Sytuacja Szkolnictwa w Zaborze 

Rosyjskim...

Pierwszym posunięciem Katarzyny II była likwidacja szkół Kenu, 

cenzura

książek. Wprowadzono politykę rusyfikacyjną. Zaczęły się wysiedlenia
konfiskaty. Do miast wkroczyła tajna policja.

Liberalniejsza polityka cara Aleksandra I- mająca na celu pozyskanie 

sobie

Polaków w obliczu wojny napoleońskiej odsunęła na jakiś czas groźbę 

rusyfikacji.

Dała Rosji jednolity system kształcenia oparty na liberalnych 

zasadach i ustawach

KEN. Realizatorami tej polityki byli Polacy przebywający na dworze 

carskim

A.Czartoryjski

UNIWERSYTET WILEŃSKI

• Szkoła Główna Wileńska została przekształcona w 1803 na imperiatorski 

uniwersytet ukazem cara. Uczelni nadano szeroką autonomię, zwrócono 

dawne fundusze, podporządkowano jej wszystkie szkoły należące do 

byłych ziem Rzeczypospolitej przyłączonej do Rosji- powstało 8 guberni.

• Tak powstał Wileński Okrąg Naukowy- przyjęto zasadę, iż w każdej 

guberni będzie jedno 6 klasowe gimnazjum a w każdym powiecie 3 

klasowa szkoła powiatowa. Program był ten sam co w szkhołach KENU, 

rozszerzony o język rosyjski.

• Szkoły średnie: oparte były na programie neohumanistycznym- kładły 

nacisk na grekę i łacinę.

• Szkoły niższe: rozwijały się niepomyślnie, bo brakowało na nie funduszy

• Uniwersytet Wileński stał się ogniskiem pracy naukowej, górowały w nim 

nauki ścisłe ( bracia Śniadeccy ) oraz humanistyczne Strojnowski, 

Lelewel, Słowacki. Istniały tam 4 wydziały:

- fizyczno- matematyczny
- Lekarski
- Nauk moralnych i politycznych
- Literatury i sztuk wyzwolonych

Liceum Krzemienickie:

• Sławnym obok Wilna ośrodkiem nauki był Krzemieniec w 1805 powstało tam 

Gimnazjum jego założycielem był Tadeusz Czacki.

• Dzieliło się na stopnie:
I NIŻSZY: 4 jednoroczne klasy, nauczano tu głównie języków : polskiego , łaciny,
rosyjskiego, francuskiego i niemieckiego. Poświęcony był ,,ćwiczeniu pamięci’’

II NIŻSZY: 3 dwuletnie klasy, dominowały przedmioty matematyczne i
przyrodnicze, filozofia z logiką, technologia. Program szkolny stwarzał okazję do
rozwoju zainteresowań, przygotowania do pewnych zawodów bowiem uczniowie
mieli możliwość dobierania sobie dodatkowych przedmiotów.

Nauka w liceum była BEZPŁATNA. Czacki zorganizował pod opieką liceum sieć
stancji oraz szkół prywatnych. Przekazał liceum własny księgozbiór S.
Poniatowskiego, zakład miał swój ogród botaniczny, laboratorium, gabinet
matematyczny i fizyczny. 

W liceum uczyło wiele wybitnych profesorów: Słowacki, Lelewel, Drzewiecki