Badanie
Badanie
osobowości
osobowości
Testy obiekcyjne i projekcyjne
Testy obiekcyjne i projekcyjne
Co to jest test osobowości?
Co to jest test osobowości?
Test osobowości jest jednym ze sposobów
Test osobowości jest jednym ze sposobów
badania psychiki człowieka, stosowanym
badania psychiki człowieka, stosowanym
przez psychologów.
przez psychologów.
Osobowość są to względnie trwałe cechy,
Osobowość są to względnie trwałe cechy,
postawy, poglądy, które wpływają na
postawy, poglądy, które wpływają na
zachowanie, postępowanie w życiu
zachowanie, postępowanie w życiu
codziennym, w relacjach z innymi.
codziennym, w relacjach z innymi.
Dlaczego warto wykonywać
Dlaczego warto wykonywać
badanie osobowości?
badanie osobowości?
Wykonanie badania osobowości umożliwia:
Wykonanie badania osobowości umożliwia:
•
•
Lepsze poznanie własnych zachowań
Lepsze poznanie własnych zachowań
•
•
Określenie źródła swoich problemów i
Określenie źródła swoich problemów i
zrozumienie problemów w relacjach z innymi
zrozumienie problemów w relacjach z innymi
•
•
Stworzenie profilu osobowości
Stworzenie profilu osobowości
•
•
Łatwiejsze przewidywanie swoich przyszłych
Łatwiejsze przewidywanie swoich przyszłych
zachowań
zachowań
•
•
Postawienie diagnozy psychologicznej
Postawienie diagnozy psychologicznej
•
•
Zrozumienie własnego postępowania
Zrozumienie własnego postępowania
•
•
Określenie typu osobowości
Określenie typu osobowości
•
•
Poznanie siebie
Poznanie siebie
•
•
Porównanie profilu osobowości przed i po
Porównanie profilu osobowości przed i po
zakończeniu terapii
zakończeniu terapii
W jaki sposób przygotować się
W jaki sposób przygotować się
do wypełnienia testu
do wypełnienia testu
osobowości?
osobowości?
•
•
Zarezerwować sobie dwie godziny czasu
Zarezerwować sobie dwie godziny czasu
wolnego na wypełnienie testu
wolnego na wypełnienie testu
•
•
Przyjść na badanie wyspanym
Przyjść na badanie wyspanym
•
•
Zadawać pytania psychologowi, jeśli mamy
Zadawać pytania psychologowi, jeśli mamy
wątpliwości co do procedury wypełniania testu
wątpliwości co do procedury wypełniania testu
•
•
Rzetelnie i prawdziwie odpowiadać na
Rzetelnie i prawdziwie odpowiadać na
zadawane pytania
zadawane pytania
•
•
Nie zastanawiać się zbyt długo i głęboko nad
Nie zastanawiać się zbyt długo i głęboko nad
każdym pytaniem – zwłaszcza jeśli wypełniany
każdym pytaniem – zwłaszcza jeśli wypełniany
test osobowości ma bardzo dużo pytań
test osobowości ma bardzo dużo pytań
Na czym polega badanie
Na czym polega badanie
osobowości?
osobowości?
Badania osobowości, które są często
Badania osobowości, które są często
stosowane przez psychologów wiążą się z
stosowane przez psychologów wiążą się z
odpowiedzeniem na szereg pytań.
odpowiedzeniem na szereg pytań.
Pytania wiążą się z rozmaitymi
Pytania wiążą się z rozmaitymi
dziedzinami życia, w zależności od tego
dziedzinami życia, w zależności od tego
jaki test jest wykonywany i co dokładnie
jaki test jest wykonywany i co dokładnie
jest celem badania. Pytań zazwyczaj jest
jest celem badania. Pytań zazwyczaj jest
kilkanaście lub kilkadziesiąt.
kilkanaście lub kilkadziesiąt.
Badany otrzymuje od psychologa na jednym
Badany otrzymuje od psychologa na jednym
arkuszu zestaw pytań, na drugim kartę z
arkuszu zestaw pytań, na drugim kartę z
odpowiedziami do zaznaczenia.
odpowiedziami do zaznaczenia.
Test osobowości jest w pewnym stopniu
Test osobowości jest w pewnym stopniu
podobny do psychozabaw, które są dostępne
podobny do psychozabaw, które są dostępne
w Internecie lub prasie, jednak testy
w Internecie lub prasie, jednak testy
osobowości są znacznie bardziej wiarygodne i
osobowości są znacznie bardziej wiarygodne i
precyzyjne.
precyzyjne.
Rodzaje metod
Rodzaje metod
Metody służące do badania osobowości
Metody służące do badania osobowości
stanowią zasadniczo dwie podstawowe
stanowią zasadniczo dwie podstawowe
kategorie: kwestionariusze czy inwentarze
kategorie: kwestionariusze czy inwentarze
osobowości (metody obiekcyjne) oraz testy
osobowości (metody obiekcyjne) oraz testy
projekcyjne. Najczęściej używanym
projekcyjne. Najczęściej używanym
kwestionariuszem osobowości jest MMPI
kwestionariuszem osobowości jest MMPI
(Minnesota Multiphasic Personality
(Minnesota Multiphasic Personality
Inventory) Dość często, ale już wybiórczo,
Inventory) Dość często, ale już wybiórczo,
stosuje się kwestionariusze Cattella,
stosuje się kwestionariusze Cattella,
Eysencka, Janet Taylor (różne wersje).
Eysencka, Janet Taylor (różne wersje).
Wśród metod projekcyjnych często
Wśród metod projekcyjnych często
stosowany Test Plam Atramentowych
stosowany Test Plam Atramentowych
Rorschacha. Często stosuje się również
Rorschacha. Często stosuje się również
TAT (Test Apercepcji Tematycznej) oraz
TAT (Test Apercepcji Tematycznej) oraz
dwie wersje dla dzieci: CAT-A i CAT-H. Ze
dwie wersje dla dzieci: CAT-A i CAT-H. Ze
względu na powszechność ich stosowania
względu na powszechność ich stosowania
celowe wydaje się przybliżenie Testu
celowe wydaje się przybliżenie Testu
Rorschacha oraz TAT.
Rorschacha oraz TAT.
MMPI (Minnesota Multiphasic
MMPI (Minnesota Multiphasic
Personality Inventory)
Personality Inventory)
Jeden z najczęściej używanych psychologicznych
Jeden z najczęściej używanych psychologicznych
testów osobowości. Obecnie jest używana wersja
testów osobowości. Obecnie jest używana wersja
2 testu. Zawiera ona 566 pytań, na które należy
2 testu. Zawiera ona 566 pytań, na które należy
odpowiedzieć "prawda" lub "fałsz". W wyniku daje
odpowiedzieć "prawda" lub "fałsz". W wyniku daje
trzy skale kontrolne, dziesięć skal klinicznych i
trzy skale kontrolne, dziesięć skal klinicznych i
kilkadziesiąt podskal. Każda skala i podskala testu
kilkadziesiąt podskal. Każda skala i podskala testu
jest normalizowana do skali tenowej.
jest normalizowana do skali tenowej.
Skale kontrolne mają na celu tzw. walidację testu,
Skale kontrolne mają na celu tzw. walidację testu,
czyli sprawdzenie, czy jego wyniki mają szansę
czyli sprawdzenie, czy jego wyniki mają szansę
być uznane za prawdziwe (np. czy badany nie
być uznane za prawdziwe (np. czy badany nie
kłamał)
kłamał)
Kwesionariusz osobowości
Kwesionariusz osobowości
Cattella
Cattella
Pierwsze wydanie 16 – czynnikowego
Pierwsze wydanie 16 – czynnikowego
Kwestionariusza Osobowości ukazało się w
Kwestionariusza Osobowości ukazało się w
1950 roku. Kwestionariusz składa się z
1950 roku. Kwestionariusz składa się z
dwóch równoważnych wersji – liczących po
dwóch równoważnych wersji – liczących po
184 pozycje oraz po 3 pytania buforowe. W
184 pozycje oraz po 3 pytania buforowe. W
obydwu wersjach występuje od 20 do 26
obydwu wersjach występuje od 20 do 26
pozycji odnoszących się do każdego z 16
pozycji odnoszących się do każdego z 16
czynników. Wyniki końcowe są wyrażone w
czynników. Wyniki końcowe są wyrażone w
skali stenowej. Każdy czynnik jest oznaczony
skali stenowej. Każdy czynnik jest oznaczony
symbolami literowymi i liczbowymi, a ponad
symbolami literowymi i liczbowymi, a ponad
to posiada nazwę psychologiczną i potoczną.
to posiada nazwę psychologiczną i potoczną.
Kwestionariusz Eysencka
Kwestionariusz Eysencka
Kwestionariusz ten oparty jest na
Kwestionariusz ten oparty jest na
koncepcji osobowoœci H.J. Eysencka.
koncepcji osobowoœci H.J. Eysencka.
Zdefiniował on osobowoœć jako
Zdefiniował on osobowoœć jako
względnie trwała organizację charakteru,
względnie trwała organizację charakteru,
temperamentu, intelektu i właœciwoœci
temperamentu, intelektu i właœciwoœci
fizycznych, determinujšcych specyficzne
fizycznych, determinujšcych specyficzne
sposoby przystosowania się do otoczenia.
sposoby przystosowania się do otoczenia.
Wyróżnił on 4 poziomy organizacji
Wyróżnił on 4 poziomy organizacji
osobowoœci.
osobowoœci.
Test plam Roschacha
Test plam Roschacha
Na podstawie testu wnioskuje się o
Na podstawie testu wnioskuje się o
nieświadomych treściach psychicznych,
nieświadomych treściach psychicznych,
cechach osobowości i zaburzeniach
cechach osobowości i zaburzeniach
psychicznych.
psychicznych.
Test składa się z 10 tablic z plamami
Test składa się z 10 tablic z plamami
atramentowymi (5 szaroczarnych, 2
atramentowymi (5 szaroczarnych, 2
szaroczerwone i 3 kolorowe). Tablice
szaroczerwone i 3 kolorowe). Tablice
prezentuje się osobie badanej, która
prezentuje się osobie badanej, która
opowiada, co na nich widzi.
opowiada, co na nich widzi.
Test Apercepcji Tematycznej
Test Apercepcji Tematycznej
W wersji podstawowej test składa się z
W wersji podstawowej test składa się z
trzech serii po 10 obrazków. Na obrazkach
trzech serii po 10 obrazków. Na obrazkach
przedstawione są sceny z życia
przedstawione są sceny z życia
społecznego, które badany ma szeroko
społecznego, które badany ma szeroko
opisać, łącznie z tym czego na obrazkach
opisać, łącznie z tym czego na obrazkach
nie ma a może się domyślić.
nie ma a może się domyślić.
W przypadku dorosłych, o przynajmniej
W przypadku dorosłych, o przynajmniej
przeciętnej inteligencji, pytani są proszeni o
przeciętnej inteligencji, pytani są proszeni o
opowiedzenie jak najbardziej dramatycznej
opowiedzenie jak najbardziej dramatycznej
historii
historii
Bibliografia
Bibliografia
Oleś, P. .
Oleś, P. .
Wprowadzenie do psychologii
Wprowadzenie do psychologii
osobowości
osobowości
. Warszawa: Scholar.(2005)
. Warszawa: Scholar.(2005)
http://www.moj-psycholog.pl/artykul-19.ph
http://www.moj-psycholog.pl/artykul-19.ph
Leksykon psychiatrii
Leksykon psychiatrii
pod red. prof. dr. hab.
pod red. prof. dr. hab.
med. S. Pużyńskiego, Warszawa 1993
med. S. Pużyńskiego, Warszawa 1993
Matkowski M.,
Matkowski M.,
MMPI – badanie,
MMPI – badanie,
opracowanie, interpretacja
opracowanie, interpretacja
. Poznań:
. Poznań:
Pracownia Terapii i Rozwoju Osobowości,
Pracownia Terapii i Rozwoju Osobowości,
1992.
1992.