background image

 

 

 

 

OSOBOWOŚĆ

OSOBOWOŚĆ

 

 

1.

1.

Zespół cech określających      

Zespół cech określających      

zachowanie, myśli i emocje 

zachowanie, myśli i emocje 

człowieka.

człowieka.

2.

2.

Zasób mechanizmów obronnych.

Zasób mechanizmów obronnych.

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

struktura osobowości-

 

harmonia, spójność dyspozycji 
psychicznych tzn. uczuć, woli, 
charakteru, intelektu, 
temperamentu.

background image

 

 

 

 

TEMPERAMENT

 

wrodzona konstytucjonalna 

zdeterminowana biologicznie 

reaktywność układy nerwowego, 

przebieg procesów psychicznych, 

motoryka, aktywność.

CHARAKTER 

aktywność i czynna postawa wobec 

życia, siła woli i wytrwałość zgodna z 

zasadami etycznymi.

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

Teorie rozwoju osobowości

Teorie rozwoju osobowości

Teorie 

TYPOLOGICZNE

 

zakładają biologiczne (dziedziczne i wrodzone) 

uwarunkowania osobowości.

Są to teorie historyczne, pochodzą sprzed naszej ery.

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

Typy temperamentu 

Typy temperamentu 

wg Hipokratesa/ 

wg Hipokratesa/ 

Galena/ Pawłowa

Galena/ Pawłowa

 

 

choleryk

flegmatyk

Sangwinik

melancholik

zrównoważ

ony

Wysokoreakty

wny

Niskoreakty

wny

niezrównoważ

ony

background image

 

 

 

 

Teorie rozwoju osobowości

Teorie rozwoju osobowości

KONSTYTUCJONALNA -  

wg Kretschmera

Leptosomatyk

 

= schizotymik [zamknięty w 

sobie, sztywny, drażliwy, oschły]-psychopatia 

schizoidalna- 

schizofrenia

Pyknik 

= cyklotymik [towarzyski, zmienne 

nastroje]- psychopatia cykloidalna – 

cyklofrenia

Atletyk 

= iksotymik [spokojny, mało wrażliwy, 

mało plastyczny, sumienny, drobiazgowy]-

psychopatia epileptoidalna- 

epilepsja

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

Teorie rozwoju osobowości wg 

Teorie rozwoju osobowości wg 

różnych szkół psychoterapii

różnych szkół psychoterapii

DESKRYPTYWNE ( = CECH OSOBOWOŚCI) -

 na rozwój 

jednostki wpływają czynniki biologiczne, psychologiczne i 
społeczno-kulturowe

.

SYSTEMOWE

- obejmujące głównie poznawcze koncepcje i 

modele osobowości

DYNAMICZNE-

 wyodrębnienie popędów 

     i potrzeb (=sił psychodynamicznych) oraz   podkreślają 

znaczenie procesu socjalizacji

TEORIA DYSSOLUCJI MAZURKIEWICZA- 

dyssolucja 

życia uczuciowego

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

UWARUNKOWANIA CECH OSOBOWOŚCI

UWARUNKOWANIA CECH OSOBOWOŚCI

- rozumienie współczesne.

-GENETYCZNE – model wielogenowy -30-70% 

cech

BIOLOGICZNE – czynniki działające we wczesnym 

okresie życia

RODZINA i ŚRODOWISKO – modelowanie cech 

wrodzonych, skrajne zaniedbania, przemoc.

KULTUROWE – zmienne geograficznie i 

historycznie

background image

 

 

 

 

MODELE WIELOWYMIAROWE

MODELE WIELOWYMIAROWE

Koncepcja Eysenck’a:

3 wymiary: psychotyzm, 
ekstrawertyzm, neurotyzm

Koncepcja McCrae i Costa (NEO-PI)

5 wymiarów: neurotyzm, 
ekstrawersja, otwartość, zgodność, 
sumienność.

Koncepcja Cloninger’a

7 wymiarów: temperament 4, 
charakter 3

background image

 

 

 

 

background image

 

 

 

 

Cechy osobowości 

nieprawidłowej

obraz kliniczny

niedomoga uczuć wyższych

trwała niezdolność do związków społecznyych 

przedmiotowe traktowanie partnera seksualnego

zła tolerancja stresu (frustracji) 

zmienność i nietrwałość dążeń, „początki bez 

końca”, brak konsekwencji w realizacji 
zamierzeń, stanowisko pracy poniżej możliwości

autodestrukcyjny wzorzec życia

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

Cechy osobowości 

nieprawidłowej

obraz kliniczny

swoisty brak wglądu  („ otępienie 
semantyczne”), zdolności oceny samego 

   siebie, zrozumienia zależności 

niepowodzeń od własnych cech

ogólnie niezaburzona inteligencja

brak istotnych zainteresowań

nierozróżnianie granicy między prawdą a 
kłamstwem, rzeczywistością a fikcją

background image

 

 

 

 

ZABURZENIA OSOBOWOŚCI-

ZABURZENIA OSOBOWOŚCI-

 

 

epidemiologia

epidemiologia

Trudne do badań – większość osób z zaburzeniami 

Trudne do badań – większość osób z zaburzeniami 

osobowości nie poszukuje pomocy lekarskiej

osobowości nie poszukuje pomocy lekarskiej

Niska rzetelność diagnozy (za wyjątkiem osobowości 

Niska rzetelność diagnozy (za wyjątkiem osobowości 

antysocjalnej)

antysocjalnej)

Opisy kliniczne opierają się na retrospekcji

Opisy kliniczne opierają się na retrospekcji

Poszczególne kategorie diagnostyczne zaburzeń osobowości 

Poszczególne kategorie diagnostyczne zaburzeń osobowości 

zachodzą na siebie

zachodzą na siebie

10-18% populacji; 

Osobowość dyssocjalna

 mężczyźni 3 - 10 x częściej

50-70% więźniów; ;

30-50% hospitalizowanych psychiatrycznie

 

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

ZABURZENIA OSOBOWOŚCI

ZABURZENIA OSOBOWOŚCI

skrajne lub znaczące odmienności w 

porównaniu z przeciętnym sposobem 

odnoszenia się do innych, 

spostrzegania, myślenia i odczuwania

początek w dzieciństwie lub okresie 

pokwitania,  trwają nadal w okresie 

dojrzałości

nie są związane ze znacznym 

uszkodzeniem czy chorobą mózgu, nie 

są chorobą psychiczną

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

ZABURZENIA OSOBOWOŚCI

ZABURZENIA OSOBOWOŚCI

 

występują zwykle następujące objawy: 

(a)znacząco dysharmonijne postawy 

lub zachowania, wyrażające się w 
takich obszarach życia 
psychicznego jak: afektywność, 
kontrola zachowań impulsywnych, 
style myślenia lub przeżywania, 
relacje z innymi osobami; 

(b) anormalne wzorce zachowań 

trwają przez długi okres czasu, i nie 
są ograniczone do zaostrzenia 
innego zaburzenia psychicznego;

background image

 

 

 

 

ZABURZENIA OSOBOWOŚCI

ZABURZENIA OSOBOWOŚCI

(c) anormalne wzorce zachowań 

utrudniają funkcjonowanie oraz relacje 

z innymi osobami; 

(e) subiektywne uczucie dyskomfortu w 

przebiegu zaburzeń osobowości 

pojawiają się zwykle w późniejszym 

okresie jej trwania; 

f) zaburzenia te prowadzą zwykle do 

gorszego funkcjonowania społecznego 

lub zawodowego 

background image

 

 

 

 

Zaburzenia osobowości i 

Zaburzenia osobowości i 

zachowania dorosłych (F60-

zachowania dorosłych (F60-

F69)

F69)

F60 Specyficzne zaburzenia 
osobowości

 

F62 Trwałe zmiany osobowości 

F63 Zaburzenia nawyków i popędów 

F64 Zaburzenia identyfikacji płciowej

F65 Zaburzenia preferencji 
seksualnych

background image

 

 

 

 

Grupy zaburzeń

Grupy zaburzeń

 

 

osobowości

osobowości

A

B

C

schizofrenia

zaburzenia

 afektywne

zaburzenia

lękowe i

uzależnienia

background image

 

 

 

 

Grupy zaburzeń osobowości 

Grupy zaburzeń osobowości 

wg DSM- IV

wg DSM- IV

A. Grupa ekscentryczna i dziwaczna

Projekcja/myślenie paranoiczne/fantazjowanie

Schizoidalna, schizotypowa, paranoiczna

 

B.  Grupa emocjonalna i dramatyczna

dysocjacja/zaprzeczenie/rozszczepienie/acting out

Histrioniczna, narcystyczna, antysocjalna, 

borderline  

C.  Grupa lękowa

Izolacja/ bierna agresja/ hipochondria

Unikająca, zależna, obsesyjno-kompulsywna

background image

 

 

 

 

Specyficzne zaburzenia 

Specyficzne zaburzenia 

osobowości

osobowości

OSOBOWOŚĆ DYSSOCJALNA

nie liczy się z uczuciami innych

nieodpowiedzialna, łamie normy

krótkie nietrwałe związki z innymi

niska tolerancja frustracji i niski próg 

wyzwalania agresji i zachowań gwałtownych

brak poczucia winy, niewrażliwy na kary

chętnie obwinia innych, szukając 

usprawiedliwienia

Problemy psychiatryczne: alkoholizm, 

używki,urazy

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

Specyficzne zaburzenia 

Specyficzne zaburzenia 

osobowości

osobowości

OSOBOWOŚĆ SCHIZOIDALNA

chłodna emocjonalnie

nie wyraża przyjaznych uczuć lub gniewu

nie interesują jej/jego pochwały czy krytyka

niezainteresowana seksem i przyjemnościami

preferuje samotnictwo, pochłonięta fantazjami 

i introspekcją, nie ma wielu przyjaciół

niewrażliwa wobec norm i konwencji 

społecznych

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

Specyficzne zaburzenia 

Specyficzne zaburzenia 

osobowości

osobowości

OSOBOWOŚĆ PARANOICZNA

• nadwrażliwa na niepowodzenie lub odrzucenie

• długotrwale przeżywa przykrości

• podejrzliwa, działania otoczenia interpretuje jako 

wrogie

• prowokuje do walki, sztywno trzyma się własnych 

praw

• przecenia własne znaczenie- utrwalona postawa 

ksobna

• pochłaniają ją różne „spiskowe” teorie

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

background image

 

 

 

 

Specyficzne zaburzenia 

Specyficzne zaburzenia 

osobowości

osobowości

OSOBOWOŚĆ ZALEŻNA

postrzega siebie jako bezradnego, 

bezsilnego

nie potrafi zatroszczyć się o siebie, 

podporządkowuje się innym i ulega 

ich życzeniom

nie potrafi być sama, stawiać nawet 

racjonalnych wymagań

ZABURZENIA DEPRESYJNE

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

Specyficzne zaburzenia 

Specyficzne zaburzenia 

osobowości

osobowości

OSOBOWOŚĆ LĘKLIWA

 ( UNIKAJĄCA)

obawy przed krytyką, na którą jest 
nadwrażliwa

ograniczony styl życia stałe uczucie 
napięcia i niepokoju

czuje się nieprzystosowana i nieatrakcyjna

unika kontaktów 

ZAB. LĘKOWE, ZAB. ŁAKNIENIA

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

Specyficzne zaburzenia 

Specyficzne zaburzenia 

osobowości

osobowości

OSOBOWOŚĆ OBSESYJNO-KOMPULSYWNA

(ANANKASTYCZNA)

skrupulatna, ostrożna, pedantyczna, 
nadmiernie uległa konwencjom

sztywna i uparta

skupiona na produktywności kosztem 
przyjemności i związków 
międzyludzkich

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

Specyficzne zaburzenia 

Specyficzne zaburzenia 

osobowości

osobowości

OSOBOWOŚĆ HISTRIONICZNA

w zachowaniu teatr i dramat, uwielbia być 
w centrum uwagi, uwodzicielska, 
skoncentrowana na atrakcyjności fizycznej

płytka chwiejna uczuciowość

sugestywna, łatwo ulega wpływom

egocentryczna, manipulantka, 
nadwrażliwa

ZZA, BULIMIA, ZAB.DYSOCJACYJNE

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

background image

 

 

 

 

Specyficzne zaburzenia 

Specyficzne zaburzenia 

osobowości

osobowości

OSOBOWOŚĆ CHWIEJNA EMOCJONALNIE

impulsywna, brak samokontroli, 

znikoma zdolność do planowania przyszłości

w odpowiedzi na krytykę -wybuchy gniewu, 

zachowania gwałtowne lub „behawioralne 

eksplozje”

TYPY: 

1. IMPULSYWNY
2. BORDERLINE

brak lęku

nietypowa lub niezwykła reakcja na alkohol

częste szantażowanie samobójstwem

tendencja do samouszkodzeń

stałe uczucie pustki

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

Leczenie zaburzeń 

Leczenie zaburzeń 

osobowości

osobowości

Psychoterapia indywidualna lub/i 

grupowa

- behawioralno – poznawcza

- psychodynamiczna

Farmakoterapia jako metoda 

wspomagająca - neuroleptyki, 

trankwilizery, leki przeciwdepresyjne, 

terapia litem

E. Mikołajczyk 2003

background image

 

 

 

 

Osobowość narcystyczna

Osobowość narcystyczna

Nadmierne poczucie własnego znaczenia 

Nadmierne poczucie własnego znaczenia 

Wielkościowość 

Wielkościowość 

Niezdolność do przyjęcia perspektywy innych osób

Niezdolność do przyjęcia perspektywy innych osób

1% 

1% 

populacji ogólnej

populacji ogólnej 

Wierzy że jest „szczególny” i unikalny i  może być 

Wierzy że jest „szczególny” i unikalny i  może być 

zrozumiany tylko przez i zadawać się jedynie z 

zrozumiany tylko przez i zadawać się jedynie z 

innymi „szczególnymi” lub o wysokim statusie 

innymi „szczególnymi” lub o wysokim statusie 

ludźmi (lub instytucjami) 

ludźmi (lub instytucjami) 

Brakuje mu empatii: nie chce rozpoznawać uczuć i 

Brakuje mu empatii: nie chce rozpoznawać uczuć i 

potrzeb innych i nie chce identyfikować się z nimi

potrzeb innych i nie chce identyfikować się z nimi

background image

 

 

 

 

background image

 

 

 

 

Zespoły behawioralne (F50-

Zespoły behawioralne (F50-

F59

F59

)

)

F50 Zaburzenia odżywiania

F50 Zaburzenia odżywiania

F51 Nieorganiczne zaburzenia snu

F51 Nieorganiczne zaburzenia snu

F52 Dysfunkcj

F52 Dysfunkcj

e

e

 seksualn

 seksualn

e

e

 

 

F53 Zaburzenia psychiczne związane z 

F53 Zaburzenia psychiczne związane z 

porodem, 

porodem, 

F55 Nadużywanie substancji nie powodujących 

F55 Nadużywanie substancji nie powodujących 

uzależnienia 

uzależnienia 

background image

 

 

 

 

Zaburzenia odżywiania

Zaburzenia odżywiania

background image

 

 

 

 

Eating Disorders 

Eating Disorders 

Questionnaire

Questionnaire

Czy jesteś nadmiernie zainteresowany 
jedzeniem, dietami, swoją wagą?

Czy jesz pomimo, że nie jesteś głodny, 
lub tracisz kontrolę nad jedzeniem?

Czy uważasz się za zbyt grubego, 
pomimo tego, że inni uważają cię za 
szczupłego?

Czy nadużywasz środków 
przeczyszczających, lub moczopędnych?

background image

 

 

 

 

Eating Disorders 

Eating Disorders 

Questionnaire

Questionnaire

Czy denerwuje cię to, że nie potrafisz 
zmienić swoich sposobów jedzenia?

Czy wymiotujesz po to aby schudnąć?

Jeśli jesteś kobietą, to czy masz 
zatrzymanie miesiączek?

Czy twoje samopoczucie zależy 
głównie od tego ile zjadłeś?

background image

 

 

 

 

Czym charakteryzuje się normalne 

Czym charakteryzuje się normalne 

jedzenie?

jedzenie?

Każdy człowiek je, każdy człowiek 

odczuwa głód. 

Jest to jedzenie, gdy jest się głodnym

Jedzenie do takiego momentu, aż głód 

zostanie zaspokojony

Jedzenie tego co się lubi jeść, aż do 

momentu zaspokojenia głodu – nie 

przerywanie jedzenia dlatego, że „nie 

powinno się tyle jeść, bo można 

przytyć”

background image

 

 

 

 

Czym charakteryzuje się normalne 

Czym charakteryzuje się normalne 

jedzenie?

jedzenie?

Dobieranie sobie pożywienia według różnych 
reguł, np. głodu, czasu na zjedzenie, apetytu 
na coś, a nie według zawsze tej samej sztywnej 
zasady, np. „wolno mi tylko zjeść rzeczy, które 
mają mniej niż 100 kalorii i w ogóle nie 
zawierają cukru”

Jedzenie trzy razy dziennie, z możliwością 
niewielkiego przegryzania pomiędzy głównymi 
posiłkami

Preferowanie spożywania posiłków w 
towarzystwie

background image

 

 

 

 

Czym charakteryzuje się normalne 

Czym charakteryzuje się normalne 

jedzenie?

jedzenie?

Zjedzenie więcej czegoś, jeśli 

szczególnie smakuje, zostawienie części 

posiłku jeśli jest niesmaczny

Brak poczucia winy, jeśli zjadło się 

więcej, niż początkowo się planowało

Świadomość, że po jednym, 

nadmiernym posiłku nie przytyje się od 

razu

Traktowanie jedzenia nie jako 

najważniejszej dziedziny swego życia

background image

 

 

 

 

Jadłowstręt psychiczny

Jadłowstręt psychiczny

początek przed 25 r.ż.,

zaburzone postawy względem przyjmowania 

pokarmów, samego pożywienia i wagi ciała oraz 

zniekształcenie postrzegania obrazu własnego 

ciała, 

Zaabsorbowanie szczupłością i wagą

Niska samoocena, problemy w relacjach z ludźmi, 

perfekcjonizm, nadwrażliwość

Zaburzone relacje w rodzinie, alkoholizm, choroby 

psychiczne

brak choroby somatycznej brak zaburzenia psychicznego, 

background image

 

 

 

 

Jakie zachowania wskazują na 

Jakie zachowania wskazują na 

anoreksję?

anoreksję?

Stosowanie bardzo ścisłych, odchudzających 
diet, lub częste głodówki

Dziwne rytuały związane z jedzeniem, np. 
liczenie kęsów, dzielenie jedzenia na bardzo 
małe porcje, przygotowywanie jedzenia dla 
innych , po to aby odmówić zjedzenia posiłku, 
twierdząc, że zjadło się już w czasie jego 
przygotowywania

Ukrywanie nie zjedzonych posiłków, 
pozostawianie naczyń w takim stanie jakby się 
wszystko zjadło

background image

 

 

 

 

Jakie zachowania wskazują na 

Jakie zachowania wskazują na 

anoreksję?

anoreksję?

Ciągle zgłaszana obawa przed przytyciem, 

pomimo niskiej wagi

Unikanie sytuacji związanych z jedzeniem w 

towarzystwie (niedzielny obiad, wyjście do 

pizzerii)

Stosowania długich, wyczerpujących ćwiczeń 

fizycznych (bieganie, aerobik)

Zakładanie obszernych ubrań , aby ukryć swoją 

chudość

Używanie środków przeczyszczających, 

moczopędnych, czy też pigułek odchudzających

background image

 

 

 

 

Jakie zachowania wskazują na 

Jakie zachowania wskazują na 

anoreksję?

anoreksję?

Nadmierne zainteresowanie składem 

kalorycznym produktów (sprawdzanie 

etykietek)

Częste ważenie się, sprawdzanie swojej 

sylwetki w lustrze

Powtarzające się w czasie posiłków skargi na 

dolegliwości brzuszne (wymioty, biegunka)

Twierdzenie po powrocie do domu, iż poza 

nim zjadło się tak dużo, że zjedzenie posiłku 

w domu byłoby już szkodliwe

Wychodzenie do toalety lub łazienki 

bezpośrednio po posiłku

background image

 

 

 

 

Jakie objawy fizyczne wskazują na 

Jakie objawy fizyczne wskazują na 

anoreksję?

anoreksję?

Szybki spadek wagi ciała

Objawy niedożywienia 

Brak miesiączek, nieregularne 

miesiączkowanie

Bladość skóry, często szarawy jej odcień

Niska temperatura ciała, czemu często 

towarzyszy uczucie zimna

Zawroty głowy, omdlenia

Suche, łamliwe włosy

background image

 

 

 

 

Jakie objawy fizyczne wskazują na 

Jakie objawy fizyczne wskazują na 

anoreksję?

anoreksję?

Odwodnienie 

Kołatanie serca, arytmie (nieregularna 

praca serca) spowodowana głównie niskim 

poziomem potasu 

  – hipokaliemia jest najczęstszą przyczyną 

śmierci u osób cierpiących na anoreksję

 Zanik narządów płciowych wewnętrznych 

(problemy z zajściem w ciążę pomimo 

powrotu normalnych miesiączek)

Osteoporoza, bóle kostne (łamliwość kości)

background image

 

 

 

 

Jakie objawy psychiczne występują w 

Jakie objawy psychiczne występują w 

przebiegu anoreksji?

przebiegu anoreksji?

Obniżenie poczucia swojej wartości, 
zwykle uzależnione od tego co się 
zjadło, i jak się wygląda

Niepewność swoich możliwości

Tendencja do izolowania się od ludzi

Zaburzenia koncentracji myślenia

Nagłe zmiany nastroju

Perfekcjonizm

background image

 

 

 

 

background image

 

 

 

 

background image

 

 

 

 

Co to są „negatywne głosy” w 

anoreksji? 

Są to własne sądy o samym sobie, mający 

„usprawiedliwić” dalsze odchudzanie.

 Najczęstsze z nich to:

 
• Jestem nadal za gruba
•  Jestem okropna, do niczego
•  Zasłużyłam sobie na to wszystko co 

mnie spotyka

• To wszystko przeze mnie
• Inni na to nie zasługują, a ja tak ... 

zasługuję na śmierć

background image

 

 

 

 

Jakie zachowania mogą wskazywać 

Jakie zachowania mogą wskazywać 

na bulimię? 

na bulimię? 

epizody objadania się, najczęściej w samotności, 

często z „podkradaniem jedzenia” („znowu pusta 

lodówka”), zwykle przekraczającym 1500 kalorii na 

jeden posiłek

Nadmierne zainteresowanie jedzeniem i swoją wagą, 

obawa przed przytyciem

Narzucanie sobie głodówek

Kilkugodzinne, codzienne ćwiczenia fizyczne

Poczucie braku kontroli nad jedzeniem, wymiotami, 

ćwiczenia fizycznymi

Unikanie restauracji, barów, planowanych posiłków

Obwinianie się po objedzeniu

Korzystanie z łazienki lub toalety zaraz po jedzeniu, z 

zagłuszanie wymiotów przez głośne puszczanie wody

background image

 

 

 

 

Jakie są fizyczne (somatyczne) 

Jakie są fizyczne (somatyczne) 

objawy bulimii?

objawy bulimii?

Obrzęk ślinianek, pękające naczynia krwionośne pod oczami

Skargi na palenie w gardle

Uczucie zmęczenia, kurcze łydek

Szybko rozwijająca się próchnica, nalot na zębach, 

uszkodzenia szkliwa

Duże wahania wagi ciała

Zaparcia

Zrogowacenia, rany , które się nie goją na opuszkach palców 

(wskazujący i środkowy palec)

Wymioty z domieszką krwi

Kołatanie serca, zaburzenia rytmu serca (objawy 

hipokaliemii)

Niski poziom sodu i potasu we krwi (hipokaliemia, 

hiponatremia)

Objawy uszkodzenia nerek i wątroby

background image

 

 

 

 

Jakie zaburzenia emocjonalne prezentują 

osoby z bulimią? 

Depresję, przygnębienie, poczucie winy

Nadmierny samokrytycyzm

Potrzebę ciągłej aprobaty

Uzależnienie samopoczucia od aktualnej wagi

Duże wahania nastroju

Nadmierna impulsywność

Silne emocjonalnie, ale krótkie związki z 

innymi ludźmi

Częstsze są próby samouszkodzeniowe, a 

nawet samobójcze

background image

 

 

 

 

Typy anoreksji i bulimii

Typy anoreksji i bulimii

Anoreksja:

restrykcyjna

Nierestrykcyjn
a (
binge-
purging type)

atletyczna

Bulimia:

purging type

nonpurging 
type

background image

 

 

 

 

Zaburzenia odżywiania - 

Zaburzenia odżywiania - 

fakty

fakty

1% dziewcząt w okresie adolescencji 

cierpi na anoreksję

5% kobiet w wieku 20-25 lat choruje 

na bulimię

na 10 przypadków anoreksji u kobiet 

przypada jeden przypadek u mężczyzn

5-20% osób chorujących na anoreksję 

umiera (pomimo prób leczenia)

background image

 

 

 

 

Terapia anoreksji i bulimii

Terapia anoreksji i bulimii

Kiedy hospitalizacja?

Kiedy hospitalizacja?

Psychoedukacja 

Psychoedukacja 

Terapia behawioralna

Terapia behawioralna

Psychoterapia psychodynamiczna

Psychoterapia psychodynamiczna

Terapia rodzinna

Terapia rodzinna

SSRI ?

SSRI ?

Kluby AB

Kluby AB

background image

 

 

 

 

Zasadniczymi celami terapii 

Zasadniczymi celami terapii 

AB 

AB 

są:

są:

 

Ustanowienie przez chorą kontroli nad swoim 

Ustanowienie przez chorą kontroli nad swoim 

jedzeniem i wagą na normalnym, akceptowanym 

jedzeniem i wagą na normalnym, akceptowanym 

społecznie poziomie

społecznie poziomie

  

  

Radzenie sobie przez chorą ze swoimi problemami w 

Radzenie sobie przez chorą ze swoimi problemami w 

inny sposób niż przez anoreksję

inny sposób niż przez anoreksję

  

  

Odnowienie relacji z rodzinną na innym poziomie, niż 

Odnowienie relacji z rodzinną na innym poziomie, niż 

relacja uwarunkowana sposobem jedzenia i wagą

relacja uwarunkowana sposobem jedzenia i wagą

  

  

Edukacja o objawach i możliwych przyczynach 

Edukacja o objawach i możliwych przyczynach 

anoreksji

anoreksji

  

  

Edukacja o możliwych zwiastunach nawrotu choroby 

Edukacja o możliwych zwiastunach nawrotu choroby 

i sposobach radzenia sobie z nimi

i sposobach radzenia sobie z nimi

background image

 

 

 

 

Kiedy konieczna jest 

Kiedy konieczna jest 

hospitalizacja

hospitalizacja

 

 

w przebiegu anoreksji?

w przebiegu anoreksji?

Krańcowe wyniszczenie, spadek masy ciała powyżej 

30% (BMI<15)

Zaburzenia somatyczne zagrażające życiu

       (np. hipokaliemia, bradykardia rzędu 40, 

zaburzenia rytmu serca, leukopenia, pancytopenia)

 Zagrożenie samobójstwem

Brak sukcesów w terapii w warunkach otwartych

Trudności organizacyjne w terapii w warunkach 

otwartych (np. kłopoty z dojazdem na sesje 

terapeutyczne)

background image

 

 

 

 

Co to jest kompulsywne objadanie 

Co to jest kompulsywne objadanie 

się (termin angielski – 

się (termin angielski – 

binge eating 

binge eating 

disorder

disorder

)?

)?

Jest to zaburzenie zbliżone do 
bulimii, ale różniące się od niego: 
rzadkością stosowania wymiotów, 
głodówek i środków 

background image

 

 

 

 

Jakie są somatyczne  objawy 

Jakie są somatyczne  objawy 

kompulsywnego objadania się?

kompulsywnego objadania się?

      Nadciśnienie

      Nadwaga

     Uczucie ciągłego zmęczenia

background image

 

 

 

 

Jakie zaburzenia zachowania mogą 

Jakie zaburzenia zachowania mogą 

wskazywać na

wskazywać na

 

 

kompulsywne 

kompulsywne 

objadanie się? 

objadanie się? 

Epizody objadania się, zwykle w 

samotności, z wielogodzinnym 

planowaniem tego co się zje

Zmniejszenie aktywności fizycznej (z 

powodu nadwagi)

 Częste stosowanie różnych 

„cudownych diet”

Unikanie jedzenia w sytuacji 

publicznej

background image

 

 

 

 

Jakie zaburzenia emocjonalne mogą 

Jakie zaburzenia emocjonalne mogą 

wskazywać na

wskazywać na

 

 

kompulsywne 

kompulsywne 

objadanie się? 

objadanie się? 

      Zależność swojego samopoczucia 
od aktualnej wagi

      Wyobrażanie siebie jako 
lepszego człowieka, jeśli się 
schudnie

     Waga staje się głównym 
ogniskiem zainteresowania

background image

 

 

 

 

Kiedy ćwiczenia fizyczne mogą mieć 

Kiedy ćwiczenia fizyczne mogą mieć 

związek z zaburzeniami jedzenia?

związek z zaburzeniami jedzenia?

Zmuszasz się do ćwiczeń, nawet jeśli czujesz się źle

Czujesz się źle, jeśli nie udało ci się odbyć zwykłej porcji 
ćwiczeń

Obliczasz na podstawie zjedzonych kalorii, ile powinnaś  
ćwiczyć, aby je palić

Ćwiczysz w samotności dla samego wysiłku, nie po to 
aby się spotkać z innymi osobami

Starasz się ciągle coś robić, żeby tylko spalić nadmierne 
kalorie

Martwisz się jeśli tylko trochę przytyłaś z powodu 
przerwy w ćwiczeniach

Planujesz inne sposoby uzyskania niższej wagi – środki 
odchudzające , głodówki

background image

 

 

 

 

10 przykazań szczupłej 

10 przykazań szczupłej 

sylwetki”

sylwetki”

 

 

1.      Jeśli nie jesteś szczupła,  nie jesteś atrakcyjna
2.      Bycie szczupłym jest ważniejsze od bycia zdrowym.
3.      Wszystkie chwyty są dozwolone dla osiągnięcia 

szczupłej sylwetki

4.      Jeśli za dużo zjadłaś, powinnaś mieć poczucie winy, 

to zupełnie           normalne

5.      Jeśli przytyłaś powinnaś się sama  za to ukarać
6.      Powinnaś przed każdym posiłkiem liczyć kalorie, 

żeby wiedzieć ile wolno ci zjeść

7.      To co pokazała Ci wskazówka na wadze, to 

najważniejsza rzecz w twoim życiu

8.      Spadek wagi to dobra rzecz, wzrost wagi zła
9.      Nigdy nie jest się zbyt szczupłym
10.  Bycie szczupłym to oznaka prawdziwie silnej woli i 

zwiastun sukcesów życiowych

background image

 

 

 

 

10 przykazań szczupłej 

10 przykazań szczupłej 

sylwetki”

sylwetki”

Uwaga! 

Jeśli wierzysz jeszcze w któreś z 
tych zaleceń,

 nie jesteś jeszcze całkiem 
wyleczona!

background image

 

 

 

 

Dewiacje seksualne; 

Dewiacje seksualne; 

parafilie

parafilie

pedofilia

ekshibilicjonizm

podglądactwo

ocieractwo

transwestytyzm

transseksualizm

tranwestytyzm fetyszystyczny

background image

 

 

 

 

Dewiacje seksualne; 

Dewiacje seksualne; 

parafilie

parafilie

Etiologia nie jest znana.

-predyspozycja genetyczna

-urazy psychiczne, maltretowanie w dzieciństwie

-wg. teorii uczenia się: warunkowanie 

instrumentalne 

( po zachowaniu dewiacyjnym nastąpiło wzbudzenie 

seksualne) 

Aktywnośc seksualna ma często charakter 

kompulsywny, nasila się przez napięcie 

emocjonalne, lęk, depresję.

Leczenie:

psychoterapia ukierunkowana na wgląd

terapia behawioralna

farmakoterapia

E. Mikołajczyk 2003


Document Outline