background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciels
twem

1

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Uprawnienia 

pracowników związane 

z rodzicielstwem

uprawnienia 

pracowników    związane  z 

rodzicielstwem

 urlop wychowawczy

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

2

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Podstawy prawne:

*  

Dział  VIII Kodeksu pracy

Rozporządzenie  Rady Ministrów z 10 września 1996 r w sprawie 
wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia 
kobiet ( Dz.U. 96.114.545 z póź. zm.)

Rozporządzenie MGPiPS z 16 grudnia 2003 w sprawie 
szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego 
(Dz.U. 03.230. 2291)

Ustawa z dnia 28 listopada 2003 o świadczeniach rodzinnych 
(Dz.U. 03. 228. 2255 z póź. zm.)

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

3

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Zakres ochrony

ogólna -  

dotyczy wszystkich kobiet i mężczyzn 

pracujących i wychowujący dzieci

szczególna:

Okres ciąży i urlopu macierzyńskiego

Okres wychowywania dzieci do 14 lat

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

4

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Prace szczególnie uciążliwe lub 

szkodliwe dla zdrowia kobiet

Nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach szczególnie

 uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet

Zakres podmiotowy – dotyczy  ogółu kobiet zatrudnionych w zakładzie 

pracy 

w tym kobiet będących w ciąży i w okresie karmienia

Zakres przedmiotowy – prace związane z wysiłkiem fizycznym, 

transportem 

ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała

     - prace wzbronione dla kobiet w określonych warunkach 
środowiska pracy

art. 176 kp

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

5

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Ochrona szczególna

-

Okres ciąży i urlopu macierzyńskiego

* ochrona trwałości stosunku pracy
* szczególna ochrona zdrowia
* uprawnienia związane z ciążą i 

macierzyństwem

- Okres wychowywania dzieci do 14 lat

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

6

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Ochrona szczególna

Ochrona trwałości stosunku pracy

* zakaz wypowiadania i rozwiązywania  umowy o 

pracę
* zakaz stosowania wypowiedzenia zmieniającego
* obowiązek uzyskania zgody związków 

zawodowych przy rozwiązywaniu umowy  

(art..52kp)

art.177 kp

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

7

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Ochrona szczególna

Umowa na okres 

próbny

1 miesiąc

zaświadczenie o ciąży

pracodawca może wypowiedzieć 

lub rozwiązać umowę o pracę

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

8

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Ochrona szczególna

*umowa na okres 

próbny przekraczający jeden 

miesiąc

* umowa na 

czas określony

* umowa na 

czas wykonania określonej  pracy

* nie dotyczy umowy o prace zawartej w celu

 zastępstwa pracownika

poród

Termin

 

rozwiązania 

umowy

po 3-m miesiącu ciąży

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

9

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Ochrona szczególna

umowa na 

czas nieokreślony

       

zaświadczenie o 

ciąży

3 miesiące

wypowiedzenie

wypowiedzenie

zaświadczenie o ciąży

poronienie

wypowiedzenie

stwierdzenie ciąży

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

10

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Ochrona szczególna

Rozwiązanie umowy o pracę z kobietą w ciąży na mocy 

ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z 

pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących 

pracowników:

- pracodawca może jedynie wypowiedzieć dotychczasowe 

warunki 

pracy i płacy

obniżenie wynagrodzenia

 

wypłata dodatku wyrównawczego

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

11

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Szczególna ochrona zdrowia

* zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych i w 

porze nocnej

pracodawca zatrudniający pracownicę w ciąży w porze 

nocnej 

jest obowiązany zmienić rozkład czasu pracy  umożliwiający pracę 

poza pora nocną   -     przy braku 

możliwości – przenosi do 

innej pracy lub zwalnia z  obowiązku świadczenia pracy.

* zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy 

– bez

 

zgody pracownicy

* zakaz zatrudniania w przerywanym czasie pracy

art. 178 kp

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

12

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Szczególna ochrona zdrowia

* zatrudnianie kobiet w ciąży lub karmiących 

piersią przy pracach szczególnie uciążliwych lub 

szkodliwych dla zdrowia

obowiązek przeniesienia do innej pracy

lub

zwolnienia  z obowiązku świadczenia pracy

Jeżeli przeniesienie lub zwolnienie obniża 

wynagrodzenie – pracodawca 

wypłaca dodatek 

wyrównawczy

art.179kp

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

13

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Szczególna ochrona zdrowia

 

* zatrudnianie kobiet w ciąży lub karmiących piersią przy 

pozostałych pracach wymienionych w przepisach o 

pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla 

zdrowia jest obowiązany:

dostosować warunki pracy do obowiązujących wymagań lub

ograniczyć czas pracy 

* obowiązek przeniesienia do innej pracy

* zwolnienia  z obowiązku świadczenia pracy

Jeżeli przeniesienie lub zwolnienie obniża 

wynagrodzenie – pracodawca wypłaca dodatek 

wyrównawczy

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

14

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Szczególna ochrona zdrowia

* przeniesienie do innej pracy lub
*  zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy    

również na podstawie orzeczenia 

lekarskiego  stwierdzającego 
przeciwwskazania zdrowotne do  wykonywania 
dotychczasowej pracy
Pracownica w okresie zwolnienia z obowiązku 
świadczenia pracy zachowuje prawo do 
wynagrodzenia

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

15

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Szczególna ochrona zdrowia

badania lekarskie związane z ciążą

zlecenie lekarskie

godziny pracy              prawo do 
wynagrodzenia

art.185 kp.par.2

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

16

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Uprawnienia związane z ciążą

* Urlop macierzyński

wymiar:

18 tygodni 

pierwszy poród

20 tygodni 

każdy następny

28 tygodni 

urodzenie więcej niż 
jednego dziecka

art.180 kp.par.1

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

17

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Uprawnienia związane z ciążą

*sposób wykorzystania urlopu 

macierzyńskiego:

- co najmniej dwa tygodnie przed porodem

po porodzie:

- urlop macierzyński nie wykorzystany 

przed 

porodem 

do wyczerpania przysługującego 

wymiaru urlopu

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

18

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Uprawnienia związane z ciążą

pracownica wykorzystując po porodzie 14 
tygodni urlopu macierzyńskiego może z reszty 
urlopu zrezygnować na rzecz pracownika – 
ojca dziecka

Pisemny  wniosek pracownicy 

7 dni

przed zakończeniem urlopu + zaświadczenie 
pracodawcy zatrudniającego ojca dziecka 
potwierdzające rozpoczęcie urlopu macierzyńskiego

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

19

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Uprawnienia związane 

z wychowywaniem dziecka

Skrócony urlop macierzyński

/8 tygodni/

* urodzenie martwego dziecka
* zgon dziecka przed upływem 8 tygodni 

życia ( nie krócej niż 7 dni od zgonu 

dziecka)

* opieka szpitalna nad dzieckiem dłużej niż  8 

tygodni
* rezygnacja z wychowanie dziecka i oddanie go 

celem przysposobienia

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

20

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Uprawnienia  związane

 z wychowywaniem dziecka

urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego

Art. 183§ 1 i 2

18 tygodni – nie dłużej niż do ukończenia 

przez dziecko 7 lat

- 

przyjęcie dziecka na wychowanie i wystąpienie

do sądu o przysposobienie dziecka) lub przyjęcie dziecka na wychowanie jako 

rodzina

zastępcza, z wyjątkiem, rodziny zastępczej zawodowej nie 

spokrewnionej z dzieckiem

*

18 tygodni  - nie dłużej niż do ukończenia przez 

dziecko 

 10 roku życia – 

jeżeli wobec dziecka podjęto decyzję o 

odroczeniu obowiązku 

szkolnego

8 tygodni – przyjęcie dziecka na wychowanie w 

wieku 

do 7 roku

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

21

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Uprawnienia  związane

 z wychowywaniem dziecka

* zakaz zatrudniania pracownika opiekującego 
się  dzieckiem w wieku do 4 lat bez jego zgody:

-  w godzinach nadliczbowych,
-  porze nocnej, 
- przerywanym czasie pracy
- delegowania poza stałe miejsce pracy

art.178 par 2 kp

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

22

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Uprawnienia  związane

 z wychowywaniem dziecka

* przerwy na karmienie:

2 x 30 min
2 x 45 min – więcej niż jedno dziecko

* czas pracy:

4 – 6 godz.  -  jedna przerwa
do 4 godz.    - przerwy nie przysługują

   art.187 kp

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

23

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

                                          

Prawo do 2 dni wolnych od pracy z 

zachowaniem  prawa do wynagrodzenia na 
dzieci do 14 lat

- nie wykorzystane w roku przepadają
- udzielane łącznie - za zgodą zakładu

art. 188 kp

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

24

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Urlop wychowawczy

Zakres regulacji:

Art.. 186 – 186 kodeksu pracy

* Rozporządzenie MGP i PS

 

z 16 grudnia 2003 w sprawie 

szczegółowych warunków udzielania 

urlopu 

wychowawczego
 (Dz.U. Z 2003r., nr 230,poz.2291)
* Ustawa z dnia 28 listopada 2003 o świadczeniach rodzinnych 
(Dz.U. z 2003r. Nr 228 poz. 2255 z póź. zm.)

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

25

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Urlop wychowawczy

Cel urlopu wychowawczego:

 

zapewnienie rodzicom lub opiekunom możliwości 

sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w okresie 

pierwszych lat jego życia, z uwagi na konieczność szczególnie 

troskliwej, w tym okresie, pielęgnacji niezbędnej dla jego 

prawidłowego rozwoju.

Z urlopu wychowawczego może skorzystać:

pracownik – posiadający co najmniej 6 

miesięczny ogólny staż pracy
* sprawujący osobistą opiekę na dzieckiem 

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

26

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Urlop wychowawczy

Wymiar urlopu wychowawczego:

3 lata  - nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 4 roku życia

*  3 lata ( niezależnie od wykorzystania urlopu na ogólnych 

warunkach), nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 

roku życia
jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego 
orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopnia 

niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki  pracownika

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

27

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Urlop wychowawczy

Sposób wykorzystania urlopu:

najwyżej w w 4 częściach

* co do zasady tylko jedno z rodziców lub opiekunów
- wyjątek: przez okres nie przekraczający 3 

miesięcy 

rodzice lub opiekunowie dziecka 

mogą jednocześnie 

korzystać z takiego 

urlopu

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

28

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Urlop wychowawczy

Zasady udzielania urlopu wychowawczego:

* na wniosek pracownika
* na okres wskazany we wniosku

Wymogi formalne i treść wniosku:
* forma pisemna
* co najmniej na tygodnie przed rozpoczęciem 

okresu, w którym 

zamierza się skorzystać

* data rozpoczęcia i zakończenia urlopu
* dotychczasowy okres wykorzystania urlopu 

wychowawczego na 

dane dziecko

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

29

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Urlop wychowawczy

Dokumenty które należy dołączyć do wniosku:

 pisemne oświadczenie drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka o braku 
zamiaru korzystania

 

z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we 

wniosku

 orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecka   

dodatkowy urlop wychowawczy

 pisemne oświadczenie drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka o okresie 

(do 3 miesięcy), w którym zamierza on korzystać z urlopu 
równoczesne korzystanie rodziców z urlopu

Pracownik może wycofać wniosek o udzielenie urlopu 

wychowawczego na 7 dni przed rozpoczęciem urlopu 
 pisemne oświadczenie

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

30

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Urlop wychowawczy

Rezygnacja z urlopu:
- w każdym czasie  - za zgodą pracodawcy
- po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy –  najpóźniej 

na 30 dni przed 

terminem zamierzonego podjęcia pracy

Odwołanie z urlopu:
pracodawca ma prawo wezwać pracownika do stawienia się do pracy we 

wskazanym terminie, nie później niż w w ciągu 30 dni od powzięcia wiadomości 

i nie wcześniej iż w ciągu 3 dni od dnia wezwania jeżeli:
ustali że pracownik zaprzestał sprawowania 

osobistej opieki

stwierdzi równoczesne korzystanie z urlopu przez rodziców bądź opiekunów 

( nie dotyczy wyjątku 3 miesięcy)

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

31

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Urlop wychowawczy

Uprawnienia pracownika korzystającego z 

urlopu wychowawczego:

podjęcie pracy zarobkowej u dotychczasowego lub innego 

pracodawcy,
- podjęcie innej działalności
- odbywanie nauki lub szkolenia
- złożenie wniosku o obniżenie jego wymiaru czasu pracy 

do  wymiaru nie niższego niż połowa wymiaru czasu pracy 

w  okresie, w którym mógłby on korzystać z takiego 

urlopu
pracodawca jest obowiązany

 

wniosek uwzględnić

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

32

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Urlop wychowawczy

Szczególna ochrona stosunku pracy 

pracownika na urlopie wychowawczym

Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o 
pracę

  

w okresie od dnia złożenia wniosku o udzielenie 

urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu
wyjątki:
- ogłoszenie upadłości lub likwidacji
- gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie 

umowy 

o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika

- gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie 

umowy 

o pracę z przyczyn nie dotyczących pracownika ( 

ustawa z  13 marca 2003 o szczególnych zasadach...)

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

33

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Urlop wychowawczy

Powrót z urlopu wychowawczego

Obowiązek pracodawcy:
- dopuszczenie pracownika do pracy

 

na

 

dotychczasowym 

stanowisku, a jeżeli to niemożliwe
- na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed 
rozpoczęciem 

urlopu, lub

- innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom 
zawodowym  za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia 
za  pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy 
na  stanowisku zajmowanym przed tym urlopem

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

34

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

PRAKTYCZNA NAYKA ZAWODU

Celem praktycznej nauki zawodu jest opanowanie przez 

uczniów lub 

młodocianych umiejętności 

zawodowych, niezbędnych do podjęcia pracy w danym 
zawodzie.

Miejsce realizacji praktycznej nauki zawodu:

dla uczniów 

– szkoła lub pracodawca

dla młodocianych

- pracodawca 

Czas pracy dla uczniów do 16 lat  – 6 godz.

powyżej 16 lat

– 8 godz.

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

35

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU

Praktyki zawodowe

/ dla uczniów /

Cel – zastosowanie i pogłębienie wiedzy i umiejętności 

zawodowych w rzeczywistych warunkach pracy.

Zasady organizowania – u pracodawców lub w 

indywidualnych gospodarstwach rolnych podczas roku 
szkolnego lub w czasie ferii

Nadzór nad praktykami – pracodawca lub wyznaczeni 

pracownicy lub osoby prowadzące gospodarstwa.

background image

23.05.21 21:09

Uprawnienia pracowników związane z rodziciel
stwem

36

Autor: Danuta Głowacka

OS PIP

WROCŁAW

Praca dzieci

Art. 304

Dotyczy dzieci do lat 16 wykonujących pracę na rzecz podmiotu 

prowadzącego działalność:
* kulturalną
* artystyczną
* sportową
* reklamową

Wykonywanie pracy wymaga zgody:

- przedstawiciela ustawowego lub opiekuna dziecka
- inspektora pracy – decyzja na zezwolenie wykonywania pracy

Odmowa wydania zezwolenia dotyczy sytuacji:

- zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego 

dziecka
- zagrożeń w wypełnianiu obowiązku szkolnego


Document Outline