Kwasy tłuszczowe

•Nasycone

•jednonienasycone

Matuszczak Katarzyna

Gr.2a

 

 

Kwasy nasycone

Nasycone kwasy tłuszczowe to kwasy 
tłuszczowe nie zawierające 
podwójnych wiązań w cząsteczce. W 
warunkach normalnych są zwykle 
białymi ciałami stałymi. Kwasy 
zawierające w łańcuchu więcej niż 10 
atomów węgla są nierozpuszczalne w 
wodzie i są nielotne. 

 

 

PRZYKŁAD
Y

Kwas masłowy   
CH

3

(CH

2

)

2

COOH 

Kwas palmitynowy  
C

15

H

31

COOH 

 

 

Kwas stearynowy CH

3

(CH

2

)

16

COOH 

Kwas arachidowy  
CH

3

(CH

2

)

18

COOH  

 

 

Funkcje biologiczne 

kwasów nasyconych

 

- stanowią materiał energetyczny, 
który jest wykorzystywany przez 
żywy organizm w drugiej kolejności, 
zaraz po cukrach (węglowodanach). 
W organizmie człowieka dostarcza 
energii wszystkim tkankom oraz 
organom wewnętrznym, oprócz 
mózgu, nerek i erytrocytów.

 

 

- stanowią materiał zapasowy zwierząt (np. gruba 
warstwa tłuszczu u niedźwiedzi) oraz  roślin (np. 
nasiona słonecznika).

- stanowią warstwę termoizolacyjną, nie 
dopuszczającą do utraty ciepła przez organizm (np. 
warstwa tłuszczu u fok zabezpiecza je przed 
zimnem).
 

- stanowią zapas wody dla organizmu, ponieważ ich spalanie dostarcza dużych ilości wody (np. za spalenia 107 gramów tłuszczu można 
otrzymać ok. 107 gramów wody).

- stanowią zapas wody dla organizmu, ponieważ 
ich spalanie dostarcza dużych ilości wody (np. za 
spalenia 107 gramów tłuszczu można otrzymać 
ok. 107 gramów wody).

 

 

• Mają one negatywny wpływ na 

układ krążenia, gdyż są one 

przekształcane w tzw. zły 

cholesterol (LDL, czyli cholesterol 

o niskiej gęstości), który w 

nadmiarze osadza się w 

naczyniach krwionośnych, 

utrudniając przepływ krwi , 

powodując chorobę miażdżycową.

 

 

Tłuszcze jednonienasycone

 

- tłuszcze nienasycone -  w skład 
cząsteczek tych tłuszczy wchodzą 
oprócz nasyconych kwasów 
tłuszczowych także nienasycone kwasy 
tłuszczowe. Zazwyczaj tłuszcze te są 
cieczami, ale istnieją wyjątki np. 
margaryna. Tłuszcze nienasycone 
naturalnie są pochodzenia 
roślinnego. Można do nich zaliczyć 
m.in. oliwkę z oliwek, olej 
słonecznikowy, olej sojowy itd.

 

 

Budowa i właściwości tłuszczów 
nienasyconych
Kwasy tłuszczowe nienasycone mają 
przeważnie konsystencję płynną, w 
odróżnieniu od kwasów nasyconych, 
które mają postać stałą. 
Obecność wiązania podwójnego powoduje 
obniżanie się temperatury topnienia 
kwasu tłuszczowego w porównaniu z 
kwasem nasyconym o tej samej długości 
łańcucha. Im więcej kwas tłuszczowy 
zawiera wiązań podwójnych, tym niższa 
staje się jego temperatura topnienia.
Cechą charakterystyczną kwasów 
tłuszczowych nienasyconych jest łatwość 
ulegania reakcjom chemicznym.

 

 

Przykłady 

Kwas oleinowy 

C

17

H

33

COOH 

 

 

Kwas oleopalmitynowy   CH

3

-(CH

2

)

5

-CH=CH-(CH

2

)

7

-

COOH

 

 

 

Znaczenie kwasów tłuszczowych 
jednonienasyconych

Kwasy jednonienasycone mogą pełnić rolę ochronną 

w profilaktyce miażdżycy jako składnik diety 

zastępujący tłuszcze z dużą zawartością kwasów 

tłuszczowych nasyconych . W licznych badaniach 

doświadczalnych i epidemiologicznych 

wykazano, że zastąpienie kwasów tłuszczowych 

nasyconych przez jednonienasycone lub 

wielonienasycone powoduje obniżenie poziomu 

cholesterolu całkowitego oraz cholesterolu w 

LDL w surowicy krwi. Ponadto kwasy 

tłuszczowe jednonienasycone nie obniżają 

zawartości cholesterolu HDL i nie wpływają na 

poziom w niej triglicerydów (TG).