NASTĘPSTWA 

SKRAJNEGO STRESU. 

GENEZA POGLĄDÓW.

LITERATURA:

M.  Lis  –  Turlejska,  Stres  traumatyczny.  Występowanie, 

następstwa,
                                 terapia, Warszawa 2002.

B. Dudek, Zaburzenia po stresie traumatycznym, Gdańsk 

2003.

Ch. Figley, W. Nash, (red.) Stres bojowy. Teorie, badania, 

profilaktyka
                                              i terapia, Warszawa 2010.

K. Loranty (red.)Psychospołeczne uwarunkowania 

zachowań
                            jednostek i grup społecznych w 

sytuacjach zagrożeń,
                            Warszawa 2010. (s.97-139)

SYMPTOMY WYSTĘPUJĄCE               

                                                  

PODCZAS STRESU INCYDENTU 

KRYTYCZNEGO

SYMPTOMY POZNAWCZE

poczucie zagubienia;
osłabienie koncentracji;
luki pamięciowe;
zmniejszony zakres uwagi.

SYMPTOMY FIZYCZNE

męczliwość;
problemy gastryczne;
napięcia mięśniowe;
podwyższona aktywność autonomiczna

SYMPTOMY EMOCJONALNE

lęk;
depresja;
poczucie winy;
gniew;
zaprzeczanie.

SYMPTOMY BEHAWIORALNE

wycofanie społeczne;
niepokój;
nadużywanie substancji 
psychoaktywnych;
zachowania agresywne.

Jean Martin Charcot: objawy histerii 
pacjentek mają swe źródło w historii 
traumatycznych przeżyć

  

Pieree Janet: pierwszy sformował 
systematyczną teorię zaburzeń 
potraumatycznych. Centralnym problemem w 
tych zaburzeniach jest niezdolność do 
zintegrowania traumatycznych wspomnień. 

Z. Freud (Etiologia histerii) – każdy 
przypadek histerii ma  swoje źródło w 
pojedynczym bądź wielokrotnym 
przedwczesnym doświadczeniu 
seksualnym, które miało miejsce w 
dzieciństwie

Definicja stresora wywołującego PTSD:

zdarzenie związane z zagrożeniem życia 

lub fizycznej integralności, podczas 

którego dana osoba przeżywa 

intensywny strach, poczucie bezradności 

lub makabry

. 

Diagnoza PTSD jest oparta na trzech 

zasadniczych warunkach:

• intensywne ponowne przeżywanie;
• unikanie i psychiczne odrętwienie
• fizjologiczne pobudzenie.

Kryterium diagnostyczne 

ponownego 

przeżywania  

stanowi, że zdarzenie 

urazowe w sposób uporczywy jest przeżywane 
ponownie w przynajmniej jeden z następujących 
sposobów:

a) 

uporczywe i natrętne wspomnienia zdarzenia 

obejmujące
     wyobrażenia, myśli i spostrzeganie;
b) powracające dysterusujące sny dotyczące zdarzenia;
c) fizyczne bądź psychiczne odczuwanie, jak gdyby 
zdarzenie urazowe
    powracało (obejmuje poczucie ponownego 
doświadczania, iluzje,
    halucynacje nieświadome wspomnienia);
d) intensywny dystres psychologiczny wskutek 
ekspozycji na coś, co
     wewnętrznie lub zewnętrznie symbolizuje lub 
przypomina jakiś aspekt
     zdarzenia urazowego;
e) fizjologiczna reaktywność przy ekspozycji na 
wewnętrzne i zewnętrzne
     wpływy, symbolizujące lub przypominające jakiś aspekt 
zdarzenia
     urazowego;

 

Kryterium diagnostyczne dla 

unikania

 wiąże się z 

uporczywym unikaniem bodźców związanych z urazem 
i z nieobecnym przed urazem paraliżem ogólnej 
wrażliwości, obejmuje unikanie i anestezję 
emocjonalną:

 

 

Unikanie

a) próby unikania myśli, uczuć, i rozmów związanych z 
urazem;
b)próby unikania aktywności, miejsc i ludzi wywołujących 
wspomnienie urazu;
c) niemożność przypomnienia sobie ważnych aspektów 
urazu.
 

Anestezja emocjonalna

a) znacząco ograniczone zainteresowania lub uczestnictwo 
w ważnych aktywnościach;
b) poczucie odrzucenia przez innych i zrażenie się do ludzi;
c) zawężone odczuwanie afektu;
d) poczucie baraku perspektywy na przyszłość .
 

Kryterium diagnostyczne 

nadmiernej 

pobudliwości 

obejmuje nieobecne przed 

urazem, przynajmniej dwa objawy z 
następujących:

 

a)  trudności w zasypianiu lub/i pozostawania 
we śnie;
b) drażliwość lub/i wybuchy gniewu;
c) trudności w koncentracji;
d) nadmierną czujność;
e) wyolbrzymiony odzew na bodźce.