background image

 

 

Zaburzenia 
seksualne i 
tożsamości płciowej

Dysfunkcje seksualne
Parafilie 
Zaburzenia tożsamości płciowej

                                                            

                                                            

                                                            

J.M. Rakowska  

background image

 

 

Dysfunkcje seksualne 
kryteria diagnostyczne

A. Stałe lub nawracające zaburzenia reakcji seksualnych albo ból 

podczas stosunku. 

B. Powoduje cierpienie lub trudności interpersonalne
Cykl reakcji seksualnych 
1. Popęd 
= pragnienie seksu  
2. Podniecenie = doznanie przyjemności i fizjologiczne zmiany:  u mężczyzny 

erekcja, u kobiety przekrwienie w miednicy i nawilżenie pochwy; 

3. Orgazm = szczyt przyjemnych doznań, uwolnienie napięcia, rytmiczne 

skurcze mięśni, u mężczyzny wytrysk nasienia, u kobiety skurcze pochwy 

4. Relaks mięśni 

background image

 

 

 Dysfunkcje seksualne –zaburzenia reakcji seksualnych

ZABURZENIA POPĘDU
Słaby popęd - brak chęci do aktywności seksualnej i brak fantazji seksualnych 
Awersja do aktywności seksualnej - unikanie kontaktu  seksualnego (lęk lub 

obrzydzenie).

ZABURZENIA PODNIECENIA 
Zaburzenia podniecenia u kobiet - niezdolność do uzyskania lub utrzymania do 

końca aktu seksualnego reakcji nawilżenia pochwy i przekrwienia w miednicy. 

■Zaburzenia erekcji u mężczyzn - niezdolność do uzyskania lub utrzymania do 

końca aktu seksualnego erekcji.  

Występuje u 7% mężczyzn w wieku 18-29 lat; u 9% - 30-39 lat; 11% - 40-49lat; 18% - 50-

59. 

ZABURZENIA ORGAZMU 
■ Zaburzenia orgazmu u kobiet - niezdolność doznania orgazmu  
■ Zaburzenia orgazmu u mężczyzn - brak wytrysku nasienia  
■ Przedwczesny wytrysk - przedwczesny wytrysk nasienia w ocenie partnera   
DIAGNOZA RÓŻNICOWA - Nie stawia się tych diagnoz, jeśli zaburzenie lepiej 

wyjaśniaja występowanie zaburzenia depresyjnego, zespołu stresu 

pourazowego, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego.  

 

  

background image

 

 

Dysfunkcje seksualne -ból

■ Dyspareunia - ból w geniataliach w trakcie stosunku lub po 

stosunku  u kobiet i u mężczyzn 

Przebieg chroniczny 20 % kobiet doznaje bólu w czasie stosunku 

(Heiman i LoPiccolo 1988) 

■ Pochwica u kobiet - mimowolny skurcz mięśni pochwy 

uniemożliwiajacy stosunek

Przebieg chroniczny 1 % kobiet cierpi na pochwicę (Heiman i 

LoPiccolo 1988) 

DIAGNOZA RÓŻNICOWA - Nie stawia się tych diagnoz, jeśli 

zaburzenie lepiej wyjaśnia występowanie zaburzenia 

somatyzacyjnego.  

background image

 

 

Dysfunkcje seksualne 
Przebieg, zakres i etiologia 

Przebieg i zakres dysfunkcji  
1. Trwa cale życie albo występuje po okresie normalnego 

funkcjonowania 

2. Zgeneralizowana na wszystkie sytuacje albo wybiórcza w reakcji 

na pewnego partnera lub pewną stymulację 

Etiologia
1.Na skutek czynników psychologicznych 
2.Na skutek czynników psychologicznych + medycznego 

stanu lub użycia środków chemicznych.  

3. Na skutek medycznego stanu lub użycia środków 

chemicznych np. efekt uboczny leków – 

przeciwdepresyjnych, przeciwlękowych, neuroleptyków , 

używania środków psychoaktywnych . 

Np. zaburzenia neurologiczne, hormonalne, metaboliczne wpływają 

na fizjologiczne substraty popędu.  

background image

 

 

Dysfunkcje seksualne – zaburzenia erekcji u 
mężczyzn 
Etiologia – stan somatyczny lub psychologiczny  

■ Przyczyny somatyczne - wysokie ciśnienie krwi;  długoterminowe efekty używania 

alkoholu, heroiny, marihuany lub papierosów. 

■ Psychoanaliza = nierozwiązane przywiązanie do rodziców.   
Zatrzymanie rozwoju w stadium  edypalnym powoduje lęk przed kastracją, cudzołóstwem, 

niepewność tożsamości seksualnej, ukryte tendencje homoseksualne, lęk przed 

impulsami agresywnymi (Jenssen 1985) 

■ Teoria uczenia się 
(1) uwarunkowany lęk na doświadczenia seksualne (przed porażką i 

upokorzeniem)  - Na skutek urazów seksualnych w dzieciństwie lub w życiu dorosłym 

mężczyzna odczuwa lęk . 

-Obserwuje siebie, sprawdzając, czy dobrze działa i odrywa uwagę od wzbudzających 

podniecenie bodźców i traci erekcję (Bankroft 1999). 

-Wymaganie aktywności seksualnej, powoduje  zmniejszenie podniecenia i bodźce nie-

seksualne go rozpraszają (Cranston-Cuebas i Barlow1990). 

(2) Brak umiejętności porozumienia się z partnerką - Brak stymulacji ze strony 

partnerki i słaba komunikacja z partnerką, brak intymności z partnerką, konflikty w 

relacji. 

■ Teoria poznawcza Przekonania źródłem lęku. „Erekcja powinna wystąpić zawsze 

gdy ma się kontakt z kobietą”. Gdy nie osiąga się ideału, wtedy powstaje lęk przed 

porażką , i zmniejszenie zainteresowania partnerką (Zilbergeld1992).   

 

background image

 

 

Dysfunkcje seksualne –Pochwica 
Etiologia   
teoria uczenia się i psychoanaliza

Teoria uczenia się – Lęk powstaje w reakcji na faktyczne lub wyobrażone 

negatywne doświadczenia związane z penetracją pochwy. Lęk powoduje 

pobudzenie układu sympatycznego, czego rezultatem jest mimowolny 

skurcz mięśni pochwy.

Badanie - (Ward i Ogden 1994).
Lęk nabyty przez naśladowanie = matka boi się stosunku i córka uczy się 

reakcji lękiem.    

■ Lęk uwarunkowany =  doświadczenie seksualne bolesne i pamięć bólu 

wywołuje lęk. (trzy czwarte w badanej próbie) 

■ Lek przed karą związany z poczuciem winy = przekonanie, że seks jest 

zły np. na skutek religijnych przekonań lub urazu w dzieciństwie.

Psychoanaliza - Regresja lub fiksacja na edypalnym lub 

przededypalnych stadiach rozwoju psychoseksualnego

- Kobieta jest przywiązana do ojca i nie może przenieść energii libidinalnej z 

ojca na partnera. 

- Albo pozostaje w stanie fiksacji na przywiązaniu do matki i ma słabą 

prognozę wyleczenia (Abraham 1956).

background image

 

 

Trening umiejętności seksualnych 
terapia behawioralna - Mastres i Johnson

1. Stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które budzą 

1. Stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które budzą 

lęk. 

lęk. 

program ćwiczeń realizowanych przez parę w warunkach domowych  

a) partnerzy sprawiają sobie wzajemnie przyjemność, dotykając przy 

a) partnerzy sprawiają sobie wzajemnie przyjemność, dotykając przy 

zakazie stymulacji genitalnej i odbywania stosunku; 

zakazie stymulacji genitalnej i odbywania stosunku; 

b) sprawiają sobie nawzajem przyjemność w obszarach genitalnych; 

b) sprawiają sobie nawzajem przyjemność w obszarach genitalnych; 

c) odbywają stosunek. 

c) odbywają stosunek. 

2.Uczenie się umiejętności: 

2.Uczenie się umiejętności: 
poradnictwo dotyczące  interakcji seksualnej pary małżeńskiej 

- komunikowania potrzeb seksualnych partnerowi 

- komunikowania potrzeb seksualnych partnerowi 

- rozwiązania trudności i nieporozumień w interakcjach seksualnych 

- rozwiązania trudności i nieporozumień w interakcjach seksualnych 

Np. uczenie, że zadawanie pytań o nasilenie podniecenia lub presja w 

Np. uczenie, że zadawanie pytań o nasilenie podniecenia lub presja w 

celu zwiększenia sprawności stanowią przeszkodę w osiągnięciu 

celu zwiększenia sprawności stanowią przeszkodę w osiągnięciu 

przyjemności. 

przyjemności. 

background image

 

 

Pierwotne  i wtórne zaburzenia orgazmu u kobiet 
Trening umiejętności seksualnych z udziałem partnera  

Badanie 1
■Kobiety poddane treningowi umiejętności seksualnych uzyskały porawę 

większą niż kobiety poddane treningowi komunikacji, w zakresie wielkości 

przyjemnosci  +czestoliwości doznawania orgazmu 

badanie kontrolne po 6 miesiącach od zakończenia leczenia pacjentki poddane 

treningowi  umiejętności seksualnych utrzymały korzyści z leczenia Everaerd i Dekker 

(1981). 

■ Wzrost satysfakcji mężczyzn uczestniczących w terapii z interakcji 

seksualnychpodczas gdy trening komunikacji miał wpływ negatywny na 

zadowolenie mężczyzn uczestniczących w terapii  

Badanie 2  
Kobiety poddane treningowi umiejętności seksualnych odniosły porównywalne 

korzyści jak kobiety poddane jego komponentom (1)  praktykowanie z 

pomocą partnera lub (2) poradnictwo dla kobiety i partnera (Mathews i in. 

1976b). Przewaga termingu, ale różnica nie była istotna statystycznie. 

Badanie 3 – 
Negatywna korelacja między przystosowaniem małżeńskim i efektami terapii  

(Hawton i Catalan 1986) słabsze efekty osiągały pary, które przed rozpoczęciem 

leczenia charakteryzowaly się wysokim poziomem konfliktów małżeńskich, małżeńską 

separacją w przeszłości, niską motywacją do uczestnictwa w leczeniu mężczyzn jako 

partnerów seksualnych, słabym podporządkowaniem się rezimowi wykonywania 

ćwiczeń w domu. 

background image

 

 

Wtórne zaburzenia orgazmu i popędu u kobiet
+konflikty małżeńskie 
Trening umiejętności seksualnych z  małżeńską terapią 
behawioralną   

Badanie 1. 
Małżeńska terapia + trening umiejetnosci seksualnych = Większa 

redukcja problemów w interakcji seksualnej, większe  odczuwanie 

pożądania u kobiet niż w grupie poddanej samemu treningowi 

umiejętności seksualnych  

Równe efekty w zakresie zwiększenia odczuwania przyjemności u 

kobiet podczas stosunku. 

Badanie kontrolne trzy miesiące od zakończenia leczenia - rezultaty utrzymały 

się (Zimmer 1987). 

Badanie 2 
Kobiety leczone z udziałem partnera osiągnęły lepsze rezultaty w 

zakresie zwiększenia pożądania i satysfakcji niż kobiety leczone 

bez partnerow. (Hurlbert, White , Powell i Apt, (1993). 

 Badanie 3 
Sama małżeńska terapia behawioralna – brak poprawy w zakresie 

dysfunkcji seksualnej (MacFee i Johnson 1995) Porównanie z brakiem 

oddziaływania. 

background image

 

 

Trening umiejętności seksualnych z udziałem partnerki
zaburzenia erekcji u mężczyzn 

Badanie 1. 
►70% par pozytywne efekty 
(Hawton 1992).   

Skuteczność zależy od komunikacji z partnerką.
Uczenie komunikacji małżeńskiej w sprawach dominacji, intymności,  zaufania, 

utraty atrakcyjności seksualnej (Rosen 2001). 

Badanie 2 i 3  - brak poprawy 
Liczba mężczyzn, którzy osiągnęli sprawność w zakresie erekcji była większa w grupie 

nieleczonej niż w grupie poddanej treningowi umiejętności seksualnych Ansari (1876) . 

Tylko 1 na 20 miar użytych do pomiaru efektów leczenia wykazywała różnicę między 

grupami treningu umiejętności seksualnych i treningu relaksacji i komunikacji 

Crowego, Gillana i Golomboka, 1981).  

Studium przypadku - Psychoanaliza dysfunkcji erekcji
Leczenie polegało na poradzeniu sobie z relacją z ojcem, bez zajmowania się funkcją 

seksualną.

Pozostał w fazie edypalnego konfliktu. Miał trudność w stworzeniu emocjonalnej i 

seksualnej relacji z kobietą. 

Matka skarżyła się do syna na ojca. Ojciec pobił matkę za to. Syn bał się, że ojciec pobije i 

jego. Zarazem chciał bronić matki i nie chciał narazić się ojcu . 

background image

 

 

trening masturbacji z udziałem partnera 

trening masturbacji z udziałem partnera 

seksualnego

seksualnego

behawioralna   

behawioralna   

1. Edukacja na temat reakcji ciała na stymulację seksualną .  

1. Edukacja na temat reakcji ciała na stymulację seksualną .  

2. Ćwiczenia doznawania przyjemności zmysłowej. 

2. Ćwiczenia doznawania przyjemności zmysłowej. 

 

 

poznawanie własnego ciała; 

poznawanie własnego ciała; 

fantazje i wyobrażenia seksualne; 

fantazje i wyobrażenia seksualne; 

 

 

doznawanie przyjemności przez masturbację; 

doznawanie przyjemności przez masturbację; 

 

 

doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera

doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera

z wyłączeniem obszarów genitalnych; 

z wyłączeniem obszarów genitalnych; 

 

 

doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera w 

doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera w 

obszarach genitalnych.

obszarach genitalnych.

background image

 

 

Trening masturbacji z udziałem partnera
Pierwotne zaburzenia orgazmu u kobiet 

Badanie1 Lepsze efekty treningu masturbacji niż treningu doznań zmysłowych z udzielaniem 

wsparcia(Riley i Riley 1978) 

85% pacjentek w grupie  eksperymentalnej osiągało orgazm podczas stosunku w 75% 

przypadków i 47% w grupie kontrolnej. 

90% kobiet w grupie  eksperymentalnej osiągało orgazm i 53% w grupie kontrolnej. 
Badanie kontrolne przeprowadzone po 12 miesiącach od zakończenia leczenia ukazało, że efekty leczenia 

utrzymały się 

Badanie 2 
■ W grupie leczonej bez partnerów zwiększyła się liczba partnerów, u których wystąpiła  

dysfunkcja erekcji.    

W grupie złożonej z par dysfunkcja erekcji u partnerów wspomagających terapię żon mieściła 

się w ramach normy (10%). 

■Brak rożnic w zakresie poprawy w osiąganiu orgazmu przez pacjentki leczone z udziałem 

partnera i bez partnera. 

91% kobiet z obu grup osiągało orgazm przez samostymulację. 
Ersner–Hershfield i Kopel (1979)
Badanie kontrolne przeprowadzone po 10 tygodniach od zakończenia leczenia pokazało, że 82 % 

pacjentek z obu grup osiągało orgazm. 

Negatywne konsekwencje terapii kobiet bez udziału partnerów w postaci zwiększenia 

dysfunkcji erekcji u partnerów utrzymały się. Pacjentki z grupy złożonej z par relacjonowały 

więcej satysfakcji z powodu częstotliwości doznawania orgazmu,  obydwoje partnerzy z tej grupy 

relacjonowali, że doświadczają więcej przyjemności z aktywności seksualnej w parze, czego nie 

odnotowano w grupie złożonej z samych kobiet.

background image

 

 

Terapia dysfunkcji seksualnych 
zaburzenia erekcji u mężczyzn 
farmakologia  

►Lek Sildenafil - Viagra działa na mięśnie gładkie w penisie. Zawiera 

enzym, który powoduje relaksację mięśni gładkich. I utrzymuje erekcję. 

Działanie = Wzmacnia rekcję na stymulację
70 % mężczyzn leczonych Viagrą i 22% - placebo relacjonuje poprawę 

jakości i częstości erekcji. Skuteczność potwierdzona w badaniach 

(Goldstein, 1998). 

Objawy uboczne = ból głowy, wypieki na twarzy, zaburzenia żołądkowe, 

zmiana w widzeniu kolorów (działanie na mięśnie gładkie w innych partiach 

ciała). 

 
 

background image

 

 

Terapia dysfunkcji seksualnych 
pochwica  
systematyczna desensytyzacja     

■ Technika - dotykanie ciała stopniowo dochodząc do dotykania 

genitaliów 

Częściej stosowana metoda 
■Relaksacja + wkładanie do pochwy rozszerzacza, co stopniowo 

rozszerza jej wielkość. 

Aż do momentu, kiedy wkładanie go nie wywołuje mimowolnego 

skurczu. 

Kilka godzin w nocy trzymanie go  w pochwie. 
■Skuteczność potwierdzona w badaniu 29 kobiet wyleczonych z 

sukcesem (Mastres i Johnson 1970).   

background image

 

 

terapia dysfunkcji seksualnych    
behawioralna  terapia 
skuteczność oceniona na podstawie studiów 
przypadku 

Jeśli dysfunkcje są wynikiem uwarunkowanego lęku na 

Jeśli dysfunkcje są wynikiem uwarunkowanego lęku na 

doświadczenia seksualne (czyli lęku fobicznego i reakcji unikania)  

doświadczenia seksualne (czyli lęku fobicznego i reakcji unikania)  

stosuje się stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które budzą 

stosuje się stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które budzą 

lęk: 

lęk: 

■ 

■ 

w wyobraźni  

w wyobraźni  

■ 

■ 

za pomocą oglądania materiału zarejestrowanego na taśmie video. 

za pomocą oglądania materiału zarejestrowanego na taśmie video. 

 

 

Jeśli te dysfunkcje są wynikiem braku umiejętności seksualnych 

Jeśli te dysfunkcje są wynikiem braku umiejętności seksualnych 

stosuje się   

stosuje się   

■ 

■ 

uczenie 

uczenie 

komunikacji, aby komunikować potrzeby seksualne wprost  

komunikacji, aby komunikować potrzeby seksualne wprost  

 

 

edukację na temat reakcji seksualnych kobiety i mężczyzny i technik 

edukację na temat reakcji seksualnych kobiety i mężczyzny i technik 

zwiększających doznawanie przyjemności. 

zwiększających doznawanie przyjemności. 

background image

 

 

Parafilie
kryteria diagnostyczne  

A. Trwające ponad 6 miesięcy, stałe lub nawracające 

reagowanie podnieceniem, fantazjami lub zachowaniami 

seksualnymi na przedmioty, osoby lub sytuacje, które 

społeczeństwo uznaje za nieodpowiednie jako bodziec 

seksualny.  

BTen sposób reagowania powoduje  cierpienie lub upośledza 

funkcjonowanie.

Występuje częściej u mężczyzn.  

 

 

U niektórych te przedmioty osoby lub sytuacje są konieczne 

do doznania orgazmu.  

background image

 

 

Parafilie typy

■ Pedofilia - Stałe i intensywne impulsy seksualne lub fantazje o aktywności 

seksualnej i działanie na ich podstawie, które dotyczy dziecka w wieku 13-lat lub 

młodszego.  

Pedofil ma co najmniej 16 lat i jest przynajmniej 5 lat starszy od dziecka. 
Jeśli dziecko jest starsze (ponad 13 lat) – wtedy czyn jest kwalifikowany jako nadużycie 

seksualne, które jest przestępstwem.  

W przypadku pedofila w wieku późnej adolescencji DSM-IV zaleca, aby ocenić na 

podstawie wywiadu klinicznego dojrzałość seksualną dziecka-ofiary i na tej 

podstawie ocenić różnicę wieku między sprawcą i ofiarą.  

■ Aktywność seksualna  

1.

Patrzenie bez dotykania = Oglądanie nagiego dziecka, pokazywanie mu narządów 

płciowych, masturbowanie się. Częściej opiera się na perswazji, poczuciu winy i przyjaźni 

(Murray 200)

2.

Dotykanie narządów płciowych dziecka. Albo penetrowanie pochwy, ust, lub odbytu dziecka 

palcami, penisem, przedmiotami. Używanie przy tym przemocy.  

Preferencje = 33% - chłopcy; 44% - dziewczynki; 23%- chłopcy i dziewczynki. 
■ Dzieci własne, dzieci w rodzinie lub obce. 
■ Dostęp do dzieci: poślubienie matki, tworzenie rodziny zastępczej, handlowanie z innymi 

pedofilami).

■ Zaczyna się w adolescencji. U niektórych  w wieku średnimPrzebieg chroniczny.
■ Jest przestępstwem według kodeksu karnego.

background image

 

 

Parafilie typy

■ Masochizm 
Doznawanie seksualnego podniecenia z powodu poniżania
: obraźliwe słowa, bicie, 

wiązanie przez siebie samego lub kogoś, polanie moczem lub kałem + fantazje 

seksualne o gwałcie i wiązaniu. 

Początek- w wieku około 18 lat zmniejsza się po 40.
Aby zwiększyć intensywność orgazmu –przez zwiększenie pobudzenia przez 

deprywację tlenu zaciskanie sznura na szyi lub wkładanie plastikowego worka na 

głowę podczas masturbacji (zmniejszenie dopływu krwi do mózgu). Niektórzy wtedy 

umierają (LeVay i Valente, 2006) 

Mechanizm = chodzi o osiągnięcie zwiększonego pobudzenia w wyniku niedotlenienia 

mózgu. A niedotlenienie u osób nieprzytomnych powoduje zmniejszenie, a u 

przytomnych powoduje zwiększenie parametrów: utrzymywanie ciśnienia tętniczego 

krwi, zwiększenie częstości akcji serca i oddechu.    

■ Sadyzm
Upokażanie kogoś lub zadawanie cierpienia 
(np.trzymanie w klatce, związanie, 

bicie, podpalanie).

Jeśli występuje u osobowości antyspołecznej, ofiara doznaje uszkodzeń ciała lub śmierci.   

 

Początek - we wczesnej dorosłości. Jest chroniczne.

background image

 

 

Parafilie typy 

■ Transwestyczny fetyszyzm 
Wkładanie ubrania przeciwnej płci + fantazje , ze jest się zarazem mężczyzną i kobietą. 
Rozpoznawany u mężczyzn.
 (87%heteroseksualnych; 83%żonatych; Docter i Prince 1997)  
Poczatek - w adolescencji i ustępuje albo przechodzi w pragnienie , aby zmienić płeć i być 

na stałe kobietą. 

Podglądactwo 
Obserwowanie ludzi nagich lub uprawiających seks + fantazje o stosunku z 

obserwowanymiMasturbacja i orgazm podczas lub później w reakcji na wspomnienie. 

Powstaje w wieku około 15 lat. Przebieg chroniczny.
■ Ocieractwo
Ocieranie narządami płciowymi o uda i pośladki ofiary + fantazje, że ona jest podniecona

Albo dotykanie dłońmi narządów płciowych lub piersi.

Początek -w wieku 15-25 lat. Potem zmniejsza się częstotliwość. 
 ■ Exibicjonizm 
Pokazywanie genitaliów osobie nieznajomej + fantazje seksualne
. O nieznajomej myśli że 

doświadcza szoku lub że ma tez fantazje seksualne.

Początek -

w wieku około18 lat i zmniejsza się po 40.  

Fetyszyzm
Użycie przedmiotów np.damskich butów przez mężczyznę+ fantazje wzbudzające 

podniecenie  

Początek - w adolescencji i jest chroniczne 

 

    

background image

 

 

Pedofilia 
etiologia 
teoria uczenia się 

1. Warunkowanie klasyczne - widok dziecka kojarzy się z 

podnieceniem seksualnym (Barbaree 1990). W okresie wczesnej 

adolescencji przypadkowo adolescent kojarzy podniecenie z 

widokiem dziecka. Następnie to skojarzenie wzmacnia przez 

masturbację i patrzenie na zdjęcie dziecka.  

Mężczyźni  są bardziej wrażliwi na bodźce wizualne i łatwiej im 

skojarzyć neutralny bodziec z podnieceniem niż kobietom. 

Dlatego więcej jest pedofili - mężczyzn.   

2. Brak umiejętności nawiązania relacji psychicznej i 

seksualnej z dorosłymiPoczucie kontroli nad dzieckiem. 

Pedofile relacjonują, że są samotni (Ward 1996) .
3. Rozładowanie negatywnych emocji – wzmocnienie 

pozytywne . Niski nastrój w wyniku stresu  i chęć obniżenia 

negatywnych emocji. Podniecenie seksualne przy dziecku jest 

wzmocnieniem pozytywnym. 

Kolejny zły nastrój wyzwala cykl poszukiwania dziecka. 

background image

 

 

Pedofilia 
etiologia 
mechanizm zaprzeczenia 

 Doświadczenie nadużycia w dzieciństwie
67% pedofili relacjonuje, że doświadczyli nadużycia seksualnego w 

dzieciństwie (Hanson i Slater 1998). 

50% było nadużytych w dzieciństwie (inne badania na innej próbie) (Dhawan i 

Marhall1996). 

 Dwie trzecie karanych z powodu nadużycia dzieci zaprzecza , że 

konsekwencje tego czynu są złe dla dziecka

(1)

Czyn się nie zdarzył 

(2)

Czyn nie był zły. Dzieci są zainteresowane seksem z dorosłymi i odnoszą 

z tego kontaktu korzyści,     

(3) Był fizyczny kontakt pozbawiony elementów seksualnych 
 Skłonność do popełniania przestępstw u ponownie nadużywających 

dzieci   

72% ponownie nadużywających dzieci po odbyciu kary, już przed pierwszym 

nadużyciem popełnia akty przestępcze, przestępstwa seksualne, ma 

osobowość antyspołeczną, nieżonaci (Quinsey i in., 1995).

   

background image

 

 

Pedofila 
leczenie 
Uczenie zapobiegania nadużyciu 

25 % pedofilii przebywających w więzieniu korzysta z oferty leczenia.
►Uczenie zapobiegania nadużyciu dzieci jest skuteczne

Mniej pedofilii z grupy poddanej terapii nadużyło dzieci w przeciągu pięciu lat 

niż pedofilii z grupy nie poddanej terapii. 10,8% z grupy poddanej terapii 

nadużyło dzieci i 13% z grupy nie poddanej terapii. Statystycznie istotna różnica. Po 

pięciu latach od zakończenia terapii badano, kto nadużył. Skuteczniejsza dla tych , 

którzy preferują chłopców (Marques i in., 2000).    

W szpitalu w oddziale zamkniętym uczy się (1) relaksacji; (2) Radzenia sobie ze 

stresem i złością; (3) umiejętności społecznych; i (4) radzenia sobie z 

nawrotem

a. Rozpoznać sytuacje ryzyka 
b. Zaplanować, jak wyjść z sytuacji ryzyka 
c. Gdy się zdarzy nadużycie, rozpoznać, przyczynę i zaplanować, jak uniknąć jej 

w przyszłości.

Przez rok kontroluje się stosowanie tych umiejętności. 
Metaanaliza (Hall 1995): (1) Uczenie zapobiegania ponownemu nadużyciu jest 

skuteczniejsze niż (2) podawanie hormonów obniżających popęd. 

W ciągu trzech lat 15% nadużyło ponownie w grupie uczonej zapobiegania ponownemu 

nadużyciu; i 35% w grupie nie poddanych terapii.  

Hormonalna terapia = przez 10 lat 22% leczonych i 36% nie leczonych ponownie 

nadużyło.  

Dwie trzecie odmawia terapii hormonalnej i 50% rezygnuje. Jedna trzecia odmawia lub 

rezygnuje z uczenia zapobiegania ponownemu nadużyciu.   

background image

 

 

Pedofilia leczenie

■ Behawioralna terapia przewarunkowania podniecenia z dzieci na dorosłych. 
(1) Podniecenie na widok dzieci na zdjęciu; (2) Gdy erekcja jest osiągnięta, zmiana 

zdjęcia na zdjęcie nagiej kobiety lub mężczyzny i masturbowanie się do orgazmu.  

Skuteczność potwierdzona na podstawie studiów przypadków (Laws i 

Marschall 1991). 

Terapia uzmysławiająca szkodliwość nadużywania i odwołująca się do 

odpowiedzialności – redukuje zaprzeczanie i minimalizowanie krzywdy 

dzieci. 

Terapia w grupie nastawiona na rezygnację z zaprzeczania i minimalizowania krzywdy 

dzieci (Marshal 1994). Seria spotkań grupowych obligatoryjnych. Grupę opuszczają 

ci, którzy przestają zaprzeczać i minimalizować krzywdę dzieci. Uczestnicy 

wyjaśniają, dlaczego znaleźli się w wiezieniu wiele razy. Gdy pomijają własną winę i 

odpowiedzialność, członkowie  grupy uzupełniają o te elementy wypowiedź.    

Wtedy te same osoby opowiadają ponownie o sytuacji, która doprowadziła ich do 

więzienia z uzupełnieniem o własną odpowiedzialność  i fakt krzywdzenie dzieci. 

 

background image

 

 

Pedofilia 
mała skuteczność –lek 
brak skuteczności - awersyjna  

Leki obniżające popęd - Słabe rezultaty.
Leki obniżają seksualny popęd przez blokowanie produkcji hormonów, które 

wpływają na męską reakcję seksualną. 

Działają tylko u mężczyzn o wysokim poziomie testosteronu. 

Większość pedofilii nie ma wysokiego poziomu testosteronu.  

Z 20 mężczyzn leczonych przez blokowanie androgenów 3 powtórzyło nadużycie 

podczas przyjmowania leków . 

● Niechęć do brania leków; leki maja efekty uboczne (Barbaree i Seto1997). 
Behawioralna terapia awersyjna  nieskuteczna  
Taka sama liczba z grupy poddanej terapii awersyjnej i nie poddanej 

Nadużyła ponownie  dzieci. (Po wyjściu z więzienia 31% z grupy 

poddanej terapii awersyjnej i 31% z grupy nie poddanych terapii 

awersyjnej). 

50 spośród 136 więźniów, którzy nadużyli dzieci otrzymało terapię awersyjną . W 

ciągu 6 lat  po wyjściu z wiezienia po 31% w obu grupach nadużyło ponownie. 

Terapia polega na kojarzeniu awersyjnego bodźca (łagodny szok elektryczny 

lub śmierdzący zapach) z oglądaniem zdjęć dzieci. 

background image

 

 

Zaburzenia tożsamości płciowej
kryteria diagnostyczne, występowanie i przebieg 

A. Identyfikacja z płcią przeciwną 
B Poczucie , że własna płeć jest niewłaściwa
C. Cierpienie lub upośledzenie funkcjonowania społecznego lub 

zawodowego. 

■Początek w adolescencji lub w średniej dorosłości, ma chroniczny 

przebieg.     

■ Pociąg do osób tej samej płci - traktowany jako heteroseksualna 

preferencja. 

1. Część dąży do operacji zmiany płci = transseksualni 
Częstość zgłaszania się na operację zmiany płci - 1 przypadek na 

30,000 mężczyzn i 1 na 100, 000 kobiet. 

2. Część przez ubieranie  się włącza się do grona preferowanej 

płci

 

 

background image

 

 

Zaburzenia tożsamości płciowej

Ukierunkowanie pociągu seksualnego i czas występowania 

■U kobiet z pociągiem do kobiet, powstaje w dorosłości 

=ambiwalencja co do operacji zmiany płci, mało zadowolenia po 

operacji zmiany płci. 

■U mężczyzn z pociągiem do mężczyzn, powstaje w adolescencji lub 

wczesnej dorosłości= przez cale życie odczuwają chęć zmiany. 

■U mężczyzn z pociągiem do kobiet i mężczyzn lub bez pociągu do 

żadnej płci, powstaje w późnej dorosłości i jest poprzedzone 

transwestycznym fetyszyzmem. 

background image

 

 

Zaburzenia tożsamości płciowej -
brak akceptacji własnej płci w dzieciństwie 

Większość w dzieciństwie zachowywało się w sposób nie 

akceptujący własnej płci.    

- Chłopcy preferują towarzystwo dziewcząt i łagodne zabawy. Ubieraj 

się w kobiece ubrania. I mówia, ze są dziewczynką. Uważają że 
penis i jadra są obrzydliwe. I mają nadzieje zmienic na żenskie 
genitalia, gdy dorosną. 

- Dziewczynki odmawiają oddawania moczu w pozycji siedzącej. I nie 

chcą nosić dziewczęcych ubrań, mieć piersi i menstruacji. Green i 
Blanchard1995) 

background image

 

 

Zaburzenia tożsamości płciowej 
Etiologia 
uwarunkowania biologiczne 

■ Genetyczne przyczyny nie zostały zidentyfikowane . 
■ Poziom hormonów płciowych nie różni się u mężczyzn z zaburzeniem 

tożsamości płciowej i u heteroseksualnych i homoseksualnych (Gladue, 1985). 

U wiekszości kobiet - nie różni się (Meyer-Bahlung 1979). U części kobiet z 

zaburzeniem tożsamości płciowej wyższy poziom męskich hormonów w porównaniu z 

pozostałymi podgrupami. 

■ Wpływ hormonów przeciwnej płci branych podczas ciąży przez matkę na 

zachowanie dorosłych dzieci. Nie stwierdzono, aby te dzieci nie lubiły własnej 

płci.  

Córki kobiet, które przyjmowały męskie hormony, (krwawienie w macicy) wykazują  

agresywne zachowania w okresie przedszkolnym (Ehrhart i Money 1967). Synowie 

matek, które brały żeńskie hormony podczas ciąży nie angażują się w agresywne, 

konkurencyjne zabawy (Yalom i in., 1973). 

■ U mężczyzn, którzy zmienili płećObszar mózgu jądro łożyskowe prążka 

krańcowego, które leży w podwzgórzu, jest o połowę mniejszy niż typowy dla  

mężczyzn (Zhou i in., 1995). Jego wielkość jest  typowa dla kobiet. Nie 

wyjaśniono, jakie znaczenie ma ta różnica. Z badań nad szczurami wiadomo, że ten 

obszar reguluje aktywność seksualną. 

Jądro łożyskowe prążka krańcowego (bed nucleus of the stria terminalis (BNST) lub bed 

nucleus of the stria terminalis central (BNSTc).  

 

background image

 

 

Zaburzenia tożsamości płciowej 
Etiologia 
wyjaśnienie psychoanalityczne i teorii uczenia się 

■ Psychoanaliza 
Mężczyźni transseksualni jako dzieci doświadczają lęku przed separacją z 

matką.  Aby pozbyć się lęku, fantazjują, że tworzą jedność z matką. 

Aby utrzymać tę fantazję, zmieniają tożsamość z męskiej na żeńską 

(Ovesey i Person 1973). Odrzucenie penisa, bo jest dowodem, że nie udało się  

połączyć z matką. Odrzucenie seksualnego doświadczenia, ponieważ jest 

dowodem, że nie udało się stworzyć fuzji z matką. Walka o bezpieczeństwo przy 

rezygnacji z realizacji seksualnej.  

Teoria relacji z obiektem = W drugim stadium rozwoju, podczas kolejnych dwóch 

do siedmiu miesięcy, trwa pomieszanie w umyśle dziecka, co jest własnym Ja, a 

co jest Ja opiekuna (stadium symbiozy). Osoba znacząca jest doświadczana jako 

mniej zagrażająca, gdy dziecko i ona są jednością. Fiksacja na tej fazie 

powoduje tzw. symbiotyczną psychozę.  

■ Teoria uczenia się 
Rodzice okazują zainteresowanie, gdy dzieci są przebrane w ubrania płci 

przeciwnej. Zwłaszcza chłopców można uczyć , jak się ubierać i zachowywać 

(Green 1987) Dziewczynki zachowujące się, jak chłopcy mają rodziców 

podobnie się zachowujących. Uczą się rodziców i są chwalone za takie 

zachowanie. Ojciec jest ich ulubionym rodzicem (Zucker i in., 1994). 

background image

 

 

Zaburzenia tożsamości płciowej

 

Terapia behawioralna  

Uczenie męskich zachowań jest skuteczne.  Studia przypadku. 
Uczenie zachowań męskich i umiejętności społecznych 

dorosłego mężczyznę (Barlow i in., 1973) 

Chłopca - rodzice zachęcali do męskich zachowań w zabawie i 

zniechęcali do bawienia się lalką (Rekers i Lovas 1974). 

background image

 

 

Zaburzenia tożsamości płciowej
 Terapia hormonalna i interwencja chirurgiczna 

Zmiana płci = zmiana narządów płciowych i drugorzędnych cech płciowych jest skuteczna. 

Efekty psychologiczne są dobre. Dwa lata po operacji poddani operacji w porównaniu z 

nie operowanymi częściej odwiedzali rodzinę i przyjaciół , uprawili sport i przejawiali 

więcej aktywności seksualnej (Wasex Institute for Health Research and Development 1998).

Zmiana mężczyzny w kobietę 
Na rok przed operacją: (1) hormony żeńskie 
=estrogen , co powiększa piersi, zmiękcza skórę, 

przemieszcza tłuszcz z ramion do bioder (Hormony do końca życia). 

(2) Elektroliza pozbawia owłosienia męskiego. 
(3) Uczy się, aby mówili wyższym głosem
.  
(3) Kosmetyczna operacja podbródka i jabłka adama.  
(4) Przez rok żyć jak kobieta 
(5) Amputacja penisa i zbudowanie sztucznej pochwy (umożliwia stosunek seksualny). 
Zmiana kobiety w mężczyznę (1) 
terapia hormonalna przemieszcza tłuszcz z bioder do ramion, (2) 

obniżenie głosu. (3) Penis jest mały i niezdolny do erekcji.  

(4) Usunięcie piersi i macicy. 
Po kuracji hormonalnej zmiany w zachowaniu i umiejętnosciach poznawczych u kobiet i 

mężczyzn 

U kobiet , które otrzymały androgeny - wzrost agresywności, pobudzenia seksualnego,  zdolności 

orientacji przestrzennej, zmniejszenie płynności słownej.

U meżczyzn przyjmujących hormon żeński estrogen odwrotne zamiany nastąpiły (Van Goozen i in. 

1995).   

background image

 

 

Homoseksualizm nie jest zaliczany do zaburzeń 

1. Badania Kinseya pokazały, że homoseksualizm jest powszechnym 

zjawiskiem (Kinsey 1953).  2-6 % we Francji i w Anglii (Wellings, 1994).  

 

2 Homoseksualizm usunięty z DSM II w 1968 roku. 
Genetyczne uwarunkowania są stwierdzone u mężczyzn (Bailey i 

Pilard 1991; Hamer i in.,   1993) i  kobiet (Bailey i in., 1993), wskazując na 

umiarkowaną rolę dziedziczności. 50% bliźniąt jednojajowych jest 

zgodnych pod względem homoseksualizmu. 

■ Rola środowiska jest niejasna. (Stres przed urodzeniem lub wychowanie) 
■ Hipoteza, że uwiedzenie odgrywa rolę nie znajduje potwierdzenia 

w badaniu. Połowa lesbijek i homoseksualnych mężczyzn myślała, że jest 

homoseksualna na rok przez doświadczeniem seksualnym (Belll i in 1981).

■ W porównaniu z heteroseksualnymi mężczyźni homoseksualni - 

wyższy poziom depresji i lęku a lesbijki wyższy poziom używanie 

środków psychoaktywnych (Sandford i in., 2001).       


Document Outline