ZABURZENIA CZYNNOŚCI 

ZABURZENIA CZYNNOŚCI 

TARCZYCY W CIĄŻY

TARCZYCY W CIĄŻY

Magdalena Cichocka

analityka medyczna III

Tarczyca a ciąża

Tarczyca a ciąża



U kobiet ciężarnych dochodzi do wielu 
ważnych zmian w czynności tarczycy.  
Istniejący w okresie ciąży 
hiperestrogenizm jest odpowiedzialny 
za zwiększenie stężenia w osoczu 
globuliny wiążącej tyroksynę – TBG. 



Podwyższone stężenie TBG pociąga za 
sobą zwiększenie stężenia w osoczu 
całkowitej tyroksyny (T4) i 
trijodotyroniny (T3).

Tarczyca a ciąża

Tarczyca a ciąża



Ludzka gonadotropina kosmówkowa  (hCG) 

wykazuje podobieństwo w budowie do 

hormonu przysadki – TSH.



Konsekwencją stymulacji receptora dla TSH 

przez nadmiernie wysokie stężenie hCG  jest 

przejściowe zwiększenie stężenia wolnych T3 

i T4, oraz kompensacyjne obniżenie stężenia 

TSH. 



W okresie ciąży istotnym zmianom podlega 

również gospodarka jodem- może nastąpić 

jego zmniejszenie w osoczu (jako następstwo 

zwiększonego klirensu nerkowego).

Tarczyca a ciąża

Tarczyca a ciąża



U ciężarnych kobiet mogą wystąpić 
wszystkie znane z ogólnej populacji 
schorzenia tarczycy. Ciąża może jednak 
modyfikować przebieg niektórych z 
nich.



Na występowanie i przebieg chorób 
tarczycy w ciąży mają również wpływ 
takie czynniki, jak spadek aktywności 
układu immunologicznego w II i III 
trymestrze ciąży.

 

 

Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy



Tyreotoksykoza ciążowa



Ciążowa choroba trofoblastyczna



Choroba Gravesa- Basedowa



Wole guzkowe toksyczne



Poporodowe zapalenie tarczycy



Płodowa postać nadczynności 

tarczycy



Inne postacie

Tyreotoksykoza ciążowa

Tyreotoksykoza ciążowa



Schorzenie jest wynikiem pobudzenia 
receptora dla TSH przez hCG.



Przebieg jest zróżnicowany klinicznie: od 
przypadków bezobjawowych do 
umiarkowanie ciężkiej nadczynności 
tarczycy. 



Charakterystycznym objawem są 
niepowściągliwe wymioty.



Przeważnie nie stwierdza się istnienia 
chorób tarczycy przed ciążą, nie występuje 
wole ani przeciwciała antytarczycowe. 

Ciążowa choroba 

Ciążowa choroba 

trofoblastyczna

trofoblastyczna



Przebieg podobny to tyreotoksykozy 

ciążowej.



Przyczyną zwiększonego 

wytwarzania hCG jest zaśniad 
groniasty lub nabłonek 
kosmówkowy.



W badaniach laboratoryjnych 

obserwuje się zwiększone stężenie 
FT4 i FT3 , oraz obniżone stężenie 
TSH (również w tyreotoksykozie).

Choroba Gravesa- 

Choroba Gravesa- 

Basedowa

Basedowa



Jest to bez wątpienia najczęstsza przyczyna 
nadczynności tarczycy w ciąży, stanowiąca 
ok. 85% wszystkich przypadków.



W ciąży choroba typowo przebiega w trzech 
etapach:

1. Pierwszy trymestr – przejściowe nasilenie 

dolegliwości.

2. Poprawa stanu chorych w późniejszym 

okresie.

3. Zaostrzenie przebiegu choroby po 

porodzie.

Objawy:

Objawy:



tachykardia



wzmożone pocenie



duszność



nadpobudliwość



uczucie gorąca



powiększenie tarczyny



wytrzeszcz gałek ocznych



drżenie mięśniowe



utrata masy ciała mimo wzmożonego 
łaknienia

Badania

Badania



W badaniach laboratoryjnych 

obserwuje się podwyższone 
stężenie FT3 i FT4 oraz bardzo 
niskie stężenie TSH.

Powikłania

Powikłania



Nadczynność tarczycy w okresie ciąży stanowi 
zagrożenie zarówno dla matki jaki i dla dziecka.



Najczęstsze powikłania ciążowej nadczynności 
tarczycy:

- ryzyko rozwoju nadciśnienia
- wystąpienie stanu przedrzucawkowego
- rzucawka porodowa
- obrzęk płuc
- przełom tyreotoksyczny

Powikłania

Powikłania



Choroba może być również 
niebezpieczna dla płodu i być 
przyczyną:

- niskiej masy urodzeniowej
- wewnątrzmacicznego zahamowania 

wzrostu płodu

- przedwczesnych porodów
- przedwczesnego odklejania się łożyska
- poronień

Powikłania

Powikłania



Płodowa postać choroby G-B jest 
konsekwencją przenikania przeciwciał 
przeciwko receptorowi dla  TSH przez 
łożysko z organizmu matki do płodu w 
okresie, w którym tarczyca 
charakteryzuje się już wykształconą 
funkcją hormonalną.

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy



Pełnoobjawowa czyli jawna 
niedoczynność tarczycy rozpoznawana 
jest u około 0,5% kobiet ciężarnych.



U kobiet, które już chorują na chorobę 
autoimmunologiczną (np.: cukrzyca 
typu 1, niedokrwistość Addisona-
Biermera, bielactwo) ryzyko 
zachorowania na chorobę Hashimoto 
jest większe niż w ogólnej populacji.

Objawy niedoczynności tarczycy w 

Objawy niedoczynności tarczycy w 

ciąży

ciąży



W czasie ciąży przebieg niedoczynności 
tarczycy może nie być już tak typowy i 
prosty do rozpoznania. U części kobiet może 
mieć charakter asymptomatyczny (brak 
typowych objawów) lub objawy mogą być 
nieznaczne. Do najczęściej zgłaszanych 
należą: nadmierny dla danego tygodnia 
ciąży wzrost masy ciała, uczucie zimna, 
sucha skóra, zaparcia, senność.

Wpływ na matkę

Wpływ na matkę



Nieleczona lub nieprawidłowo leczona 
niedoczynność tarczycy wiąże się ze 
zwiększoną częstością niepłodności u 
kobiet. 



Niedoczynność tarczycy w okresie 
ciąży zwiększa ryzyko poronienia, 
odklejenia łożyska, krwawienia 
poporodowego niedokrwistości, 
nadciśnienia ciążowego.

Wpływ na płód i dziecko

Wpływ na płód i dziecko



Do powikłań ze strony płodu i noworodka 
należą: przedwczesny poród, niska masa 
urodzeniowa, noworodkowy zespół 
zaburzeń oddechowych, zwiększone ryzyko 
zgonu płodu i noworodka. 



W przypadku dzieci matek z 
niedoczynnością tarczycy w ciąży częściej 
stwierdza się zaburzenia rozwoju 
neuropsychologicznego, obniżenie ilorazu 
inteligencji oraz przyszłych możliwości 
edukacyjnych dziecka.

Bibliografia

Bibliografia



Patofizjologia kliniczna - Barbara 
Zahorska-Markiewicz, Ewa Małecka-
Tendera, Wrocław 2009



Nadczynność tarczycy w ciąży – 
Robert Krysiak,  Bogusław Okopień,  
Zbigniew Stanisław Herman; Śląska 
Akademia Medyczna w Katowicach