PowerPoint Presentation



KOMUNIKOWANIE jako proces:



Symboliczny [sygnifikacja

[1]

]



Społeczny



Relacji wzajemnej



Indywidualnej interpretacji przekazu



W określonym kontekście



Jako świadome działanie



Polegający na ciągłych i przemiennych

oddziaływaniach



[1]

Ferdinand de Saussure (jako sysyem lingwistyczny), Roland Barthes (system w

odniesieniu do rzeczywistości - -model analizy negocjacyjnej i interaktywnej natury

znaczenia)

ZNAK I ZNACZENIE



SYNTAKTYKA – jako relacje między znakami



Semiotyka - o znakach



PRAGMATYKA – zastosowanie znaków



DENOTACJA



KONOTACJA

[poprzez formę] (signifiant jako konotator znaczeń...)



MIT



SYMBOLE



METAFORA

[np. statek

pruł

fale],



METONIMIA

[pojęcia w tej samej płaszczyźnie, stosowane zamiennie -

różnie a tak samo: kufel zamiast piwo, głowa zamiast rozum, słucham Bacha

zamiast „słucham utworów Bacha”, szef rządu zamiast premier…]

Elementy znaczenia C.S.Peirce’a

(1931-58)

ZNAK

INTERPRETANT

PRZEDMIOT

KATEGORIE ZNAKÓW wg.

Peirce’a

1. IKONA

[np. fotografia, zachowując związek z przedmiotem]

2. INDEKS czyli wskaźnik

[dym jako wskaźnik

ognia]

3. SYMBOL

[np. słowo]

Analiza procesów komunikacji

[elementarne płaszczyzny]:

Zawartości

[denotacja]

Recepcji

[wartości odczytywanych,

dyferencjał semantyczny – zróżnicowanie

poziomów i rodzai odczytania...]

Medium przekazu



MODEL

SHANNONA I WEAVERA

(1949)

w trakcie II wojny pracowali nad wykorzystaniem kanałów

komunikacyjnych w laboratoriach Bell’a (wykorzystując telefon i radio)

kwestie techniczne

problemy semantyczne

problemy efektywności

Źródło przekaźnik sygnał sygnał otrzymany odbiorca przeznaczenie

Źródło szumu

MODEL LASSWELLA (1948)

- KTO?

- CO?

- JAKIM KANAŁEM?

- DO KOGO?

- Z JAKIM SKUTKIEM?

MODEL NEWCOMBA (1953)

Komunikacja

służy podtrzymywaniu równowagi wewnątrz systemu

społecznego.

ŚRODOWISKO SPOŁECZNE

NADAWCA ODBIORCA

ZAWARTOŚĆ PRZEKAZU

REDUNDANCJA I

ENTROPIA

To co

konwencjonalne

i przewidywalne w

przekazie

nadwyżka

informacji

w przekazie

Treść,

informacja

zasadnicza

partia

przekazu

Basil Bernstein

(socjolingwista)

KODY

{stosowane w zależności od panujących stosunków

społecznych}:



Rozwinięte

[złożone, np. powieści, balet,

prawie wszystkie formy sztuki, ...związane z

konkretyzacją komunikatu, wymagające

eksplikacji wyrażenia, pojęcia czy

zagadnienia, oparte częściowo na wiedzy –

również na jej przyswojeniu – wykraczając

poza doświadczenie społeczne...

entropiczny]



Ograniczone

[proste, mało złożone, np.

gawędy ludowe, taniec disco, wulgarny

dowcip, ..związane z doświadczeniem

społecznym..., redundantny]

KODY cd.



KODY o SZEROKIM i WĄSKIM SPEKTRUM

ODDZIAŁYWANIA. Patrz j.w.



KODY arbitralne (logiczne) – jednoznaczne,

np. światła uliczne, symbole chemiczne, ...



KODY estetyczne – zależne od kontekstu

kulturowego



KODY a

POWSZECHNOŚĆ I KONWENCJE

UŻYCIA [posługiwania się]

OMUNIKACJA NIEWERBALNA

(WYBRANE OBSZARY, za Fiske)

Kontakt fizyczny

Dystans (PROKSEMIKA

)

Orientacja

(kąt ułożenia ciała wobec

rozmówcy: twarzą w twarz – intymność bądź

wrogość …)

Wygląd zewnętrzny

Ruchy głową

Mimika

Kinezjetyka

(gesty)

Ruchy oka i kontakt wzrokowy

Niewerbalne

aspekty mowy



Kody prozodyczne

[akcent i intonacja – np. to

samo zdanie jako pytanie i stwierdzenie]

Kody parajęzykowe

[ton, głośność, błędy w

wymowie, prędkość...]

BARIERY

KOMUNIKACYJNE

FIZYCZNE

JĘZYKOWE

NIEZGODNOŚĆ KOM.

WERBALNYCH Z

NIEWERBALNYMI

PERCEPCYJNE

EMOCJONALNE

BRAK WZAJEMNEGO SŁUCHANIA

BRAK ZAANGAŻOWANIA W DIALOG

\CZYTANIE

GAZETY

PODCZAS

WYKŁADU\

MANIPULOWANIE INFORMACJĄ

BRAK ZAUFANIA

PRZEŁADOWANIE INFORMACYJNE

BARIERY KULTUROWE

MASS MEDIA

PODSTAWOWE TEORIE

Teoria

funkcjonalistyczna

– ujmująca media jako jeden z elementów

zaspokajania potrzeb społecznych. Przedstawiciele

tego nurtu myślowego, jak Robert Merton, Harold

Laswell wskazują na takie aspekty funkcjonowania

systemów społecznych jak: porządek, trwałość

struktur, integracja, adaptacja, motywacja itd.

Teoria

krytyczna

– za którą stoją między innymi postacie formatu

Theodora Adorno i Jurgena Habermasa, to teoria

imperializmu kulturowego, w którym

komunikowanie masowe służy wzmacnianiu i

reprodukowaniu ideologii grupy dominującej. Stąd

też teorie krytyczne zwane są teoriami konfliktu.

Teorie cd.

Studia

kulturowe

– ujmują społeczeństwa jako struktury, których jedność

utrzymywana jest poprzez produkcję i reprodukcje

systemów symboli i przekazów.

Teoria

zależności

– zaznacza się w badaniu związków między systemami

medialnymi a systemami społecznymi, poszukuje przyczyn

uzależnienia ludzi od mediów.

Teoria

kultywacji

Garbnera

– bada zależność między intensywnym kontaktem z

treściami mass mediów a sposobem postrzegania

rzeczywistości (min. Słynne hasło „good news is no news” i

związana z tym intensyfikacja przeżycia świata

wykreowanego przez media).

Teoria

determinizmu technologicznego

– opracowana przez Harolda Innisa i Marshalla McLuhana,

jako priorytet w badaniach obiera dominującą w danym

czasie formę komunikowania się (od przekazu ustnego po

media elektroniczne) i sposób, w jaki ta dominująca forma

wpływa na społeczeństwo. Jako ilustrację można sobie

porównać sytuację radia w okresie lat 30-tych XX wieku, z

rolą tego środka przekazu w latach 90-tych.

FUNKCJE KOMUNIKOWANIA

MASOWEGO

wg R. Aldag i T. Stearns

INFORMACYJNA

MOTYWACYJNA

KONTROLNA

EMOTYWNA

H. Lasswell wyróżnił trzy

podstawowe funkcje

komunikowania masowego

Są to:

śledzenie świata

(

surveillance

–

dosł.: nadzór, inwigilacja),

korelacja

(

correlation

przekaz kulturowy

(

cultural transmission

Czwartą –

funkcję rozrywkową

(

entertainment

) dodał Charles Wright.

Piątą –

funkcję mobilizacyjną

dodał

w latach 80-tych McQuail.



Robert Merton



postulat by nie mylić

funkcji rzeczywiście pełnionych przez

media z funkcjami postulowanymi.



Jest to podział na konsekwencje

jawne i ukryte

[1]



Dysfunkcja

, czyli takie konsekwencje

funkcjonowania przekazu, które są

niekorzystnie z punktu widzenia

społecznego. [tu np.. kampanie

antynarkotykowe i ich „niechciane

konsekwencje…]

[1]

R.K. Merton – „On Theoretical Sociology: Five Essays, Old and New.”

Free Press 1967 s. 73-138, cyt. za: “Studia z teorii komunikowania

masowego” Wrocław 1999 s. 14

MODELE KONSUMENTA

KONSUMENT PASYWNY



teoria

strzykawki

Laswlla



teoria

katharsis

Feschbacha (1963)



teorii

sygnałów agresji

Berkowitza (1962)

KONSUMENT AKTYWNY



teoria

gry

Stephensona



teoria

opozycyjnego dekodowania

Stuarta Halla

(gdzie odbiorca treść przekazu dopasować do

własnych przekonań – dekodowanie

negocjowane)



teoria przeciwstawnego dekodowania

- teoria

korzyści i gratyfikacji Blumlera i Katza

MODELE KONSUMENTA, cd…



postrzeganie struktury



behawioralny



bodziec reakcja



psychoanalityczny [id(instynkt), ego (jaźń

poczucie realizmu i mechanizmy obronne),

superego (moralność)



modele kognitywne – wiedza jednostki,

dysonans poznawczy, TEORIA ZACHOWANIA

CELOWEGO



MODEL INFORMACYJNY (jak w

behawioryzmie wzmocnienie, a

psychoanalizie podświadomość)



Model KOMUNIKACYJNY [kodowanie

dekodowanie oraz „cel”]

SPOSOBY KORZYSTANIA

Z MEDIÓW



Rytualny

– intensywne, nawykowe oglądanie

– telewizja „towarzyszem życia”



Instrumentalny

– zaspokajanie konkretnych

potrzeb

Systemy medialne

AUTORYTARNY

LIBERALNY

SPOŁECZNEJ

ODPOWIEDZIALNOŚCI

KOMUNISTYCZNY

ROZWÓJ

ANGLIA OD XVI

WIEKU

ANGLIA PO 1688

I USA

USA WIEK XX

USSR

PODSTRAWY FILOZOFICZNE

FIL. WŁADZY

ABSOLUTNEJ:

Platon,

Machiavelli,

Hobbes

Milton, Lock, Mill,

fil. Oświecenia i

praw

naturalnych

Commision on the

Freedom of the

Press

Marks. Lenin,

Stalin,

Hegel,

CELE

Wpieranie

panującego

Informacja,

sprzedaż,kontr

ola rządu

Info. rozrywka ,forum

do rozwiązywania

konfliktów społ.

Sukces i

utrzymanie

systemu

PRAWA NADAWCZE

Posiadacze

królewskiego

patentu

Każdy kto ma

finanse ku temu

Każdy kto ma coś do

powiedzenia

Lojalni

członkowie

partii

KONTROLA

Cechy,

licencjonowani

e, cenzura

Prawo i wolny rynek

idei

samoregulujący

się

Opinia publiczna i

etyka zawodowa

Państwo

TEMETY CENZUROWANE

Krytyka

mechanizmów

polit. I

panującego

Zniesławienie,

obsceniczność,

w czasach

wojny

podżeganie do

buntu

Ataki na prawa

jednostki i

żywotne interesy

społeczne

Krytyka

celów[ nie

taktyki]

Stereotypy w mediach



z perspektywy psychologii

społecznej

to „drogi na skróty”

Przykłady stereotypów:



NAUKOWCY – TYP MAMROCZĄCY LUB

PRZEINTELEKTUALIZOWANY



POLITYCY- NIEWAŻNE CO powie BYLE „ON”

BYŁ WIDOCZNY, GESTYKULACJA, „

to co

powiem będzie najmądrzejsze”…



BIZNESMENI – AROGANCJA I PIENIĄDZE

[tu



pieniądze dają poczucie

bezpieczeństwa]



DUCHOWNI –

Z AMBONY.........



Lekarze...

ULTURA

->definicja dla

uzupełnienia

Jak chce Edward T. Hall „kultura jest komunikacją,

a komunikacja kulturą.” Kultura to wielość różnych

rzeczy. W tej wielości „doświadczenie jest czymś,

co człowiek przenosi na świat zewnętrzny (...) nie

istnieje doświadczenie niezależne od kultury”.

[1]

Jak można inaczej określić ten rodzaj poznania, w

którym doznajemy tak naprawdę nie rzeczy

samych, a raczej tego co ich dotyczy?

Kultura miewa swoiście niedefiniowalny zakres

wynikający z sprzeczności podziału kultury na

kulturę jako taką i kulturę masową. Kultura,

wszystko co stanowi rezultat działalności człowieka

jak całych społeczeństw. W konsekwencji „mówi się

o kulturze jako tym, co w zachowaniu się ludzkim

jest wyuczone — w odróżnieniu od tego, co

biologicznie odziedziczone” (Leksykon PWN).



[1]

E.T. Hall – “Bezgłośny język” PIW 1987 s.184-185

Document Outline