Gruźlica nadal groźna
Gruźlica nadal groźna
Iwona Grzelewska-Rzymowska
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
2009
Gruźlica nadal groźna
Gruźlica nadal groźna
Iwona Grzelewska-Rzymowska
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
2009
W 1993 r. WHO określiła gruźlicę
jako:
„palący problem ogólnoświatowy”
Wynika to z dramatycznej sytuacji
epidemiologicznej na świecie
Global Tuberculosis
Control
WHO Report 1998, 327
Zachorowalność - świat
Zachorowalność - świat
Na świecie, każdego roku zachorowuje na
gruźlicę
8 - 9 mln ludzi (3,5 mln prątkuje)
z tego 95% w krajach rozwijających się
•
opieką medyczną objętych jest zaledwie 30
- 40% chorujących t.j. 2,5 - 3,8 mln
Dye C. i wsp JAMA 1999, 282, 677-686.
Wskaźniki zapadalności na
Wskaźniki zapadalności na
gruźlicę
gruźlicę
w 2002 r.
w 2002 r.
Rumunia 123,5
Rosja
98,8
Litwa
80,7
Ukraina
66,5
Białoruś
59,7
Polska 27,4
stały wzrost od 10
lat
Polska należy do krajów
Polska należy do krajów
o dużej zapadalności na gruźlicę
o dużej zapadalności na gruźlicę
2001
Kraje UE
11,6
Niemcy 11,6
Czechy 13,8
Słowacja 18,6
Węgry 30,8
Polska
2001 r.
27,6
2005 r.
24,3
2006 r.
22,5
2007 r.
22,7
Gruźlica w Polsce jeszcze przez
Gruźlica w Polsce jeszcze przez
wiele lat pozostanie poważnym
wiele lat pozostanie poważnym
problemem
problemem
Kraje o niskich wsp. zapadalności
(2001r)
Norwegia 4,9
Szwecja 4,7
Holandia 7,8
Dystans, który dzieli Polskę od tych
krajów wynosi 25 lat
Zapadalność na gruźlicę
Zapadalność na gruźlicę
w Polsce
w Polsce
W Polsce, w ciągu ostatnich 50 lat,
nastąpił spadek zachorowań na gruźlicę
Zachorowalność w Polsce
Zachorowalność w Polsce
1997 rok - 13. 967
36,1
2005 rok -
9280
24,3
2006 rok -
8593
22,5
2007 rok -
8642
22,7
Liczba przypadków
Wskaźnik
Gruźlica w Polsce
Gruźlica w Polsce
•
W Polsce zakażonych jest około 8 mln ludzi
•
Każdego roku zakażeniu ulega dalsze 100 000
osób
•
Głównym źródłem zakażenia są chorzy obficie
prątkujący
•
Chorzy skąpo prątkujący są 5-10-krotnie
mniejszym źródłem zakażenia
Grupy ryzyka
Grupy ryzyka
•osoby z kontaktu z chorym masywnie
prątkującym
- współmieszkańcy
- personel medyczny
•
nosiciele zmian w płucach
(stare i minimalne zmiany)
•
nadużywający alkohol
•
bezdomni, narkomani
•
imigranci z obszarów o dużej zapadalności
•
zakażeni HIV
•
osoby z chorobami nowotworowymi krwi,
przewlekle
leczeni sterydami
Polska
Polska
Zapadalność na gruźlicę (wsk/100.000)
Zapadalność na gruźlicę (wsk/100.000)
(wszystkie postaci)
(wszystkie postaci)
Wiek
chorych
2005
2006
2007
0 - 14
99 - 1,6
69 - 1,1 74 -
1,2
15 - 19
156 - 5,3 156 - 5,5
136 - 4,9
20 - 44
2723 - 19,4 2532 - 18,0
2547 - 18,0
45 - 64
3765 - 38,1 3658 - 36,5
3779 - 37,2
65 +
2537 - 50,3 2178 - 42,8
2106 - 41,2
Ogółem
24,3
22,5
22,7
Polska
Polska
Zapadalność na gruźlicę płuc
Zapadalność na gruźlicę płuc
rok
ogółem
0 – 14 lat
15 – 19 lat
n
wsk
n
wsk
n
wsk
1996
116
41
30,1
87
1,1
258
7,7
2000
109
60
28,4
82
1,1
224
6,7
2004
869
1
22,8
36
0,6
111
3,6
2005
845
9
22,2
38
0,6
132
4,5
Zapadalność na gruźlicę wg województw
Zapadalność na gruźlicę wg województw
wsp./ 100 000
wsp./ 100 000
Współczynniki w latach
2005
2006
2007
woj. lubelskie
40,1
woj. lubelskie
36,0
woj. lubelskie
35,4
woj. świętokrzyskie
36,1
woj. świętokrzyskie
32,1
woj. świętokrzyskie
30.9
woj. łódzkie
35,6
woj. łódzkie
30,3
woj. łódzkie
28,7
woj. śląskie
24,3
woj. kujawsko pomorskie
25,6
woj. kujawsko pomorskie
25,4
woj. mazowieckie
24,5
POLSKA 24,3
POLSKA 22,5
POLSKA 22,7
ŁÓDZKIE
ŁÓDZKIE
Zapadalność na gruźlicę w latach
Zapadalność na gruźlicę w latach
2005-2007
2005-2007
(wszystkie postaci gruźlicy)
(wszystkie postaci gruźlicy)
rok
ogółem
0 – 14 lat
15 – 19 lat
n
wsk
n
wsk
n
wsk
2005
919
35,6
1
0,3
11
6,1
2006
778
30,3
2
0,4
15
8,6
2007
734
28,7
-
-
11
6,5
ŁÓDZKIE
ŁÓDZKIE
Gruźlica u dzieci i młodzieży
Gruźlica u dzieci i młodzieży
Rok
0 – 14
15 – 19
2005
1
99
0,3
1,6
11
156
6,1
5,3
2006
2
69
0,5
1,1
15
156
8,6
5,5
2007
-
74
-
1,2
11
136
6,5
4,9
Gruźlica płuc potwierdzona
Gruźlica płuc potwierdzona
bakteriologicznie
bakteriologicznie
Polska
Polska
Osoby obficie wydalające prątki
(wykrywa się met. rozmazu 1ml – 10
4
)
są najbardziej niebezpieczne dla
otoczenia,
szczególnie dla dzieci
Struktura bakteriologiczna
chorych na gruźlicę płuc
zarejestrowanych
w Polsce w 2007r.
Rok
200
7
Łódzkie
Polska
Nowo wykryci
734
Nowo wykryci
8.642
BK+
193
bezp. i posiew
26,3%
BK+
3.344
bezp. i posiew
38,7%
BK+
196
posiew (tylko)
26,7%
Niepotwierdzona
47%
BK+
2.088
posiew (tylko)
24,2%
Niepotwierdzona
37,1
Śmiertelność - świat
Śmiertelność - świat
Na gruźlicę płuc każdego roku umiera
ponad 2 mln chorych
98%
zgonów z powodu gruźlicy przypada
na kraje rozwijające się (Afryka, Azja)
70% stanowią osoby młode w wieku 15-40 lat
Murray CJ i wsp. Bul Int Union Tuberc Lung Dis 1990, 65, 6-24
Umieralność z powodu gruźlicy w
Umieralność z powodu gruźlicy w
Polsce
Polsce
we wszystkich grupach wiekowych
we wszystkich grupach wiekowych
2001 r. –
1041
2003 r. –
904
2004 r. –
813
2005 r. –
806
2006 r. –
739
Umieralność z powodu raka płuca – 20x większa
POChP – 3x większa
Zgony u dzieci i młodzieży w
Zgony u dzieci i młodzieży w
Polsce
Polsce
1950 2000 2005 2006
0-14
3056 -
-
1
41,6 -
-
15-19
1647 -
-
-
68,3 -
-
Metody wykrywania gruźlicy
Metody wykrywania gruźlicy
układu oddechowego
układu oddechowego
w latach 1970-2007 stwierdzono:
wykrywalność
z kontaktu 3 3%
z radiofotografii
44 0%
bad. profilaktyczne 44
7%
wg innych metod
11 9%
z objawów
41 >80,93%
lata
1970 2007
Metody wykrywania gruźlicy
Metody wykrywania gruźlicy
w 2007r.
w 2007r.
Objawy
80,9%
Kontakty
3%
Badania profilaktyczne
7%
Inne
9%
Z objawów
łódzkie 83,4
Gruźlica w Polsce
Gruźlica w Polsce
Podsumowanie
Podsumowanie
Znaczne wahania w zapadalności w
poszczególnych latach i województwach (w
krótkim czasie – 1 rok)
wskazują na brak
stabilnego systemu wykrywania
i rejestracji nowych zachorowań
Gruźlica w Polsce
Gruźlica w Polsce
Podsumowanie
Podsumowanie
Odsetek przypadków potwierdzonych
bakteriologicznie jest niezadowalający i niższy
niż w większości krajów z dobrą sytuacją
epidemiologiczną.
Ta sytuacja wymaga poprawy w zakresie
diagnozowania przez lekarzy, jak i poprawy
jakości badań bakteriologicznych.
Zachorowalność na gruźlicę
Zachorowalność na gruźlicę
w województwie łódzkim
w województwie łódzkim
w latach 2006 - 2008
w latach 2006 - 2008
I kw.
II kw. III kw. IV kw.
RAZEM
2006 r.
165 184
174
255
778
2007 r.
153 198
144
239
734
2008 r.
163 157
146
w opracowaniu
466
spadek
o 44
Nowo wykryta gruźlica – I
kwartał 2008 r.
poradnie z terenu województwa
łódzkiego
Poradnie na terenie
województwa
łódzkiego
Liczba
zachorow
ań
Radomsko
13
Piotrków Tryb.
12
Sieradz
10
Opoczno
8
Pabianice
7
Pajęczno
7
Tomaszów Maz.
6
Wieruszów
6
Głowno
4
Łęczyca
4
Poddębice
4
Rawa Mazowiecka
4
Poradnie na terenie
województwa
łódzkiego
Liczba
zachorowa
ń
Wieluń
4
Brzeziny
2
Łask
2
Zduńska Wola
2
Aleksandrów Łódzki
0
Bełchatów
0
Kutno
0
Łowicz
0
Skierniewice
0
RAZEM
95
Nowo wykryta gruźlica – I
kwartał 2008 r.
poradnie na terenie Łodzi
Poradnia
Liczba
zachorowań
Widzew
24
Bałuty
34
Zgierz
10
RAZEM
68
Zgony – 1 osoba
Nowo wykryta gruźlica – II
kwartał 2008 r.
poradnie z terenu województwa
łódzkiego
Poradnie na terenie
województwa
łódzkiego
Liczba
zachorow
ań
Sieradz
18
Piotrków Tryb.
13
Radomsko + Pławno
13
Tomaszów Maz.
13
Łowicz
8
Skierniewice
7
Wieluń
6
Rawa Mazowiecka
5
Wieruszów
5
Łęczyca
4
Łask
4
Opoczno
4
Poradnie na terenie
województwa
łódzkiego
Liczba
zachorowa
ń
Pabianice
3
Poddębice
2
Zduńska Wola
2
Brzeziny
2
Aleksandrów Łódzki
0
Bełchatów
0
Kutno
0
Pajęczno
0
Głowno
brak
danych
RAZEM
109
Nowo wykryta gruźlica – II
kwartał 2008 r.
poradnie na terenie Łodzi
Poradnia
Liczba
zachorowań
Widzew
10
Polesie
0
Bałuty
35
Zgierz
3
RAZEM
48
Nowo wykryta gruźlica – III kwartał
2008 r.
poradnie z terenu województwa łódzkiego
Poradnie na terenie
województwa
łódzkiego
Liczba
zachorow
ań
Radomsko + Pławno
17
Wieluń
10
Piotrków Tryb.
8
Sieradz
8
Łask
7
Pajęczno
6
Tomaszów Maz.
5
Opoczno
5
Łowicz
4
Rawa Mazowiecka
4
Brzeziny
3
Poradnie na terenie
województwa
łódzkiego
Liczba
zachorowa
ń
Wieruszów
3
Zduńska Wola
2
Łęczyca
1
Głowno
1
Aleksandrów Łódzki
0
Kutno
0
Poddębice
0
Pabianice
0
Skierniewice
0
Bełchatów
brak
danych
RAZEM
84
Nowo wykryta gruźlica – III kwartał
2008 r.
poradnie na terenie Łodzi
Poradnia
Liczba
zachorowań
Widzew
10
Polesie
1
Bałuty
47
Zgierz
4
RAZEM
62
Podsumowanie
Gruźlica w województwie
łódzkim w latach 2005-2007
1.
Wskaźniki zapadalności większe niż w Polsce
2005 r.
24,2
36,6
2006r.
22,5
30,3
2007 r.
22,7
28,7
2. Trzecie miejsce w Polsce wśród województw o najwyższych
wskaźnikach zapadalności
3. Zapadalność u dzieci 0-14 lat mniejsze niż w Polsce w 2007 r.
nie był zachorowań
4. Zapadalność u młodzieży większa niż w Polsce
(4 pozycja
wśród województw o największych wskaźnikach)
5. Gruźlica (wszystkie postaci) niepotwierdzona
bakteriologicznie o 10% więcej niż w Polsce 47,0% vs 37,1%
(3-cie miejsce w Polsce po lubuskim i śląskim)
6. Gruźlica wykrywana jest głównie z objawów
Polska 80,9%
Łódzkie 83,4%
Gruźlica w województwie
łódzkim
Sytuacja epidemiologia jest
gorsza
niż w Polsce
[wyższe wskaźniki
zapadalności]
Badania bakteriologiczne ujawniają mniej
niż w Polsce gruźlicy BK+