POMOC DORAŹNA
EPIDEMIOLOGIA URAZÓW
wydłużenie
życia
komunikacja
industrializacja
urabanizacja
epidemia
urazowości
POMOC DORAŹNA
EPIDEMIOLOGIA URAZÓW
wydłużenie
życia
komunikacja
industrializacja
urabanizacja
epidemia
urazowości
POMOC DORAŹNA
EPIDEMIOLOGIA URAZÓW
Ale urazy to „główny zabójca” w wieku do 45 lat
schorzenia układu krążenia ok. 500/100tys/rok
nowotwory ok. 200/100tys/rok
urazy ok. 75/100tys/rok
na skutek urazów utrata rocznie 0,5 mln lat życia
0,3 mln lat pracy
(więcej niż w następstwie chorób układu krążenia
i nowotworów łącznie)
POMOC DORAŹNA
EPIDEMIOLOGIA URAZÓW
przyczyny zgonów ulicznych
41
40
5
5
4
5
wstrząs krwotoczny - 41 %
urazy CSN - 40 %
uraz rdzenia - 5 %
niedr. dróg oddechowych - 5 %
spalenie - 4 %
inne - 5 %
„Złota godzina” rozumiana jako czas
graniczny
od
urazu
do
wprowadzenia
interwencji
ratujących życie
• Maksymalny czas w którym pacjent
powinien dotrzeć na oddział ratunkowy i
otrzymać specjalistyczną pomoc to 30-
40 minut.
• Im ciężej poszkodowany pacjent, tym
bardziej należy skrócić czas
dostarczenia go do szpitala
Postępowanie na miejscu
zdarzenia
I.
Pierwsza zasada „bierz i pędź” (scoop and run)
Na miejscu zdarzenia: unieruchomienie kręgosłupa, zatamowanie
krwotoków, zabezpieczenie odmy
A. Drożność górnych dróg oddechowych
B. Oddech i tlenoterapia
C. Krążenie i kontrola krwawienia zewnętrznego
D. Ocena stanu neurologicznego-
unieruchomienie kręgosłupa szyjnego
E. Unieruchomienie złamań
II. Druga zasada „zostań i działaj”
(stay and play)
ALS, Drenaż opłucnowy, Tamowanie
krwawień, Resuscytacja płynowa,
Unieruchamianie złamań, Leczenie
bólu
SPOŁECZEŃSTWO
SPOŁECZEŃSTWO
SŁUŻBY
SŁUŻBY
PUBLICZNE
PUBLICZNE
SZPITALNY
SZPITALNY
ODDZIAŁ RATUNKOWY
ODDZIAŁ RATUNKOWY
ZŁOTA GODZINA
ZŁOTA GODZINA
FAZA PRZEDSZPITALNA
FAZA PRZEDSZPITALNA
•
•
BLS
BLS
•
ALS
ALS
POGOTOWIE
POGOTOWIE
RATUNKOWE
RATUNKOWE
Etapy akcji ratunkowej
• Utrzymanie stanu gotowości
• Uruchomienie systemu RM
• Dojazd na miejsce zdarzenia
• Działania ratunkowe na miejscu zdarzenia
• Transport poszkodowanego do oddziału
ratunkowego
• Powrót do bazy, przywrócenie stanu
gotowości
Utrzymanie stanu gotowości
Pozostawanie w gotowości do szybkiej
odpowiedzi na wezwanie:
- kontrola stanu technicznego ambulansu
- uzupełnianie i dezynfekcja sprzętu
medycznego
- psychiczne i fizyczne przygotowanie
ratowników
Uruchomienie systemu RM
Centrum Powiadamiania Ratunkowego:
- przyjmowanie wezwań
- delegowanie na miejsce zdarzenia
jednostek ratunkowych
- kierowanie akcją ratunkową do czasu
przybycia j.r.
- monitorowanie pracy jednostek
Sposób zgłaszania zagrożenia
Należy podać:
- powód wezwania
- lokalizację miejsca zdarzenia
- okoliczności zdarzenia
- nazwisko osoby zgłaszającej
O zakończeniu przyjmowania wezwania
informuje dyspozytor
Zasady przyjmowania wezwań
= obowiązki dyspozytora
• szybka orientacja co do p-ny zgłoszenia
• ocena stopnia pilności wyjazdu
• zebranie dokładnego adresu
• wezwanie zespołu
• poinformowanie rozmówcy o wyjeździe
zespołu
• udzielenie osobie zgłaszającej instrukcji
dotyczących postępowania z pacjentem
Dojazd na miejsce zdarzenia
• w razie konieczności włączenie sygnałów
świetlnych i dźwiękowych
• dostosowanie prędkości do warunków
drogowych
• zapięcie pasów bezpieczeństwa w czasie
jazdy do poszkodowanego (art. 39 kd)
• troska o właściwe usytuowanie sprzętu
medycznego w ambulansie
Działania ratunkowe na miejscu
zdarzenia
1. Zabezpieczenie się przed zakażeniem
2. Zabezpieczenie miejsca akcji
3. Wstępna ocena liczby
poszkodowanych i ich stanu
4. Wezwanie dodatkowej pomocy
5. Rozpoznanie możliwych
mechanizmów urazu
1. Zabezpieczenie się przed
zakażeniem
• Rękawice ochronne
• Maski
• Okulary
2. Zabezpieczenie miejsca akcji
W pierwszej kolejności należy zadbać o
bezpieczeństwo własne i wszystkich
członków zespołu ratunkowego !!!
Zabezpieczenie miejsca akcji
Należy obejrzeć:
• Miejsce zdarzenia
• Mechanizm urazu
• Poszkodowanych (oceniając ich liczbę)
• Uszkodzenia samochodów, deski rozdzielczej,
kierownicy
• Plamy krwi, płynów ustrojowych
• Przedmioty osobiste wewnątrz pojazdu, zabawki
• Należy bezwzględnie stosować się do
instrukcji straży pożarnej (zezwolenie
na podejście)
• Ponadto należy wysłuchać relacji
świadków
• Powonieniem sprawdzić obecność
benzyny, gazu, alkoholu
Miejsce parkowania
ambulansu
• Jak najbliżej poszkodowanych
• Jak najdalej od strefy zagrożenia
• Ambulans usytuować w sposób widoczny z
daleka (światła awaryjne, sygnały świetlne);
ustawić tak , by nie blokował droi ewakuacyjnej,
tak by były możliwe swobodne manewry noszami
• Przy wysiadaniu należy zwrócić uwagę na
przejeżdżające samochody- domagać się
wstrzymania ruchu pojazdów
Miejsca specjalne akcji
ratunkowej
• Miejsca z ograniczonym dostępem tlenu (silosy
zbożowe, studzienki kanalizacyjne)
• Stacje transformatorowe- zakaz wejścia przed
wyłączeniem prądu
• Miejsca w których odnaleziono ładunki
wybuchowe- kierujący akcja ratowniczą określa
odległość dojazdu
• Miejsca podmokłe- należy rozważyć wskazania
do użycia defibrylatora
• Miejsca przestępstw kryminalnych
3. Wstępna ocena liczby
poszkodowanych i ich stanu
• Czasem wiąże się z przeszukaniem
miejsca zdarzenia i przyległych terenów
• Duża rolę spełnia relacja świadków,
zwrócenie uwagi na przedmioty
pozostawione w pojeździe
• Wezwanie pomocy
• dodatkowy ambulans
• zespoły straży pożarnej, policji
• pogotowie gazowe, elektryczne
• wezwanie śmigłowca
4. Wezwanie dodatkowej
pomocy
5. Rozpoznanie mechanizmu
urazu
Transport poszkodowanego do
oddziału ratunkowego
Nie wolno przystępować do transportu bez
odpowiedniego zabezpieczenia pacjenta na
miejscu zdarzenia.
U poszkodowanych w stanie ciężkim-scoop and run
- zabezpieczenie kręgosłupa-kołnierz, deska, KED
- zatamowanie znacznych krwawień
- zabezpieczenie odmy,
- ABC: udrożnienie dróg oddechowych, CPR
U pacjentów mniej poszkodowanych- stay
and play
-pełne zabezpieczenie do transportu
należy wykonać przed umieszczeniem
pacjenta w ambulansie- oprócz w/w:
zapewnić dostęp dożylny, podać płyny,
unieruchomić wszystkie złamania,
założyć opatrunki na rany
ZINTEGROWANY
SYSTEM
RATOWNICTWA MEDYCZNEGO
URAZ
URAZ
działanie siły zewnętrznej na organizm
OBRAŻENIE
OBRAŻENIE
fizyczne uszkodzenie ciała będące wynikiem urazu
MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA
MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA
jednoczesne obrażenia co najmniej dwóch okolic ciała,
z których obrażenie każdej stanowi wskazanie
do hospitalizacji i wymaga specjalistycznego leczenia
OBRAŻENIA WIELONARZĄDOWE
OBRAŻENIA WIELONARZĄDOWE
obrażenia co najmniej dwóch narządów danej okolicy ciała
OBRAŻENIA WIELOMIEJSCOWE
OBRAŻENIA WIELOMIEJSCOWE
różnorodne obrażenia różnych okolic ciała