Mechanika górotworu

Mechanika górotworu

Pojęcia i zadania mechaniki 

Pojęcia i zadania mechaniki 

górotworu

górotworu

Nazwą 

Nazwą 

górotwór

górotwór

 

 

określa się utwory 

określa się utwory 

skalne tworzące skorupę ziemską. Dla 

skalne tworzące skorupę ziemską. Dla 

wyrobisk górniczych górotwór jest 

wyrobisk górniczych górotwór jest 

środowiskiem, 

środowiskiem, 

w którym są one wykonywane 

w którym są one wykonywane 

i utrzymywane, dlatego poznanie 

i utrzymywane, dlatego poznanie 

zasad zachowania się górotworu ma 

zasad zachowania się górotworu ma 

szczególne znaczenie dla górnictwa.

szczególne znaczenie dla górnictwa.

W górotworze nie naruszonym 

W górotworze nie naruszonym 

robotami górniczymi, pod wpływem 

robotami górniczymi, pod wpływem 

ciężaru warstw nadległych, a więc 

ciężaru warstw nadległych, a więc 

siły ciężkości, powstają w skałach 

siły ciężkości, powstają w skałach 

równoważące ją naprężenia. 

równoważące ją naprężenia. 

Są one tym większe, im większy jest 

Są one tym większe, im większy jest 

ciężar warstw nadległych, a więc im 

ciężar warstw nadległych, a więc im 

większa jest głębokość.

większa jest głębokość.

Wykonanie wyrobiska górniczego 

Wykonanie wyrobiska górniczego 

powoduje zaburzenie tej równowagi, 

powoduje zaburzenie tej równowagi, 

a naprężenia górotworu powodują na 

a naprężenia górotworu powodują na 

wszystkich powierzchniach wyrobiska 

wszystkich powierzchniach wyrobiska 

pojawienie się sił działających w 

pojawienie się sił działających w 

kierunku powstałej w górotworze 

kierunku powstałej w górotworze 

pustki. 

pustki. 

Siły te określa się ogólną nazwą 

Siły te określa się ogólną nazwą 

ciśnienia górotworu

ciśnienia górotworu

.

.

Ciśnienie górotworu

Ciśnienie górotworu

Powoduje pękanie i odspajanie skał na 

Powoduje pękanie i odspajanie skał na 

powierzchniach wyrobiska, 

powierzchniach wyrobiska, 

doprowadzając niejednokrotnie do 

doprowadzając niejednokrotnie do 

jego uszkodzenia 

jego uszkodzenia 

a nawet zniszczenia.

a nawet zniszczenia.

Intensywność działalności ciśnienia 

Intensywność działalności ciśnienia 

górotworu zależy od:

górotworu zależy od:

- czynników naturalnych, a więc 

- czynników naturalnych, a więc 

głębokości położenia wyrobiska, 

głębokości położenia wyrobiska, 

własności fizykomechanicznych skał, w 

własności fizykomechanicznych skał, w 

których je wykonano, zaburzeń 

których je wykonano, zaburzeń 

tektonicznych, stosunków wodnych itd.,

tektonicznych, stosunków wodnych itd.,

- samego wyrobiska, tj. jego wielkości, 

- samego wyrobiska, tj. jego wielkości, 

kształtu, sposobu drążenia, obudowy 

kształtu, sposobu drążenia, obudowy 

itp., 

itp., 

a więc od człowieka projektującego 

a więc od człowieka projektującego 

i wykonującego wyrobisko górnicze.

i wykonującego wyrobisko górnicze.

Mechanika górotworu

Mechanika górotworu

To nauka zajmująca się ciśnieniem 

To nauka zajmująca się ciśnieniem 

górotworu, jego skutkami w 

górotworu, jego skutkami w 

wyrobiskach górniczych w postaci 

wyrobiskach górniczych w postaci 

odkształceń, przemieszczeń i 

odkształceń, przemieszczeń i 

zniszczeń oraz przewidywaniem i 

zniszczeń oraz przewidywaniem i 

opanowaniem tych procesów.

opanowaniem tych procesów.

Mechanika górotworu zajmuje się:

Mechanika górotworu zajmuje się:

-

obserwacją i pomiarami ciśnienia 

obserwacją i pomiarami ciśnienia 

górotworu oraz jego skutków 

górotworu oraz jego skutków 

w wyrobiskach górniczych,

w wyrobiskach górniczych,

-

teoretyczną analizą tych zjawisk oraz 

teoretyczną analizą tych zjawisk oraz 

poszukiwaniem metod ich 

poszukiwaniem metod ich 

przewidywania 

przewidywania 

i opanowania,

i opanowania,

-

badaniem laboratoryjnych fizycznych 

badaniem laboratoryjnych fizycznych 

i mechanicznych własności skał.

i mechanicznych własności skał.

Znajomość mechaniki górotworu jest 

Znajomość mechaniki górotworu jest 

niezbędna przy:

niezbędna przy:

-

projektowaniu i prowadzeniu robót 

projektowaniu i prowadzeniu robót 

górniczych, 

górniczych, 

-

rozpoznaniu powstawania koncentracji 

rozpoznaniu powstawania koncentracji 

niebezpiecznych naprężeń w górotworze 

niebezpiecznych naprężeń w górotworze 

oraz zastosowaniu odpowiednich środków 

oraz zastosowaniu odpowiednich środków 

i sposobów w celu ich rozładowania,

i sposobów w celu ich rozładowania,

-

określeniu skutków wybierania złoża 

określeniu skutków wybierania złoża 

zarówno dla wyrobisk podziemnych, jak 

zarówno dla wyrobisk podziemnych, jak 

i dla terenów, obiektów oraz budynków 

i dla terenów, obiektów oraz budynków 

na powierzchni ziemi.

na powierzchni ziemi.