ŻYWIENIE OSÓB
STARSZYCH

CHARAKTERYSTYKA ORGANIZMU
OSÓB STARSZYCH



Starzenie się jest naturalnym
procesem biologicznym



Organizm starzeje się od 40 roku
życia, natomiast objawy
uwydatniają się po 60 roku życia.

PODZIAŁ ZMIAN ZACHODZĄCYCH W
ORGANIZMIE CZŁOWIEKA



Zmiany w starzejącym się

organizmie możemy

podzielić na:

zewnętrzne:

- zwiotczenie skóry i mięśni

- zmarszczki

- siwienie

- wypadanie włosów

- wypadanie zębów

- obniżenie sprawności ruchowej

- osłabienie wzroku

wewnętrzne:

- zaburzenia układu pokarmowego

przejawiające się upośledzeniem

czynności wydzielania soku

żołądkowego,

-zmniejszeniem się wydzielania

soków trawiennych, znacznym

zahamowaniem ruchów

robaczkowych (perystaltyki) jelit

- zaburzenia równowagi kwasowo-

zasadowej

- zwiększenie utraty wapnia i fosforu

co doprowadza do odwapnienia i

kruchości kości

- zaburzenia układu krążenia –

miażdżyca naczyń

- obniżenie sprawności umysłowej

ZAPOTRZEBOWANIE KALORYCZNE



Po przekroczeniu 64 roku życia
zapotrzebowanie kaloryczne
zmniejsza się.



Wartość kaloryczna dziennych
posiłków powinna się mieścić

w granicach 1800-2200kcal.

NORMY ŻYWIENIA



Podstawowe składniki żywności:

Wartość energetyczna:
2200 – 2650 kcal

- Białko: 65 – 70g
- Tłuszcze: 61 – 74g
- Węglowodany: 300g



Składniki mineralne:

-Wapń: 1000 mg
- Fosfor: 800mg
- Magnez: 350mg
- Żelazo: 15mg
- Cynk: 16mg
-Jod: 160g

-Fluor: 2,0 – 4,0mg

Witaminy:



Wit. A: 900g



Wit. D: 10g



Wit. E: 10mg



Wit. K: 0g



Wit. C: 65mg



Wit. B1: 1,5mg



Wit. B2: 2,0 – 2,2mg



Wit. PP: 18 – 20mg



Wit. B6: 2,2 – 2,4mg



Wit. B12: 2,5g



Folacyna: 320 - 340g



Należy podkreślić potrzebę
zwiększenia podaży w diecie przez
uzupełnienie farmakologiczne.
Niedobór witaminy D ma istotne
znaczenie w przyspieszeniu u osób
w starszym wieku utraty masy
kostnej i zwiększeniu ryzyka złamań.

Racje pokarmowe

-Produkty zbożowe 266g
-Mleko i produkty mleczne 850g
-Jaja 2/5szt.
-Mięso, wędliny i ryby 80g
-Masło 30g
-Inne tłuszcze 14g

-Ziemniaki 350g
-Warzywa i owoce obfitujące w

Wit. C 190g

-Warzywa i owoce obfitujące w

Karoten 110g

-Inne warzywa i owoce 227g
-Strączkowe 3g
-Cukier i słodycze 30g

ZASADY ŻYWIENIA BLUDZI
STARSZYCH

W miarę upływu lat funkcje trawienne

są coraz mniej sprawne, dlatego
jednym z warunków prawidłowego
żywienia ludzi starszych jest
bezwarunkowo utrzymanie diety na
takim poziomie, aby zawarte w niej
produkty nie przekraczały
rzeczywistego zapotrzebowania.

JAKIE POWINNO BYĆ POŻYWIENIE
U OSÓB STARSZYCH

- urozmaicone

- lekko strawne

- wysoko wartościowe, ale o niższej

wartości energetycznej niż dla

młodych

- powinno ono zawierać

dostateczną ilość białka, witamin

i soli mineralnych zwłaszcza

wapnia, potasu i żelaza.

- Ludzie starsi powinni jadać

częściej, ale mniejsze

objętościowo posiłki 4-5 razy

dziennie.

NA CO NALEŻY ZWRÓCIĆ
SZCZEGÓLNĄ UWAGĘ?

- Przy sporządzaniu potraw należy

uwzględnić stan uzębienia i układu

trawiennego

- Ludzie w wieku starczym nie mogą

się przejadać.

Zalecane są wysoko wartościowe oleje

roślinne, zawierające niezbędne

nienasycone kwasy tłuszczowe

(NNKT), gdyż zmniejszają one

zawartość cholesterolu w surowicy

krwi, przez co zapobiegają

przedwczesnemu starzeniu się

naczyń.



Należy spożywać dużo białka,
zwłaszcza zwierzęcego. Jego
dostateczne ilość zapobiega
zanikowi mięśni i innych tkanek,
co przeciwdziała równocześnie
przedwczesnemu starzeniu się.

CO POWINIEN ZAWIERAĆ
JAŁOSPIS?



W jadłospisie osób starszych powinny często

występować takie produkty jak:

- chude mięso

- twaróg

- sery

- słodkie i zsiadłe mleko

- owoce i warzywa (zawarta w nich celuloza

wspomaga

perystaltykę jelit, a wit. C unieszkodliwia

cholesterol

zamieniając go a kwasy żółciowe).



Bardzo ważny jest również sposób
przygotowanie potraw.



Przede wszystkim podaje się

potrawy gotowane bądź duszone
z małą ilością tłuszczu.

JAKIE SĄ PRZECIWWSKAZANIA?

- Osoby starsze nie mogą spożywać
potraw ciężko strawnych, tłustych
i wzdymających.

- Należy ograniczyć tłuszcze zwłaszcza

zwierzęce.

- Aby zapobiec przedwczesnemu starzeniu

się naczyń ogranicza się spożycie żółtek i

mięsa wieprzowego.

- Ponadto ogranicza sie cukier
w jego widzialnej postaci, słodycze i

słodzone napoje.

-Osoby starsze powinny wykluczyć

picie alkoholu, mocnej kawy i
herbaty oraz palenia tytoniu.

PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS DLA
OSOBY STARSZEJ



Pierwsze śniadanie:

-ser biały, chudy ze szczypiorkiem
i rzodkiewkami

-kajzerka z margaryną

-herbata z mlekiem



Drugie śniadanie:

-Banan
-jogurt z musli

Obiad:

-barszcz ukraiński
-ryba pieczona w folii
-Ziemniaki
-surówka z kapusty, marchewki i oleju
-sok owocowy



Podwieczorek:

-Pomarańcza



Kolacja:

-chleb razowy z margaryną
-parówka cielęca
-tarta marchew z jabłkiem
-woda mineralna

WNIOSKI

-Podsumowując pamiętajmy ze

przy żywieniu osób starszych po 60

roku życia należy bezwzględnie

ograniczyć ilość spożywanego

tłuszczu szczególnie pochodzenia

zwierzęcego.

-Dieta tych osób powinna

odpowiada założeniom diety

lekkostrawnej w której należy

unikać produktów smażonych,

tłustych ciast, ostrych

przypraw, kremów.

-Zgodnie z normami na energie i

składniki odżywcze a moimi

obliczeniami występuje nadmiar

białka, tłuszczów, wapnia,żelaza i

Wit C.

-Nadmiar spożycia białka może

przyczynić się do nadmiernego

przeciążenia nerek na wskutek

zwiększonego wydalania moczu.

-Nadmiar tłuszczu może

doprowadzić do otyłości oraz wielu

chorób związanych z otyłością tj.

choroby wątroby, układu krążenia,

cukrzyca, miażdżyca itp.

-Nadmierna ilość wapnia, żelaza

oraz Wit C nie szkodzi

organizmowi, a nie wykorzystane

są wydalane z kałem lub moczem.

-Posiłki dla tej grupy ludności

powinny dobrane być pod

względem estetycznym,

kolorystycznym i smakowym.

- Atrakcyjność takich posiłków pobudzi
zmniejszone łaknienie ( co u osób starszych
jest często spotykane ) i sprzyjać będzie
lepszemu wchłanianiu składników
odżywczych.

-Należy pamiętać iż są to osoby starsze,

które w wyniku starzenia ubywa w organizmie
wody, następują zmiany w układzie krążenie
itp. i szczególnie im należy podawać posiłki
zdrowe i pełnowartościowe.

Bibliografia



Hryniewiecki L.: Żywienie ludzi w wieku starczym i
podeszłym.Nowa Klinika 1998; 12: 1244–1249.



Wiśniewska-Roszkowska K.: Starość jako zadanie. IWPAX,
Warszawa 2001.



Ziemlański Ś., Bułhak-Jahymczyk B., Budzyńska-
Topolowska J.,Panczenko-Kresowska B., Wartanowicz M.:
Normy żywienia dla ludności w Polsce. Normy dla
dorosłych. Cz. II. Kwartalny Biuletyn Polskiego
Towarzystwa Dietetyki 1996; 2: 28–38.



Roszkowski W.: Żywienie osób starszych Hasik J.,
Gawęck J.(red.). W: Żywienie człowieka zdrowego i
chorego. PWN, Warszawa 2000