1.

Świat Hellenów

2.

Wierzenia starożytnych Greków

3.

Igrzyska olimpijskie

4.

W Sparcie

5.

W ateńskim teatrze

6.

Z wizytą w antycznych Atenach

7.

Demokratyczne Ateny

8.

Poeci i filozofowie

 

 

 

Świat 
Hellenów

Już w VIII wieku p.n.e. Grecy znali 

Już w VIII wieku p.n.e. Grecy znali 

alfabet i nazywali siebie Hellenami, a 

alfabet i nazywali siebie Hellenami, a 

swoją ojczyznę Helladą. Hellada była 

swoją ojczyznę Helladą. Hellada była 

obszarem górzystym, narażonym na 

obszarem górzystym, narażonym na 

trzęsienia ziemi. Ludzie mieszkali w 

trzęsienia ziemi. Ludzie mieszkali w 

dolinkach oddzielonych od siebie 

dolinkach oddzielonych od siebie 

górskimi pasmami. 

górskimi pasmami. 

Greccy rolnicy pracowali bardzo ciężko. 

Greccy rolnicy pracowali bardzo ciężko. 

Mimo to brakowało żywności, 

Mimo to brakowało żywności, 

dlatego też często przenosili  się z 

dlatego też często przenosili  się z 

wiosek w głębi kraju do nadmorskich 

wiosek w głębi kraju do nadmorskich 

osad.

osad.

Grecy zakładali miasta wszędzie tam, 

Grecy zakładali miasta wszędzie tam, 

gdzie znajdowali dobre warunki do 

gdzie znajdowali dobre warunki do 

życia. Centrum miasta stanowił plac, 

życia. Centrum miasta stanowił plac, 

zwany agorą. Spotykali się tam 

zwany agorą. Spotykali się tam 

kupcy i ludzie, którzy prowadzili 

kupcy i ludzie, którzy prowadzili 

jakieś interesy.

jakieś interesy.

Mieszkańcy każdej z dolin tworzyli 

Mieszkańcy każdej z dolin tworzyli 

zamkniętą wspólnotę, coś w rodzaju 

zamkniętą wspólnotę, coś w rodzaju 

odrębnego państwa. Grecy za 

odrębnego państwa. Grecy za 

pomącą dwóch słów nazwali taką 

pomącą dwóch słów nazwali taką 

wspólnotę „miasto – państwo”.

wspólnotę „miasto – państwo”.

Twierdza w Mykenach

 

 

Bogowie greccy

Bogowie greccy

Grecy byli politeistami, czyli wierzyli w 

wielu bogów. Według ich wyobrażeń Zeus 

ciskał pioruny i zsyłał deszcz. Żeglarze 

bali się gniewu Posejdona, władcy mórz. 

Poeci oddawali cześć i podziękowania za 

swój talent Apollowi i Muzom, którzy byli 

opiekunami literatury, sztuki i nauki. O 

dobre plony rolnicy prosili Demeter, a 

zwycięstwo w walce zależało od Aresa, 

boga wojny. Chorzy szukali pomocy u 

Asklepiosa. Wielką władzę posiadał też 

Hades, brat Zeusa, uważany za pana 

podziemnego świata zmarłych.

Grecy wielkim szacunkiem obdarzali 

wyrocznie. Były to miejsca, w których 

bogowie opowiadali ludziom co zdarzy 

się w przyszłości. Najsłynniejsza z 

wyroczni znajdowała się w Delfach.

Tworzono opowieści o bogach, które Grecy 

nazywali mitami. Jednym z najbardziej 

znanych mitów helleńskich są dzieje 

Prometeusza, który został w nim 

przedstawiony jako twórca człowieka.

      

Artemida

Artemida

 

 

       

       

Igrzyska 

Igrzyska 

olimpijskie

olimpijskie

Grecy różnego rodzaju zawody 

Grecy różnego rodzaju zawody 

nazywali agonami. Najsławniejsze 

nazywali agonami. Najsławniejsze 

były igrzyska w Olimpii, 

były igrzyska w Olimpii, 

poświęcone Zeusowi.. Odbywały 

poświęcone Zeusowi.. Odbywały 

się one co cztery lata. Na czas ich 

się one co cztery lata. Na czas ich 

trwania przerywano wojny. 

trwania przerywano wojny. 

Pierwsze igrzyska w Olimpii odbyły 

Pierwsze igrzyska w Olimpii odbyły 

się w 776 roku p.n.e. Zmagania 

się w 776 roku p.n.e. Zmagania 

sportowców trwały pięć dni. W 

sportowców trwały pięć dni. W 

pierwszym dniu igrzysk odbywały 

pierwszym dniu igrzysk odbywały 

się obrzędy ku czci Zeusa. 

się obrzędy ku czci Zeusa. 

Drugiego dnia zawodów odbywały 

Drugiego dnia zawodów odbywały 

się konkurencje, w których brali 

się konkurencje, w których brali 

udział chłopcy. Najważniejszą 

udział chłopcy. Najważniejszą 

konkurencją był pięciobój, 

konkurencją był pięciobój, 

składający się z biegu na ok. 200 

składający się z biegu na ok. 200 

metrów, skok w dal, rzutów 

metrów, skok w dal, rzutów 

dyskiem i oszczepem oraz zapasów. 

dyskiem i oszczepem oraz zapasów. 

Zwycięscy konkurencji otrzymywali 

Zwycięscy konkurencji otrzymywali 

z rąk sędziów wieńce z gałązek 

z rąk sędziów wieńce z gałązek 

drzewa oliwnego. Zwycięzców 

drzewa oliwnego. Zwycięzców 

uważano za bohaterów. Ojczyste 

uważano za bohaterów. Ojczyste 

polis wystawiały im posągi.

polis wystawiały im posągi.

  

Dyskob

Dyskob

ol

ol

 

 

                    Ludność Sparty:

Ludność Sparty:



Spartiaci – obywatele



Heloci – niewolnicy.

                    Władza w Sparcie:

Władza w Sparcie:



2 królów – w czasie wojny i pokoju



Rada Starszych – decydowali o wojnie lub pokoju



5 eforów – urzędnicy sprawujący władzę przez 1 

rok



Zgromadzenie Ludowe.

                    Przysłowia:

Przysłowia:



„Spartańskie warunki” – żyć skromnie, ubogo



„Lakoniczna wypowiedź” – krótka, zwięzła i na 

temat. 

 

 

   W ateńskim 
teatrze

Pierwsze greckie teatry 

budowano na stokach 

wzgórz. Takie konstrukcje 

nazywamy amfiteatrami. W 

czasach Peryklesa siedzenia 

dla widzów, rozmieszczone 

półkoliście na stoku, były 

jeszcze drewniane. Aktorzy i 

chór występowali na placu 

w kształcie koła zwanym 

orchestrą. W czasie 

przedstawienia chór nie 

tylko śpiewał, ale i tańczył. 

W greckim teatrze aktorami 

byli wyłącznie mężczyźni. 

Występowali w maskach o 

przedstawiających bolesny 

lub radosny wyraz twarzy. 

Przedstawienia trwały cały 

dzień. 

Efez, 

Efez, 

teatr antyczny

teatr antyczny

 

 

Z wizytą w antycznych 
Atenach

Ateński Akropol to strome 

Ateński Akropol to strome 

wzgórze wapienne, górujące 

wzgórze wapienne, górujące 

nad miastem. Wzniesiono tam 

nad miastem. Wzniesiono tam 

wspaniałe świątynie, których 

wspaniałe świątynie, których 

ruiny można jeszcze dzisiaj 

ruiny można jeszcze dzisiaj 

podziwiać. Najważniejszy był 

podziwiać. Najważniejszy był 

Partenon, czyli świątynia 

Partenon, czyli świątynia 

Ateny. W czasie świąt 

Ateny. W czasie świąt 

obchodzonych na jej cześć 

obchodzonych na jej cześć 

odbywały się procesje i każdy 

odbywały się procesje i każdy 

mógł zobaczyć jej posąg 

mógł zobaczyć jej posąg 

znajdujący się w świątyni.

znajdujący się w świątyni.

U podnóża Akropolu rozciągała 

U podnóża Akropolu rozciągała 

się agora, czyli ateński rynek. 

się agora, czyli ateński rynek. 

Można tam było spotkać 

Można tam było spotkać 

polityków lub podyskutować z 

polityków lub podyskutować z 

filozofami.

filozofami.

Partenon na Akropolu

 

 

   

   

Demokratyczne 

Demokratyczne 

Ateny

Ateny

W Atenach, podobnie jak w 

W Atenach, podobnie jak w 

Sparcie i innych państwach 

Sparcie i innych państwach 

greckich, nie wszyscy 

greckich, nie wszyscy 

mieszkańcy byli obywatelami. 

mieszkańcy byli obywatelami. 

W Atenach cudzoziemcy i 

W Atenach cudzoziemcy i 

niewolnicy nie mogli być 

niewolnicy nie mogli być 

obywatelami. Kobiety też nie 

obywatelami. Kobiety też nie 

mogły decydować o losach 

mogły decydować o losach 

swojej ojczyzny. Obywatele 

swojej ojczyzny. Obywatele 

wybierali i kontrolowali 

wybierali i kontrolowali 

urzędników, a także uchwalali 

urzędników, a także uchwalali 

prawa. Każdy mógł zostać 

prawa. Każdy mógł zostać 

sędziom. Ateńczycy byli bardzo 

sędziom. Ateńczycy byli bardzo 

dumni z ustroju, jaki panował w 

dumni z ustroju, jaki panował w 

ich polis. Nazywali ten ustrój 

ich polis. Nazywali ten ustrój 

demokracją, co oznacza 

demokracją, co oznacza 

„władza ludu”.

„władza ludu”.

Wszyscy obywatele tworzyli 

Wszyscy obywatele tworzyli 

zgromadzenie ludowe 

zgromadzenie ludowe 

zwoływane kilkanaście razy w 

zwoływane kilkanaście razy w 

roku. Za udział w obradach 

roku. Za udział w obradach 

najbiedniejszym płacono.

najbiedniejszym płacono.

 

 

Perykles

 

 

   

   

Poeci i 

Poeci i 

filozofowie

filozofowie

Największą popularnością wśród 

Największą popularnością wśród 

Hellenów cieszyły się dwa poematy 

Hellenów cieszyły się dwa poematy 

– 

– 

Iliada 

Iliada 

i 

i 

Odyseja. 

Odyseja. 

Powstały one w 

Powstały one w 

VIII wieku p.n.e. W przekonaniu 

VIII wieku p.n.e. W przekonaniu 

Greków ich autorem był, niewidomy 

Greków ich autorem był, niewidomy 

pieśniarz, którego nazywali 

pieśniarz, którego nazywali 

Homerem. Recytacji jego utworów 

Homerem. Recytacji jego utworów 

uczono w greckich szkołach.

uczono w greckich szkołach.

Słowo filozof oznacza człowieka 

Słowo filozof oznacza człowieka 

miłującego mądrość. Pierwsi 

miłującego mądrość. Pierwsi 

filozofowie zastanawiali się, jaki 

filozofowie zastanawiali się, jaki 

jest świat, dlaczego jest właśnie 

jest świat, dlaczego jest właśnie 

taki i jakie prawa w nim rządzą. 

taki i jakie prawa w nim rządzą. 

Zastanawiali się też nad tym, 

Zastanawiali się też nad tym, 

dlaczego ludzie postępują źle.

dlaczego ludzie postępują źle.

Do najsławniejszych greckich filozofów 

Do najsławniejszych greckich filozofów 

należał uczeń Sokratesa, Platon. 

należał uczeń Sokratesa, Platon. 

Platon nauczał, że człowiek ma 

Platon nauczał, że człowiek ma 

duszę, która po jego śmierci 

duszę, która po jego śmierci 

oddziela się od ciała, a więc jest 

oddziela się od ciała, a więc jest 

nieśmiertelna. Sławę u potomnych 

nieśmiertelna. Sławę u potomnych 

zapewnił sobie też Arystoteles. Nie 

zapewnił sobie też Arystoteles. Nie 

zgadzał się on z wieloma poglądami 

zgadzał się on z wieloma poglądami 

swojego mistrza – Platona i założył 

swojego mistrza – Platona i założył 

własną szkołę filozoficzną.

własną szkołę filozoficzną. 

Odyseusz i syreny

         Platon