Typy standardowe

• Typ Boolean
• Typ Integer
• Typ Float
• Typ Character
• Operacje wejścia-wyjścia

 

 

Typ standardowy Boolean 1

Definicja 1.

 

type

 Boolean 

is

 (False, True);

Operatory relacyjne takie same jak dla typów 

wyliczeniowych = /= < <= > >=

Operatory logiczne 
• Jednoargumentowy (unarny) - 

not

 

• Dwuargumentowe (binarne) – 

and

, 

or

, 

xor

Priorytety operatorów logicznych

Priorytet(

not

) > 

Priorytet(

and

)=Priorytet(

or

)=Priorytet(

xor

)

Zalecenie.

 

Stosuj nawiasy jeżeli masz 

wątpliwości jak będzie obliczone wyrażenie

Przykład 1.

 Operatory_Logiczne, Nand_Nor

 

 

Typ standardowy Boolean 2

Dodatkowe operatory logiczne 

dwuargumentowe:

or else

 (odpowiada 

or

), 

and then

 (odpowiada 

and

)

W przypadku tych operatorów najpierw obliczany 

jest lewy argument i jeżeli wartość operacji może 

być wyznaczona na tej podstawie, prawy 

argument nie jest obliczany.

Priorytet taki sam jak pozostałych operatorów 

logicznych dwuargumentowych

Operatory przynależności:

in

 

not in

służą do sprawdzania czy dana typu skalarnego 

należy do pewnego zakresu

Liczba 

not in

 1..10    

not

 (Liczba 

in

 1..10

)

 

 

Typ standardowy Integer 1

Zbiór do którego należą dane tego typu zależy 

od implementacji języka. Liczby z tego zbioru 

reprezentowane są dokładnie.

Atrybuty ‘First ‘Last ‘Size

Przykład 2.

 Atrybuty_Integer

Operatory relacyjne = /= < <= > >=
Operatory algebraiczne

jednoargumentowe + - 

abs

dwuargumentowe + - * / 

rem

 

mod

 **

Przykład 3.

 Operacje_Calkowite

Definicja 1.

 Stosowanie tych samych oznaczeń 

do różnych operatorów nazywamy 

przeciążaniem operatorów (

operator 

overloading

)

 

 

Typ standardowy Integer 2

Priorytety operatorów działających na 

argumentach typu Integer
** 

abs

* / 

mod rem

+ - 

jednoargumentowe

+ -

dwuargumentowe

= /= < <= > >= relacyjne

Zalecenie.

 

Stosuj nawiasy jeżeli masz 

wątpliwości jak będzie obliczone wyrażenie. 

Nawiasy kosztują mniej niż błędy (

Van Tassel, 

1982

)

Uwaga

. Operacja ** nie jest operacją 

wewnętrzną ponieważ drugi argument 

(wykładnik) jest typu Natural, a nie Integer.

 

 

Typ standardowy Integer 3

Zdefiniowane wstępnie podtypy utworzone na 

bazie typu Integer

subtype

 Natural 

is

 Integer 

range

 

0..Integer’Last

subtype

 Positive 

is

 Integer 

range

 

1..Integer’Last

Dzielenie całkowite 1
Przy dzieleniu dwóch liczb całkowitych - dzielnej 

A przez dzielnik B /= 0 otrzymuje się iloraz Q i 

resztę R, a więc liczby te spełniają równanie
A = Q*B + R

W Adzie mamy operatory dwuargumentowe / 

rem

 takie, że Q = A/B i R = A 

rem

 B

 

 

Typ standardowy Integer 4

Należy zwrócić uwagę na to, że jeżeli A i B nie dzielą się 

bez reszty, to iloraz jest zawsze liczbą bliższą 
zera.

Przykład 4.

5 / 2 = 2,  5 

rem

 2 = 1  

5 / (-2) = -2, 

5 

rem

 (-2) = 1, 

(-5) / 2 = -2, 

(-5) 

rem

 2 = -1,

(-5) / (-2) = 2, (-5) 

rem

 (-2) = -1.

W przypadku operatorów / 

rem

 mamy

I.

Wartość bezwzględna ilorazu jest równa 
ilorazowi wartości bezwzględnych argumentów, 

II. Znak reszty jest zawsze równy znakowi 

dzielnej.

 

 

Typ standardowy Integer 5

Dzielenie całkowite 2
Drugim operatorem obliczającym resztę jest 

dwuargumentowy operator wewnętrzny 

mod

.

Jeżeli B > 0, to A 

mod

 B 

in

 0..B-1 i

jeżeli B < 0, to A 

mod

 B 

in

 B+1..0

Możemy zinterpretować operator 

mod

 jako operator 

obliczający resztę z dzielenia całkowitego, gdy 

iloraz jest obliczany przy pomocy funkcji 

nazywanej 
częścią całkowitą – funkcją podłoga.

Funkcja ta oznaczana jest symbolem . (

Ross, 

Wright, 1999, 188

) i określona jest następująco:

x = największej liczbie całkowitej takiej, że jest 

mniejsza lub równa x

 

 

Typ standardowy Integer 6

Przykład 5.

 4.5 = 4, -4.5 = -5. 

Jeżeli A = Q

m

*B + R

m

, to Q

m

 = A/B.

Przykład 6.

7/3 = 2, 

7 

mod

 3 = 1,  

-7/3 = -3,  -7 

mod

 3 = 2,

7/-3 = -3,  7 

mod

 -3 = -2,

-7/-3 = 2,  -7 

mod

 -3 = -1.

W przypadku operatora 

mod

 mamy

1.

O znaku wyniku decyduje zawsze znak 

drugiego argumentu, czyli dzielnika

2.

W przypadku, gdy znaki argumentów są 

różne, wyniki operacji
 A 

rem

 B i A 

mod

 B różnią się.

 

 

Typ standardowy Integer 7

Operacja 

mod

 służy do implementacji 

arytmetyki modulo. 

W arytmetyce tej mamy m.in.

(A + B) 

mod

 N =

(A 

mod

 N + B 

mod

 N) 

mod

 N

Przykład 7.

 Wykresy funkcji 

k  k 

mod

 5, k  k/5, 

k 

in

 –10..10,

k  k 

rem

 5, k  k/5, 

k 

in

 –10..10

pokazano na kolejnych dwóch rysunkach.

 

 

Typ standardowy Integer 8

-4

-2

0

2

4

-10 -8

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

K

K mod 5 Entier (K/5)

 

 

Typ standardowy Integer 9

-4

-2

0

2

4

-10 -8

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

K

K rem 5

K/5

 

 

Typ standardowy Float 1

Ogólnie, liczby rzeczywiste są reprezentowane 

w sposób przybliżony.

Reprezentacja typu standardowego Float 

zależy od implementacji języka.

Inne typy zdefiniowane wstępnie:

Short_Float, Long_Float, 

Long_Long_Float

Wybrane atrybuty 
‘First, ‘Last, ‘Size
‘Digits, ‘Model_Epsilon, ‘Safe_First, 

‘Safe_Last

Przykład 8.

 Atrybuty_Float

Przykład 9.

 Atrybuty_Rzeczywiste

 

 

Typ standardowy Float 2

Operatory
relacyjne = /= < <= > >=
algebraiczne

jednoargumentowe + - 

abs

dwuargumentowe + - * / **

Priorytety takie jak dla typu Integer

Uwaga.

 Wykładnik czyli drugi argument 

operatora potęgowania jest typu Integer

Przykład 10.

 Operacje_Rzeczywiste

Konwersja liczb rzeczywistych na całkowite i 

odwrotnie

Float(67)

67.0 ,Integer(67.4)

67

 

 

Typ standardowy Float 3

•

Przy konwersji liczb rzeczywistych na 
całkowite wynik jest liczbą całkowitą 
najbliższą liczbie rzeczywistej

•

W przypadku, gdy liczba rzeczywista jest w 
równej odległości od dwóch liczb całkowitych 
wynik konwersji jest liczbą całkowitą dalszą od 
zera
Integer(3.5) = 4,

Integer(-3.5) = -4

Przykład 11.

 Konwersja

Częste stosowanie konwersji jawnej może 

wskazywać na to, że przyjęto nieodpowiednie 
typy danych

Przykład 12.

 

Konwersja_Jednostek

 

 

Typ rzeczywisty ogólny

Przykład 13.

 Moje_Liczby_Rzeczywiste

Można jednak to zrobić ogólniej, co 

zapewni nam przenośność programów

Przykład 14.

 My_Reals

Przykład 15.

 Atrybuty_Real

Przykład 16.

 Atrybuty_Real Test_Reals

 

 

Wybrane operacje wejścia-wyjścia 1

subtype

 Field 

is

 Integer 

range

 0 .. 255;

subtype

 Number_Base 

is

 Integer 

range

 2 .. 

16;

Liczby rzeczywiste

type

 Num 

is

 digits <>;

Default_Fore : Field := 2;
Default_Aft  : Field := Num'Digits - 1;
Default_Exp  : Field := 3;

procedure

 Put

     (Item : 

in

 Num;

      Fore : 

in

 Field := Default_Fore;

      Aft  : 

in

 Field := Default_Aft;

      Exp  : 

in

 Field := Default_Exp);

 

 

Wybrane operacje wejścia-wyjścia 2

Liczby całkowite

package

 Ada.Text_IO.Integer_IO 

is

Default_Width : Field := 

Num'Width;

Default_Base  : Number_Base := 10;

type

 Num 

is range

 <>;

procedure

 Put

(Item  : 

in

 Num;

 Width : 

in

 Field := Default_Width;

 Base  : 

in

 Number_Base := 

Default_Base);

 

 

Wybrane operacje wejścia-wyjścia 3

Przykład 17.

 Formatowanie

Przykład 18.

 Czytaj_Integer

Przykład 19.

 Czytaj_Float

Przykład 18.

 Czytaj_Boolean

Przykład 19.

 Czytaj_Typ_Wyliczeniowy

Przykład 20.

 Czytaj_Dowolny_Napis

Przykład 21. 

Odporne_Wejscie.ads,

 Odporne_Wejscie.adb.

 

 

Literatura

Literatura podstawowa
Morawski, M., Zajączkowski, A. M. 

(2003). 
Wstęp do programowania w języku 
Ada’95. 
Rozdziały 3.6..3.9.

Użyteczne materiały dydaktyczne:

 

zskl.zsk.p.lodz.pl/~zajaczko