Slajd 1

DEFINICJA

Mianem cukrzycy określamy grupę chorób

metabolicznych charakteryzujących się

hiperglikemią wynikającą z defektu

wydzielania i/lub działania insuliny.

Przewlekła hiperglikemia w cukrzycy

wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem

funkcji oraz niewydolnością takich

narządów jak: oczu, nerek, nerwów,

serca, naczyń krwionośnych.

Cukrzyca typu 2 - epidemia XXI wieku

Diabetes Care 27; 2004

Liczba chorych na cukrzycę w 2000 i 2030

(wg WHO)

100

150

200

250

300

350

400

171

366

Chorzy

na cukrzycę

(w milionach)

114

150

2030 rok

2000 rok

Świat

Indie

Kraje wysoko

rozwinięte

(Europa, USA,

Japonia, Australia)

OBJAWY

HIPERGLIKEMII



Wzmożone pragnienie - polydipsia



Wielomocz – polyuria



Wzmożony apetyt – polyphagia



Utrata masy ciała – przy prawidłowym

i/lub wzmożonym apetycie (polyphagia)



Zaburzenia widzenia



Uczucie zmęczenia



Narastająca senność



Zaburzenia świadomości – śpiączka



Upośledzenie wzrostu u dzieci

ALGORYTM DIAGNOSTYCZNY

CUKRZYCY

glukoza w osoczu krwi żylnej w dowolnym

czasie

objawy hiperglikemii, lub glukozuria, lub hiperglikemia

przygodna

glikemia na czczo

cukrzyca

> 5,5 mmol/l

( 100 mg/dl)

> 11,0 mmol/l

( 200 mg/dl)

> 6 mmol/l

( 110 mg/dl)

 7,0 mmol/l

(> 125 mg/dl)

> 5,0 mmol/l

(> 90 mg/dl)

cukrzyca

OGTT

coroczne badanie w kierunku

czynników ryzyka miażdżycy

(w tym glikemia)

lub

wg European Diabetes Policy Group, 1998-1999.

WHO 1999.

> 11,0 mmol/l
( 200 mg/dl)

> 5,5 mmol/l
( 100 mg/dl)

 7 mmol/l
(> 126 mg/dl)

> 6 mmol/l
( 110 mg/dl)

> 5mmol/l
(> 90 mg/dl)

Mężczyzna lat 27, student, zauważył od kilku

miesięcy narastające pragnienie, które

początkowo wiązał z warunkami

atmosferycznymi (upały) i wielomocz – wypijał w

tym czasie około 3 l płynów. Przypadkowa

glikemia wykonana przez kolegę pacjenta

wynosiła

189 mg/dl

Lekarz rodzinny zalecił kontrolę glikemii na czczo

oraz wykonanie analizy moczu.

glikemia na czczo

196 mg/dl

cukromocz

3,5% w moczu porannym

obecność ciał ketonowych w moczu

Kryteria rozpoznania cukrzycy

na podstawie wyników testu

doustnego obciążenia glukozą

 11,0 mmol/l (< 200 mg/dl)

 7,8 mmol/l ( 140 mg/dl)

wykonać OGTT, 2 godz.

cukrzyca

< 7,8 mmol/l (< 140

mg/dl)

> 11,0 mmol/l ( 200

mg/dl)

nieprawidłowa

tolerancja

glukozy (IGT)

nieprawidłowa

glikemia

na czczo (IFG)

wg European Diabetes Policy Group, 1998-1999.

WHO 1999.

oznaczyć glikemię na czczo w osoczu

>6,0 mmol/l ( 110

mg/dl)

>11,0 mmol/l ( 200 mg/dl)

< 7,8 mmol/l (< 140 mg/dl)

11,0 mmol/l (< 200

mg/dl)

 7,8 mmol/ml ( 140

mg/ml)

KLASYFIKACJA CUKRZYCY WG ADA 1997

(ETIOLOGICZNA)

I. CUKRZYCA TYPU 1

DESTRUKCJA KOMÓREK



WIODĄCA DO BEZWZGLĘDNEGO DEFICYTU INSULINY

A. IMMUNOLOGICZNA

B. IDIOPATYCZNA

II. CUKRZYCA TYPU 2

OD PRZEWAGI INSULINOOPORNOŚCI ZE WZGLĘDNYM DEFICYTEM INSULINY

DO PRZEWAGI DEFICYTU INSULINY I UMIARKOWANEJ INSULINOOPORNOŚCI

III. INNE TYPY CUKRZYCY

A. DEFEKTY GENETYCZNE FUNKCJI KOMÓREK



B. DEFEKTY GENETYCZNE DZIAŁANIA INSULINY

C. SCHORZENIA ZEWNĄTRZWYDZIELNICZEJ CZĘŚCI TRZUSTKI

D. ENDOKRYNOPATIE

E. LEKI I SUBSTANCJE CHEMICZNE

F. ZAKAŻENIA

G. RZADKIE POSTACIE CUKRZYCY WYWOŁANE PROCESEM

IMMUNOLOGICZNYM

H. INNE ZESPOŁY GENETYCZNE CZASEM ZWIĄZANE Z CUKRZYCĄ

IV. CUKRZYCA CIĘŻARNYCH (GDM)

KRYTERIA WYRÓWNANIA

CUKRZYCY

Kryteria kliniczne



Dobry stan psychosomatyczny

–

samopoczucie fizyczne

–

samopoczucie psychiczne

–

brak poczucia choroby



Brak objawów klinicznych cukrzycy

–

polidypsji

–

poliurii

–

zmęczenia

–

osłabienia

–

senności

KRYTERIA WYRÓWNANIA

CUKRZYCY

Kryteria kliniczne



Brak niedocukrzeń



Brak epizodów kwasicy ketonowej



Utrzymanie masy ciała na stałym poziomie

BMI

kobiety

20-25 kg/m

mężczyźni

20-27 kg/m

OTYŁOŚĆ – WHR

typ gynoidalny

< 0,9

typ androidalny

> 0,9

KRYTERIA WYRÓWNANIA

CUKRZYCY

Kryteria kliniczne

INNE



Utrzymanie aktywności zawodowej



Współpraca leczonego z zespołem

terapeutycznym

–

prowadzenie samokontroli

–

edukacja

KRYTERIA WYRÓWNANIA CUKRZYCY

Kryteria kontroli glikemii

małe

ryzyko

miażdżycy

ryzyko

makroangiopati



HbA

%Hb



6,1

> 6,5

> 7,5



Glikemia na czczo

mmol/l

mg/dl



6,0

< 110

> 6,0



110



7,0

> 125



Samodzielnie oznaczana

mol/l

glikemia na czczo

mg/dl

3,9-5,0

70-90

>5,5



100

>6,0



110



Glikemia poposiłkowa

mol/l

mg/dl

3,9-7,5

70-135



7,5



135

>9,0

>160

KRYTERIA WYRÓWNANIA CUKRZYCY

Kryteria kontroli lipidów we krwi

małe

ryzyko

miażdżycy

ryzyko

makroangiop

atii



Cholesterol całkowity

mmol/l

mg/dl

< 4,5

< 175

4,5-6,0

175-230

> 6,0

> 230



Cholesterol LDL

mmol/l

mg/dl

< 1,9

< 70

1,9-4,0

70-155



4,0



> 155



Cholesterol HDL

mmol/l

mg/dl

> 1,0

> 40

1,0-1,2

40-46

< 1,0

< 40



Trójglicerydy

mmol/l

mg/dl

< 1,7

< 130

1,7-1,9

130-150

> 1,9

> 150

Document Outline