Zobowiązania
Zobowiązania
Część ogólna
Część ogólna
Zobowiązania
Zobowiązania
Część ogólna
Część ogólna
Pojęcie zobowiązania
Pojęcie zobowiązania
•
Zobowiązanie polega na tym, że
Zobowiązanie polega na tym, że
wierzyciel może żądać od dłużnika
wierzyciel może żądać od dłużnika
świadczenia, a dłużnik powinien
świadczenia, a dłużnik powinien
świadczenie spełnić.
świadczenie spełnić.
•
Świadczenie może polegać na
Świadczenie może polegać na
działaniu albo na zaniechaniu.
działaniu albo na zaniechaniu.
Solidarność dłużników
Solidarność dłużników
•
kilku dłużników może być zobowiązanych w ten
kilku dłużników może być zobowiązanych w ten
sposób, że wierzyciel może żądać całości lub
sposób, że wierzyciel może żądać całości lub
części świadczenia od wszystkich dłużników
części świadczenia od wszystkich dłużników
łącznie, od kilku z nich lub od każdego z
łącznie, od kilku z nich lub od każdego z
osobna,
osobna,
•
zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z
zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z
dłużników zwalnia pozostałych,
dłużników zwalnia pozostałych,
•
aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela
aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela
wszyscy dłużnicy solidarni pozostają
wszyscy dłużnicy solidarni pozostają
zobowiązani.
zobowiązani.
Solidarność wierzycieli
Solidarność wierzycieli
Kilku wierzycieli może być
Kilku wierzycieli może być
uprawnionych w ten sposób, że
uprawnionych w ten sposób, że
dłużnik może spełnić całe
dłużnik może spełnić całe
świadczenie do rąk jednego z nich, a
świadczenie do rąk jednego z nich, a
przez zaspokojenie któregokolwiek z
przez zaspokojenie któregokolwiek z
wierzycieli dług wygasa względem
wierzycieli dług wygasa względem
wszystkich.
wszystkich.
Źródła zobowiązań
Źródła zobowiązań
1)
1)
Czynności prawne,
Czynności prawne,
2)
2)
Czyny niedozwolone,
Czyny niedozwolone,
3)
3)
Akty administracyjne,
Akty administracyjne,
4)
4)
Inne zdarzenia.
Inne zdarzenia.
Odpowiedzialność cywilna
Odpowiedzialność cywilna
•
Odpowiedzialność majątkowa, całym
Odpowiedzialność majątkowa, całym
majątkiem osobistym.
majątkiem osobistym.
•
Może przybrać postać:
Może przybrać postać:
- odpowiedzialności
- odpowiedzialności
kontraktowej,
kontraktowej,
- odpowiedzialności deliktowej.
- odpowiedzialności deliktowej.
Zasada odpowiedzialności
Zasada odpowiedzialności
cywilnej
cywilnej
•
Zasada winy,
Zasada winy,
•
Zasada ryzyka,
Zasada ryzyka,
•
Zasada słuszności.
Zasada słuszności.
Siła wyższa
Siła wyższa
•
Zdarzenie zewnętrzne, występujące z
Zdarzenie zewnętrzne, występujące z
takim natężeniem, że jego skutkom nie
takim natężeniem, że jego skutkom nie
da się zapobiec zwykłymi środkami.
da się zapobiec zwykłymi środkami.
•
Cechy zdarzenia:
Cechy zdarzenia:
a) nie można było przewidzieć,
a) nie można było przewidzieć,
b) nie można było zapobiec,
b) nie można było zapobiec,
c) pochodzi z zewnątrz.
c) pochodzi z zewnątrz.
Pojęcie szkody
Pojęcie szkody
•
Szkoda to uszczerbek w obecnym i przyszłym
Szkoda to uszczerbek w obecnym i przyszłym
majątku, jakiego poszkodowany doznaje wbrew
majątku, jakiego poszkodowany doznaje wbrew
swojej woli
swojej woli
.
.
•
Szkodę stanowi, więc różnica między dwoma stanami
Szkodę stanowi, więc różnica między dwoma stanami
majątkowymi: tym po wyrządzeniu szkody, i tym,
majątkowymi: tym po wyrządzeniu szkody, i tym,
który by istniał, gdyby szkody nie wyrządzono.
który by istniał, gdyby szkody nie wyrządzono.
•
Szkoda majątkowa obejmuje dwa elementy:
Szkoda majątkowa obejmuje dwa elementy:
1)
1)
stratę
stratę
- efektywny uszczerbek pomniejszający
- efektywny uszczerbek pomniejszający
majątek poszkodowanego,
majątek poszkodowanego,
2)
2)
utracony zysk
utracony zysk
, czyli korzyści, jakie poszkodowany
, czyli korzyści, jakie poszkodowany
byłby osiągną, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
byłby osiągną, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Rodzaje szkody
Rodzaje szkody
•
Istnieją dwa typy szkód majątkowych:
Istnieją dwa typy szkód majątkowych:
1)
1)
na mieniu
na mieniu
(te wyrządzone na majątku,
(te wyrządzone na majątku,
bez związku z osobą poszkodowanego np.
bez związku z osobą poszkodowanego np.
zniszczenie rzeczy)
zniszczenie rzeczy)
2)
2)
na osobie
na osobie
(te, które są następstwem
(te, które są następstwem
uszkodzenia ciała, lub wywołania rozstroju
uszkodzenia ciała, lub wywołania rozstroju
zdrowia, a więc mają związek z osobą np.
zdrowia, a więc mają związek z osobą np.
utracone w skutek choroby zarobki,
utracone w skutek choroby zarobki,
zniszczona w skutek wypadku odzież).
zniszczona w skutek wypadku odzież).
Zadośćuczynienie
Zadośćuczynienie
•
Jest to odszkodowanie za
Jest to odszkodowanie za
szkodę
szkodę
niemajątkową
niemajątkową
tzw.
tzw.
krzywdę
krzywdę
, czyli
, czyli
uszczerbek w dobrach niemajątkowych takich
uszczerbek w dobrach niemajątkowych takich
jak życie, zdrowie, sfera psychiczna.
jak życie, zdrowie, sfera psychiczna.
•
Przysługuje tylko w ściśle przez prawo
Przysługuje tylko w ściśle przez prawo
określonych przypadkach tj.
określonych przypadkach tj.
- naruszenia dóbr osobistych, uszkodzenia
- naruszenia dóbr osobistych, uszkodzenia
ciała, rozstroju zdrowia, pozbawienia wolności
ciała, rozstroju zdrowia, pozbawienia wolności
oraz w wypadku skłonienia za pomocą
oraz w wypadku skłonienia za pomocą
podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku
podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku
zależności do poddania się czynowi
zależności do poddania się czynowi
nierządnemu.
nierządnemu.
Odpowiedzialność za szkodę
Odpowiedzialność za szkodę
•
Naprawienie szkody może nastąpić:
Naprawienie szkody może nastąpić:
a) przez przywrócenie rzeczy do stanu
a) przez przywrócenie rzeczy do stanu
poprzedniego (
poprzedniego (
restytucja naturalna
restytucja naturalna
)
)
b) przez zapłatę odszkodowania (
b) przez zapłatę odszkodowania (
restytucja
restytucja
pieniężna).
pieniężna).
•
W sprawie wysokości odszkodowania k.c.
W sprawie wysokości odszkodowania k.c.
przyjmuje generalną zasadę, że ma ona
przyjmuje generalną zasadę, że ma ona
odpowiadać wysokości szkody.
odpowiadać wysokości szkody.
Zobowiązania umowne
Zobowiązania umowne
•
Umowa to czynność prawna,
Umowa to czynność prawna,
- umowy nazwane/nienazwane,
- umowy nazwane/nienazwane,
- jednostronnie/dwustronnie
- jednostronnie/dwustronnie
zobowiązujące,
zobowiązujące,
- odpłatne/nieodpłatne,
- odpłatne/nieodpłatne,
- konsensualne/realne.
- konsensualne/realne.
•
Zasada swobody umów
Zasada swobody umów
Umowa przedwstępna
Umowa przedwstępna
•
Umowa, przez którą jedna ze stron lub obie
Umowa, przez którą jedna ze stron lub obie
zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy
zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy
(umowa przedwstępna), powinna określać
(umowa przedwstępna), powinna określać
istotne
istotne
postanowienia
postanowienia
umowy przyrzeczonej.
umowy przyrzeczonej.
•
Jeżeli termin, w ciągu którego ma być zawarta
Jeżeli termin, w ciągu którego ma być zawarta
umowa przyrzeczona, nie został oznaczony,
umowa przyrzeczona, nie został oznaczony,
powinna ona być zawarta w odpowiednim
powinna ona być zawarta w odpowiednim
terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną
terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną
do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej.
do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej.
•
Jeżeli w
Jeżeli w
ciągu roku
ciągu roku
od dnia zawarcia umowy
od dnia zawarcia umowy
przedwstępnej nie został wyznaczony termin do
przedwstępnej nie został wyznaczony termin do
zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać
zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać
jej zawarcia.
jej zawarcia.
Skutki umowy
Skutki umowy
przedwstępnej
przedwstępnej
•
Jeżeli strona zobowiązana do zawarcia umowy
Jeżeli strona zobowiązana do zawarcia umowy
przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia, druga
przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia, druga
strona może żądać naprawienia szkody, którą
strona może żądać naprawienia szkody, którą
poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy
poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy
przyrzeczonej.
przyrzeczonej.
•
Strony mogą w umowie przedwstępnej odmiennie
Strony mogą w umowie przedwstępnej odmiennie
określić zakres odszkodowania.
określić zakres odszkodowania.
•
Jednakże gdy umowa przedwstępna czyni zadość
Jednakże gdy umowa przedwstępna czyni zadość
wymaganiom, od których zależy ważność umowy
wymaganiom, od których zależy ważność umowy
przyrzeczonej, w szczególności wymaganiom co do
przyrzeczonej, w szczególności wymaganiom co do
formy, strona uprawniona może dochodzić zawarcia
formy, strona uprawniona może dochodzić zawarcia
umowy przyrzeczonej.
umowy przyrzeczonej.
Dodatkowe zastrzeżenia
Dodatkowe zastrzeżenia
umowne
umowne
•
Zadatek,
Zadatek,
•
Odstępne,
Odstępne,
•
Umowne prawo odstąpienia,
Umowne prawo odstąpienia,
•
Kary umowne.
Kary umowne.
Zadatek
Zadatek
•
zadatek dany przy zawarciu umowy ma to
zadatek dany przy zawarciu umowy ma to
znaczenie, że w razie niewykonania umowy
znaczenie, że w razie niewykonania umowy
przez jedną ze stron druga strona może
przez jedną ze stron druga strona może
bez wyznaczenia terminu dodatkowego od
bez wyznaczenia terminu dodatkowego od
umowy odstąpić i otrzymany zadatek
umowy odstąpić i otrzymany zadatek
zachować, a jeżeli sama go dała, może
zachować, a jeżeli sama go dała, może
żądać sumy dwukrotnie wyższej.
żądać sumy dwukrotnie wyższej.
•
w razie wykonania umowy zadatek ulega
w razie wykonania umowy zadatek ulega
zaliczeniu na poczet świadczenia strony,
zaliczeniu na poczet świadczenia strony,
która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest
która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest
możliwe, zadatek ulega zwrotowi.
możliwe, zadatek ulega zwrotowi.
Umowne prawo odstąpienia/
Umowne prawo odstąpienia/
odstępne
odstępne
•
Można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać
Można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać
będzie w ciągu oznaczonego terminu
będzie w ciągu oznaczonego terminu
prawo odstąpienia
prawo odstąpienia
od umowy
od umowy
. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie
. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie
złożone drugiej stronie.
złożone drugiej stronie.
•
W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest
W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest
za nie zawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi
za nie zawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi
w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w
w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w
granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za
granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za
korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie
korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie
wynagrodzenie.
wynagrodzenie.
•
Jeżeli zostało zastrzeżone, że jednej lub obu stronom wolno
Jeżeli zostało zastrzeżone, że jednej lub obu stronom wolno
od umowy odstąpić za zapłatą oznaczonej sumy (
od umowy odstąpić za zapłatą oznaczonej sumy (
odstępne
odstępne
),
),
oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy
oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy
zostało złożone jednocześnie z
zostało złożone jednocześnie z
zapłatą odstępnego
zapłatą odstępnego
.
.
Odpowiedzialność deliktowa
Odpowiedzialność deliktowa
•
Podstawą odpowiedzialności deliktowej
Podstawą odpowiedzialności deliktowej
jest delikt czyli czyn niedozwolony .
jest delikt czyli czyn niedozwolony .
•
Jest nim każde działanie albo zdarzenie
Jest nim każde działanie albo zdarzenie
powodujące szkodę wyrządzona osobie
powodujące szkodę wyrządzona osobie
trzeciej lub w mieniu do niej należącym .
trzeciej lub w mieniu do niej należącym .
•
Przesłanki:
Przesłanki:
1) zdarzenie wyrządzające szkodę
1) zdarzenie wyrządzające szkodę
2) szkoda,
2) szkoda,
3) związek przyczynowy między
3) związek przyczynowy między
zdarzeniem a szkodą.
zdarzeniem a szkodą.
Odpowiedzialność za własne
Odpowiedzialność za własne
czyny
czyny
•
Kto z
Kto z
winy
winy
swej wyrządził drugiemu
swej wyrządził drugiemu
szkodę, obowiązany jest do jej
szkodę, obowiązany jest do jej
naprawienia.
naprawienia.
•
Rozszerzenie : podżegacz, pomocnik
Rozszerzenie : podżegacz, pomocnik
•
Wyłączenie: niepoczytalni, osoby
Wyłączenie: niepoczytalni, osoby
działające w obronie koniecznej,
działające w obronie koniecznej,
wyższej konieczności.
wyższej konieczności.
Odpowiedzialność za cudze
Odpowiedzialność za cudze
czyny
czyny
•
Odpowiedzialność za czyny osób
Odpowiedzialność za czyny osób
niepoczytalnych;
niepoczytalnych;
- zasada domniemanej winy w nadzorze,
- zasada domniemanej winy w nadzorze,
•
Odpowiedzialność za czyny osób, którym
Odpowiedzialność za czyny osób, którym
powierzono dokonanie czynności,
powierzono dokonanie czynności,
- zasada domniemanej winy w wyborze,
- zasada domniemanej winy w wyborze,
•
Odpowiedzialność za podwładnych
Odpowiedzialność za podwładnych
- odpowiedzialność wobec osoby trzeciej za
- odpowiedzialność wobec osoby trzeciej za
szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu
szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu
czynności na zasadzie ryzyka
czynności na zasadzie ryzyka
Odpowiedzialność organów
Odpowiedzialność organów
władzy publicznej
władzy publicznej
•
Za szkodę wyrządzoną
Za szkodę wyrządzoną
przez niezgodne z
przez niezgodne z
prawem działanie lub zaniechanie przy
prawem działanie lub zaniechanie przy
wykonywaniu władzy publicznej
wykonywaniu władzy publicznej
ponosi
ponosi
odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka
odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka
samorządu terytorialnego lub inna osoba
samorządu terytorialnego lub inna osoba
prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa
prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa
•
Niezgodne z prawem działania mogą przybrać
Niezgodne z prawem działania mogą przybrać
postać działań pozytywnych, ale i zaniechania.
postać działań pozytywnych, ale i zaniechania.
•
Działanie władzy publicznej polegające na
Działanie władzy publicznej polegające na
wydawaniu (uchwalaniu) norm prawnych
wydawaniu (uchwalaniu) norm prawnych
objęte jest odpowiedzialnością
objęte jest odpowiedzialnością
odszkodowawczą.
odszkodowawczą.
Odpowiedzialność władzy
Odpowiedzialność władzy
publicznej
publicznej
•
Jeżeli szkoda została wyrządzona przez
Jeżeli szkoda została wyrządzona przez
wydanie aktu
wydanie aktu
normatywnego
normatywnego
, jej naprawienia można żądać po
, jej naprawienia można żądać po
stwierdzeniu
stwierdzeniu
we właściwym postępowaniu niezgodności tego aktu z
we właściwym postępowaniu niezgodności tego aktu z
Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.
Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.
•
Jeżeli szkoda została wyrządzona przez
Jeżeli szkoda została wyrządzona przez
wydanie
wydanie
prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji
prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji
, jej
, jej
naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym
naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym
postępowaniu
postępowaniu
ich niezgodności z prawem
ich niezgodności z prawem
.
.
•
Jeżeli szkoda została wyrządzona przez
Jeżeli szkoda została wyrządzona przez
nie wydanie
nie wydanie
orzeczenia lub decyzji (…)
orzeczenia lub decyzji (…)
, jej naprawienia można żądać po
, jej naprawienia można żądać po
stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności z
stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności z
prawem nie wydania orzeczenia lub decyzji, chyba że przepisy
prawem nie wydania orzeczenia lub decyzji, chyba że przepisy
odrębne stanowią inaczej.
odrębne stanowią inaczej.
Odpowiedzialność posiadaczy
Odpowiedzialność posiadaczy
pojazdów mechanicznych
pojazdów mechanicznych
•
Odpowiedzialność
Odpowiedzialność
na zasadzie ryzyka
na zasadzie ryzyka
ponosi
ponosi
również samoistny posiadacz mechanicznego środka
również samoistny posiadacz mechanicznego środka
komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody.
komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody.
•
Gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w
Gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w
posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi
posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi
posiadacz zależny.
posiadacz zależny.
•
W razie
W razie
zderzenia się
zderzenia się
mechanicznych środków
mechanicznych środków
komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody
komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody
wymienione osoby mogą wzajemnie żądać
wymienione osoby mogą wzajemnie żądać
naprawienia poniesionych szkód tylko
naprawienia poniesionych szkód tylko
na zasadach
na zasadach
ogólnych
ogólnych
.
.
•
Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są
Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są
odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których
odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których
przewożą z grzeczności.
przewożą z grzeczności.
Odpowiedzialność
Odpowiedzialność
przedsiębiorstw stosujących
przedsiębiorstw stosujących
siły przyrody
siły przyrody
•
Prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo
Prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo
lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody
lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody
(pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.)
(pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.)
ponosi odpowiedzialność na
ponosi odpowiedzialność na
zasadzie ryzyka
zasadzie ryzyka
za
za
szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną
szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną
komukolwiek
komukolwiek
przez ruch przedsiębiorstwa lub
przez ruch przedsiębiorstwa lub
zakładu
zakładu
, chyba że:
, chyba że:
- szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo
- szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo
- wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby
- wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby
trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.
trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.
•
Powyższe zasady stosuje się odpowiednio do
Powyższe zasady stosuje się odpowiednio do
przedsiębiorstw lub zakładów wytwarzających środki
przedsiębiorstw lub zakładów wytwarzających środki
wybuchowe albo posługujących się takimi środkami.
wybuchowe albo posługujących się takimi środkami.
Inne przypadki
Inne przypadki
odpowiedzialności
odpowiedzialności
•
Kto zwierzę chowa albo się nim posługuje
Kto zwierzę chowa albo się nim posługuje
,
,
obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez
obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez
nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego
nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego
nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba że
nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba że
ani on, ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność,
ani on, ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność,
nie ponoszą winy.
nie ponoszą winy.
•
Jeśli nie można dochodzić odpowiedzialności według
Jeśli nie można dochodzić odpowiedzialności według
powyższej zasady poszkodowany może od niej żądać
powyższej zasady poszkodowany może od niej żądać
całkowitego lub częściowego naprawienia szkody,
całkowitego lub częściowego naprawienia szkody,
jeżeli z okoliczności, a zwłaszcza z porównania stanu
jeżeli z okoliczności, a zwłaszcza z porównania stanu
majątkowego poszkodowanego i tej osoby, wynika, że
majątkowego poszkodowanego i tej osoby, wynika, że
wymagają tego zasady współżycia społecznego.
wymagają tego zasady współżycia społecznego.
Inne przypadki
Inne przypadki
odpowiedzialności
odpowiedzialności
•
Za szkodę wyrządzoną
Za szkodę wyrządzoną
wyrzuceniem, wylaniem lub
wyrzuceniem, wylaniem lub
spadnięciem
spadnięciem
jakiegokolwiek przedmiotu z
jakiegokolwiek przedmiotu z
pomieszczenia jest odpowiedzialny ten, kto
pomieszczenia jest odpowiedzialny ten, kto
pomieszczenie zajmuje, chyba że:
pomieszczenie zajmuje, chyba że:
- szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo
- szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo
- wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej.
- wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej.
•
Za szkodę wyrządzoną przez
Za szkodę wyrządzoną przez
zawalenie się budowli
zawalenie się budowli
lub oderwanie się jej części
lub oderwanie się jej części
odpowiedzialny jest
odpowiedzialny jest
samoistny posiadacz budowli, chyba że zawalenie się
samoistny posiadacz budowli, chyba że zawalenie się
budowli lub oderwanie się jej części nie wynikło ani z
budowli lub oderwanie się jej części nie wynikło ani z
braku utrzymania budowli w należytym stanie, ani z
braku utrzymania budowli w należytym stanie, ani z
wady w budowie.
wady w budowie.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SZKODĘ
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SZKODĘ
WYRZĄDZONĄ PRZEZ PRODUKT
WYRZĄDZONĄ PRZEZ PRODUKT
NIEBEZPIECZNY
NIEBEZPIECZNY
•
Kto wytwarza w zakresie swojej działalności gospodarczej
Kto wytwarza w zakresie swojej działalności gospodarczej
(
(
producent
producent
) produkt niebezpieczny, odpowiada za szkodę
) produkt niebezpieczny, odpowiada za szkodę
wyrządzoną komukolwiek przez ten produkt.
wyrządzoną komukolwiek przez ten produkt.
•
Przez
Przez
produkt
produkt
rozumie się rzecz ruchomą, choćby została
rozumie się rzecz ruchomą, choćby została
ona połączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się także
ona połączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się także
zwierzęta i energię elektryczną.
zwierzęta i energię elektryczną.
•
Niebezpieczny
Niebezpieczny
jest produkt nie zapewniający
jest produkt nie zapewniający
bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając
bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając
normalne użycie produktu. O tym, czy produkt jest
normalne użycie produktu. O tym, czy produkt jest
bezpieczny, decydują okoliczności z chwili wprowadzenia go
bezpieczny, decydują okoliczności z chwili wprowadzenia go
do obrotu, a zwłaszcza sposób zaprezentowania go na
do obrotu, a zwłaszcza sposób zaprezentowania go na
rynku oraz podane konsumentowi informacje o
rynku oraz podane konsumentowi informacje o
właściwościach produktu.
właściwościach produktu.
Wykonanie zobowiązań
Wykonanie zobowiązań
•
Dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z
Dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z
jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi
jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi
społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia
społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia
społecznego, a także w sposób odpowiadający
społecznego, a także w sposób odpowiadający
zwyczajom.
zwyczajom.
•
W taki sam sposób powinien współdziałać przy
W taki sam sposób powinien współdziałać przy
wykonaniu zobowiązania wierzyciel.
wykonaniu zobowiązania wierzyciel.
•
Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie
Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie
wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta
wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta
staranność).
staranność).
•
Wierzyciel może żądać
Wierzyciel może żądać
osobistego świadczenia
osobistego świadczenia
dłużnika tylko wtedy, gdy to wynika z treści czynności
dłużnika tylko wtedy, gdy to wynika z treści czynności
prawnej, z ustawy albo z właściwości świadczenia.
prawnej, z ustawy albo z właściwości świadczenia.
Miejsce wykonania
Miejsce wykonania
zobowiązania
zobowiązania
•
Należy kierować się postanowieniami
Należy kierować się postanowieniami
umowy,
umowy,
•
W braku postanowień umownych
W braku postanowień umownych
- właściwością zobowiązania
- właściwością zobowiązania
- przy zobowiązaniach pieniężnych
- przy zobowiązaniach pieniężnych
dłużnik
dłużnik
ma obowiązek przesłać lub oddać
ma obowiązek przesłać lub oddać
wierzycielowi w miejscu zamieszkania.
wierzycielowi w miejscu zamieszkania.
Czas wykonania
Czas wykonania
zobowiązania
zobowiązania
•
Postanowienia umowy,
Postanowienia umowy,
•
Po wezwaniu przez wierzyciela
Po wezwaniu przez wierzyciela
lub po wypowiedzeniu umowy.
lub po wypowiedzeniu umowy.
Wykonanie zobowiązań
Wykonanie zobowiązań
wzajemnych
wzajemnych
•
Świadczenia będące przedmiotem zobowiązań
Świadczenia będące przedmiotem zobowiązań
z umów wzajemnych (świadczenia wzajemne)
z umów wzajemnych (świadczenia wzajemne)
powinny być spełnione jednocześnie.
powinny być spełnione jednocześnie.
•
Jeżeli świadczenia wzajemne powinny być
Jeżeli świadczenia wzajemne powinny być
spełnione jednocześnie, każda ze stron może
spełnione jednocześnie, każda ze stron może
powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia,
powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia,
dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia
dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia
wzajemnego.
wzajemnego.
Dowód wykonania
Dowód wykonania
zobowiązania
zobowiązania
•
Dłużnik, spełniając świadczenie, może żądać od wierzyciela
Dłużnik, spełniając świadczenie, może żądać od wierzyciela
pokwitowania.
pokwitowania.
•
Dłużnik może żądać pokwitowania w szczególnej formie,
Dłużnik może żądać pokwitowania w szczególnej formie,
jeżeli ma w tym interes.
jeżeli ma w tym interes.
•
Koszty pokwitowania ponosi dłużnik, chyba że umówiono
Koszty pokwitowania ponosi dłużnik, chyba że umówiono
się inaczej.
się inaczej.
•
Jeżeli wierzyciel odmawia pokwitowania, dłużnik może
Jeżeli wierzyciel odmawia pokwitowania, dłużnik może
powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia albo złożyć
powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia albo złożyć
przedmiot świadczenia do depozytu sądowego.
przedmiot świadczenia do depozytu sądowego.
•
Jeżeli istnieje dokument stwierdzający zobowiązanie,
Jeżeli istnieje dokument stwierdzający zobowiązanie,
dłużnik spełniając świadczenie może żądać zwrotu
dłużnik spełniając świadczenie może żądać zwrotu
dokumentu
dokumentu
Zwłoka/opóźnienie
Zwłoka/opóźnienie
•
Zwłoka –świadczenie nie zostało
Zwłoka –świadczenie nie zostało
spełnione z winy dłużnika. Dłużnik
spełnione z winy dłużnika. Dłużnik
odpowiada za szkodę, którą wyrządził.
odpowiada za szkodę, którą wyrządził.
•
Opóźnienie – dłużnik nie spełnił
Opóźnienie – dłużnik nie spełnił
świadczenia z powodu okoliczności,
świadczenia z powodu okoliczności,
za które odpowiedzialności nie
za które odpowiedzialności nie
ponosi. Co do zasady
ponosi. Co do zasady
odpowiedzialności dłużnik nie ponosi.
odpowiedzialności dłużnik nie ponosi.
Zwłoka/opóźnienie
Zwłoka/opóźnienie
•
Wyjątkiem są skutki nie spełnienia
Wyjątkiem są skutki nie spełnienia
zobowiązań pieniężnych.
zobowiązań pieniężnych.
•
Wierzycielowi przysługują odsetki w
Wierzycielowi przysługują odsetki w
wysokości określonej w umowie lub
wysokości określonej w umowie lub
odsetki ustawowe.
odsetki ustawowe.
•
W przypadku zwłoki wierzyciel może
W przypadku zwłoki wierzyciel może
żądać odszkodowania na zasadach
żądać odszkodowania na zasadach
ogólnych.
ogólnych.
Wysokość odsetek
Wysokość odsetek
•
Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to
Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to
wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu
wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu
lub z decyzji innego właściwego organu.
lub z decyzji innego właściwego organu.
•
Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona,
Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona,
należą się odsetki ustawowe.
należą się odsetki ustawowe.
•
Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności
Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności
prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać
prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać
czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego
czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego
Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
•
Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość
Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość
odsetek ustawowych. Obecnie wynoszą 11,5% w stosunku
odsetek ustawowych. Obecnie wynoszą 11,5% w stosunku
rocznym.
rocznym.
