background image

Temat pracy: 

Temat pracy: 

Miejsce poradnictwa 

Miejsce poradnictwa 

rodzinnego wśród działań 

rodzinnego wśród działań 

pomocowych

pomocowych

background image

Poradnictwo rodzinne:

Poradnictwo rodzinne:

Zakres poradnictwa rodzinnego jest 

Zakres poradnictwa rodzinnego jest 

bardzo szeroki. Poradnictwo obejmuje 

bardzo szeroki. Poradnictwo obejmuje 

różne formy pomocy, udzielanej 

różne formy pomocy, udzielanej 

dzieciom i dorosłym. W ujęciu 

dzieciom i dorosłym. W ujęciu 

najogólniejszym pomoc ta koncentruje 

najogólniejszym pomoc ta koncentruje 

się wokół złożonej problematyki 

się wokół złożonej problematyki 

wychowawczej, głównie wokół 

wychowawczej, głównie wokół 

napotykanych przez rodziców 

napotykanych przez rodziców 

trudności wychowawczych z dziećmi, 

trudności wychowawczych z dziećmi, 

background image

postępowania z dziećmi w różny 

postępowania z dziećmi w różny 

sposób upośledzonymi lub 

sposób upośledzonymi lub 

odbiegającymi od normy w rozwoju, 

odbiegającymi od normy w rozwoju, 

podejrzanymi o upośledzenie 

podejrzanymi o upośledzenie 

umysłowe lub wykazującymi 

umysłowe lub wykazującymi 

zaburzenia zachowania, 

zaburzenia zachowania, 

jak również wokół sprawy wyboru 

jak również wokół sprawy wyboru 

zawodu, takiego, który by najlepiej 

zawodu, takiego, który by najlepiej 

mógł odpowiadać zainteresowaniom 

mógł odpowiadać zainteresowaniom 

dziecka jego cechom charakteru i 

dziecka jego cechom charakteru i 

usposobienia. 

usposobienia. 

background image

Istotą poradnictwa jest takie 

Istotą poradnictwa jest takie 

korygowanie

korygowanie

 postępowania 

 postępowania 

wychowawczego rodziców, które 

wychowawczego rodziców, które 

prowadzić będzie do rozwiązania 

prowadzić będzie do rozwiązania 

istniejących problemów 

istniejących problemów 

wychowawczych poprzez 

wychowawczych poprzez 

wprowadzanie prostych metod, 

wprowadzanie prostych metod, 

drobną zmianę w systemie rodzinnym.

drobną zmianę w systemie rodzinnym.

background image

Poradnictwo, w tym poradnictwo rodzinne 

Poradnictwo, w tym poradnictwo rodzinne 

rozumiane jest jako niesienie pomocy osobom, 

rozumiane jest jako niesienie pomocy osobom, 

które potrzebują pewnego rodzaju wsparcia 

które potrzebują pewnego rodzaju wsparcia 

życiowego

życiowego

. Pomoc taka może wiązać się z 

. Pomoc taka może wiązać się z 

instytucja, która posiada określoną strukturę a 

instytucja, która posiada określoną strukturę a 

inaczej rozumiane poradnictwo to czynności 

inaczej rozumiane poradnictwo to czynności 

skierowane do osób potrzebujących. Ogólnym 

skierowane do osób potrzebujących. Ogólnym 

celem poradnictwa jest stworzenie najlepszych 

celem poradnictwa jest stworzenie najlepszych 

warunków rozwojowych dla jednostki, 

warunków rozwojowych dla jednostki, 

optymalizacja życia oraz rozwój osobowości. 

optymalizacja życia oraz rozwój osobowości. 

Pośrednimi celami jest korygowanie zaburzeń, 

Pośrednimi celami jest korygowanie zaburzeń, 

profilaktyka oraz prognoza. Czynności 

profilaktyka oraz prognoza. Czynności 

podejmowane przez doradców musza ściśle łączyć 

podejmowane przez doradców musza ściśle łączyć 

się z koncepcja człowieka, dlatego też w zależności 

się z koncepcja człowieka, dlatego też w zależności 

od tego poradnictwo przybiera określone formy.

od tego poradnictwo przybiera określone formy.

background image

Do udzielania określonego rodzaju pomocy 

Do udzielania określonego rodzaju pomocy 

nie należy upoważnić tylko niektóre osoby 

nie należy upoważnić tylko niektóre osoby 

(np. profesjonalnych doradców z zakresu 

(np. profesjonalnych doradców z zakresu 

poradnictwa rodzinnego mających 

poradnictwa rodzinnego mających 

odpowiednie dyplomy). Wprost przeciwnie, 

odpowiednie dyplomy). Wprost przeciwnie, 

podstawowa zasada mówi, że poradnictwo 

podstawowa zasada mówi, że poradnictwo 

nie powinno stanowić przywileju dla osób 

nie powinno stanowić przywileju dla osób 

profesjonalnie udzielających pomocy lub 

profesjonalnie udzielających pomocy lub 

zawodowych doradców, lecz być dostępne i 

zawodowych doradców, lecz być dostępne i 

szeroko realizowane wewnątrz danej 

szeroko realizowane wewnątrz danej 

społeczności. 

społeczności. 

background image

Chociaż profesjonalni doradcy oferują 

Chociaż profesjonalni doradcy oferują 

specjalistyczne usługi pewnym 

specjalistyczne usługi pewnym 

społecznościom i grupom ludzi, wiele 

społecznościom i grupom ludzi, wiele 

obszarów znajduje się poza zakresem ich 

obszarów znajduje się poza zakresem ich 

działania. 

działania. 

Skutecznej pomocy udzielają więc 

Skutecznej pomocy udzielają więc 

często osoby mające najwyżej niewielkie 

często osoby mające najwyżej niewielkie 

przeszkolenie, lecz dysponujące w zamian 

przeszkolenie, lecz dysponujące w zamian 

znacznym doświadczeniem i intuicją

znacznym doświadczeniem i intuicją

. To 

. To 

właśnie do tych niezawodowych doradców 

właśnie do tych niezawodowych doradców 

książka ta adresowana jest w pierwszym 

książka ta adresowana jest w pierwszym 

rzędzie.

rzędzie.

background image

formy udzielania pomocy odpowiadają poniższym 

formy udzielania pomocy odpowiadają poniższym 

założeniom:

założeniom:

pomoc może być udzielana w rozmaitych 

pomoc może być udzielana w rozmaitych 

miejscach i różnych okolicznościach

miejscach i różnych okolicznościach

pomoc może obejmować pojedyncze osoby, grupy 

pomoc może obejmować pojedyncze osoby, grupy 

lub dotyczyć rozwiązywania problemów jako takich

lub dotyczyć rozwiązywania problemów jako takich

pomoc doradcy może dotyczyć pojedynczych 

pomoc doradcy może dotyczyć pojedynczych 

osób, rodzin, organizacji lub społeczności lokalnych

osób, rodzin, organizacji lub społeczności lokalnych

istnieje wiele form udzielania pomocy, a 

istnieje wiele form udzielania pomocy, a 

poradnictwo może obejmować rozmaite strategie 

poradnictwo może obejmować rozmaite strategie 

działania.

działania.

 

 

background image

Doradcy powinni zatem zdawać sobie 

Doradcy powinni zatem zdawać sobie 

sprawę, że ich praca obejmuje również 

sprawę, że ich praca obejmuje również 

wybór odpowiedniej strategii i taktyki 

wybór odpowiedniej strategii i taktyki 

postępowania, właściwej dla danej sprawy.

postępowania, właściwej dla danej sprawy.

niesienie pomocy jest działaniem 

niesienie pomocy jest działaniem 

umożliwiającym ludziom dokonywanie 

umożliwiającym ludziom dokonywanie 

zmian. Zmiany te mogą być niewielkie 

zmian. Zmiany te mogą być niewielkie 

(kiedy na przykład uzmysłowimy sobie coś), 

(kiedy na przykład uzmysłowimy sobie coś), 

lub też dotyczą znacznej zmiany sposobu 

lub też dotyczą znacznej zmiany sposobu 

myślenia i odczuwania. Celem pomocy jest 

myślenia i odczuwania. Celem pomocy jest 

wspieranie danej osoby w przejmowaniu 

wspieranie danej osoby w przejmowaniu 

większej kontroli nad swym życiem.

większej kontroli nad swym życiem.

background image

Rodzaje poradnictwa:

Rodzaje poradnictwa:

Poradnictwo dyrektywne 

Poradnictwo dyrektywne 

– instrumentalne 

– instrumentalne 

sterowanie radzącym się przez doradcę 

sterowanie radzącym się przez doradcę 

Poradnictwo liberalne 

Poradnictwo liberalne 

– polega na 

– polega na 

zapewnieniu przez doradcę podmiotowemu 

zapewnieniu przez doradcę podmiotowemu 

radzącemu się poczucia bezpieczeństwa w 

radzącemu się poczucia bezpieczeństwa w 

samodzielnym dochodzeniu do zmian, po 

samodzielnym dochodzeniu do zmian, po 

przez korzystanie z zabiegów stymulujących 

przez korzystanie z zabiegów stymulujących 

rozwój jego wewnętrznej świadomości i 

rozwój jego wewnętrznej świadomości i 

zwiększenie odwagi bycia dorosłym

zwiększenie odwagi bycia dorosłym

background image

Poradnictwo dialogowe 

Poradnictwo dialogowe 

jest wspólnym 

jest wspólnym 

rozwiązywaniem problemów w partnerskim 

rozwiązywaniem problemów w partnerskim 

dialogu doradcy i radzącego się – dialogu 

dialogu doradcy i radzącego się – dialogu 

opartym na refleksyjnej analizie sytuacji, 

opartym na refleksyjnej analizie sytuacji, 

niejednokrotnie ujawniającej źródła opresji i 

niejednokrotnie ujawniającej źródła opresji i 

ograniczeń, dotykających obu partnerów 

ograniczeń, dotykających obu partnerów 

oraz dochodzenie do konsensusu

oraz dochodzenie do konsensusu

background image

Poradnictwo rodzinne zalicza się do 

Poradnictwo rodzinne zalicza się do 

poradnictwa dialogowego

poradnictwa dialogowego

. Ma ono na celu 

. Ma ono na celu 

optymalizowanie życia małżonków i rodziny a 

optymalizowanie życia małżonków i rodziny a 

także rozwój osobowości poszczególnych jej 

także rozwój osobowości poszczególnych jej 

członków. Różni się ono od innych kierunków 

członków. Różni się ono od innych kierunków 

poradnictwa elementami wchodzącymi w 

poradnictwa elementami wchodzącymi w 

skład doradzania a więc przedmiotem 

skład doradzania a więc przedmiotem 

porady i podmiotami.

porady i podmiotami.

background image

W poradnictwie rodzinnym 

W poradnictwie rodzinnym 

podmiotem 

podmiotem 

radzącym się może być 

radzącym się może być 

rodzina, jej członek, 

rodzina, jej członek, 

podsystem rodziny np. rodzeństwo, 

podsystem rodziny np. rodzeństwo, 

małżonkowie. 

małżonkowie. 

Problem 

Problem 

do rozwiązania musi 

do rozwiązania musi 

pochodzić od osoby radzącej się. Jest to 

pochodzić od osoby radzącej się. Jest to 

sytuacja, z którą osoba ta nie radzi sobie nie 

sytuacja, z którą osoba ta nie radzi sobie nie 

jest w stanie przy swojej wiedzy i 

jest w stanie przy swojej wiedzy i 

doświadczeniu sprostać problemom, które ją 

doświadczeniu sprostać problemom, które ją 

spotykają. Problem może dotyczyć osobistej 

spotykają. Problem może dotyczyć osobistej 

sytuacji jednostki, jej przeżyć i emocji. 

sytuacji jednostki, jej przeżyć i emocji. 

background image

W innym przypadku może koncentrować się 

W innym przypadku może koncentrować się 

na rodzinie i na trudnościach związanych z 

na rodzinie i na trudnościach związanych z 

wypełnianiem funkcji przez członka rodziny, 

wypełnianiem funkcji przez członka rodziny, 

oraz niemożność wypełniania ról i zadań 

oraz niemożność wypełniania ról i zadań 

przez jednostkę. 

przez jednostkę. 

Przedmiotem działań w 

Przedmiotem działań w 

poradnictwie rodzinnym są 

poradnictwie rodzinnym są 

wychowawcze 

wychowawcze 

problemy, konflikty pomiędzy pokoleniami, 

problemy, konflikty pomiędzy pokoleniami, 

małżonkami, adopcja, bezdzietność, 

małżonkami, adopcja, bezdzietność, 

alkoholizm, narkomania w rodzinie.

alkoholizm, narkomania w rodzinie.

background image

Poradnictwo jako forma 

Poradnictwo jako forma 

pomocy

pomocy

Niesienie pomocy i poradnictwo rodzinne 

Niesienie pomocy i poradnictwo rodzinne 

nie są to zajęcia mechani czne. Stanowią 

nie są to zajęcia mechani czne. Stanowią 

one raczej próby, jakie czynią jedni 

one raczej próby, jakie czynią jedni 

ludzie, by pomóc innym. Tak więc, 

ludzie, by pomóc innym. Tak więc, 

zarówno pielęgniarki, jak i lekarze, 

zarówno pielęgniarki, jak i lekarze, 

dentyści, recepcjoniści, pracownicy 

dentyści, recepcjoniści, pracownicy 

barów, nauczyciele, pra cownicy społeczni 

barów, nauczyciele, pra cownicy społeczni 

czy stewardessy mogą znaleźć się w 

czy stewardessy mogą znaleźć się w 

sytuacji osób niosących pomoc i 

sytuacji osób niosących pomoc i 

udzielających porad tym, którzy ich 

udzielających porad tym, którzy ich 

potrzebują.

potrzebują.

background image

Udzielanie pomocy jest zajęciem tak 

Udzielanie pomocy jest zajęciem tak 

powszechnym, że czę sto możemy nawet nie 

powszechnym, że czę sto możemy nawet nie 

zauważać czynionych przez nas prób 

zauważać czynionych przez nas prób 

wspierania innych. Słowa takie jak: „...na 

wspierania innych. Słowa takie jak: „...na 

twoim miejscu...” albo: „...teraz, kiedy mnie 

twoim miejscu...” albo: „...teraz, kiedy mnie 

się to przytrafiło...”, lub: 

się to przytrafiło...”, lub: 

„...czy 

„...czy 

pomyślałeś 

pomyślałeś 

o...” stanowią zwykły składnik rozmów 

o...” stanowią zwykły składnik rozmów 

prowadzo nych między przyjaciółmi czy 

prowadzo nych między przyjaciółmi czy 

znajomymi. Kiedy wypowiada się zdania 

znajomymi. Kiedy wypowiada się zdania 

tego typu, udziela się komuś pomocy.

tego typu, udziela się komuś pomocy.

background image

Pomoc

Pomoc

 to 

 to 

pomaganie poszczególnym 

pomaganie poszczególnym 

jednostkom w pokonywaniu przeszkód 

jednostkom w pokonywaniu przeszkód 

znajdujących się na drodze do ich osobistego 

znajdujących się na drodze do ich osobistego 

rozwoju, gdziekolwiek je napotykają, oraz w 

rozwoju, gdziekolwiek je napotykają, oraz w 

optymalnym pobudzeniu indywidualnych 

optymalnym pobudzeniu indywidualnych 

źródeł tego rozwoju.”

źródeł tego rozwoju.”

 

 

 

 

Lub 

Lub 

„jest to proces ułatwiający 

„jest to proces ułatwiający 

poszczególnym osobom pogodzenie się z 

poszczególnym osobom pogodzenie się z 

własnym życiem - takim jakie ono jest - a w 

własnym życiem - takim jakie ono jest - a w 

ostatecznym rachunku pomagający osiągnąć 

ostatecznym rachunku pomagający osiągnąć 

większą dojrzałość poprzez nauczenie się 

większą dojrzałość poprzez nauczenie się 

brania odpowiedzialności i podejmowania 

brania odpowiedzialności i podejmowania 

decyzji za samego siebie.”

decyzji za samego siebie.”

background image

Zatem można uważać poradnictwo za 

Zatem można uważać poradnictwo za 

szczególną formę pomocy

szczególną formę pomocy

. Często postrzega 

. Często postrzega 

się poradnictwo jako zajęcie wymagające 

się poradnictwo jako zajęcie wymagające 

szczególnych umiejętności i aktywności 

szczególnych umiejętności i aktywności 

zawodowej, zakładające szkolenie od postaw 

zawodowej, zakładające szkolenie od postaw 

i ogromną dojrzałość emocjonalną doradcy. 

i ogromną dojrzałość emocjonalną doradcy. 

Rzeczywiście poradnictwo rodzinne wymaga 

Rzeczywiście poradnictwo rodzinne wymaga 

odpowiednich kompetencji i umiejętności, a 

odpowiednich kompetencji i umiejętności, a 

także profesjonalnego szkolenia. 

także profesjonalnego szkolenia. 

 

 

background image

W przeważającej większości zajęcia te 

W przeważającej większości zajęcia te 

praktykowane są przez rozmaitych ludzi, 

praktykowane są przez rozmaitych ludzi, 

którzy rozwinęli swe umiejętności poprzez 

którzy rozwinęli swe umiejętności poprzez 

zdobywane doświadczenie, lektury, 

zdobywane doświadczenie, lektury, 

dzielenie poglądów i wątpliwości z innymi. 

dzielenie poglądów i wątpliwości z innymi. 

Są oni równie dobrymi doradcami jak 

Są oni równie dobrymi doradcami jak 

psycholodzy, oddającymi ludziom 

psycholodzy, oddającymi ludziom 

nieocenione usługi.

nieocenione usługi.

background image

Pomoc udzielana rodzinom

Pomoc udzielana rodzinom

Nie zawsze jednak pomoc udzielana jest 

Nie zawsze jednak pomoc udzielana jest 

indywidualnym osobom. Niektórzy doradcy 

indywidualnym osobom. Niektórzy doradcy 

pracują chętnie z całymi rodzinami, by 

pracują chętnie z całymi rodzinami, by 

zmienić wzajemne relacje między ich 

zmienić wzajemne relacje między ich 

członkami. Tego ro dzaju pomoc może 

członkami. Tego ro dzaju pomoc może 

wynikać z potrzeb konkretnej rodziny, w 

wynikać z potrzeb konkretnej rodziny, w 

której na przykład córka cierpi na 

której na przykład córka cierpi na 

anoreksję . Jednakże w takich przypadkach 

anoreksję . Jednakże w takich przypadkach 

uwaga doradcy skupia się raczej na 

uwaga doradcy skupia się raczej na 

rodzinie jako jednostce niż na jej członku, 

rodzinie jako jednostce niż na jej członku, 

który tylko ujawnia jakiś problem rodzinny.

który tylko ujawnia jakiś problem rodzinny.

background image

Poradnictwo jako proces

Poradnictwo jako proces

 

 

poradnictwo, w tym poradnictwo rodzinne, nie jest 

poradnictwo, w tym poradnictwo rodzinne, nie jest 

dziedziną, która dałaby się łatwo dopasować do 

dziedziną, która dałaby się łatwo dopasować do 

którejś z omówionych tu kategorii. Wprost 

którejś z omówionych tu kategorii. Wprost 

przeciwnie, stanowi ono złożony, subtelny i 

przeciwnie, stanowi ono złożony, subtelny i 

niekiedy pełen napięcia proces, w którym co 

niekiedy pełen napięcia proces, w którym co 

najmniej dwie osoby nawiązują ze sobą kontakt i 

najmniej dwie osoby nawiązują ze sobą kontakt i 

próbują doprowadzić do określonej zmiany. Może 

próbują doprowadzić do określonej zmiany. Może 

być ona całkiem prosta — poczynając od 

być ona całkiem prosta — poczynając od 

poszukiwania sposobu pozwalającego zrozumieć 

poszukiwania sposobu pozwalającego zrozumieć 

jakąś sytuację, a kończąc na zmianie mającej 

jakąś sytuację, a kończąc na zmianie mającej 

poważne następstwa w sposobie życia danej 

poważne następstwa w sposobie życia danej 

osoby. Modyfikacja ta zachodzi w toku procesu 

osoby. Modyfikacja ta zachodzi w toku procesu 

udzielania pomocy.

udzielania pomocy.

background image

B I B L I O G R A F I A:

B I B L I O G R A F I A:

Stephen J. Murgatroyd, 

Stephen J. Murgatroyd, 

Poradnictwo i 

Poradnictwo i 

pomoc

pomoc

, Przekł. E. Turlejska, Wydawnictwo 

, Przekł. E. Turlejska, Wydawnictwo 

Zysk i S-ka, Poznań 2000, s. 13-27.

Zysk i S-ka, Poznań 2000, s. 13-27.

Kargulowa, ,,O teorii i praktyce 

Kargulowa, ,,O teorii i praktyce 

poradnictwa”

poradnictwa”


Document Outline