WPŁYW DRGAŃ NA 

ORGANIZM CZŁOWIEKA

Alicja Mickiewicz

Fizyka Środowiska Pracy

Prowadzący: dr inż. Jach Katarzyna

SPIS TREŚCI

1)

Czym są drgania?

2)

Rodzaje drgań.

3)

Podział drgań ze względu na różne kryteria.

4)

Wpływ drgań na organizm człowieka.

5)

Skutki wpływu drgań na człowieka – choroba 

wibracyjna.

CZYM SĄ DRGANIA?



To procesy, określane w fizyce, w trakcie 

których wielkości fizyczne na przemian rosną 

i maleją w czasie.



Drgania akustyczne definiowane są jako ruch 

cząsteczek ośrodka sprężystego względem 

położenia równowagi. Mogą rozprzestrzeniać 

się w ośrodkach gazowych, ciekłych i stałych.

RODZAJE DRGAŃ.

Wyróżnia się, jako szczególne rodzaje drgań:

1)

MECHANICZNE 

(ruch drgający; wibracje) –to ruch cząstek 

ośrodka stałego względem ich położenia równowagi, 
odbywają się z określoną częstotliwością, np. wahadło 
matematyczne, ciało na sprężynie, wahadło fizyczne.  Są 
przekazywane przez bezpośredni kontakt człowieka z ciałem 
drgającym.

2)

Drgania cząsteczek sieci krystalicznych, drgania strun 
instrumentów muzycznych, drgania powietrza itp.

3)

ELEKTRYCZNE

: okresowe zmiany natężenia prądu 

elektrycznego w obwodzie, np. w układzie kondensatora i 
cewki 

4)

ELEKTROMECHANICZNE

: np. drgania krystalicznych 

sieci jonowych, drgania plazmy w polu magnetycznym lub 
elektrycznym itp.

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA WŁASNOŚCI 

MATEMATYCZNE FUNKCJI OPISUJĄCEJ 

DRGANIA

1)

DRGANIA OKRESOWE 

- zmiany wartości 

wielkości charakteryzującej dany układ, 
zachodzące wokół wartości odpowiadającej 
stanowi równowagi, w wyniku jednorazowego 
wytrącenia układu ze stanu równowagi lub na 
skutek oddziaływania na układ okresowo 
zmiennej siły, 
np. matematyczny ruch harmoniczny. (CYKL i 
OKRES)

2)

DRGANIA NIEOKRESOWE

W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU RÓWNAŃ 

DRGAŃ WYRÓŻNIA SIĘ:

1)

DRGANIA LINIOWE 

- nazywamy ruch 

drgający, gdy ciało sprężyste porusza się 
wzdłuż prostej. Stopień sprężystości ciała 
wyraża się współczynnikiem sprężystości.

2)

DRGANIA NIELINIOWE - 

ZE WZGLĘDU NA TO CZY SIŁA 

ZEWNĘTRZNA MA WPŁYW NA UKŁAD.

1)

DRGANIA WYMUSZONE 

- kiedy na drgający 

układ ma wpływ inny zmienna siła zewnętrzna 
(siła wymuszająca).

2)

WŁASNE (SWOBODNE) 

– występują kiedy 

układ wytrącony z położenia równowagi i 
pozostawiony samemu sobie wykonuje drgania. 

WPŁYW DRGAŃ NA ORGANIZM 

CZŁOWIEKA



Ustrój ludzki stanowi pewnego rodzaju układ 
sprężysty, przez co sprzyja biernej obronie przed 
oddziaływaniem drgań i wstrząsów.



Występujące pod wpływem drgań o niewielkiej 
częstotliwości, podświadome skurcze mięśni 
zapewniają obronę czynną.



Najniebezpieczniejsze są drgania rezonansowe, tzn. 
takie drgania, których częstotliwość odpowiada 
częstotliwości własnej drgań poszczególnych 
narządów ustroju ludzkiego.

Ze względu na czasowy charakter, drgania 

działające na
człowieka dzielimy na:

1.

WSTRZĄSY - 

to takie drgania nisko częstościowe, na 

które organizm może działać czynnie po przez pracę układu 
mięśniowo – szkieletowego.

2.

DRGANIA WŁAŚCIWE

Reakcja na drgania może być tylko bierna, gdyż 

układ
nerwowy, narządy równowagi oraz mięśnie 
człowieka nie są zdolne reagować na każdy 
impuls oddzielnie.

Przy drganiach o częstotliwości:



> 2 Hz ciało zachowuje się jak jednolita masa



3-4 Hz pobudzają do sinych drgań narządy jamy 
brzusznej



7-8 Hz rezonans klatki piersiowej



20-30 Hz rezonans narządów głowy



60-90 rezonans gałek ocznych

Częstotliwości rezonansowe zaczynają się od:



4 Hz do 6Hz w pozycji siedzącej



5 Hz do 12 Hz w pozycji stojącej



Największą wrażliwością na drgania całego organizmu 
charakteryzuje się układ nerwowy i układ krążenia.



Reakcje ze strony tych układów i odpowiednich 
narządów objawiają się zaburzeniami ich pracy, złym 
samopoczuciem psychicznym, fizycznym, a nawet 
uszkodzeniem przy wyższych amplitudach 
oddziaływań i długich czasach ekspozycji.



Mamy wtedy do czynienia z chorobą wibracyjną 
(zespół wibracyjny).



Oprócz drgań całego ciała, istotny wpływ mają 
drgania lokalne, występujące podczas używania 
narzędzi wibracyjnych elektrycznych (młotki, klucze, 
nitowniki, piły).



Tutaj „wejściem drganiowym" są ręce operatora, stąd 
też oddziaływania te noszą nazwę lokalnych.

CHOROBA WIBRACYJNA



Długotrwała praca takimi narzędziami jest 
przyczyną choroby wibracyjnej (inaczej Zespół 
wibracyjny), powodującej nieodwracalne zmiany w 
układzie krążeniowo . mięśniowo - kostnym.



Charakter rozwoju choroby wibracyjnej i jej 
symptomy zależą przede wszystkim od charakteru 
drgań narzędzia, intensywności i długotrwałości 
pracy.

POZYTYWNY WPŁYW DRGAŃ NA ORGANIZM 
CZŁOWIEKA



Nuta G - 

wrażliwe są na nią gardło, szyja, uszy, kręgosłup oraz 

układ nerwowy i odpornościowy. Poprawia przemianę materii i 
reguluje temperaturę ciała. Regeneruje tkanki. W celach 
terapeutycznych wykorzystuje się nutę G przy zapaleniach 
gardła, migdałków, krtani, bólach głowy, problemach z oczami. 



Synchronizacja fal mózgowych - 

to hipotetyczny 

proces synchronizacji pracy dwóch półkul mózgu. Rodzaje

1.

Za pomocą odsłuchiwania dźwięków na słuchawkach. Jedno 
ucho dostaje dźwięk o częstotliwości nieco innej niż drugie, 
sygnały te łączą się w mózgu wywołując dudnienia 
różnicowe

.

2.

Za pomocą odsłuchiwania dźwięków na słuchawkach. Jedno 
ucho dostaje dźwięk o częstotliwości nieco innej niż drugie, 
sygnały te łączą się w mózgu wywołując dudnienia 
różnicowe

.

BIBLIOGRAFIA

1.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Synchronizacja_fal_m
%C3%B3zgowych

2.

http://www.ergonomia.ioz.pwr.wroc.pl/klasyczna--
srodowisko_pracy-drgania.php

3.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Drgania

4.

Nowa Encyklopedia Powszechna PWN  Warszawa 1996; tom 4 
pod red. Barbary Petrozolin – Skowrońskiej.

5.

http://www.psychotronika.pl/index.php?
option=com_content&task=view&id=45&Itemid=46

6.

http://neur.am.put.poznan.pl/wa/3.3.pdf