background image

1

RYNEK 

AGROTURYSTYCZNY W 

POLSCE

Opracowanie : Stefan 
Sacha

background image

2

LITERATURA

   . 

Bott A : Model turystyki wiejskiej na 

przykładzie województwa 
zachodniopomorskiego
 Uniwersytet 
Szczeciński 2001

   Drzewiecki M : Agroturystyka. Bydgoszcz 
1997

   Dębniewska M, M. Tkaczuk: Agroturystyka. 
Koszty-ceny-efekty
. Warszawa Poltext 1997

   Płocica A : Funkcje, szanse oraz bariery 
rozwoju agroturystyki w Polsce
. Zeszyty 
Naukowe WSE w Warszawie 1998 nr 1

background image

3

DEFINICJE

TURYSTYKA WIEJSKA

background image

4

Turystyka wiejska

  oznacza  właściwie 

każdą  formę  turystyki  odbywającą  się  w 
środowisku  wiejskim  (o  charakterze  jej 
decyduje krajobraz, rodzaj zabudowy itp.). 
Turystyka 

wiejska 

wymaga 

budowy 

pensjonatów, 

schronisk, 

domków 

letniskowych  oraz  wykorzystania  pokoi 
gościnnych  (także  w  gospodarstwach 
rolnych).

 

J. Płocka: Wybrane zagadnienia z zagospodarowania 
turystycznego ,Centrum Kształcenia Ustawicznego Toruń, 1996, 
s. 129.

background image

5

Pojęcie turystyki wiejskiej

 

obejmuje 

różnorakie formy wypoczynku na obszarach 
wiejskich i jest prawdopodobnie 
najszerszym spośród zbliżonych do niego 
pojęć, takich jak turystyka farmerska, 
zielona, ekologiczna (ekoturystyka) oraz 
agrarna (agroturystyka). 

 

M. Drzewiecki: Agroturystyka. Budgoszcz 1997,

background image

6

Turystyka  wiejska

  - 

formy  turystyki, 

które 

odbywają 

się 

środowisku 

wiejskim 

niezurbanizowanej 

zabudowie, 

tradycyjnych 

strukturach 

społecznych, 

atmosferze 

lokalności, 

małej  skali  zakwaterowania,  osobistych 
kontaktach;  obejmuje  formy  rekreacji  o 
małej  intensywności,  nie  wymagające 
dużych 

inwestycji, 

integrujących 

znacznie w środowisko. 

J. Majewski: Turystyka wiejska-między rozwojem a ochroną dziedzictwa. 
W:  Rozwój  obszarów  wiejskich  w  perspektywie  integracji  z  Unią 
Europejską, Instytut Mikołaja Kopernika, Toruń, 1998 s. 139.

background image

7

Turystyka 

wiejska

 

całokształt  gospodarki  turystycznej  na 
terenach  wiejskich,  a  więc  związanej  z 
wiejską przestrzenią rekreacyjną.

 

A. P. Wiatrak: Problemy ekologizacji turystyki wiejskiej, „Gospodarka 

turystyczna u progu XXI wieku, Poznań AWF 2000, s. 72.

background image

8

Turystyka  wiejska

 

jest  to  forma 

wakacyjnego 

ruchu 

turystycznego, 

powodowanego 

pragnieniem 

ciszy 

spokoju 

wiejskim 

otoczeniu, 

możliwością 

korzystania 

zasobów 

naturalnych  i  dziedzictwa  kulturowego 
danego  rejonu  oraz  uczestniczenia  w 
życiu wsi.

 

 

Plan  ogólny  rozwoju  turystyki  na  terenach  wiejskich  i  zalesionych, 

Tourism Development International Ltd, Warszawa UKFiT, 1997.

background image

9

Góry, jeziora, 
rzeki, lasy, 
natura, 

widoki, pejzaże

Tradycyjna 
architektura,zabytki 
prehistoryczne,   
zamki, kościoły, 
dwory, malownicze      
 wioski

Rękodzieło, 
imprezy 
lokalne, wiejska 
kuchnia, 
agroturystyka, 
muzyka ludowa

 

Jeździectwo,     
turystyka 
piesza,      
turystyka  
rowerowa, 
wędkarstwo, 

sporty wodne

 

społeczno
ść

background image

10

Również  na  terenie  Europy  Zachodniej 
trudno 

jednoznacznie 

zdefiniować 

turystykę 

wiejską, 

oczekiwania 

turystów zmusiły producentów tych usług 
do stworzenia  zróżnicowanej  oferty,  z 
której  wyłaniają  się  następujące  jej 
rodzaje:

–     turystyka na terenach wiejskich,

–     turystyka związana z rolnictwem,

–     pobyty turystyczne w gospodarstwach 
wiejskich.

background image

11

Rodzaje ofert turystycznych w zależności od 

form turystyki wiejskiej

Wyszczególni
enie 

Turystyka na 
terenach 
wiejskich 

Turystyka 
związana 
z rolnictwem 

Turystyka 
w gospodarstw
ie wiejskim 

Cechy 
charakterystyc

zne 

przestrzeni 

tereny wiejskie, 
parki naturalne, 

lasy 

tereny rolne 


gospodarstwie i 

jego okolicy 

Strona 
oferująca 

wspólnota 
wiejska 

rolnicy 

właściciele 
gospodarstw 

Główny 

produkt 

środowisko 

wiejskie, sport i 
rekreacja, 

festyny wiejskie 

produkty rolne, 

wiejski styl 
życia, święta 

rolnicze 

życie w 

gospodarstwie 

Produkt 

uboczny

wioski 

wakacyjne, 
hotele wiejskie, 

pobyty w 

kwaterach
 campingi,restau

racje

pobyty w 

„czynnych” 
gospodarstwach

, korzystanie z 

przestrzeni 

rolniczej
 

pobyt w 

gospodarstwie
 posiłki
rekreacja 

background image

12

Opinia 

Komisji 

Unii 

Europejskiej, 

stwierdza,  że:  „W  Europie  nie  istnieje 
żadna  precyzyjna  definicja  turystyki 
wiejskiej, 

a nawet 

środowiska 

wiejskiego,  a  formy  tego  zjawiska  są 
różnie  postrzegane  w poszczególnych 
krajach,  przy  czym  najczęściej  wiąże  się 
to z tak zwaną tanią turystyką”.

 

Community  Action  to  Promote  Rural  Tourism.  Communication  from  the  Commision.  W: 

Tourism  on  the  Farm.  Environmental  Inst.  University  College,  Dublin  1992.  Cyt.za  M. 
Drzewiecki:Pojęcie turystyki wiejskiej
. Turyzm 1998 z. 1, s. 25.

 

background image

13

Zdaniem 

ekspertów 

OECD, 

trudności 

zdefiniowaniu  pojęcia  turystyki  wiejskiej  odnoszą 
się 

do 

wszystkich 

obszarów 

wiejskich 

we 

wszystkich  krajach  i  wynikają  z  następujących 
faktów:

–      obszary  wiejskie  są  same  w  sobie  trudne  do 
zdefiniowania 

kryteria 

stosowane 

przez 

poszczególne  państwa  różnią  się  w  znaczącym 
stopniu,

–      turystyka  może  urbanizować  obszary  wiejskie 
oraz powodować zmiany kulturowe, ekonomiczne i 
w zakresie budownictwa,

–     różne formy turystyki wiejskiej rozwinęły się w 
różnych regionach świata,

–      obszary  wiejskie  są  w  trakcie  złożonego 
procesu przemian,
turystyka wiejska obejmuje wiele form i rodzajów 
aktywności turystycznej.
 

Tourism Strategies and Rural Development.Organisation for Economic Cooperation and 

Development, Paris 1993

.

background image

14

AGROTURYSTYKA

DEFINICJE

background image

15

Autor

Definicja

E. T. Davies,
D. C. Gilbert
(badania w Walii)

Forma turystyki wiejskiej umożliwiająca zarówno turystom, 
jak i odwiedzającym jednodniowym współuczestniczenie w 
życiu gospodarstwa rolnego
(1992)

M. Oppermann
(badania w 
Niemczech)

Część turystyki wiejskiej; kryterium wyróżniającym jest 
lokalizacja (zakwaterowanie) w funkcjonującym w pełnym 
lub niepełnym zakresie gospodarstwie rolnym
(1996)

background image

16

Holenderskie 
Ministerstwo 
Rolnictwa

Różne formy turystyki i rekreacji w gospodarstwach rolnych 
i ogrodniczych
(Ministerie van Landbouw Natuurbeheer en Visserij, 1997)

A. Płocica

    

  W szerokim ujęciu (

sensu largo)

 obejmuje wyjazdy, 

przebywanie i wypoczywanie poza miastem, na terenach 
wiejskich, leśnych czy rolniczych, w różnych formach pobytu
      W węższym ujęciu 

(sensu stricto

) polega na okresowych 

wyjazdach ludności miejskiej na wieś w celach 
wypoczynkowych, poznawczych, zdrowotnych bądź 
rodzinnych oraz na zamieszkaniu w domach rolników 
za zasadach odpłatnego korzystania z pomieszczeń 
noclegowych, gotowego wyżywienia lub nabywania 
produktów do jego przygotowania, a także z innych 
dostępnych produktów, usług i urządzeń wiejskich 
gospodarstw domowych; stosunkowo dużo działań i usług 
turystycznych prowadzonych jest na zasadach tzw. systemu 
gospodarczego, polegającego na tym, że podstawowe usługi i 
działania turystyczne są wykonywane siłami własnymi 
gospodarstw rolnych – wynika m. in. stąd., że 

agroturystyka 

jest działalnością uboczną, uzupełniającą dochody 
gospodarstw rolnych w stosunku do działalności 
podstawowej, jaką jest rolnictwo i produkcja rolna

 (1998)

background image

17

A

. Gannon

(posługuje się 
pojęciem 
agroturyzmu)

Szeroki zakres usług, zajęć i urządzeń bazujących na 
charakterystycznych dla wsi cechach/wartościach, które 
rolnicy i społeczność wiejska prowadzą i sprzedają 
turystom w celu zaspokojenia ich potrzeb w zakresie 
rekreacji i spędzenia wolnego czasu
(1993)

M. Drzewiecki

Forma wypoczynku odbywającego się na terenach 
wiejskich o charakterze rolniczym, oparta o bazę 
noclegową i aktywności rekreacyjne związane 
z gospodarstwem rolnym lub równoważnym i jego 
otoczeniem (przyrodniczym, produkcyjnym i usługowym)
(1995)

A. P. Wiatrak

Organizowanie pobytu turystów przez rodzinę rolniczą 
we własnym gospodarstwie rolniczym
(1995)

background image

18

Brak  jednolitej  definicji  powoduje 
konieczność  tworzenia  definicji 
operacyjnych  i  w  efekcie  brak 
porównywalności 

informacji 

pochodzących  z  różnych  badań  i 
różnych źródeł.

background image

19

KATEGORYZACJA BAZY 

AGROTUR

W  Polskiej  Federacji  Turystyki  Wiejskiej 
„Gospodarstwa 

Gościnne”) 

przyjęty 

system  kategoryzacji  wiejskiej  bazy 
noclegowej 

wyróżnia 

cztery 

typy 

zakwaterowania:

        pokoje gościnne,
        samodzielnie jednostki mieszkalne,
        kwatery grupowe,
        przyzagrodowe pola kempingowe.

background image

20

Dla 

pokoi  gościnnych

  przyjęto  cztery 

stopnie 

jakości, 

dla 

samodzielnych 

jednostek mieszkalnych

 trzy kategorie, a 

dla 

kwater grupowych i przyzagrodowych 

pól  kempingowych

  tylko  jedną  kategorię 

STANDARD.
 

Baza 

agroturystyczna 

jest 

więc 

traktowana  przez  PFTW  „GG”  zarówno 
jako  baza  agroturystyczna  zlokalizowana 
w  czynnych  gospodarstwach  rolnych,  jak 
i  baza  noclegowa  zlokalizowana  na  wsi 
poza tymi gospodarstwami

background image

21

TYPY ZAKWATEROWANIA

:

        

pokoje  gościnne  –  pokój  spełniający 

funkcje  sypialni  dla  1-4  osób  z  dostępem  do 
łazienki, WC oraz pomieszczeń wspólnych;

         mieszkania  wakacyjne  –  samodzielna 

jednostka mieszkalna składająca się z minimum 
1 sypialni,  pokoju  wypoczynkowego,  łazienki  i 
WC  oraz  kompletnie  wyposażonej  kuchni, 
wynajmowany w całości;

 

        samodzielne domy wakacyjne – niezależny 

dom  składający  się  z  minimum  1  sypialni, 
pokoju 

wypoczynkowego, 

łazienki 

WC, 

kompletnie  wyposażonej  kuchni,  wynajmowany 
w całości;

background image

22

        

kwatery  grupowe  –  pomieszczenie 

sypialne,  w  którym  znajdują    się  więcej  niż  4 
miejsca sypialne, z dostępem do łazienki i WC 
(kwatery  te  standardem  zbliżone  są  do 
schronisk młodzieżowych);

         przyzagrodowe  pola  namiotowe  – 

oferujące  turystom  miejsce  na  ustawienie 
namiotu  lub  przyczepy  kampingowej,  dostęp 
do punktu poboru wody i do WC.

TYPY ZAKWATEROWANIA 
(cd)

background image

23

System  kategoryzacji  wiejskiej  bazy 
noclegowej  w  Polsce  stworzony  został  w 
ramach  programu  TURIN  II  i  jest  on 
systemem 

całkowicie 

dobrowolnym. 

Kategoryzację 

przeprowadza 

Polska 

Federacja 

Turystyki 

Wiejskiej 

„Gospodarstwa  Gościnne”  na  wniosek 
zainteresowanej  strony,  czyli  w  tym 
przypadku właściciela kategoryzowanego 
obiektu. 

background image

24

Kwaterodawca, który poddał się 
kategoryzacji uzyskuje prawo do 
umieszczania swojej oferty w 
wydawnictwach promocyjnych Federacji. 

Każda kwatera, która otrzymała 
określoną kategorie ma prawo 
posługiwać się znakiem PFTW 
„Gospodarstwa Gościnne” przez okres 
dwóch lat. Po tym okresie, w celu 
utrzymania przywilejów kwatery 
skategoryzowanej, konieczne jest 
ponowne wystąpienie do Federacji z 
wnioskiem i poddanie obiektu inspekcji

background image

25

Kwatery 

kategoryzowane 

są 

następujący 

sposób, 

od 

kategorii 

najniższej do najwyższej:

        kategoria standard
        kategoria  *
        kategoria  **
        kategoria  ***

background image

26

PODSTAWY PRAWNE

background image

27

Według 

GUS 

przez 

kwaterę 

agroturystyczną 

rozumie 

się 

pokoje 

mieszkaniowe  i  budynki  gospodarcze  (po 
adaptacji)  rolników  wykorzystywane  na 
noclegi dla turystów. 

W  polskim  prawie  gospodarczym  i 
turystycznym 

nie 

występuje 

pojęcie 

kwatery agroturystycznej. 

Szereg  ustaw  określa  jedynie  pojęcie 
usług świadczonych przez rolników, pokoi 
gościnnych na terenach wiejskich, itp.

background image

28

Art.  1.  ustawy  o  usługach  turystycznych  
29.08.1997 (tekst jednolity w Dz. U. z 2001 r., Nr 55, 
poz. 578) sformułowaniem „ustawa określa warunki 
świadczenia, 

przez 

przedsiębiorców 

przedsiębiorców 

zagranicznych 

rozumieniu 

ustawy  Prawo  działalności  gospodarczej  ...  usług 
turystycznych 

na 

terytorium 

Rzeczpospolitej 

Polskiej...”  wyklucza  stosowanie  ustawy  do  usług 
świadczonych  przez  rolników,

  gdyż  art.  3  ustawy 

Prawo  gospodarcze  z  19.11.1999  (Dz.  U.  Nr  101, 
poz.  1178  z  późniejszymi  zmianami)  mówi,  że 
„przepisów  ustawy  nie  stosuje  się  do  działalności 
wytwórczej  w  zakresie  upraw  rolnych  oraz  chowu  i 
hodowli 

zwierząt, 

ogrodnictwa, 

warzywnictwa, 

leśnictwa  i  rybactwa,  a  także  wynajmowania  przez 
rolników  pokoi  i  miejsc  na  ustawianie  namiotów, 
sprzedaży  posiłków  domowych  i  świadczenia  w 
gospodarstwach  rolnych  innych  usług  związanych  z 
pobytem turystów”. 

background image

29

Ustawa  o  podatkach  i  opłatach  lokalnych 
(Dz.  U.  Nr  9,  poz.  31  z  późniejszymi 
zmianami) w art. 3 ust. 1a mówi:
  „za  działalność  gospodarczą  w  rozumieniu 
ustawy  nie  uważa  się  wynajmu  pokoi 
gościnnych  w  budynkach  mieszkalnych  na 
terenach  wiejskich  osobom  przebywającym 
na  wypoczynku,  jeżeli  liczba  pokoi  nie 
przekracza 5”. 

background image

30

Jednocześnie ustawa o podatku dochodowym 
od  osób  fizycznych  
(tekst  jednolity  –  Dz.  U. 
Nr 14, poz. 176) w art. 21, ust 1. mówi, że :
  „

Wolne  od  podatku  dochodowego

  (pkt  43) 

są:  dochody  uzyskane  z  tytułu  wynajmu 
pokoi 

gościnnych, 

budynkach 

mieszkalnych 

położonych 

na 

terenach 

wiejskic  w  gospodarstwie  rolnym,  osobom 
przebywającym na wypoczynku oraz dochody 
uzyskane  z  tytułu  wyżywienia  tych  osób, 

jeżeli  liczba  wynajmowanych  pokoi  nie 
przekracza 5.” 

background image

31

Należy  zatem  stwierdzić,  że  prawidłowością 
polskiego 

ustawodawstwa 

jest 

wyraźne 

rozgraniczenie 

prawnych 

pojęć 

gospodarstwa  rolnego  i  przedsiębiorstwa,  a 
polskie  prawo  wyróżnia  kilka  rodzajów 
podmiotów prowadzących usługi turystyczne 
na wsi.

background image

32

Działalność turystyczna na obszarach wiejskich w 

Polsce jest podejmowana przez:

1.

rolników

  prowadzących  gospodarstwa  rolne  – 

jako 

dodatkowa 

działalność 

pozarolnicza 

sprowadzająca  się  do  wynajmu  pokoi  i  miejsc  na 
ustawianie 

namiotów, 

sprzedaży 

posiłków 

domowych  i  świadczenia w  gospodarstwach  rolnych 
innych usług związanych z pobytem turystów,

2.

mieszkańców  wsi

,  gospodarstw  domowych  na 

wsi  nie  związanych  z  gospodarstwem  rolnym,  a 
świadczące usługi turystyczne,

3.

inne  osoby

,  mieszkające  poza  wsią  –  jest  to 

najczęściej  działalność  gospodarcza,  polegająca  na 
prowadzeniu 

profesjonalnych 

obiektów 

noclegowych, lub gastronomicznych.

 

background image

33

Można  przyjąć,  że  polskie  prawo  definiuje 
działalność  agroturystyczną  rolników  jako 
wynajem  pokoi  i  miejsc  na  ustawianie 
namiotów,  sprzedaż  posiłków  domowych  i 
świadczenie  w  gospodarstwach  rolnych 
innych 

usług 

związanych 

pobytem 

turystów.

background image

34

W tej sytuacji istotne znaczenie mogą 
mieć 

zapisy kodeksu cywilnego

, które 

mówią, że za gospodarstwa rolne uważa 
się grunty rolne wraz z gruntami 
częściowymi, budynkami lub ich 
częściami, urządzeniami i inwentarzem, 
jeżeli stanowią lub mogą stanowić 
zorganizowaną całość gospodarczą, oraz 
prawami i obowiązkami związanymi 
z prowadzeniem  gospodarstwa rolnego. 
W świetle tej definicji świadczenie usług 
w gospodarstwie rolnym oznacza 
świadczenie ich w oparciu 
o zabudowania i grunty tego 
gospodarstwa, 

bez zmiany ich 

charakteru i naruszenia podstawowej 
funkcji, jaką jest zdolność do produkcji 
rolnej. 

background image

35

WYBRANE AKTY PRAWNE 

DOTYCZĄCE AGROTURYSTYKI

 

background image

36

1.

      

Zarządzenia  ogólne  związane  z  działalnością 

turystyczną regulują:

         

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach 

turystycznych  (tekst  jednolity  Dz.  U.    2001  Nr  55, 
poz. 578)

         

Prawo  działalności  gospodarczej  z  dnia  19 

listopada  1999  r.  (Dz.  U.  z  dnia  17  grudnia  1999  r. 
Nr  101,  poz.  1178;  zm.  Dz.  U.  z  2000  r.  Nr  86  poz. 
958, Nr 114 poz. 1193; z 2001 r. Nr 49, poz. 509, Nr 
67, poz. 679, Nr 102, poz. 1115, Nr 147, poz. 1643; 
z 2002 r. Dz. U. Nr 1, poz. 2, Nr 115, poz. 995)

         

Ustawa  z  dnia  23  kwietnia  1964  r.  Kodeks 

Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z póź. zm).

         Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji 

ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2001 r. nr 
87, poz. 960 z póź. zm.)

background image

37

1.

      

Zagadnienia podatkowe regulują:

    

      Ustawa  z  dnia  26  lipca  1991  r.  o  podatku 

dochodowym od osób fizycznych (Dz. U.  1993 Nr 90, 
poz. 416)

          Ustawa  z  dnia  20  listopada  1998  r.  o 

zryczałtowanym 

podatku 

dochodowym 

od 

niektórych  przychodów  osiąganych  przez  osoby 
fizyczne (Dz. U. 1998 Nr 144, poz. 930)

          Ustawa  z  dnia  12  stycznia  1991  r.  o 

podatkach  i  opłatach  lokalnych  (Dz.  U.  1991  Nr  9, 
poz. 31)

         Ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od 

towarów  i  usług  oraz  o  podatku  akcyzowym  (Dz.  U. 
1993 Nr 11, poz. 50 z póź. zm.)

background image

38

1.

      

Zagadnienia związane z ubezpieczeniem regulują:

         

Ustawa  z  dnia  20  grudnia  1990  r.  o 

ubezpieczeniach  społecznych  rolników  (Dz.  U.  1991 
Nr 7, poz. 24)

          Ustawa  z  dnia  6  lutego  1997  r.  o 

powszechnym  ubezpieczeniu  zdrowotnym  (Dz.  U. 
1997 Nr 28, poz. 153 z póź. zm.)

          Rozporządzenie  Ministra  Finansów  z  dnia  3 

kwietnia  1997  r.  w  sprawie  ogólnych  warunków 
obowiązkowego 

ubezpieczenia 

budynków 

wchodzących  w  skład  gospodarstwa  rolnego  od 
ognia i innych zdarzeń losowych (Dz. U. Nr 36, poz. 
220)

          Ustawa  z  dnia  13  października  1998  r.  o 

systemie  ubezpieczeń  społecznych  (Dz.  U.  1998  Nr 
137, poz. 887)

background image

39

1.

      

Zagadnienia związane z bezpieczeństwem :

         

Rozporządzenie  MZiOS  z  dnia  4  maja  1990  r. 

dotyczące  warunków,  jakim  powinna  odpowiadać 
woda do picia i na potrzeby gospodarskie (Dz. U. Nr 
35, poz. 205)
         Rozporządzenie MSW z dnia 3 listopada 1992 

r.  w  sprawie  ochrony  przeciwpożarowej  budynków, 
innych  obiektów  budowlanych  i  terenów  (Dz.  U.  nr 
92)  wydane  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia 
24  sierpnia  1991  r.  o  ochronie  przeciwpożarowej 
(Dz. U. Nr 81, poz. 351)
          Ustawa  z  dnia  14  marca  1985  r.  o  Inspekcji 

Sanitarnej (Dz. U. 1998 Nr 90, poz. 575)
         Rozporządzenie Ministra Gospodarki dnia 13 

czerwca  2001  r.  w  sprawie  obiektów  hotelarskich  i 
innych  obiektów,  w  których  świadczone  są  usługi 
hotelarskie (Dz. U. Nr 66, poz. 665 z póź. zm. )
          Ustawa  z  dnia  22  czerwca  2001  r.  o 

warunkach zdrowotnych, żywności i żywienia (Dz. U. 
Nr 63, poz. 634)

background image

40

ORGANIZACJA 

AGROTURYSTYKI W 

POLSCE

background image

41

Kluczową rolę w organizacji 
działalności agroturystycznej 
spełniają dobrowolne zrzeszenia 
kwaterodawców, najczęściej noszą 
nazwę „stowarzyszeń” lub „izb”. 
Stowarzyszenie 
 to dobrowolne, 
samorządne, trwałe zrzeszenie o 
celach nie zarobkowych, które swoją 
działalność opiera na pracy 
społecznej członków, dla 
upowszechnienia wiedzy na temat  
skutecznych rozwiązań 
organizacyjnych, czy 
marketingowych. 

background image

42

Ogólnokrajową reprezentację 
stowarzyszeń agroturystycznych 
tworzy Polska Federacja Turystyki 
Wiejskiej  „Gospodarstwa Gościnne”

 

background image

43

 

Ze strony administracji rządowej 

na rzecz agroturystyki działają dwa 
resorty. 

Wiodącą rolę spełnia 

Ministerstwo 

Rolnictwa

  poprzez 

podporządkowane mu Krajowe 
Centrum Doradztwa Rozwoju 
Rolnictwa i Obszarów Wiejskich (z 
Oddziałami w Poznaniu i Krakowie) 
oraz Ośrodki Doradztwa 
Rolniczego. Istnieją one we 
wszystkich województwach, 
posiadają także terenowe placówki 
lokalne. W Ośrodkach powołano 
stanowiska specjalistów 
ds.agroturystyki. 

background image

44

Przy  udziale  ośrodków  doradztwa  rolniczego 
organizowane  są  liczne  konkursy  i  inne  imprezy, 
jak:  

-         

konkurs 

na 

najlepiej 

działające 

gospodarstwo  agroturystyczne  „Zielone  Lato”, 
przeprowadzany w dwóch etapach: wojewódzkim i 
ogólnopolskim,

-          festyny i imprezy folklorystyczne,

-         doroczny konkurs potraw domowych,

-        konkursy lokalne, jak święto suszonej 
śliwki, piknik rodzinny itd.
Inne  konkursy  o  charakterze  ogólnopolskim, 
regionalnym czy lokalnym, jak” konkurs piosenki 
ludowej, 

konkurs 

piosenki 

biesiadnej 

czy 

regionalnej, 

konkursy 

wielkanocne 

oraz 

bożonarodzeniowe,  konkurs  „Nasze  Kulinarne 
Dziedzictwo”, „Piękna Wieś”, „Estetyzacja zagród 
i wsi”.                                          

 

background image

45

Centrum Doradztwa zajmuje się 
również działalnością szkoleniową 
i                      wydawniczą, 
organizuje targi, wystawy i 
seminaria naukowe i popularno-
naukowe. 

background image

46

Z merytorcznego punktu widzenia 
najważniejszym organem 
rządowym jest 

Departament 

Turystyki w Ministerstwie Sportu i 
Turystyki 

oraz współdziałające z 

nim odpowiednie wydziały (o 
różnych nazwach, często w 
brzmieniu: Wydział Kultury, 
Sportu i Turystyki lub Wydział 
Polityki Regionalnej) Urzędów 
Marszałkowskich. 

background image

47

Działalność resortów w zakresie popierania 
rozwoju agroturystyki już obejmuje większość 
wskazanych niżej kierunków:

-         inicjatywa legislacyjna,

-         koordynowanie, inicjowanie i rozszerzenie 
współpracy międzyresortowej,

-         stała współpraca z Ośrodkami Doradztwa 
Rolniczego,

-         prowadzenie działalności promocyjnej na 
rzecz agroturystyki, m. in., w polskich centrach 
informacyjnych uruchomionych w krajach 
zachodnich (Nowy York, Rzym, Sztokholm, 
Londyn, Bruksela, Amsterdam. Kolonia), przez 
udział w obcych i organizowanie własnych 
targów turystycznych oraz dofinansowanie 
wydawnictw promocyjnych,

-         stała współpraca i pomoc związkom gmin 
oraz turystycznym izbom i stowarzyszeniom 
regionalnym.

background image

48

Polsce 

działa 

121 

stowarzyszeń 

agroturystycznych,  z których  45,  a  więc 
37,9%,  jest  zarejestrowanych  w  Polskiej 
Federacji 

Turystyki 

Wiejskiej 

„Gospodarstwa Gościnne”.

Najwięcej stowarzyszeń (25) 
zarejestrowanych jest w województwie 
warmińsko-mazurskim, a następnie w 
świętokrzyskim (11), wielkopolskim 
(11), podlaskim (10) oraz  lubelskim, 
dolnośląskim i zachodniopomorskim (po 9).

 Najmniej takich stowarzyszeń istnieje w 
województwach opolskim i lubuskim (po 2) 
oraz śląskim, gdzie działają tylko 3. 

background image

49

Największym zgłoszonym 
stowarzyszeniem agroturystycznym 
w kraju jest 

Stowarzyszenie 

Agroturystyczne „Galicyjskie 
Gospodarstwa Gościnne 
Bieszczady” z siedzibą w Lesku,

 

działające na terenie województwa 
podkarpackiego i skupiające 227 
kwaterodawców oraz dysponujące 
2550 miejscami noclegowymi. 

Duże stowarzyszenia 
agroturystyczne to 

Jurajskie 

Stowarzyszenie Turystyki Wiejskiej 
z siedzibą w Zrębicach,

 działające 

w województwie śląskim i 
skupiające 115 kwaterodawców, tyle 
samo obiektów noclegowych oraz 
znaczną liczbę miejsc (brak 
szczegółowych danych). 

background image

50

Inne stowarzyszenia o znacznym potencjale 
recepcyjnym to:

 

Stowarzyszenie Gospodarstw 

Agroturystycznych „Ekorozwój-Mazury” 
w Kruklankach

 w województwie warmińsko-

mazurskim, skupiające 45 kwaterodawców 
dysponujących 590 miejscami noclegowymi; 

    

Mazowiecko-Podlaskie Stowarzyszenie 

Agroturystyczne w Hołowczycach

 

w województwie mazowieckim, skupiające 
54 kwaterodawców dysponujących 
350 miejscami; 

    

Beskidzkie Stowarzyszenie 

Agroturystyczne „Chata” z siedzibą w 
Bielsku-Białej

 na terenie województwa 

śląskiego, zrzeszające 57 kwaterodawców i 
dysponujące w swoich obiektach 868 
miejscami; 

background image

51

BAZA AGROTURYSTYCZNA 

W POLSCE

background image

52

Wyszczególnienie

Liczba obiektów w 

ewidencji gmin

Liczba obiektów w 

ewidencji GUS

ogółem

całoroczne

ogółem

całoroczne

Kwatery 

agroturystyczne 

3 163 

2 355 

1 073 

548 

WIEŚ

16 793 

9 180 

8 686 

5 085 

Wyszczególnienie

Miejsca noclegowe w 

ewidencji gmin

Miejsca noclegowe w 

ewidencji GUS

Ogółem

Całoroczn

e

Ogółem 

całoroczne

Kwatery 

agroturystyczne 

31 351 

23 666 

11 188 

5 771 

WIEŚ

484 323 

234 519  641 172 

332 908 

Baza agroturystyczna w Polsce 2002 

r

Źródło: Z.Werner. Zasoby bazy noclegowej w Polsce w 2002 roku 
będące w ewidencji zarządów gmin. Instytut Turystyki Wrocław 
2002.

background image

53

Najwięcej 

kwaterodawców 

agroturystycznych 

działa 

województwach: 

małopolskim (875), 

warmińsko-mazurskim  (750),  podlaskim 
(561),  pomorskim  (517)  i  podkarpackim 
(501),  najmniej  zaś  w  opolskim  (48), 
kujawsko-pomorskim (71) i śląskim (136). 
Podobnie  kształtują  się  relacje,  jeśli 
chodzi  o  liczbę  miejsc  noclegowych  w 
obiektach 

agroturystycznych; 

wyróżniającymi  się  województwami  są: 
małopolskie  (9263  miejsc),  warmińsko-
mazurskie  (6000),  pomorskie  (5553)  i 
podlaskie (5424).

Najmniejszą agroturystyczną bazą 
noclegową dysponują województwa: 
kujawsko-pomorskie (531 miejsc) i 
opolskie (580).

background image

54

Znaczny potencjał kwater agroturystycznych 
ma 

pięć 

województw 

górskich 

(

dolnośląskie, 

opolskie, 

śląskie, 

małopolskie 

i podkarpackie)

które 

łącznie  skupiają  1900  kwaterodawców  oraz 
21024  miejsc  noclegowych, 

co  stanowi 

40% ogółu bazy agroturystycznej. 

Dwa 

województwa 

nadmorskie 

(

zachodniopomorskie  i  pomorskie) 

skupiają  793  kwaterodawców  i  8516  miejsc 
noclegowych,  czyli 

16,6%  tego  rodzaju 

bazy

Na 

województwa  pojezierne 

(kujawsko-

pomorskie,  lubuskie,  warmińsko-mazurskie, 
wielkopolskie) 

przypada 

1347 

kwaterodawców 

oraz 

11332 

miejsc 

noclegowych,    czyli 

21,4%  miejsc  tego 

typu  w kraju.

background image

55

0

2

4

6

8

10

12

14

16

%

liczba
miejsc

Liczba miejsc agroturystycznych wg. 

województw (w %)

background image

56

Korzyści z agroturystyki dla gospodarstwa, wsi oraz 
turystów

Dla gospodarstwa i wsi

Dla turystów

Wykorzystanie wolnych 

zasobów

Dodatkowy dochód
Nowe miejsca pracy
Poprawa infrastruktury 

wiejskiej

Aktywizacja społeczności 

wiejskiej

Integracja środowiska 

wiejskiego

Zachowanie dziedzictwa 

kulturowego wsi

Estetyzacja wsi
Kontakt z innymi 

wzorcami kulturowymi

Rozwój osobowy 

mieszkańców wsi

Aktywny  wypoczynek  na 

wsi

Poznanie  cyklu  produkcji 

żywności 

Korzystanie  ze  świeżej 

żywności

Kontakt ze zwierzętami
Uczestniczenie  w  życiu 

gospodarstwa rolnego

Bezpośredni  kontakt  z 

miejscową ludnością

Poznanie kultury regionu
Zdobywanie 

nowych 

umiejętności

Rozwijanie zainteresowań
Bezpośredni  kontakt  z 

przyrodą

Źródło: B. Kożuchowska, „Podstawowe pojęcia, cechy, składniki agroturystyki...”
 „Agroturystyka”, FAPA, Warszawa 2000

background image

57

Tereny sprzyjające agroturystyce

Źródło: Sikora J.: Organizacja ruchu turystycznego na 
wsi
, WSiP, Warszawa 2000, s.126 

background image

58

RYNEK AGROTURYSTYKI

(POPYT)

background image

59

Nabywcy wg wieku

15%

31%

31%

15%

5%

3%

Do 29 Lat
30-39 Lat
40-49 Lat
50-59 Lat
60-65 Lat
Powyzej 65 Lat

background image

60

Nabywcy wg zawodu

49%

7%

1%

8%

12%

1%

8%

14%

Pracownik umysłowy
Robotnik
Rolnik
Prowadzi dom
Emeryt Rencista
Student
Przedsibiorca
Kadra kierpwnicza

background image

61

Nabywcy wg wykształcenia

46%

8%

2%

44%

Średnie
Zawodowe
Podstawowe
Wyższe

background image

62

Nabywcy wg sytucji materialnej

49%

7%

1%

10%

33%

Dobra
Bardzo dobra
Zła
Dostateczna
Zadawalająca

background image

63

Czynni zawodowo w gosp. dom

67,32

24,32

1,56

2 osoby
1 osoba
4 osoby

background image

64

Główne miejsca zamieszkania nabywców

21,53 20,55

15,66

4,7

3,52

1,96

0

5

10

15

20

25

A

g

lo

m

e

ra

cj

a

śl

ą

sk

a

K

ra

w

W

a

rs

za

w

a

R

ze

zs

w

Łó

d

ź

Lu

b

li

n

Główne miejsca

zamieszkania

nabywców

background image

65

Osoby towarzyszące respondentom na urlopie 

wypoczynkowym na wsi

47%

8%

4%

24%

17%

Z całą rodziną

Z przyjaciółmi

Samotnie

Ze współmałżonkiem

(partnerem)
Z dziećmi, wnukami

background image

66

Czas przeznaczony na wyjazdy wyp.w ciągu roku

30%

18%

9%

5%

38%

2-3 Tygodnie
3-4 Tygodnie
Powyżej 4 Tygodnie
Do 1 Tygodnia
1-2 Tygodnie

background image

67

Częstotliwość pobytów wypoczynkowych w ciągu roku

55%

30%

15%

Tylko urlop główny

Tylko urlop główny i

dodatkowy
Kilka urlopów

background image

68

Sposoby realizacji aktywnego wypoczynku

20%

26%

0%

54%

Imprezy zorganizowane

przez gospodarza

Informacje uzyskane od

gospodarza

Brak możliwości

aktywnego wypoczynku

Samodzielne

projektowanie i

organizowanie

background image

69

Formy wyżywienia turystów

55%

31%

2% 9%

3%

Pelne wyżywienie

Możliwość

samodzielnego

przyrządzania posiłków
Obiad lub kolacja

Bez wyżywienia

B&B

background image

70

Rodzaje wiejskiej bazy noclegowej wykorzystywanej przez 

turystów

73%

16%

9%

2%

Pokój gościnny
Mieszkanie wczasowe
Dom letniskowy
Inne

background image

71

 

wyników 

otrzymanych 

badań, 

jakie 

zostały 

przeprowadzone wśród turystów gospodarstw wiejskichku 
wynika, że typowi goście agroturystyczni to:

 mieszkańcy bloków dużych i średnich miast;
 rodziny średnio zamożne, pracujące w tzw. budżetówce;
 osoby z wykształceniem średnim i wyższym;
 rodzice z dziećmi w wieku szkolnym lub przedszkolnym;
 rodziny przeważnie 3-4 osobowe, nastawione na pobyt 2-

4 tygodniowy;

 posiadacze samochodów osobowych;
  rzadko  nastawieni  tylko  na  pobyt,  chętnie  zwiedzają 

okolicę, korzystają z atrakcji oferowanych                            
      dzieciom, interesują się ciekawostkami turystycznymi;
cenią  ciszę,  przestrzeń,  kameralność  i  kontakt  z 
przyrodą.

ŹRÓDŁO  :Strzembicki  L.:  Badania  rynkowe  turystów  wypoczywających  w  gospodarstwach 
agroturystycznych,

wyd. GWSH Katowice, 2000 s.154.


Document Outline