PRAWO PRZECIW PIRACTWU

Ściganie

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

TECHNIKA PRZECIW PIRACTWU.

PIRACTWO PRZECIW TECHNICE

Zabezpieczenia i ich obchodzenie

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Książki, czasopisma

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ • dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Stan: brak faktycznych (realnych) możliwości zabezpieczenia przed kradzieżą treści

Tekst w Internecie

•

stosowanie nieedytowalnych formatów plików (np. PDF, ale też zapisywanie
tekstu w formie graficznej),

•

podział tekstu na fragmenty (np. biblioteki cyfrowe),

•

autoryzacja dostępu (logowanie dla zarejestrowanych użytkowników),

•

udostępnianie tylko danych skierowujących (bibliograficzno-informacyjnych),

•

udostępnianie tylko części tekstu (streszczenie, abstrakt, rozdział), reszta
przesyłana np. e-mailem po opłaceniu usługi,

•

blokowanie możliwości użycia prawego przycisku myszy.

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Muzyka na nośnikach optycznych (CD, DVD)

•

stosowanie na początku ścieżki pewnych mechanizmów dezinformujących
urządzenie kopiujące,

•

zamieszczanie ostrzeżeń o możliwości uszkodzenia sprzętu w razie podjęcia
próby kopiowania (bezprawne!),

•

stosowanie mechanizmów DRM (Digital Rights Management) opartych np. na
metodach kryptograficznych.

Muzyka w Internecie

•

udostępnianie fragmentów plików (np. sklepy z muzyką),

•

uniemożliwianie zapisu odtworzonego dźwięku (np. dzwonki do telefonów),

•

stosowanie w plikach algorytmów definiujących ilość dozwolonych odtworzeń
(mechanizm „szafy grającej”),

•

w sieciach P2P – stosowanie tzw. fake’ów.

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Fotografie, grafika, ilustracje

•

stosowanie plików niskiej jakości (rozdzielczości) lub w formie miniatur,

•

zmiana jakości pliku na gorszy po całkowitym załadowaniu się obrazu,

•

„pocięcie” grafiki na kawałki wyświetlane obok siebie,

•

zastosowanie niewidocznej mory,

•

zastosowanie widocznego podpisu lub logotypu,

•

blokada kliknięcia prawym przyciskiem myszy,

•

umieszczenie nad właściwą grafiką niewidocznej warstwy ochronnej.

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Fotografie, grafika, ilustracje - przykłady

Mora uwidaczniająca się

po skopiowaniu grafiki

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Fotografie, grafika, ilustracje - przykłady

Mniej lub bardziej dyskretne

podpisanie grafiki

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Fotografie, grafika, ilustracje - przykłady

Blokada prawego przycisku

myszy (JavaScript)

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Fotografie, grafika, ilustracje - przykłady

Ochrona warstwą: tak wygląda

obrazek skopiowany w

tradycyjny sposób

Ten sam obrazek skopiowany

inną metodą

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

•

niektóre omawiane wcześniej zabezpieczenia (m.in. DRM),

•

udostępnianie wersji testowych (z ograniczoną funkcjonalnością lub czasem
korzystania) – tzw. triale,

•

stosowanie kluczy numerycznych (tzw. serials),

•

klucze sprzętowe (np. edytor QuarkXPress),

•

stosowanie mechanizmu uzależnienia uruchomienia programu od zarejestrowa-
nia produktu (np. nowsze wersje programu Photoshop),

•

próba uzyskania „dobrowolnej” zgody użytkownika na weryfikację legalności
oprogramowania (np. Windows XP).

Aplikacje komputerowe (gry, programy)

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

•

omawiane wcześniej zabezpieczenia nośników (m.in. DRM, regionalizacja DVD),

•

w sieciach P2P – rozpowszechnianie fake’ów,

•

poprzedzanie filmów notami copyrightowymi,

•

czasowa zmiana barw filmu,

•

wyświetlanie widocznego napisu o prawach autorskich (w formie stałego napisu
lub tekstu skrolowanego).

Filmy

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Wynalazki

•

albo objęcie ochroną patentową (kosztowną i wymagającą ujawnienia istoty
wynalazku) i ewentualne wsparcie zabezpieczeniami technicznymi,

- rozwiązanie z zakresu ochrony własności intelektualnej,

•

albo ścisłe zatajenie receptury, zasady funkcjonowania, źródła zasilania,
sposobu wykonania etc. (niedrogie, niewymagające żadnych działań
formalnych, ale niedające gwarancji należytej ochrony własności intelektual-
nej).

- rozwiązanie z zakresu ochrony materialnej.

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

WNIOSEK

Jedyny skuteczny sposób uniknięcia kradzieży treści (i/lub formy)

dzieła, to nieujawnianie go…:(

WNIOSEK II

Najbardziej optymalny sposób ochrony własności intelektualnej, to

zastosowanie kilku wzajemnie uzupełniających się metod zabezpieczeń,
także w aspekcie materialnym.

WNIOSEK III

Aby uniknąć problemów z ochroną, można… nie stosować żadnej

ochrony i udostępnić swój utwór do swobodnego wykorzystania (np.
open source, licencja GNU GPL, copyleft).

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA DOBREM OGÓLNYM?

Open source, copyleft, GNU GPL

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Dwa modele podejścia do własności intelektualnej

„Tomoizm”

(to moje – nie ruszaj!)

Nieograniczone rozpowszechnianie

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Przykłady? Proszę bardzo!

„Tomoizm” Wolne udostępnianie

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Idee nieograniczonej własności intelektualnej

GNU

General Public License

Open source

Copyleft

Inne:
• Free software (wolne oprogramowanie)
• projekty typu Wiki
• licencja BSD kontra GNU GPL

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

►

Uznanie autorstwa

Uznanie autorstwa

– kopiowanie i

– kopiowanie i

wykorzystanie utworu jest dozwolone

wykorzystanie utworu jest dozwolone

pod warunkiem podania informacji o

pod warunkiem podania informacji o

autorze

autorze

►

Użycie niekomercyjne

Użycie niekomercyjne

– dozwolone

– dozwolone

jest swobodne wykorzystanie utworu

jest swobodne wykorzystanie utworu

wyłącznie do celów niekomercyjnych

wyłącznie do celów niekomercyjnych

►

Na takich samych warunkach

Na takich samych warunkach

–

–

wykorzystanie utworów jest dozwolone pod

wykorzystanie utworów jest dozwolone pod

warunkiem ich publikacji na takiej samej licencji

warunkiem ich publikacji na takiej samej licencji

►

Bez utworów zależnych

Bez utworów zależnych

– dozwolone jest

– dozwolone jest

powielanie

powielanie

i wykorzystanie utworów wyłącznie w

i wykorzystanie utworów wyłącznie w

pierwotnym kształcie (niezmienionych)

pierwotnym kształcie (niezmienionych)

FAQ

czyli najczęściej padające pytania

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Najczęstsze pytania, czyli coś jakby quiz

•

Czy konieczne jest zaopatrzenie utworu stosowną notą, aby mówić
o jego ochronie prawem autorskim?

Odp. Nie. Ochrona prawna przysługuje autorowi (twórcy) „niezależnie

od spełnienia jakichkolwiek formalności” (art. 1 ust. 4 ustawy o prawie
autorskim
i prawach pokrewnych z 1994 r.). Obowiązuje tu zasada ignorantia iuris nocet,
niemniej autor (wydawca) może zawrzeć notę copywrightową w celach
informacyjno-prewencyjnych.

•

Dlaczego liczne akty międzynarodowe dotyczące ochrony praw
autorskich zawarte w drugiej połowie XIX w. były niedoskonałe?

Odp. Ponieważ nie stwarzały ochrony jednolitej (traktaty zawierane

pomiędzy różnymi krajami różniły się od siebie w wielu kwestiach).

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Najczęstsze pytania, czyli coś jakby quiz

•

Czym jest droit de suite?

Odp. Prawem autora utworu (zwłaszcza plastycznego, np. obrazu) do

otrzyma-nia procentu od kolejnych odsprzedaży jego dzieła (np. na aukcjach).

•

Jakie 4 kryteria musi spełnić wynalazek, by mógł zostać objęty ochroną
prawa patentowego?

Odp. Nowość, charakter techniczny, odpowiedni poziom wynalazczości,

kryterium dostatecznego ujawnienia.

•

Jakie są główne zasady obowiązujące wynalazki objęte patentem?

 

Odp. Zasada terytorialności, zasada ograniczenia czasowego, zasada odpłat-
ności, zasada dziedziczenia i zbywalności.

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Najczęstsze pytania, czyli coś jakby quiz

•

Jakie są najważniejsze organizacje zarządzania prawami autorskimi
w Polsce?

Odp. Stowarzyszenie Autorów ZAiKS, SAP, ZASP, ZPAF, Fundusz

Promocji Twórczości.

•

Jakie 3 główne kierunki działań powinna uwzględniać należyta ochrona
własności intelektualnej?

Odp. Prewencję (zapobieganie), represję (karania), zarządzanie

(organizacja).

•

Czym jest dozwolony użytek własny (osobisty)?

 

Odp. Wyjątkiem, jaki poczynił ustawodawca w przepisach prawa autorskiego,
zezwalającym na niekomercyjne i nieodpłatne wykorzystanie (także powielanie)
utworu w kręgu najbliższej rodziny lub znajomych (art. 23-35 ustawy o

prawie

autorskim i prawach pokrewnych).

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Najczęstsze pytania, czyli coś jakby quiz

•

Kto może korzystać z dozwolonego użytku prywatnego?

Odp. Osoba prywatna (fizyczna) i grono jej najbliższych (rodzina,

znajomi), wyłącznie w tym kręgu i dla jego potrzeb prywatnych.

•

Kto i w jakim celu może korzystać z dozwolonego użytku publicznego?

Odp. Możliwe jest rozporządzanie cudzym dziełem dla potrzeb

informacyjnych, oświatowych, naukowych i kulturalnych.

Prasa – może rozpowszechniać opublikowane wcześniej sprawozdania,

wypo-wiedzi na tematy polityczne, gospodarcze i społeczne, zdjęcia
reporterskie, mowy publiczne, streszczenia.

Instytucje naukowe i oświatowe – mogą w celach naukowych lub

dydak-tycznych korzystać z utworów.

Biblioteki, archiwa, szkoły – w ramach działań statutowych mogą

udostęp-niać egzemplarze utworu, a także sporządzać pojedyncze kopie
utworów niedos-tępnych w handlu.

Okazjonalne wykonania „na żywo” – niekomercyjne uroczystości

państwo-we, religijne, szkolne, ceremonie itp.

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Najczęstsze pytania, czyli coś jakby quiz

•

Czy korzystanie z sieci P2P jest legalne?

Odp. Tak. Nielegalne jest natomiast łamanie przy pomocy sieci P2P

praw autor-skich.

•

Na jakich dwóch głównych zasadach oparta jest konwencja berneńska?

Odp. Na zasadzie minimum ochrony i zasadzie asymilacji.

•

Na jakich dwóch głównych filarach opiera się ochrona własności inte-
lektualej w sferze międzynarodowej?

Odp. Na WIPO i TRIPS.

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Najczęstsze pytania, czyli coś jakby quiz

•

Czym jest tzw. Fundusz „Martwej Ręki”?

Odp. Oficjalna nazwa: Fundusz Promocji Twórczości. Jego celem jest

udzielanie stypendiów twórcom. Fundusz pozyskuje środki z obowiązkowych
wpłat z tytułu publikowania dzieł pozostających w domenie publicznej.

•

Co to takiego domena publiczna?

Odp. Obszar obejmujący ogół dzieł, do których prawa autorskie

wygasły.

•

Jak najskuteczniej zabezpieczyć technicznie utwór przed nieuprawnio-
nym użyciem?

Odp. Stosując możliwie wiele mechanizmów ochrony jednocześnie.

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]

Najczęstsze pytania, czyli coś jakby quiz

•

Aleksander Dumas (syn) napisał sztukę „Geniusz i szaleństwo”.
Adapta-cji (przeróbki) utworu dokonał Jean Paul Sartre. Utwór
przetłumaczył Jerzy Macierakowski, a opracowania radiowego dokonała
Iwona Mali-nowska. Która (lub które) z tych osób posiadają prawa
autorskie?

Odp. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności

twórczej
o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od
wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór) – ustawa o prawie autor-
skim i prawach pokrewnych, art. 1, ust. 1. Z tej definicji wynika, że – o ile każda
z wymienionych osób stworzyła nowe dzieło odpowiadające tym kryteriom –
każdej z nich przysługują prawa autorskie do niego.

§

OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ

•

dutko.pl [info] dutkon.pl [usługi]