ROZWÓJ PRODUKTÓW – NOWE PRODUKTY

ZAGADNIENIA

Wstęp

Pojęcie bezpieczeństwa,

Pojęcie bezpieczeństwa narodowego.

Typologia bezpieczeństwa

Obronność państwa i obrona narodowa

Działanie sektora cywilnego na rzecz

bezpieczeństwa narodowego

Uwarunkowania bezpieczeństwa

narodowego

Geostrategiczne położenie Polski

Zakończenie

LITERATURA



Ciupiński A., Legucka A., Podstawowe

elementy polityki bezpieczeństwa i obrony RP,



AON, Warszawa 2003



Kardas J., Loranty K., Wybrane problemy

bezpieczeństwa państwa w opiniach

pracowników administracji publicznej, AON,

Warszawa 2001



Kitler W., Obrona narodowa III RP, AON,

Warszawa 2003



Praca zbiorowa pod kier. R. Jakubczaka,

Bezpieczeństwo narodowe Polski w XXI

wieku, Bellona, Warszawa 2006



Rosa R., Filozofia bezpieczeństwa,

Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1995.

POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA

Bezpieczeństwo

jest kategorią

występującą w wielu dyscyplinach

naukowych (politologii, nauce

o stosunkach międzynarodowych,

prawie, ekonomii, socjologii,

historii, psychologii, nauce o

państwie, itd..).

INNE POJĘCIE

BEZPIECZEŃSTWA

Bezpieczeństwo

oznacza całokształt

działalności władz państwowych

zmierzających do zapobiegania

zagrożeniom i kryzysom oraz

minimalizowania ich skutków

dla życia i zdrowia obywateli,

ich mienia oraz dorobku

narodowego

K. Zieliński. Bezpieczeństwo obywateli podczas kryzysów niemilitarnych oraz

reagowanie w razie katastrof i klęsk żywiołowych, AON, Warszawa 2004.

POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA



Stan niezagrożenia, spokoju, pewności



Stan i poczucie pewności, wolności zagrożeń



Bezpieczeństwo jest wszystkim, lecz bez

bezpieczeństwa wszystko jest niczym



Bezpieczeństwo jest naczelną potrzebę

człowieka

i grup społecznych, a zarazem

najważniejszym ich celem



Stan bezpieczeństwa występuje wtedy, gdy

zagrożenie zewnętrzne jest nieznaczne, a

jego postrzeganie prawidłowe

Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 1978.

Leksykony zachodnie

K., Neuman, Die Bundeswehr in einer Welt im Umbruck, Wolf Jost Verlag,

Berlin 1994.

J. Stańczyk, Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa, ISP PAN, Warszawa

1996.

STAN BEZPIECZEŃSTWA

Postrzeganie stanu bezpieczeństwa

może przybrać wg D. Frei

następujące postacie:



Stanu braku bezpieczeństwa;



Stanu obsesji;



Stanu fałszywego bezpieczeństwa;



Stanu bezpieczeństwa

Praca zbiorowa pod nauk. kier. R. Jakubczaka, Bezpieczeństwo Narodowe

Polski w XXI wieku, Bellona, Warszawa 2006.

BEZPIECZEŃSTWO

NARODOWE



Stanowi wartość nadrzędną pośród

innych celów narodowych;



Dotyczy wartości narodowych

mierzonych

w kategoriach:

•

interesów życiowych,

•

ważnych interesów,

•

określa poziom swobody w osiąganiu

tychże celów;



Jest procesem

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

OGÓLNA TYPOLOGIA

BEZPIECZEŃSTWA

J. Stańczyk, Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa, ISP PAN, Warszawa 1996.

BEZPIECZEŃSTWO

PODMIOTOWE

PRZESTRZENNE

PRZEDMIOTOW

- JEDNOSTKOWE
- LOKALNE
- NARODOWE
-
MIĘDZYNARODOW
E
- GLOBALNE

- MILITARNE
- POLITYCZNE
- EKONOMICZNE
- KULTUROWE
- SPOŁECZNE

- MIEJSCOWE
- LOKALNE
- SUBREGIONALNE
- REGIONALNE

ZNACZENIA

SKŁADNIKÓ

- STAN
- POCZUCIE
- PROCES
- CEL
- WARTOŚĆ
- POTRZEBA
- STRUKTURA
- ORGANZACJA

- NEGATYWNE
  (TYLKO
PRZETRWANIE)
- POZYTYWNE
  (PRZETRWANIE
   I SWOBODA
ROZWOJU)

SKŁADNIKÓ

- WEWNĘTRZNE
- ZEWNĘTRZNE

K R Y T E R I A

BEZPIECZEŃSTWO

NARODOWE JAKO NADRZĘNY

CEL NARODOWY

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

B E Z P I E C Z E Ń S T W O N A R O D O W E

SIŁA

MORALNA

MATERIALNA

PAŃSTWA

WYSOKA

POZYCJA

MIĘDZYNA

-RODOWA

BYT,

DOBROBYT

ROZWÓJ

STABILNOŚĆ

GOSPODARCZ

ZACHOWANI

TOŻSAMOŚCI

NARODOWEJ

P A Ń S T W

DYPLOMATYCZ

GOSPODARC

EKOLOGICZ

SPOŁECZNA

EDUKACYJN

NAUKOWA

KULTURALN

INNE

B E Z P I E C Z E Ń S T W O N A R O D O W E

BEZPIECZEŃSTWO

NARODOWE

Bezpieczeństwo narodowe można

postrzegać w znaczeniu:



Kategorii społecznej;



Funkcjonalnym;



Strukturalnym:

•

prawne podstawy bezpieczeństwa,

•

polityka i strategia bezpieczeństwa

narodowego,

•

cywilna i wojskowa organizacja ochrony

i obrony narodowej,

•

infrastruktura bezpieczeństwa,

•

edukacja dla bezpieczeństwa,

•

sojusze i współpraca międzynarodowa.

Praca zbiorowa pod nauk. kier. R. Jakubczaka, Bezpieczeństwo Narodowe

Polski w XXI wieku, Bellona, Warszawa 2006.

OBRONNOŚĆ PAŃSTWA

Jest to zdolność państwa do

prowadzenia skutecznych działań

wojennych na współczesnym polu

walki, do możliwie najwyższego

uodpornienia państwa na

oddziaływanie przeciwnika, a więc

zapewnienie zdolności państwa do

funkcjonowania, a także

przygotowania kraju jako części teatru

działań wojennych

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

TRADYCYJNE UJĘCIE

OBRONY NARODOWEJ

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

ZAGROŻENIE WOJENNE

SYSTEM OBRONNY PAŃSTWA

SIŁY ZBROJNE

UKŁAD

POZAMILITARNY

Ogniwa

ochrony

państwa i

ludności

Ogniwa

gospodarczo –

obronne

Ogniwa

polityczne

i społeczne

PODSYSTEM
KIEROWANIA
OBRONNOŚCIĄ:

- Parlament
- Prezydent
- Premier (Rada
Ministrów)
- Ministrowie
- Organa dowodzenia
SZ
- Wojewodowie
- Samorządy
terytorialne

OBRONA NARODOWA PAŃSTWA –

CZŁONKA NATO

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

Zagrożenie zewnętrzne i

wewnętrzne interesów

narodowych

OBRONA NARODOWA

NADRZĘDNY PODSYSTEM

KIEROWANIA OBRONĄ NARODOWĄ

Funkcje

informacyjne

Funkcje

decyzyjne

Funkcje

sztabowe

OBRONA MILITARNA

OBRONA

NIEMILITARNA

Militarna

obrona

kraju

Niemilitarna

w ramach

NATO

Obrona

cywilna

w NATO

Obrona

cywilna

narodowa

Obrona w

NATO

Obrona kraju

PLANOWANIE CYWILNE

Zagwarantowanie odpowiedniej

zdolności całego sektora

cywilnego państwa do podjęcia

planowanego i zorganizowanego

działania w przypadku zagrożenia

klęską, katastrofą lub wojną –

rezultat gotowość cywilna

Gotowość i planowanie cywilne w terminologii NATO - W. Kitler, Obrona

Narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

DZIAŁANIE SEKTORA

CYWILNEGO DLA WSPARCIA

STRATEGII NATO

Opracowano na podstawie: Wytyczne ministerialne do planowania cywilnego

na sytuacje nadzwyczajne zagrożeń na lata 2000 - 2001.

Wysoki komitet Planowania Cywilnego

na Sytuacje Nadzwyczajnych Zagrożeń (SCEPC)

Transport lądowy

(Komisja Transportu Lądowego)

Lotnictwo cywilne

(Komisja Planowania Lotnictwa

Cywilnego)

Produkty naftowe

(Komitet Planowania ds. Produktów

Naftowych)

Rolnictwo i żywność

(Komitet Planowania ds. Żywności i

Rolnictwa)

Żegluga oceaniczna

(Komisja Planowania Przewozów

Oceanicznych)

Łączność cywilna

(Komitet Panowania

Łączności)

Przemysł

(Komitet Panowania ds.

Przemysłu)

Medycyna

(Połączony Komitet Medyczny)

Ochrona ludności

(Komitet Obrony Cywilnej)

DZIAŁANIE SEKTORA

CYWILNEGO

W BEZPIECZEŃSTWIE

NARODOWYM

Transport

Gospodar

Finanse

Zdrowie

łączność

Kultura

Sprawiedliw

ość

Środowisko

Budownictw

Nauka,

oświata,

wychowanie

Organizacje pozarządowe

Sprawy wewnętrzne

Bezpieczeństwo

i porządek

publiczny

Ochrona granicy

Obrona cywilna

Ochrona ppoż.

Przeciwdziałanie

skutkom

klęsk i innych

zdarzeń

OBRONA NARODOWA

Obrona narodowa

– dziedzina

(część) bezpieczeństwa narodowego –

to skoordynowany wewnętrznie zbiór

elementów nadrzędnego podsystemu

kierowania oraz szczegółowych

podsystemów wykonawczych,

określony relacjami współdziałania i

substytucji, służący ochronie i

obronie żywotnych interesów

bezpieczeństwa narodowego

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

OBRONA NARODOWA

NADRZĘDNY PODSYSTEM KIEROWANIA OBRONĄ

NARODOWĄ

(Rada Gabinetowa, Prezydent, Rada Ministrów)

PODSYSTEM WYKONAWCZY

Podsystem obrony

dyplomatycznej

(MSZ)

Podsystem

ochrony ludności

(MSWiA)

Podsystem

bezpieczeństwa

i porządku

publicznego

(MSWiA)

Podsystem

edukacji

dla

bezpieczeństwa

(MENiS)

Podsystem obrony

gospodarczej (MG)

i infrastruktury

ekonomicznej kraju

(MI)

Podsystem ochrony

granicy państwowej

(MSWiA)

Podsystem obrony

w sferze

informacyjnej (MI)

Podsystem obrony

w dziedzinie kultury

narodowej (MKiDN)

Podsystem

obrony militarnej

(MON)

Podsystem

ochrony porządku

konstytucyjnego

(Prezes RM)

Podsystem obrony

w dziedzinie

zdrowia

(MZ)

Inne

OBRONA NARODOWA

W UJĘCIU ROZWOJOWYM

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

Zagrożenie zewnętrzne i

wewnętrzne interesów

narodowych

OBRONA NARODOWA

NADRZĘDNY PODSYSTEM

KIEROWANIA OBRONĄ NARODOWĄ

Funkcje

informacyjne

Funkcje

decyzyjne

Funkcje

sztabowe

PODSYSTEM WYKONAWCZY

Zbiór środków i narzędzi bezpieczeństwa narodowego

F- 1

F-

F- ...

PODSYSTEMY

FUNKCJONALNE

NA POZIOMIE

WYKONAWCZYM

Funkcja wykonawcza

F -

F - 3

F -

…

F – 1, F – 2, … - funkcje szczegółowe obrony narodowej
1, 2, … - podmioty zaangażowane do realizacji określonych
funkcji
K – podmiot wiodący – koordynator funkcji
W – podmiot wspierający
„-” – podmiot nieprzewidywalny do realizacji danej funkcji

POTRZEBA BEZPIECZŃSTWA

CELE BEZPIECZŃSTWA

suwerenny byt, niezależność polityczna, jakość

życia, przetrwanie

MISJE OBRONY NARODOWEJ

bezpieczeństwo państwa (instytucji politycznej),

bezpieczeństwo narodu

FUNKCJE SZCZEGÓŁOWE OBRONY

NARODOWEJ

UWARUNKOWANIA

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

ZMIENNOŚĆ,

NIEPRZEWIDYWALNOŚĆ

i ZASKOCZENIE

stanowią podstawowe

uwarunkowania bezpieczeństwa

wynikające z natury świata

A. Beaufre, wstęp do strategii. Odstraszanie i strategia, Warszawa 1968.

UWARUNKOWANIA - TEZY

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

Konieczność traktowania jako procesu

podlegającego nieustannym zmianom,

w którym „poleganie na laurach”

osiągniętego w okresie bezpieczeństwa

prowadzi nieuchronnie do tragedii

J. Piłsudski, Myśli i nowe rozkazy, Warszawa 1989.

2 I. Cing, Księga przemian.

UWARUNKOWANIA - TEZY

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

Traktowanie takich hipotez, jak:

„Polska jest bezpieczna, bo jest w

sojuszu”, „Polsce nic nie zagraża”,

Polska ma zabezpieczona

przyszłość”, itp. uznaje się za

nieprawidłowe

i groźne dla

bezpieczeństwa Polski.

J. Nowak-Jeziorański, Wprost nr 29 z 19.07.1998.

UWARUNKOWANIA - TEZY

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

Teza wypływająca ze zmienności,

nieprzewidywalności i zaskoczenia

dla bezpieczeństwa Polski to

konieczność jego kreacji, tworzenia,

a nie reagowania

post

factum

zaistniałe zagrożenia. Jesteśmy

odpowiedzialni za to, co wydarzy się

w przyszłości

K. Popper, Nieustanne poszukiwania. Autobiografia intelektualna, Kraków

1997.

UWARUNKOWANIA

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NIEUNIKNIONOŚĆ ZAGROŻEŃ,

„SKAZANIE” SPOŁECZŃSTWA NA KLĘSKI

ŻYWIOŁOWE, KATASTROFY, KONFLIKTY I

WOJNY, CIĄGŁA WALKA Z

PRZECIWŚCIAMI – SĄ ISTOTĄ ŻYCIA

LUDZKIEGO

. To drugie, naturalne

uwarunkowanie bezpieczeństwa

narodowego zostało już tysiące lat temu

ujęte w zwięzłe sentencje

Np. Seneka – „życie jest walką” , Św. Augustyn – „nikt nie powinien się czuć

bezpieczny w tym życiu, które bojowaniem nazwano”.

UWARUNKOWANIA - TEZY

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

Siła narodowa decyduje o skuteczności

i trwałości bezpieczeństwa narodowego.

Motywacja i mobilizacja narodu do

stworzenia siły narodowej,

zapewniającej ochronę i obronę

suwerenności, niepodległości i

integralności terytorialnej.

Praca zbiorowa pod nauk. kier. R. Jakubczaka, Bezpieczeństwo Narodowe

Polski w XXI wieku, Bellona, Warszawa 2006.

UWARUNKOWANIA - TEZY

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

Uznanie siły zbrojnej narodowej

fundamentalny, konieczny i

niezastąpiony element siły

narodowej

Siły zbrojne stanowią

ostateczny, decydujący argument

państwa w walce o przetrwanie, o

ochronę i obronę przed zagrożeniami

militarnymi oraz w tworzeniu

warunków do swobodnego rozwoju

Określenie z Konstytucji 3 maja 1791 r. (IX. Siła Zbrojna Narodowa).

W. Sikorski, Przyszła wojna, Warszawa 1984.

UWARUNKOWANIA - TEZY

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

Największym zagrożeniem

bezpieczeństwa narodowego jest

szeroko rozumiana słabość Polski

do otaczających państw, poziomu

cywilizacyjnego i ekonomicznego

Europy i świata. Ponadto brak

świadomości woli i organizacji

społeczeństwa do wysiłku

narodowego w budowie siły Polski i

obrony interesów narodowych

Współczesna modyfikacja wskazania gen. T. Kościuszki.

UWARUNKOWANIA - TEZY

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

Racjonalne, a nie naiwne traktowanie

członkowstwa Polski w NATO i UE

w tworzeniu bezpieczeństwa

narodowego.

GEOSTRATEGICZNE POŁOŻENIE

POLSKI

Polska znajduje się pod nieustanna

presją

i ekspansją ze strony wielkich

sąsiadów we wszystkich dziedzinach

życia społecznego i funkcjonowania

państwowego,

Największe zagrożenie dla Polski

(jak to było w przeszłości) może

stanowić połączenie wysiłków

obydwóch mocarstw w osłabianiu bądź

likwidacji polskiej państwowości,

GEOSTRATEGICZNE POŁOŻENIE

POLSKI

Sformułowana wiek temu przez R.

Dmowskiego teza, że między

Niemcami

a Rosją „miejsca na małe, słabe

państewko nie ma” oznacza

„geostrategiczną” konieczność

budowy silnego państwa,

Fundamentem bezpieczeństwa

narodowego musi być sił obronna w

formie wojskowego systemu

obronnego (wojska operacyjne i

obrona terytorialna),

GEOSTRATEGICZNE POŁOŻENIE

POLSKI

Członkowstwo Polski w NATO razem

z Niemcami czyni jednego z wielkich

sąsiadów … sojusznikiem,

Wsparcie przez Polskę zachowania

i umocnienia suwerenności

państwowej Ukrainy jest

strategicznie ważnym działaniem dla

bezpieczeństwa Polski

i całej Europy

Z. Brzeziński – „Bez Ukrainy Rosja przestaje być imperium …” cyt. za p

racą

zbiorową pod nauk. kier. R. Jakubczaka, Bezpieczeństwo
Narodowe Polski w XXI wieku, Bellona, Warszawa 2006.

GEOSTRATEGICZNE POŁOŻENIE

POLSKI

Pozyskanie zarówno rządu, jak

i społeczeństwa

USA jako

strategicznego sojusznika i partnera

stanowi wielką szansę dla Polski w

tworzeniu trwałych podstaw

bezpieczeństwa narodowego.

H. Kissinger, Polska zasłużyła sobie u nas na wielką wdzięczność,

Rzeczpospolita z 14.05.2004.

MYŚL C. v. CLAUSEWITZA

Jeśli walka jest istotą życia ludzkiego,

to podstawowym i koniecznym

warunkiem przetrwana, pomyślności i

rozwoju jest posiadanie i ciągła

troska o zwiększenie swej siły (potęgi)

odpowiedniej do celów narodowych i

warunków (środowiska) życia i

funkcjonowania

C. v. Clausewitz, O wojnie, Lublin 1995.

PRZESTROGA POPPRERA

Arogancja ludzi zmierzających do

stworzenia raju na Ziemi, prawie

zawsze prowadzi do stworzenia

piekła

M. Dobrosielski, W poszukiwaniu lepszego świata. Filozofia historii i polityki

Karla Popera, Warszawa 1991.

Document Outline