Zakażenia wirusowe krwiopochodne wewnątrzszpitalne

„

Względy etyczne nie pozwalają lekarzowi odmówić leczenia

pacjenta, którego choroba leży w zakresie kompetencji danego

lekarza, z tego tylko powodu, że jest on [ HIV] seropozytywny.

Tradycją Amerykańskiego Towarzystwa Lekarskiego od jego

założenia w 1847 r jest, że < gdy wybucha epidemia, lekarz

musi kontynuować swoją pracę nie zważając na zagrożenie

własnego zdrowia >”

THE COUNCIL ON ETHICAL

AND JUDICAL AFFAIRS OF THE

AMERICAN MEDICAL

ASSOCIACION (1988 R)

® EM 2003

Zakaźność nosicieli

HBV HIV

ok. 100 000 000 Stężenie we krwi ok. 1

000 000

kom/ml <50

0,00004 ml Ilość krwi potrzebna 0,1

do zakażenia

100 Wskaźnik zakaźności 1

® EM 2003

Przenoszenie zakażenia przez

krew

Okienko serologiczne

HIV 22 dni

HBV 59 dni

HCV 82 dni (66

dni)

® EM 2003

Ryzyko potransfuzyjnego

zakażenia wirusem HIV biorcy

krwi

Polska 1:1 000 000

Afryka Centralna 1:1 000

Ryzyko przetoczenia krwi niezgodnej

grupowo

1: 150 000

® EM 2003

Ryzyko transmisji wirusów po

zakłuciu zakażoną igłą

HBV / WZW B 10 – 30%

HCV / WZW C 4%

HIV / AIDS 0,3%

® EM 2003

Okoliczności zwiększające ryzyko

transmisji wirusa HIV przy zakłuciu



zakłucie głębokie

16,1%



widoczna krew na narzędziu

5,2%



igła prosto z żyły

5,1%



AIDS terminalny

6,4%

Profilaktyczne podanie zidowudiny

(AZT, retrovir) zmniejsza ryzyko

zakażenia o 80%

® EM 2003

NARAŻENIE ZAWODOWE PERSONELU

MEDYCZNEGO NA ZAKAŻENIE HIV W USA

(1988 r.)

W kontakcie zawodowym z osobą HIV+ ryzyko zakażenia

jest związane z:



ukłuciem zakrwawioną igłą 80 %



zranieniem narzędziami chirurgicznymi 8 %



kontaktem krwi lub wydzieliny

z uszkodzoną skórą 7 %



kontaktem krwi lub wydzieliny

z błoną śluzową 5 %

® EM 2003

Zawodowe zakażenia HIV w USA

(1990 r.)

Stwierdzono 26 przypadków zakażeń zawodowych

wirusem HIV



Zakłucie zakażonym narzędziem

(najczęściej igłą) - 18 przypadków



Kontakt materiału zakaźnego

z uszkodzoną skórą lub śluzówką - 8 przypadków

Stwierdzono też ponad 2000 zakłuć zakażonym

narzędziem bez następowego przeniesienia infekcji

® EM 2003

Zawodowe zakażenia HIV we

Włoszech

(dane ze szpitali, lata 1986-1994)

Zanotowano 1592 kontakty grożące

transmisją wirusa, w tym:

960 zakłuć igłą

362 kontakty skórne

122 kontakty z raną

178 kontaktów śluzówkowych

Do zakażenia doszło w 2 przypadkach (0,13%)

® EM 2003

Ryzyko zakażenia zawodowego

HIV

Znajomość stanu serologicznego

(HIV+) osoby operowanej

ZWIĘKSZA TRZYKROTNIE

ryzyko skaleczenia się przez chirurga

® EM 2003

Przypadki zawodowych zakażeń

HIV

na świecie do 2001 r.

Udokumentowane 94

Prawdopodobne 198

Większość zakażeń miała miejsce w

USA. W Polsce – 0 przypadków.

® EM

2003

Udokumentowane lub prawdopodobne zakażenia HIV

u pracowników medycznych do 30 czerwca 1998

(CDC 1998)

Stanowisko

Zakażenia

udokumentowane

Zakażenia

prawdopodobne

Pracownicy dentystyczni

Technicy prosektoryjni

Ratownictwo medyczne

Pracownicy laboratoriów

Pielęgniarki

Lekarze nie zabiegowi

Lekarze zabiegowi

Technicy (dializa,

chirurgia)

Inni

Razem

133

ZASADY PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ

KRWIOPOCHODNYCH

Personel medyczny powinien znać pojęcie

uniwersalnych

środków zapobiegawczych

(chroniących przed transmisją zakażeń

krwiopochodnych)

i stosować zasady profilaktyki zakażeń

® EM 2003

ZASADY PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ

KRWIOPOCHODNYCH

Krew i inne płyny ustrojowe

każdego pacjenta

należy traktować jako przypuszczalnie zakażone

i podejmować odpowiednie środki ostrożności.

Zabiegi z narażeniem na kontakt z płynami ustrojowymi należy

wykonywać

w zabezpieczeniu ochronnym



fartuch



maska



rękawiczki gumowe (lateksowe) – zmieniane dla każdego pacjenta



obuwie gumowe



okulary ochronne (przesłona na twarz)

® EM 2003

ZASADY PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ

KRWIOPOCHODNYCH



Pokrywać opatrunkami wszelkie uszkodzenia

skóry



Próbki krwi i płynów ustrojowych

transportować w szczelnie zamkniętych

pojemnikach



Nie pipetować ustnie

® EM 2003

ZASADY PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ

KRWIOPOCHODNYCH

Starannie uprzątać wszelkie przedmioty

kłujące - należy je umieszczać w

pojemnikach nieprzekłuwalnych, łatwych

do spalenia

Nie zakładać ponownie nakładki na igłę

Nie odłączać ręcznie igły od strzykawki

® EM 2003

ZASADY PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ

KRWIOPOCHODNYCH



Zanieczyszczone powierzchnie pracy

zmywać natychmiast wodą, a potem

środkiem dezynfekującym (np. chloraminą)



Odpady infekcyjne (waciki, gaziki itp.) muszą

być spalane lub dezynfekowane przed

usunięciem ze szpitala



Krew i wydzieliny można usuwać do

kanalizacji

® EM 2003

ZASADY PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ

KRWIOPOCHODNYCH



Bielizna szpitalna (zakrwawiona) powinna

być wkładana przy łóżku chorego do worków

nieprzemakalnych i w nich transportowana

do pralni, gdzie podlega zwykłemu

postępowaniu.



Sprzęt medyczny, który miał kontakt z krwią

i płynami ustrojowymi należy sterylizować po

każdym użyciu u każdego pacjenta.



Istnieje sterylizacja w niskiej temperaturze.

® EM 2003

ZASADY PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ

KRWIOPOCHODNYCH

Nie jest potrzebne (dla celów profilaktyki)

badanie personelu i pacjentów w kierunku

zakażeń HIV, HBV, HCV.

Większość kontaktów pacjent – personel

medyczny

nie stwarza ryzyka transmisji krwiopochodnej

(osłuchiwanie chorego, badanie dna oka,

wykonywanie EKG, USG itp.)

® EM 2003

ZASADY PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ

KRWIOPOCHODNYCH

Skuteczność zasad profilaktyki zakażeń

krwiopochodnych

opiera się na

wyrobieniu nawyków

zachowania się personelu (rutyna),

a nie na zachowywaniu środków ostrożności przy

niektórych pacjentach (akcja).

KAŻDY CHORY MOŻE BYĆ ZAKAŹNY !

NIGDY NIE BĘDZIEMY WIEDZIEĆ,

KTÓRY PACJENT JEST ZAKAŻONY I CZYM.

® EM 2003

PRZEŻYWALNOŚĆ WIRUSA HIV



Podchloryn sodowy 0,1%

15 min



Podchloryn sodowy 10% 1 min



Woda utleniona 6%

3 min



Chlorheksydyna

1-5 min



Aldehyd glutarowy 2%

10 min



Alkohol etylowy 70% 1 min



Temperatura 56

30 min



W wyschniętej krwi do 3 dni

(HBV 7 dni)



W środowisku wodnym (temp.pokojowa)

do 7 dni

Wirus HIV nie jest wrażliwy na promienie

ultrafioletowe (lampa bakteriobójcza) i na zamrażanie.

® EM 2003

Sterylizacja endoskopów (Lyon)

1. Manipulacje przy zlewie „brudnym”

- przepłukanie endoskopu wodą z kranu

- mycie szczoteczką i płynnym mydłem zewnątrz i wewnątrz

(szczoteczka na długim drucie) razem z częścią optyczną

- płukanie wodą z kranu

2. Sterylizacja

Zanurzenie endoskopu wraz z częścią optyczną do płynu

sterylizującego. Światło przewodu również powinno być

wypełnione płynem

Czas sterylizacji zależy od rodzaju użytego płynu

np. KORSOLEX roztwór 10%:

po 15 min ginie wirus HIV

po 1 godz ginie wirus HBV

po 2 godz giną sporydia

3. Manipulacje przy zlewie „czystym”

- płukanie wodą (z kranu lub jałową)

® EM 2003

Skuteczność profilaktyki zakażeń

wirusowych

Wskaźnik zapadalności na wirusowe

zapalenia wątroby w Polsce

1978 r 186,8/100 000

2009 r 15,8/100 000

PROFILAKTYKA

POEKSPOZYCYJNA

W SŁUŻBIE ZDROWIA

Możliwość przeniesienia drogą

krwi



wirusa HBV



wirusa HCV



wirusa HIV

® EM 2003

PROFILAKTYKA POEKSPOZYCYJNA

W SŁUŻBIE ZDROWIA

1. Zmyć materiał zakaźny

spojówka, śluzówka: przepłukać wielo-

krotnie wodą (nawet z kranu) lub 0,9%

NaCl

- skóra: przepłukać wielokrotnie wodą,

umyć wodą z mydłem, przemyć płynem

odkażającym (alkohol 70, woda utleniona,

itp.)

- rana: pozwolić pokrwawić, przemyć wodą

(jeśli jest - utlenioną).

EM 2003

PROFILAKTYKA POEKSPOZYCYJNA

W SŁUŻBIE ZDROWIA

2. Zapytać pacjenta, czy jest zakażony HBV, HCV albo HIV

lub czy podejrzewa u siebie takie zakażenie.

3. Pobrać od pacjenta i od osoby narażonej

krew na HBsAg, anty HCV i anty HIV.

4. Zgłosić incydent jako wypadek przy pracy.

5. W razie udowodnionego lub poważnie

podejrzanego zakażenia u pacjenta

rozpocząć profilaktykę swoistą.

Uwaga: dla przeniknięcia wirusa HIV przez

spojówkę/śluzówkę potrzeba ½ do 2 g

® EM 2003

PROFILAKTYKA POEKSPOZYCYJNA

W SŁUŻBIE ZDROWIA



HBV

U osób szczepionych podać dawkę

przypominającą szczepionki (jeśli

minął rok od doszczepienia)

U osób nieszczepionych rozpocząć

cykl szczepień (0,1,6) i podać 1000 j

surowicy anty- HBs.

® EM 2003

PROFILAKTYKA

POEKSPOZYCYJNA

W SŁUŻBIE ZDROWIA



HIV Leki podawane przez 28 dni.

Profilaktyka podstawowa

® EM 2003

Combivir 2x1 tabl

Profilaktyka rozszerzona

Combivir 2 x 1 tabl

Kaletra 2 x 2 tabl

Uwaga: jeśli w/w leki są niedostępne podajemy

retrovir 2x250 mg

Centers for Diseases Control (Atlanta)

1989 r

Wśród pracowników służby zdrowia są

4802 osoby chore na AIDS

(w tym 566 lekarzy)

Około 5000 lekarzy jest zakażonych

wirusem HIV

® EM 2003

Document Outline