Samorząd terytorialny 

Szwajcarii

WYZNACZNIKI SZWAJCARII

- Państwo federacyjne
- Długa i rozwinięta tradycja 

demokracji bezpośredniej

- Podział na gminy i kantony

PODZIAŁ NA KANTONY

RÓŻNICE MIĘDZY GMINAMI

- Wielkość
- Organizacja
- Prawa miejskie

UPRAWNIENIA SAMORZĄDOWE 

SZWAJCARÓW:

- Każdy Szwajcar jest obywatelem 

przynamniej jednej gminy,

-Tylko Szwajcarowie mają lokalne 

prawa wyborcze

GMINA- definicja

związek prawa publicznego, 

wyposażony w osobowość prawną, 
ludność, terytorium i dysponujący 
określonym zakresem uprawnień. 

RODZAJE GMIN

1. POLITYCZNE
2. SPECJALNE:
a) Z ograniczonymi kompetencjami:
-szkolne
-wyborcze
-pomocy dla ubogich
b) Z ograniczonym składem: 
-obywatelskie
-kościelne

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Zgromadzenie gminy – w składzie wszyscy 

uprawnieni do głosowania obywatele gminy. Działa 

na zasadzie zwoływania zwyczajnych oraz 

nadzwyczajnych sesji. Zgromadzenie jako jedyny 

organ uchwałodawczy, występuje tylko w małych 

gminach.  

ZADANIA ZGROMADZENIA

-uchwalić budżet i zatwierdzić jego wykonanie

-uchwalić podatki

-uchwalić projekty zarządzeń o charakterze 

ogólnym

-przyjmować sprawozdania z działalności organów 

gminy

-udzielać zezwoleń na zaciąganie pożyczek

wybrać władze gminy i nadzorować ich działalność

Parlament gminy

• Przewodniczącym zostaje prezydent 

gminy. Wielkość   parlamentu określa 
Zgromadzenie. Parlament ma za zadanie:

• kontrolować Radę gminy oraz inne 

organy

• przygotowywać projekty uchwał 

Zgromadzenia (istotne sprawy gminy) i je 
mu przedkładać

• określać kompetencje finansowe

Rada gminy

Zgromadzenie lub Parlament 

wybierają członków Rady gminy. Ich 
liczba wynosi od trzech do dziewięciu 
osób, natomiast kadencja Rady trwa 
od dwóch do czterech lat.

ZADANIA RADY

• reprezentacją gminy
• wykonywaniem uchwał Zgromadzenia
• administracją bieżących spraw
• zarządzaniem finansami
• zarządzaniem policją miejscową

ZADANIA GMINY

Jako pańswtowe władze lokalne, mają obowiązek:
• prowadzić rejestry stanu cywilnego
• prowadzić księgi gruntowe
• kontrolować zameldowanie mieszkańców
• prowadzić rejestr wyborczy
Jako samodzielne korporacje samorządowe, są 

upoważnione do regulowania spraw w dziedzinie:

• kultury
• sportu pozaszkolnego
• zaopatrzenia w elektryczność, gaz
• przedsiębiorstw komunikacji nieobowiązkowych

KONTROLA GMIN

• Gminy mają obowiązek przedkładać 

uchwały i inne akty na rządanie organu 

nadzoru. Organami nadzoru są sąd 

administracyjny oraz rząd kantonu.

• Możliwość zaskarżenia uchwał 

podejmowanych przez organ 

stanowiący:

• Rada (organ wykonawczy) → rząd 

kantonalny → Kantonalny Sąd 

Administracyjny → Sąd Federalny

ZWIĄZKI MIĘDZYGMINNE

• Związek celowy – to publicznoprawna 

korporacja powstała dzięki 

połączeniu gmin w celu wypełniania 

konkretnych zadań. 

• Związek gminny – powstaje z 

większej liczby gmin kantonu. 

Posiada osobowość prawną przy 

zagwarantowaniu demokratycznych 

praw obywateli w sprawach związku.

BIBLIOGRAFIA

1. Racja Lucyna, Samorząd 
terytorialny w Europie Zachodniej, 
Warszawa 2010,
2. www.realia.rg.com.pl