background image

 

 

FORMY  TERENU

background image

 

 

W terenie występują  różne 
wyniosłości            i zagłębienia.      
                                  Nazywamy je 

formami terenowymi

. Wyniosłości 

to 

formy wypukłe

.                   

Zagłębienia to 

formy wklęsłe

.

Forma 

wklęsła

Forma 

wypukł

a

background image

 

 

JAK DZIELIMY FORMY 

TERENU

PAGÓREK

WZGÓRZE

GÓRA

DOLINA

KOTLINA

background image

 

 

ELEMENTY FORMY  WYPUKŁEJ

podnóże

Sto

k ła

god

ny

szczyt

wierzchołek

S

to

st

ro

m

y

SZCZYT

 

najwyższy punkt na wypukłej formie 

terenu.

WIERZCHOŁEK

 

- najwyższa część wypukłej 

formy          terenu.

background image

 

 

koryto

zbocze 
łagodne

zbocze 
strome

dno doliny

ELEMENTY FORMY

 

WKLĘSŁEJ

 - doliny rzecznej

background image

 

 

MIERZYMY WYSOKOŚĆ 

WZGLĘDNĄ                 I 

BEZWZGLĘDNĄ

A

B

Odcinek A

 to 

wysokość 
bezwzględna

Mierzymy ją od 
poziomu morza 
do szczytu. 
Podajemy ją 

metrach nad 
poziom morza 
(m.n.p.m.)

Odcinek B

 to 

wysokość 
względna

Mierzymy ją od 
podnóża do 
szczytu. 
Podajemy ją 

metrach (m.)

background image

 

 

T

O

 

T

R

Z

E

B

A

W

I

E

D

Z

I

E

Ć

!

!

!

D

O

L

I

N

A

 

-

p

o

d

ł

u

ż

n

e

 

o

b

n

i

ż

e

n

i

e

 

t

e

r

e

n

u

 

n

a

j

c

z

ę

ś

c

i

e

j

 

o

d

w

a

d

n

i

a

n

e

p

r

z

e

z

 

r

z

e

k

ę

 

i

 

 

p

o

c

h

y

l

o

n

e

 

w

 

k

i

e

r

u

n

k

u

 

s

p

ł

y

w

u

 

w

o

d

y

.

K

O

T

L

I

N

A

-

r

o

z

l

e

g

ł

e

 

o

b

n

i

ż

e

n

i

e

 

t

e

r

e

n

u

,

 

o

t

o

c

z

o

n

e

 

z

e

 

w

s

z

y

s

t

k

i

c

h

s

t

r

o

n

 

w

z

n

i

e

s

i

e

n

i

a

m

i

.

P

A

G

Ó

R

E

K

-

t

o

 

m

a

ł

e

 

w

z

n

i

e

s

i

e

n

i

e

 

t

e

r

e

n

u

,

 

k

t

ó

r

e

g

o

 

w

y

s

o

k

o

ś

ć

w

z

g

l

ę

d

n

a

 

n

i

e

 

p

r

z

e

k

r

a

c

z

a

 

k

i

l

k

u

n

a

s

t

u

 

m

e

t

r

ó

w

w

y

s

o

k

o

ś

c

i

.

W

Z

G

Ó

R

Z

E

-

j

e

s

t

 

w

i

ę

k

s

z

e

 

o

d

 

p

a

g

ó

r

k

a

.

 

J

e

g

o

 

w

y

s

o

k

o

ś

ć

w

z

g

l

ę

d

n

a

 

w

y

n

o

s

i

 

o

d

 

k

i

l

k

u

n

a

s

t

u

 

d

o

 

3

0

0

 

m

.

G

Ó

R

A

-

j

e

s

t

 

w

y

ż

s

z

a

 

o

d

 

w

z

g

ó

r

z

a

.

 

J

e

j

 

w

y

s

o

k

o

ś

ć

 

w

z

g

l

ę

d

n

a

p

r

z

e

k

r

a

c

z

a

 

3

0

0

 

m

.

background image

 

 

.

Wysokość 
względna   nie 
przekracza 
kilkunastu 
metrów.

Wysokość 
względna  od 
kilkunastu do 
300 metrów.

Wysokość 
względna ponad 
300 metrów
.

 

PAGÓREK

   

WZGÓRZE

          

GÓRA

JAK ODRÓŻNIĆ OD SIEBIE FORMY 

TERENU

Podstawą do odróżnienia 
pagórka od wzgórza lub góry 
jest 

wysokość względna

background image

 

 

Formy terenu możemy przedstawiać za 

pomocą rysunku poziomicowego.

50

100

150

200

250

280 m. 
n.p.m.

Poziomica

 to 

linia łącząca 
punkty leżące 
na takiej samej 
wysokości nad 
poziomem 
morza.

POZIOMICA 
100 M. N. P. M.

Wysokość bezwzględna

 wynosi 

280 m. n. p. m

., a 

wysokość względna

 wynosi 

230 m

. (280 m. 

n.p. m. - 50 m. n. p. m.).                                 Jest to 

wzgórze.

background image

 

 

1
0

2
0

30

40 m.n.p.m

50

60

40

30 
m.n.p.m

FORMA WYPUKŁA

FORMA 
WKLĘSŁA

Wartość poziomic 

wzrasta do środka

Wartość poziomic 

maleje do środka

TAK PRZEDSTAWIAMY FORMĘ WYPUKŁĄ I 
WKLĘSŁĄ ZA POMOCĄ RYSUNKU 
POZIOMICOWEGO

background image

 

 

+

650

600

550

500

450

400 m. n. 
p. m.

Stok

 

łagod

ny

Stok

 stro

my

Poziomice 
przebiegają 
dalej od 
siebie

Poziomice 
przebiegają bliżej 
siebie

Rysunek 
poziomico
wy 
pozwala 
odczytać 
kształt 
form 
terenu

background image

 

 

SPRAWDŹ SWOJE WIADOMOŚCI I 

UMIEJĘTNOŚCI

POWODZENIA 

!!!

background image

 

 

1. Do wypukłych form terenu 
zaliczamy:

DOLINA

GÓRA

KOTLINA

WZGÓRZE

background image

 

 

2. Czy dolina to wypukła forma 
terenu?

TA

TAK

NIE

background image

 

 

Wysokość bezwzględna danej 
formy terenu wynosi 850 m.n.p.m., 
a wysokość względna 400 m.n.p.m. 
Jaka to forma?

PAGÓRE
K

GÓRA

WZGÓRZE

background image

 

 

ZBOCZE jest elementem

wypukłej formy terenu

wklęsłej formy terenu

background image

 

 

WSPANIALE !!!

TAK TRZYMAJ !!!


Document Outline