Znaczenie rozwoju 

Znaczenie rozwoju 

umysłowego dla 

umysłowego dla 

rozwoju emocjonalnego 

rozwoju emocjonalnego 

u dzieci w wieku 

u dzieci w wieku 

przedszkolnym

przedszkolnym

 

 

 

 

Cel rozwoju 

Cel rozwoju 

emocjonalnego

emocjonalnego



Rozwój emocjonalny dziecka w 

Rozwój emocjonalny dziecka w 

wieku przedszkolnym służy 

wieku przedszkolnym służy 

wzrostowi jego samokontroli

wzrostowi jego samokontroli

Samokontrola – ukierunkowanie 

Samokontrola – ukierunkowanie 

ekspresji stanów emocjonalnych

ekspresji stanów emocjonalnych

 

 

 

 

Podstawa dla rozwoju 

Podstawa dla rozwoju 

emocjonalnego

emocjonalnego

Postawą są osiągnięcia w dziedzinie 

Postawą są osiągnięcia w dziedzinie 

rozwoju:

rozwoju:



poznawczego

poznawczego



językowego

językowego



obrazu własnej osoby

obrazu własnej osoby

 

 

 

 

Rola mowy

Rola mowy



Możliwoś

Możliwoś

ć

ć

 uogólniania afektów

 uogólniania afektów



Dzięki temu zachowanie dziecka 

Dzięki temu zachowanie dziecka 

zaczyna by

zaczyna by

ć

ć

 motywowane nie tylko 

 motywowane nie tylko 

przeżyciem afektywnym, ale i 

przeżyciem afektywnym, ale i 

tendencjami emocjonalnymi

tendencjami emocjonalnymi



Świadczy o tym m.in. pojawienie 

Świadczy o tym m.in. pojawienie 

się takich emocji jak: duma, wstyd, 

się takich emocji jak: duma, wstyd, 

poczucie winy, zazdroś

poczucie winy, zazdroś

ć

ć

 i 

 i 

zakłopotanie

zakłopotanie

 

 

 

 

Autorefleksja

Autorefleksja



Aby ustali

Aby ustali

ć

ć

 znaczenie emocji, 

 znaczenie emocji, 

dziecko musi rozpozna

dziecko musi rozpozna

ć

ć

:

:



stopień jej społecznej aprobaty

stopień jej społecznej aprobaty



wartoś

wartoś

ć

ć

, jaką ma dla niego jej 

, jaką ma dla niego jej 

przeżywanie 

przeżywanie 

Do tego niezbędny jest pewien 

Do tego niezbędny jest pewien 

poziom autorefleksji.

poziom autorefleksji.

              

              

 

 

 

 

Budowanie emocjonalnego 

Budowanie emocjonalnego 

stosunku do przedmiotów, 

stosunku do przedmiotów, 

zdarzeń, działań

zdarzeń, działań



Dziecko przywiązuje się uczuciowo do 

Dziecko przywiązuje się uczuciowo do 

pewnych form działań i wartości, stają 

pewnych form działań i wartości, stają 

się one przez nie lubiane i do nich dąży. 

się one przez nie lubiane i do nich dąży. 

Innych, które nie są lubiane – unika.

Innych, które nie są lubiane – unika.



Bazą dla tego procesu jest stosunek, 

Bazą dla tego procesu jest stosunek, 

który mają do tych przedmiotów, 

który mają do tych przedmiotów, 

zdarzeń, działań rodzice dziecka.

zdarzeń, działań rodzice dziecka.



Proces ten przebiega prawidłowo, gdy 

Proces ten przebiega prawidłowo, gdy 

przynajmniej jeden rodzic jest dla 

przynajmniej jeden rodzic jest dla 

dziecka wzorcem identyfikacyjnym.

dziecka wzorcem identyfikacyjnym.

 

 

 

 

Socjalizacja emocji - 

Socjalizacja emocji - 

czynniki

czynniki



więź emocjonalna łącząca dziecko i ojca 

więź emocjonalna łącząca dziecko i ojca 

lub matkę

lub matkę



reakcja otoczenia społecznego

reakcja otoczenia społecznego



modelowanie i wzmacnianie zachowań 

modelowanie i wzmacnianie zachowań 

emocjonalnych

emocjonalnych



doświadczenia w codziennych 

doświadczenia w codziennych 

kontaktach 

kontaktach 



obserwacja reakcji rodziców na przejawy 

obserwacja reakcji rodziców na przejawy 

przeżywanych emocji

przeżywanych emocji

 

 

 

 

Aspekty 

Aspekty 

rozwoju

rozwoju

 

 

emocjonalnego

emocjonalnego

Wywoływanie i wygaszanie własnych 

Wywoływanie i wygaszanie własnych 

emocji:

emocji:

•

Interpretuje sytuację i wpływa na jej zmianę

Interpretuje sytuację i wpływa na jej zmianę

•

Słucha opowiadań o ludziach radzących 

Słucha opowiadań o ludziach radzących 

sobie np. z lękiem, przez co lepiej radzi 

sobie np. z lękiem, przez co lepiej radzi 

sobie z własnymi emocjami

sobie z własnymi emocjami

•

Może w tym samym czasie doświadcza

Może w tym samym czasie doświadcza

ć

ć

 

 

kilku emocji

kilku emocji

•

Rzadziej wybucha złością

Rzadziej wybucha złością

 

 

 

 

Kontrola emocji innych ludzi:

Kontrola emocji innych ludzi:



Manipuluje zachowaniami i uczuciami 

Manipuluje zachowaniami i uczuciami 

innych

innych

 

 

 

 

Rozumienie emocji:

Rozumienie emocji:



Rozumie związek między pragnieniem 

Rozumie związek między pragnieniem 

a rzeczywistością

a rzeczywistością



Smutek pojawia się, gdy dziecko utraci 

Smutek pojawia się, gdy dziecko utraci 

coś upragnionego

coś upragnionego



Opanowuje społeczne reguły 

Opanowuje społeczne reguły 

wyrażania emocji

wyrażania emocji

 

 

 

 

Regulowanie ekspresji własnych 

Regulowanie ekspresji własnych 

emocji:

emocji:



Od 2 r.ż. wzrasta skłonnoś

Od 2 r.ż. wzrasta skłonnoś

ć

ć

 do 

 do 

mówienia o emocjach i refleksja nad 

mówienia o emocjach i refleksja nad 

nimi

nimi



Dzieli się emocjami z innymi

Dzieli się emocjami z innymi

 

 

 

 

Uczucia interindywidualne:

Uczucia interindywidualne:



Tworzą się podstawy do zawierania 

Tworzą się podstawy do zawierania 

przyjaźni i odczuwania antypatii

przyjaźni i odczuwania antypatii

 

 

 

 

Intuicyjne uczucia moralne:

Intuicyjne uczucia moralne:



Szacunek (przywiązanie + strach) jest 

Szacunek (przywiązanie + strach) jest 

źródłem pierwszych uczu

źródłem pierwszych uczu

ć

ć

 moralnych

 moralnych

 

 

 

 

Regulacja zainteresowań i wartości:

Regulacja zainteresowań i wartości:



Wraz z rozwojem myśli intuicyjnej 

Wraz z rozwojem myśli intuicyjnej 

zainteresowania mnożą się i różnicują

zainteresowania mnożą się i różnicują



Następuje rozdzielenie funkcji 

Następuje rozdzielenie funkcji 

wartościującej i energetycznej 

wartościującej i energetycznej 

zainteresowań

zainteresowań



Dziecko gotowe jest uczestniczy

Dziecko gotowe jest uczestniczy

ć

ć

 we 

 we 

wspólnocie wartości

wspólnocie wartości