Formy opodatkowania
dochodów osób fizycznych
z działalności
gospodarczej
Formy opodatkowania
dochodów osób fizycznych
z działalności
gospodarczej
Formy opodatkowania osób
fizycznych z działalności
gospodarczej:
Zasady ogólne;
Podatek liniowy;
Ryczałt od przychodów
ewidencjonowanych;
Karta podatkowa.
Ustawy regulujące opodatkowanie
dochodów z działalności
gospodarczej:
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z
2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o
zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez
osoby fizyczne (Dz.U. z 1998 r. Nr 144 poz.
930).
Podstawowe formy
opodatkowania:
1. opodatkowanie dochodu ze
źródła
jako
składnika
dochodu
łącznego
podlegającego
opodatkowaniu
według
skali
podatkowej,
2. opodatkowanie dochodu z tego
źródła na odrębnych zasadach
według stawki 19%
Przychody z działalności
gospodarczej - definicja
Przychód z działalności gospodarczej stosownie
do art. 14 ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych obejmuje kwoty należne z
tytułu świadczeń dokonanych w ramach
działalności, choćby nie zostały faktycznie
otrzymane, po wyłączaniu wartości zwróconych
towarów, udzielonych bonifkat i skont. U
podatników dokonujących sprzedaży towarów i
usług opodatkowanych podatkiem od towarów i
usług za przychód uważa się przychód
pomniejszony o należny podatek VAT.
Wpływy nie zaliczone do
przychodów:
Zaliczki, przedpłaty,
Pożyczki i kredyty uzyskane na cele
gospodarcze,
Należne lecz nieotrzymane odsetki.
Kryteria pozwalające na zaliczenie
danego wydatku do kosztów
uzyskania przychodów:
wydatek ten nie może mieścić się w katalogu
wydatków nieuznanych za koszt uzyskania
przychodu określonym w art. 23 ust. 1 ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycznych,
wydatek ten poniesiony jest w celu uzyskania
przychodu.
Wydatki nie stanowiące kosztów
uzyskania przychodów – grupy:
Wydatki na nabycie rzeczowych, niematerialnych i finansowych
składników majątku trwałego w momencie ich poniesienia,
Wydatki związane z wykonaniem przez podatnika zobowiązań wobec
jego wierzycieli oraz poniesione straty w związku z niewykorzystaniem
zobowiązań przez dłużników podatnika,
Wydatki mające charakter sankcji podatkowych,
Wydatki związane z regulowaniem zobowiązań wobec Skarbu Państwa,
Wydatki, które przestają być kosztami uzyskania przychodu po
przekroczeniu określonego przez ustawodawcę limitu,
Inne wydatki o zróżnicowanym charakterze.
Skala podatkowa ciągła w roku
podatkowym 2012
Podstawa
obliczenia podatku
w złotych
Podatek wynosi
ponad
do
85528
18% minus kwota
zmniejszająca podatek 556
zł 02 gr
85528
14839 zł 02 gr plus 32%
nadwyżki ponad 85528 zł
Od dochodu można odliczyć:
składki na ubezpieczenia społeczne
dokonane w roku podatkowym zwroty nienależnie pobranych świadczeń,
które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, w
kwotach uwzględniających pobrany podatek dochodowy, jeżeli zwroty te
nie zostały potrącone przez płatnika,
wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem
wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym
przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na
którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne,
wydatków ponoszone przez podatnika z tytułu użytkowania sieci
w lokalu (budynku) będącym miejscem zamieszkania podatnika
w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł,
darowizny przekazane na cele określone w art. 4 ustawy o działalności
pożytku publicznego oraz kultu religijnego(nie więcej jednak niż 6 %
dochodu)
od 1 stycznia 2007 r. podatnicy wychowujący dzieci własne lub
przysposobione, rozliczający się na zasadach ogólnych przy
zastosowaniu skali podatkowej, mogą odliczyć od podatku kwotę
stanowiącą iloczyn liczby wychowywanych dzieci i kwoty 120 zł.
Od obliczonego już podatku można
odliczyć:
kwotę składki na ubezpieczenie
zdrowotne,
„wpłaty”, na rzecz organizacji pożytku
publicznego działającej na podstawie
ustawy o działalności pożytku
publicznego,
Zasady ustalania wysokości podatku
dochodowego od osób fizycznych
według skali progresywnej
Suma dochodów ze źródeł przychodów (dochód w roku
podatkowym)
- odliczenia od dochodu
=
podstawa
opodatkowania
(dochód
do
opodatkowania)
po zastosowaniu stawki wynikającej ze skali
= podatek
- odliczenia od podatku
= podatek należny za rok podatkowy
- wpłacone (pobrane przez płatnika) zaliczki w roku
podatkowym
= podatek do zapłaty (nadpłata)
Zasady ustalania wysokości podatku
dochodowego od osób fizycznych według
formuły liniowej
Suma dochodów ze źródeł przychodów (dochód w roku
podatkowym)
- ubezpieczenia społeczne - strata z lat ubiegłych
=
podstawa
opodatkowania
(dochód
do
opodatkowania)
po zastosowaniu stawki 18%
= podatek
- ubezpieczenia zdrowotne (7,75% podstawy)
= podatek należny za rok podatkowy
- wpłacone (pobrane przez płatnika) zaliczki w roku
podatkowym
= podatek do zapłaty (nadpłata)
Prowadzenie ksiąg rachunkowych w
myśl art.2 ustawy o rachunkowości:
Z mocy prawa:
1.
osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób
fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli ich przychody netto ze
sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni
rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej
800 000 EURO,
2.
zagraniczne
osoby
fizyczne,
prowadzące
na
terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej działalność osobiście, przez osobę
upoważnioną, przy pomocy pracowników - w odniesieniu do
działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez
względu na wielkość przychodów,
Dobrowolnie:
1.
osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób
fizycznych oraz spółki partnerskie. Mogą one stosować zasady
rachunkowości określone ustawą również od początku następnego
roku obrotowego, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów,
produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe
niż równowartość w walucie polskiej 800 000 EURO.
Opodatkowanie na zasadach ogólnych
-zalety:
Wybór skali podatkowej może być korzystny dla
podatników, których działalność jest obciążona
znacznymi kosztami uzyskania przychodów.
Możliwość zaliczenia w koszty wszelkich wydatków,
których związek z uzyskiwanymi przychodami jesteśmy
w stanie udowodnić (za wyjątkiem wydatków na nabycie
i wytworzenie środków trwałych oraz innych,
wymienionych w ustawie).
Istnieje możliwość szukania zmniejszenia obciążeń
podatkowych w ulgach i odliczeniach.
Opodatkowanie na zasadach ogólnych –
wady:
Zasady ogólne charakteryzują się zwiększonymi, w stosunku
do pozostałych form opodatkowania, obowiązkami
ewidencyjnymi, w tym także
Konieczność gromadzenie wszystkich dokumentów
księgowych, opisywania ich i sprawdzania poprawności.
Samodzielne prowadzenie księgowości może okazać się
trudne ze względu na skomplikowane, szczegółowe reguły
prawidłowej kwalifikacji wydatków i korzystania z ulg i
odliczeń. Konieczne jest kontrolowanie poprawności
wszystkich zapisów na bieżąco - nieprawidłowo prowadzona
KPiR grozi uznaniem jej przez organy kontrolujące za
prowadzoną w sposób nierzetelny i / lub wadliwy - co
powoduje
.
Podatek liniowy – zalety:
Podstawę opodatkowania podatkiem liniowym stanowi
nadwyżka przychodu nad kosztami jego uzyskania
(dochód).
Podatku liniowego nie wyłącza uzyskiwanie dochodów ze
stosunku pracy, jeżeli pracownik nie świadczy usług
stanowiących zarazem przedmiot indywidualnej działalności
gospodarczej.
Podatek liniowy jest korzystny przede wszystkim dla
przedsiębiorców, którzy uzyskują wysokie dochody z
prowadzonej działalności, przy jednoczesnych stosunkowo
niskich kosztach uzyskania.
Podatek liniowy – wady:
Forma podatku liniowego skutkuje utratą prawa do
korzystania z ulg i odliczeń od dochodu, w tym z kwoty
wolnej od podatku - przedsiębiorca płaci podatek od każdej
kwoty dochodu.
Wyłącza rozliczenie wspólnie z małżonkiem oraz w sposób
przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci. Im
większa różnica pomiędzy dochodami współmałżonków,
tym korzystniejsze są ogólne zasady opodatkowania
zamiast podatku liniowego.
Podatek liniowy nie może być także stosowany do
dochodów uzyskiwanych z tytułu kontraktów
menedżerskich oraz działalności polegającej na zawieraniu
umów o zarządzanie przedsiębiorstwem (art. 30c ust. 1 w
zw. z art. 29 i 13 pkt 9 u.p.d.o.f.).
Osoby fizyczne prowadzące
działalność gospodarczą mogą
opłacać podatek w formie:
Ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych,
Karty podatkowej.
U.z.p.d. reguluje opodatkowanie
zryczałtowanym podatkiem
dochodowym niektórych przychodów
osiąganych przez osoby fizyczne:
1.
Prowadzące pozarolniczą działalność
gospodarczą,
2.
Osiągające przychody z tytułu umów
najmu, podnajmu, dzierżawy,
poddzierżawy lub innych umów o
podobnym charakterze, jeżeli umowy te
nie są zawierane w ramach prowadzonej
pozarolniczej działalności gospodarczej.
Warunki podmiotów płacących
ryczałt od przychodów
ewidencjonowanych:
1) w roku poprzedzającym rok podatkowy:
a) uzyskali przychody z działalności prowadzonej wyłącznie
samodzielnie w wysokości nieprzekraczejącej wyrażonej w
złotych kwoty 250 000 euro,
b) uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w
formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej
działalności nie przekroczyła wyrażonej w złotych kwoty 250
000 euro,
2) rozpoczną wykonywanie działalności w roku
podatkowym i nie korzystają z opodatkowania w formie
karty
podatkowej-
bez
względu
na
wysokość
przychodów.
Charakterystyczne cechy klasycznej
konstrukcji ryczałtu:
Jest odrębną, lecz nie samoistną instytucją
prawną,
Uproszczony charakter, który należy
rozumieć dwojako:
1.
jako uproszczenie konstrukcji podatku;
2.
jako brak obowiązku prowadzenia przez podatnika
w całości albo w znacznej części ewidencji dla
potrzeb podatkowych.
Należny podatek ustalany jest z góry w stałej
wysokości na dany rok podatkowy, a nie po
jego zakończeniu.
Fakultatywność.
Stawki ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych wynoszą:
20 % przychodów osiąganych w zakresie
wolnych zawodów,
17 % przychodów ze świadczenia niektórych
usług niematerialnych,
8,5 % od przychodów z działalności usługowej,
5,5 % od przychodów z działalności wytwórczej
i budowlanej,
3,0 % od przychodów z działalności usługowej
w zakresie handlu oraz działalności
gastronomicznej
Różnice między opodatkowaniem na
zasadach ogólnych i w formie
ryczałtu:
Szerszy zakres źródeł przychodów uwzględnianych
przy ustalaniu podstawy opodatkowania w ryczałcie,
Inny przedmiot opodatkowania,
Podstawa opodatkowania w ryczałcie jest ustalana
przez podatnika dla okresów miesięcznych, a po
upływie roku podatkowego w zasadzie raz jeszcze
ustala się ją za dany rok podatkowy,
Brak możliwości łączenia przychodów
opodatkowanych w formie zryczałtowanej z
dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych.
Możliwość zmniejszenia o kwoty odliczeń lub
zwiększenie o kwoty doliczeń przewidziane w
przepisach podatkowych.
Ryczałt od przychodów
ewidencjonowanych – zalety:
Księgowość jest mniej skomplikowana niż w
przypadku zasad ogólnych.
Podatek płaci się od obrotów, co umożliwia
niekiedy osiągnięcie korzyści fiskalnych w
stosunku do opodatkowania na zasadach
ogólnych.
Istnieje możliwość wyboru kwartalnej metody
rozliczania podatku.
Ryczałt od przychodów
ewidencjonowanych – wady:
Nie ma możliwości zaliczenia wydatków w
koszty uzyskania przychodów.
Ryczałt jest czasami za wysoki w stosunku do
uzyskiwanych marż.
W trakcie trwania roku podatkowego nie
można się zrzec ryczałtu (ale jeśli wykona się
czynność, która według ustawy nie może być
opodatkowana w sposób zryczałtowany - traci
się prawo do opodatkowania w tej formie).
Z karty podatkowej mogą
skorzystać:
podmioty wymienione przez ustawę w
odpowiednim załączniku spełniające
następujące warunki:
1.
nieprzekroczenie określonego limitu
zatrudnienia pracowników najemnych,
2.
nieprowadzenie innej pozarolniczej
działalności gospodarczej,
3.
nieprowadzenie działalności w tym samym
zakresie co małżonek podatnika.
Zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty
podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący
działalność:
usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami,
wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami, z wyjątkiem napojów o zawartości
powyżej 1,5% alkoholu,
usługową w zakresie obnośnego i obwoźnego handlu detalicznego
artykułami nieżywnościowymi, z wyjątkiem handlu
silnikowymi, środkami transportu samochodowego, ciągnikami
rolniczymi i motocyklami oraz z wyjątkiem handlu artykułami
nieżywnościowymi objętego koncesjonowaniem,
- jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o
zawartości powyżej 1,5% alkoholu,
w zakresie usług
wykonywanych przy użyciu jednego
pojazdu,
w zakresie usług rozrywkowych,
w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, jeżeli nie jest
prowadzona sprzedaż napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu,
Karta podatkowa – zalety:
Karta podatkowa jest korzystna dla drobnych
przedsiębiorców, działających indywidualnie
lub zatrudniających niewielu pracowników
oraz prowadzących jeden rodzaj działalności,
stanowiący ich podstawowe źródło dochodu.
Wysokość podatku ustalana jest w drodze
decyzji na początku roku podatkowego.
Karta podatkowa – wady:
Podatnik stosujący kartę podatkową jest zobowiązany do
prowadzenia książki ewidencji zatrudnienia oraz informowania
urzędu skarbowego o zmianach powodujących utratę prawa do
rozliczania kartą oraz wpływających na wysokość podatku
dochodowego, jak również do powiadomienia o likwidacji
działalności.
Podatnik nie może prowadzić innej działalności niż taka, która
pozwala na stosowanie karty podatkowej.
Małżonek nie może prowadzić działalności w analogicznym
zakresie jak podatnik.
Karta podatkowa nie może być stosowana przez
wytwarzających wyroby akcyzowe
Kryterium
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Na zasadach ogólnych
Formy zryczałtowane
Podatkowa
księga
przychodów i
rozchodów
Pełna
księgowość
Karta
podatkowa
Ryczałt
ewidencjonowan
y
Podmiot
opodatkowani
a
Osoba fizyczna, spółki
cywilne osób fizycznych,
spółki osobowe
Osoba
fizyczna,
spółki cywilne
osób
fizycznych
Osoba fizyczna,
spółki cywilne osób
fizycznych, spółki
jawne osób
fizycznych
Stawki
opodatkowani
a
Stawki progresywne w
zależności od wysokości
dochodów 19%, 30%, 40%
lub stawka liniowa 19%
Podatek
ustalany jest
kwotowo w
drodze urzędu
skarbowego.
Stawki te nie
zależą od
osiąganych
dochodów.
Stawki te
uzależnione są
od rodzaju
prowadzonej
działalności
gospodarczej.
Przedmiot
opodatkowani
a
Poniżej
800000 euro
Bez
ograniczeń
Bez
ograniczeń
Poniżej 250000
euro
Kryteria
Podatkowa
księga
przychodów i
rozchodów
Pełna
księgowość
Karta podatkowa
Ryczałt
ewidencjonow
any
Odliczenia
Przysługują odliczenia.
Można uwzględnić koszty
prowadzenia działalności
gospodarczej
Nie przysługują
żadne odliczenia ani
uwzględnienia
kosztów
prowadzenia
działalności
gospodarczej poza
składkami na
ubezpieczenia
Przysługują
odliczenia.
Nie można
uwzględnić
kosztów
prowadzenia
działalności
gospodarczej
Ewidencja
podatkowa
uproszczona:
podatkowa
księga
przychodów i
rozchodów
Pełna
ewidencja:
księgi
rachunkow
e
Nie występuje
uproszczona:
ewidencja
przychodów,
księga
zamówień
Deklaracja
podatkowa
Miesięczna PIT-5,
Roczna: PIT-36 lub PIT-36L
w przypadku podatku
liniowego
Nie występuje.
Miesięczna kwota
zryczałtowana stanowi
podatek, a nie
zaliczkę.Roczna
deklaracja o
zapłaconych i
odliczonych składkach
na ubezpieczenie:PIT-
16A
Roczna PIT-28