lotniczego

Transport lotniczy jest najprężniej

rozwijającą się gałęzią transportu. Do

głównych jego zalet zaliczmy szybkość w

przemieszczaniu towarów oraz pasażerów.

Dlatego coraz większa ilość podróżujących

wybiera właśnie ten sposób przemieszczania

się. Coraz bardziej cenimy sobie czas, ale i

również komfort podczas podróży, ponieważ

linie lotnicze cechują się coraz to większym

standardem.

Początki lotnictwa na ziemiach

polskich

Początki rozwoju i transportu lotniczego na

ziemiach polskich zabiegły się ze

szczególnym okresem odbudowy

państwowości polskiej i odbudowy jednolitej

struktury gospodarczo- politycznej kraju

porozbiorowego. W 1919 r. Rząd Polski

uczestniczył i przyjął Paryską Konwencję o

Żegludze Powietrznej- pierwszy podstawowy

akt prawny o zasięgu światowym, regulujący

zasady działania transportu lotniczego.

Początki lotnictwa na ziemiach

polskich

Podstawowym impulsem do rozpoczęcia

działań stronę organizacji transportu

lotniczego na terenach Polski była próba

wejścia na polski rynek firm zagranicznych

zajmujących się komunikacją lotniczą. To

pociągnęło za sobą konieczność

wydelegowania odpowiednich osób do

stanowienia odpowiedzialności za ład i

porządek na polskim rynku. Dlatego już w 1923

roku powołano odpowiednią komórkę

zarządzającą czyli Referat Lotnictwa Cywilnego

przy Wydziale IV Pasażerskim Departamentu IV

Ministerstwa Kolei Żelaznych.

Dalszy rozwój polskiego

lotnictwa

W 1925 roku uregulowano przepisy

organizujące ruch lotniczy w Polsce oraz

sprawy związane z bezpieczeństwem ruchu

lotniczego m.in.



służby meteorologiczną i łączności

telegraficzno- telefonicznej;



obsługę ruchu lotniczego czyli personel ruchu

lotniczego w portach lotniczych;



nadzór nad portami lotniczymi- ich utrzymanie

i konserwację;

Dalszy rozwój polskiego

lotnictwa

Zadania nad pilnowaniem

bezpieczeństwa powierzono

odpowiednim terytorialnie Dyrekcjom

Okręgowym Kolei Państwowych, a

terenowym organem władzy lotniczej

stał się Urząd Zawiadowcy Portu

Lotnictwa Cywilnego. Pierwszy pojawił

się na lotnisku w Warszawie, a później

kolejno w Lwowie, Poznaniu, Katowicach,

Wilnie, Bydgoszczy i Gdyni.

Prawo Lotnicze

W 1928 roku wydano pierwsze w historii

Polski rozporządzenie o prawie lotniczym-

Prawo Lotnicze. Dotyczyło one

funkcjonowania przepisów m.in.:



„

dotyczących organizacji żeglugi powietrznej

oraz przepisów bezpieczeństwa i porządku

publicznego”



„

dotyczących przewozu osób, bagażów i

towarów”



„

zakładanie oraz zarząd państwowymi

lotniskami i urządzeniami pomocniczymi,

służącymi do celów żeglugi powietrznej”

Dalszy rozwój polskiego

lotnictwa

Również w 1928 roku powołano do życia

Wydział Lotnictwa Cywilnego przy

Ministerstwie komunikacji. W tym roku

również nie zostały przedłużone

zezwolenia dla prywatnych

przedsiębiorców świadczącym usługi

lotnicze takim jak Aerolot czy Aero, tym

samym powstaje w tym roku

przedsiębiorstwo państwowe Polskie

Linie Lotnicze LOT

Kolejne lata

W Polsce powojennej transport lotniczy

stanowił bardzo ważny element

komunikacyjny. Pierwsze połączenia

uruchomiono między Warszawą, Łodzią,

Krakowem, Rzeszowem i Lublinem już

30 marca 1945 roku. Powołano niemal

że od razu 11 departamentów w tym

między innymi Departament Lotnictwa

Cywilnego które miały usprawnić ruch

lotniczy.

Kolejne lata

W 1950 roku ustalono miejsca (odcinki)

przelotu granic lądowych i morskich dla wlotu i

wylotu komunikacyjnych statków powietrznych.

Punkty te stały się wytycznymi ustalenia

korytarzy powietrznych dla ruchu lotniczego.

Departament Lotnictwa Cywilnego został

zastąpiony Zarządem Lotnictw Cywilnego o

ograniczonych kompetencjach. Tego roku

również wprowadzono zasady ustalania opłat

za korzystanie z lotnisk i portów lotniczych.

Kolejne lata

W 1962 roku wprowadzono nowe Prawo Lotnicze

zastępujące poprzednie, które uwzględniało

regulacje konwencji chicagowskiej. Przystąpiono

również do umowy EAPT (Jedinij Awiacjonnyj

Pasżirskij Tarif) ustalający obniżone taryfy w

przewozach pomiędzy krajami Rady Wzajemnej

Pomocy Gopodarczej oraz obejmowała ona

również wzajemne opłaty za obsługę naziemną

samolotów krajów członkowskich. Taryfy te

utrzymały się do końca istnienia RWPG.

Upadek Systemu

Od grudnia 1981 roku zaczęto

wprowadzać ograniczenia dla ruchu

lotniczego w przestrzeni powietrznej

kraju z wyjątkiem lotów tranzytowych i

sanitarnych. Wprowadzono nadzór nad

działalnością wszystkich służb ruchu

lotniczego. Ruch lotniczy oraz pracę

służb wznowiono dopiero w 1983 roku.

Kolejne lata

W 1996 roku Minister Transportu i Gospodarki

Morskiej w porozumieniu z Ministrem Obrony

Narodowej powołał Zespół do Zorganizowania

Jednolitego Systemu Zarządzania Ruchem

Lotniczym. Zapoczątkowało to również prace

nad całościowym uregulowaniem spraw

lotnictw, w tym prawa lotniczego. W 2002 roku

uchwalono nowe Prawo Lotnicze, które zmieniło

całkowicie strukturę organizacyjną lotnictwa

cywilnego w Polsce. W miejsce poprzednich

formacji utworzono Urząd Lotnictwa Cywilnego.

Dziś

Transport lotniczy stanowi jedną z największych i

najszybciej rozwijających się gałęzi światowego

transportu. Drogą powietrzną na świcie przewozi się

około 40 % światowego transportu. W skład

europejskiej sieci portów lotniczych wchodzi 370 lotnisk

z 63 stanowią porty międzynarodowe, 102 krajowe i

214 regionalne. Przewozy lotnicze są źródłem ponad 70

milionów euro rocznego dochodu Unii Europejskiej oraz

zapewniają ponad 500 tysięcy miejsc pracy. Przewozy

pasażerskie w lotnictwie generują rocznie 318 milionów

dolarów przychodu. W tym sektorze operuje również

około 700 przewoźników lotniczych, którzy łącznie

przewieźli 1,7 miliarda pasażerów.

Dziś

W 2005 roku w Polsce drogą powietrzną

przewieziono 4 637 098 pasażerów co

stanowiło 0,4 % udziału transportu lotniczego

w transporcie pasażerskim na rynku ogółem.

Połączenia z polskich portów lotniczych

odbywały się na 107 trasach. Dziesięć z nich

stanowiły połączenia krajowe, pozostałe są to

trasy międzynarodowe. Łączna długość tras

wynosiła 146 804 km. Komunikacja lotnicza w

Polsce opierała się na regularnych połączeniach

z 34 krajami w tym 77 miastami. Liczba tan

nadal wzrasta. Otwieranych jest coraz więcej

połączeń.

Dziś

Jak podaje Urząd Lotnictwa cywilnego polskie

lotniska obsłużyły w 2006 roku ponad 6,3

miliona pasażerów co da na o 80 % więcej niż w

roku 2004 a już w 2010 roku Polskie pory

lotnicze obsłużyły 20 466 876 pasażerów. Urząd

Lotnictwa Cywilnego według swoich szerokich

analiz przewiduje, iż w ciągu najbliższych lat

będziemy obserwować dalszy rozwój tej gałęzi

transportu. Prognozowany rozwój rynku sprawi,

że w 2030 roku liczba odprawianych pasażerów

może przekroczyć nawet 63 miliony osób.

Dziś

Otwarcie rynku dla usług lotniczych

zaowocowało wielkimi zmianami, które w

głównej mierze przyczyniły się do utraty

rynku przez PPL LOT S.A. Pojawił się rynek

polegający głównie na agresywnej

konkurencji, w którym znaczną przewagę

przejęli przewoźnicy nisko kosztowi.

Tradycyjne linie lotnicze tracą klientów

głównie na trasach krótszych, europejskich.

Dzis

W 2010 roku jak podaje Urząd Lotnictwa Cywilnego polskie

lotniska obsłużyły 17 360 096 pasażerów, z czego jedynie 29 %

stanowili przewoźnicy polscy. W pierwszej dziesiątce

przewoźników operujących na polskim rynku znalazło się również

wielu przewoźników nisko kosztowych takich jak Wizzair, Ryanair,

EasyJet, Aer Lingus. W latach wcześniejszych również pojawiło się

wielu nieistniejących już na rynku np. Centralwings, Sky Europe.

W ostatnich latach obserwujemy nie tylko rozwój wśród

usługodawców lotniczych, ale również możemy zauważyć

rozbudowy regionalnych portów lotniczych. Rozpoczęły one

prężnie walczyć o klientów oraz pozycję na rynku. Nadal

największy udział w rynku posiada Port Lotniczy im. Fryderyka

Chopina w Warszawie natomiast można zaobserwować zmiany w

ruchu pasażerskim i towarowym w polskich portach regionalnych.

Na postawie danych udostępnionych przez Urząd Lotnictwa

Cywilnego dużym zainteresowaniem cieszą się lotniska w

Krakowie, Katowicach oraz Wrocławiu, które kolejno w 2010 roku

obsłużyły 2 839 124, 2 366 410 oraz 1 598 533.

Nazwa portu

2010

2009

2008

dynamika

2010/2

00
9

2010/2

00
8

Warszawa Okęcie

8 666

55
2

8 278

74
7

9 436

95
8

4,7 %

-8,2%

Kraków Balice

2 839

12
4

2 658

84
1

2 897

07
1

6,8%

-2,0%

Katowice

Pyrzowice

2 366

41
0

2 301

16
1

2 402

33
8

2,8%

-1,5%

Wrocław

Starachowice

1 598

53
3

1 324

48
3

1 477

90
1

20,7%

8,2%

Poznań Ławica

1 383

65
6

1 235

94
2

1 256

06
4

12,0%

10,2%

Łódź Lublinek

413

39
2

312

19
7

341

78
8

32,4 %

20,9%

Gdańsk

Rębiechowo

2 208

81
9

1 890

25
3

1 930

51
3

16,9%

14,4%

Szczecin Goleniów

268

56
3

276

58
2

293

88
4

-2,9%

-8,6%

Bydgoszcz

Szwederowo

266

48
0

264

52
9

266

98
2

0,7%

-0,2%

Rzeszów Jasionka

451

72
0

380

71
1

320

11
5

18,7%

41,1%

Zielona

Góra

Babimost

3 628

2 813

5 237

28,9%

-30,7%

Suma

20 466

87
6

18 926

52
9

20 628

85
1

8,1%

-0,8%

Dziś

Już w 2006 roku korzystna dla portów lotniczych

koniunktura oraz równie dobre prognozy spowodowały,

że władze portów lotniczych postanowiły inwestować w

infrastrukturę lotniskową, mającą na celu zwiększenie

przepustowości pasażerów i towarów poprzez budowę

nowych terminali oraz infrastrukturę nawigacyjną

związaną ze zwiększeniem ruchy lotniczego. Dlatego też

w ostatnich latach obserwujemy coraz większy wzrost

poszczególnych lotnisk regionalnych. Dobrym

przykładem może być tutaj otwarcie nowego, drugiego

terminala w Międzynarodowym Porcie Lotniczym

Katowice- Pyrzowice w lipcu 2007 roku. Spowodowało to,

że między 2006 a 2008 rokiem liczba pasażerów wrosła

o prawie 100 tys.

Biblografia



Łaciński P. Wodniak B., Tranzyt europejski

wyzwaniem dla Polski, Wydawnictwo Wyższej

Szkoły Cła i Logistyki, Warszawa 2007



Malarski M., Inżynieria ruch lotniczego,

Oficyna Wydawnicza Politechniki

Warszawskiej, Warszawa 2006



Statystyki i analizy rynku transportu

lotniczego, [on line], 23.11.2011,

http://www.ulc.gov.pl/index.php?

option=com_content&task=view&id=324&Ite

mid=466

Document Outline